အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ မြန်မာပြည်အပေါ်ထားတဲ့ ထိစပ်ဆက်ဆံရေး မူဝါဒသစ်အရ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးကလင်တန်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို မကြာခင် သွားရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ အစိုးရနဲ့ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်တွေတင်မကဘဲ လူမှုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းက ပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုခေါင်းဆောင်တွေကိုလည်း တွေ့ဆုံမယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ ဒီအကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ပတ်သက်လို့ ကိုသားညွန့်ဦးက တင်ပြပေးပါမယ်။
အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကလင်တန်ဟာ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့က စပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်မှာဖြစ်ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်နေ့အထိ ကြာမြင့်မှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်ကိုရော ရန်ကုန်ကိုပါ သွားရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ခရီးစဉ်ကို မြန်မာပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ပိုမိုဖြစ်လာအောင် တွန်းအားပေးဖို့ ရည်ရွယ်တယ်လို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
“ဒီခရီးစဉ်ဟာ ရာစုနှစ်ဝက်အတွင်း အမရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတဦးရဲ့ ပထမဆုံး မြန်မာပြည် ခရီးစဉ်ဖြစ်တာမို့ သမိုင်းဝင်မယ့်ခရီးစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာအပေါ်ထားတဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ နှစ်လမ်းသွားမူဝါဒရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတရပ်အနေနဲ့ မြန်မာအစိုးရနဲ့ တိုက်ရိုက်ထိစပ်ဆက်ဆံရေး မူဝါဒကိုလည်း ကျင့်သုံးသွားမယ်ဆိုတာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကလင်တန်အနေနဲ့ ဒီခရီးစဉ်အတွင်း အလေးအနက်ထား ပြောသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
မကြာခင်က မျက်မြင်တွေ့လာရတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ကြိုဆိုထောက်ခံပြီးတော့ နောက်ထပ် အပြောင်းအလဲတွေ ပေါ်ပေါက်လာအောင်နဲ့ ဒီတိုးတက်မှုတွေအပေါ် အမေရိကန်ဘက်က အားဖြည့် ကူညီနိုင်ဖို့ ကိစ္စတွေကို ပြောဆို ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်”
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာန အရာရှိတဦး ပြောသွားတာပါ။ ခရီးစဉ်အတွင်း နေပြည်တော်မှာတော့ အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေ၊ လွှတ်တော်အကြီးအကဲတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ရှိသလို ရန်ကုန်မှာတော့ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့မယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အခြား တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုအဖွဲ့တွေနဲ့ လူမှုအခြေပြုအဖွဲ့တွေကိုလည်း တွေ့ဆုံဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဌာန တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
“မတူကွဲပြားတဲ့ လူမှုအခြေပြုအဖွဲ့တွေ တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုအဖွဲ့တွေနဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တွေ့ဆုံပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်မှုတွေအပေါ် သူတို့ရဲ့ အမြင်သဘောထားတွေကို ရယူသွားမှာပါ။ ဥပဒေအကြံပေး Cheryl Mills လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Kurt Campbell လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Michael Posner မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ မူဝါဒညှိနှိုင်းရေးမှူး Derek Mitchell နဲ့ မူဝါဒရေးဆွဲရေးညွန်ကြားရေးမှူး Jake Sullivan တို့လည်း ပါသွားမှာဖြစ်ပါတယ်”
အခု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကလင်တန်ရဲ့ ခရီးစဉ်ကို မြန်မာအစိုးရက ကြိုဆိုထားပါတယ်။ မြန်မာ အစိုးရသစ်ဘက်က အပြောင်းအလဲအချို့လုပ်လာပြီးတဲ့နောက် အမေရိကန်ဘက်ကလည်း မြန်မာနဲ့ ပိုပြီး ထိစပ်လာတဲ့ အမေရိကန် မြန်မာဆက်ဆံရေးသစ် ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောရမှာပါ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Georgetown တက္ကသိုလ် မြန်မာ့အရေးလေ့လာသူ ပါမောက္ခ David Steinberg ကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ မြန်မာဘက်က အပြောင်းအလဲတွေကို အခုလို ချီးကျူးတာထက် ပိုပြီး တုံ့ပြန်အရေးယူဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ ဒီအပြောင်းအလဲတွေကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ပါတယ်။ နှုတ်အားဖြင့်တော့ လုပ်ထားပြီးပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒါကို အသိအမှတ်ပြုရုံတင် မဟုတ်ဘဲ နှစ်ဘက်ဆက်ဆံရေး ပိုကောင်းလာဖို့ ကျနော်တို့ဘက်က အလေးအနက်ရှိနေတယ် ဆိုတာကို ပြဖို့ တစုံတရာ သိမ်သိမ်မွေ့မွေ့ ပြောဆို ဆောင်ရွက်ရပါမယ်”
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ မူဝါဒသစ် ကျင့်သုံးတဲ့နေရာမှာ အရင်တုန်းကရှိတဲ့ မြန်မာအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေကိုလည်း ဆက်ကိုင်ထားဆဲဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားရေးဌာနကတော့ ဒီ အရေးယူမှုတွေ ရုပ်သိမ်းရမယ့်၊ သုံးသပ်ရမယ့် အဆင့်မရောက်သေးဘူးလို့ ယူဆပါတယ်။ ဒီ ဒဏ်ခတ်မှုတွေကို အရေးယူဖို့ဆိုတာလည်း အိုဘားမားအစိုးရအနေနဲ့ သူချည်းလုပ်လို့ရတာမဟုတ်ဘဲ လွှတ်တော်တွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ယူရမှာပါ။ အမေရိကန်လွှတ်တော်ဘက်က ဒီ ဒဏ်ခတ်မှုတွေကို ရုပ်သိမ်းဖို့ဆိုတာ အခုအချိန် မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ ပါမောက္ခ Steinberg က ယူဆပါတယ်။ဒါပေမယ့် အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ အခုအခြေအနေထက် လုပ်နိုင်တာတွေတော့ ရှိတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“ကမ္ဘာဘဏ်တို့ အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်တို့ မြန်မာပြည်ကိုသွားပြီး အခြေအနေတွေကို လေ့လာမယ် ဆိုရင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဘက်က ကန့်ကွက်စရာအကြောင်းမရှိပါဘူး။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ အုပ်ချုပ်မှုကောင်းတွေရှိဖို့ဆိုတဲ့ ဘဏ်တွေရဲ့ စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်တွေကို မြန်မာပြည်ဘက်က ပြည့်မှီမယ်ဆိုရင် အကူအညီအထောက်အပံ့အချို့ပေးဖို့ စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ခွင့် ပြုသင့်ပါပြီ”
အခုလို အမေရိကန်ဘက်က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ဆက်ဆံရေးသစ် ထူထောင်လာတဲ့ကိစ္စမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ဘက်က အပြောင်းအလဲအချို့ မြင်လာရတာပါသလို ဒေသတွင်း အခြေအနေကြောင့်လည်း ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်သူတွေလည်းရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ မြန်မာနဲ့ အတော်လေးနီးစပ်ခဲ့တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဒေသတွင်းသြဇာကို ဟန်ချက်ထိန်းနိုင်အောင်ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
