{{ Zawgyi/Unicode}}}
မနက်ဖြန် အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်မှာစတင်မယ့် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတက်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်တယောက်ကို ဖိတ်ကြားထားတယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောပါတယ်။ ခုလို ဖိတ်ကြားထားပေမဲ့ တက်မယ် မတက်ဘူး မဆုံးဖြတ်ရသေးဘူးလို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲအစား နိုင်ငံရေးနဲ့မပတ်သက်သူကို ဖိတ်ကြားမယ်လို့ အာဆီယံက ပြောပြီး နိုင်ငံခြားရေးဌာန ညွှန်ချုပ်တယောက်ကို ဖိတ်ကြားတာနဲ့ပါတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုအောင်မြတ်သူက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အောက်တိုဘာ ၂၆ ကနေ ၂၈ အထိကျင်းပမယ့် (၃၈) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲတွေအတွက် စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကိုမဖိတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးနဲ့ မပတ်သက်သူကို ဖိတ်ကြားမယ်လို့ အာဆီယံက ဆုံးဖြတ်ထားချိန်မှာ နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်တယောက်ကို ဖိတ်ကြားတယ်လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ သတင်းပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဒီနေ့ ပြောကြားလိုက် ပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဟိုကနေပြီး နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်တယောက်ကို ဖိတ်ကြားထားပါတယ်။ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ကတော့ တက်ဖြစ်၊ မတက်ဖြစ် မသေချာသေးပါဘူး။ အကြောင်းလည်း မပြန်ရသေးပါဘူး။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ခုနကပြောသလို တက်ဖြစ်၊ မတက်ဖြစ် မသေချာသေးပါဘူး။”
ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်လို့သာပြောပြီး ဘယ်သူ ဘယ်ဝါဆိုတာ နာမည်တော့ မပြောပါဘူး။ တချို့နိုင်ငံတကာသတင်းတွေမှာ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးချမ်းအေးလို့ ဖော်ပြကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်လို့ ပြောထားတဲ့အတွက် အာဆီယံရေးရာဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးရဲကျော်မြ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ တချို့ကလည်း တွက်ကြပါတယ်။
မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပြဿနာဖြေရှင်းရေးအတွက် အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေကြား သဘောတူထားတဲ့ အချက် ၅ ချက်အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ပျက်ကွက်တယ်ဆိုပြီး အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွေကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တက်ခွင့်မပြုဖို့ အာဆီယံက ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာပါ။ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေ အစည်းအဝေးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖိတ်ရေး မဖိတ်ရေး ဘုံသဘောတူညီချက် မရခဲ့တဲ့အတွက် အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်မှာ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌက မဖိတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ကြောင်း ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်နိုင်ငံတွေက တက်စေချင်ပြီး ဘယ်နိုင်ငံတွေက မတက်စေချင်ဘူးဆိုတာ ထုတ်ဖော်မပြောပေမဲ့ လက်ရှိအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူထားတဲ့ ဘရူနိုင်လ်း၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ စင်္ကာပူစတဲ့နိုင်ငံတွေဘက်ကအာဆီယံရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာအရ ဖိတ်လို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့ကြပါတယ်။
နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က မဟုတ်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တဦးကိုပဲ တက်ရောက်ခွင့်ပြုမယ်ဆိုတဲ့ အာဆီယံရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အာဆီယံအသင်းရဲ့ပဋိဉာဉ်နဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“အဓိကတော့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေး နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ကို ဖိတ်ရမှာပဲဖြစ်တယ်၊ ဒါကို ကျနော်တို့ တူညီဆန္ဒမရှိဘဲနဲ့ ဆောင်ရွက်လာတာ ဖြစ်တယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ကိုယ့်ကို တန်းတူရည်တူအဖြစ် မထားတဲ့၊ အာစီယံနိုင်ငံအားလုံးလည်း မဟုတ်ပါဘူး၊ နိုင်ငံအချို့ရဲ့ ကန့်သတ်မှုကြောင့် တန်းတူရည်တူမထားတဲ့ အစည်းအဝေးကို သွားရောက် တက်ရောက်တာက ပိုပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အချာအာဏာကို စော်ကားရာကျတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ တက်ဖို့၊ မတက်ဖို့ မသေချာပါဘူး။”
စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲကိုမဖိတ်ဘဲ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ချုပ်တယောက်ကို ဖိတ်ကြားတာ နိုင်ငံရေးနဲ့ ကင်းသလားဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်မှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။ မြန်မာ့မဟာဗျူဟာနဲ့ မူဝါဒလေ့လာရေးအဖွဲ့ ISP ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးအောင်သူငြိမ်းကတော့ သူ့အမြင်ကို ခုလိုပြောပါတယ်။
"ကျနော်သဘောပေါက်တာက ဒီနိုင်ငံရေးအရဆိုတာ ကျနော်တို့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီး level လောက် ဟာမျိုးဆိုရင် ဒါနိုင်ငံရေးအရ ခန့်အပ်တဲ့သူလို့ ယူဆလို့ရတာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ အခုအနေအထားမှာကျတော့ ဖိတ်တဲ့သူက bureaucrat ပေါ့နော် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန တခုခုက အထူးသဖြင့် အာဆီယံဌာနက bureaucrat ဒီလို အစိုးရဝန်ထမ်းကို ဖိတ်လို့ရပါတယ်။"
အာဆီယံက အများသဘော ဆုံးဖြတ်တာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာနဲ့ပါတ်သက်လို့လည်း သူက ခုလိုပြောပါတယ်။
“အာဆီယံရဲ့ သဘောက Consensus လို့ခေါ်တာပေါ့နော်၊ အဖွဲ့ဝင်အားလုံးက သဘောတူမှ ဒီဆုံးဖြတ် ချက် တခုခုကို ချလေ့ရှိတဲ့ဟာမျိုးလေနော်၊ ဆိုတော့ အဲဒီအနေအထားမှာ အခုလက်ရှိကိစ္စက consensus မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောလို့ရတယ်၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မြန်မာအစိုးရခေါင်းဆောင်က ဒီဥစ္စာကိုသဘော မတူဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုးပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ အရင်တခါ ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်၊ ၂၀၀၆ မှာတုန်းက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ အလှည့်ကျ ယူရမယ့်ကိစ္စလေ။ ဆိုတော့ အဲဒီအချိန်မှာ မြန်မာပြည်က အဆင်မပြေဘူးပေါ့ဗျာ၊ နိုင်ငံတကာက ဝေဖန်နေတဲ့ကိစ္စတွေ ရှိတော့ အဲဒီတော့ မြန်မာကိုယ်တိုင်က သူတို့ကိုယ်တိုင် နောက်ဆုတ်ပေးတယ်၊ အလှည့်ကျော်ပေးလိုက်တယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုး၊ အဲဒီတုန်းကတော့ ပြောရမယ်ဆို consensus လို့ပြောလို့ရတယ်။ အခုအနေအထားမှာတော့ consensus တော့မဟုတ်ဘူး၊ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံအများစုက ဆုံးဖြတ်သွားတဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
၃ ရက်ကျင်းပမယ့် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွေမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကဲန် တက်ရောက်မယ့် အာဆီယံ အမေရိကန် ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲ၊ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ဆွေးနွေးတဲ့ ASEAN +3 ဆွေးနွေးပွဲတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာဆီယံအနေနဲ့လည်း စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲကို ဖိတ်ဖို့ ခက်တယ်လို့ ကိုအောင်သူငြိမ်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ဆိုတဲ့နေရာမှာ Asean +3 အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံတွေ US တို့က ဖိအားပေးတဲ့အခါကျတော့ ဒီမှာဖိတ်ရခက်တယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုး ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အာဆီယံက ဝန်ကြီးအဆင့်အစည်းအဝေးနဲ့ အခြားအဆင့်အစည်းအဝေးက တနှစ်တနှစ်က တထောင်နီးပါးလောက်ရှိတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို တနှစ်လုံးမဖိတ်ဘဲနဲ့ ထားမှာလားပေါ့။ ကျနော်ကတော့ အဲလိုမထင်ဘူး။ အဲဒါကို အာစီယံဘက်က စဉ်းစားရလိမ့်မယ် မြန်မာဘက်ကလည်း စဉ်းစားမှာပဲ။ ကျနော်ထင်တယ် အာဆီယံက နှုတ်ထွက်လိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတော့ မမြင်ဘူး။”
အာဆီယံဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအထူးကိုယ်စားလှယ်၊ ဘရူနိုင်း နိုင်ငံခြားရေး ဒုတိယဝန်ကြီး Erywan Yusof ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်ကို စစ်ကောင်စီဘက်က လက်မခံသေးပါဘူး။ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တေ့ွခွင့်ရဖို့ သူ့ရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို မလိုက်လျောနိုင်ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီဘက်က တုံ့ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ အာဆီယံ ဘုံ သဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို တတ်နိုင်သမျှ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပါမယ်လို့လည်း ထပ်မံကတိပြုထားပါတယ်။
===========
{{Unicode}}}
အာဆီယံထိပျသီးတကျဖို့ မွနျမာ မဆုံးဖွတျရသေး
မနကျဖွနျ အောကျတိုဘာ ၂၆ ရကျမှာစတငျမယ့ျ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးတကျဖို့ မွနျမာနိုငျငံခွားရေးဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျတယောကျကို ဖိတျကွားထားတယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောပါတယျ။ ခုလို ဖိတျကွားထားပမေဲ့ တကျမယျ မတကျဘူး မဆုံးဖွတျရသေးဘူးလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီအကွီးအကဲအစား နိုငျငံရေးနဲ့မပတျသကျသူကို ဖိတျကွားမယျလို့ အာဆီယံက ပွောပွီး နိုငျငံခွားရေးဌာန ညှှနျခြုပျတယောကျကို ဖိတျကွားတာနဲ့ပါတျသကျလို့ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုအောငျမွတျသူပွောပွပါမယျ။
အောကျတိုဘာ ၂၆ ကနေ ၂၈ အထိကငြျးပမယ့ျ (၃၈) ကွိမျမွောကျ အာဆီယံ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲတှအေတှကျ စဈကောငျစီအကွီးအကဲ ဗိုလျခြူပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျကိုမဖိတျဘဲ နိုငျငံရေးနဲ့ မပတျသကျသူကို ဖိတျကွားမယျလို့ အာဆီယံက ဆုံးဖွတျထားခြိနျမှာ နိုငျငံခွားရေးဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျတယောကျကို ဖိတျကွားတယျလို့ စဈကောငျစီရဲ့ သတငျးပွနျကွားရေးတာဝနျခံ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဒီနေ့ ပွောကွားလိုကျ ပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဟိုကနပွေီး နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျတယောကျကို ဖိတျကွားထားပါတယျ။ ကနြောျတို့ အနနေဲ့ကတော့ တကျဖွဈ၊ မတကျဖွဈ မသခြောသေးပါဘူး။ အကွောငျးလညျး မပွနျရသေးပါဘူး။ ကနြောျတို့အနနေဲ့ ခုနကပွောသလို တကျဖွဈ၊ မတကျဖွဈ မသခြောသေးပါဘူး။”
ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျလို့သာပွောပွီး ဘယျသူ ဘယျဝါဆိုတာ နာမညျတော့ မပွောပါဘူး။ တခြို့နိုငျငံတကာသတငျးတှမှော နိုငျငံခွားရေးဌာန အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးခမြျးအေးလို့ ဖောျပွကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျလို့ ပွောထားတဲ့အတှကျ အာဆီယံရေးရာဌာန ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဦးရဲကြောျမွ ဖွဈနိုငျတယျလို့ တခြို့ကလညျး တှကျကွပါတယျ။
မွနျမာ့နိုငျငံရေးပွူနာဖွရှေငျးရေးအတှကျ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှကွေား သဘောတူထားတဲ့ အခကြျ ၅ ခကြျအကောငျအထညျဖောျဖို့ ပကြျကှကျတယျဆိုပွီး အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးတှကေို ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကို တကျခှင့ျမပွုဖို့ အာဆီယံက ဆုံးဖွတျခဲ့တာပါ။ အောကျတိုဘာ ၁၅ ရကျက အာဆီယံနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှေ အစညျးအဝေးမှာ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကို ဖိတျရေး မဖိတျရေး ဘုံသဘောတူညီခကြျ မရခဲ့တဲ့အတှကျ အောကျတိုဘာ ၁၆ ရကျမှာ အလှည့ျကြဥက်ကဋ်ဌက မဖိတျဖို့ ဆုံးဖွတျကွောငျး ကွညောခကြျထုတျခဲ့ပါတယျ။ ဘယျနိုငျငံတှကေ တကျစခေငြျပွီး ဘယျနိုငျငံတှကေ မတကျစခေငြျဘူးဆိုတာ ထုတျဖောျမပွောပမေဲ့ လကျရှိအလှည့ျကြဥက်ကဋ်ဌတာဝနျယူထားတဲ့ ဘရူနိုငျလျး၊ မလေးရှား၊ အငျဒိုနီးရှား၊ စငျ်ကာပူစတဲ့နိုငျငံတှဘေကျကအာဆီယံရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာအရ ဖိတျလို့ မဖွဈနိုငျဘူးလို့ ထုတျဖောျပွောခဲ့ကွပါတယျ။
နိုငျငံရေးနယျပယျက မဟုတျတဲ့ ကိုယျစားလှယျတဦးကိုပဲ တကျရောကျခှင့ျပွုမယျဆိုတဲ့ အာဆီယံရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ အာဆီယံအသငျးရဲ့ပဋိဉာဉျနဲ့ မကိုကျညီဘူးလို့ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“အဓိကတော့ နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျတှလေုပျတဲ့ အစညျးအဝေး နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျကို ဖိတျရမှာပဲဖွဈတယျ၊ ဒါကို ကနြောျတို့ တူညီဆန်ဒမရှိဘဲနဲ့ ဆောငျရှကျလာတာ ဖွဈတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ ကိုယ့ျကို တနျးတူရညျတူအဖွဈ မထားတဲ့၊ အာစီယံနိုငျငံအားလုံးလညျး မဟုတျပါဘူး၊ နိုငျငံအခြို့ရဲ့ ကန့ျသတျမှုကွောင့ျ တနျးတူရညျတူမထားတဲ့ အစညျးအဝေးကို သှားရောကျ တကျရောကျတာက ပိုပွီးတော့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခြုပျအခြာအာဏာကို စောျကားရာကတြယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ တကျဖို့၊ မတကျဖို့ မသခြောပါဘူး။”
စဈကောငျစီအကွီးအကဲကိုမဖိတျဘဲ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက ညှှနျခြုပျတယောကျကို ဖိတျကွားတာ နိုငျငံရေးနဲ့ ကငျးသလားဆိုတာ မေးခှနျးထုတျမှုတှလေညျး ရှိပါတယျ။ မွနျမာ့မဟာဗြူဟာနဲ့ မူဝါဒလေ့လာရေးအဖှဲ့ ISP ရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးအောငျသူငွိမျးကတော့ သူ့အမွငျကို ခုလိုပွောပါတယျ။
"ကနြောျသဘောပေါကျတာက ဒီနိုငျငံရေးအရဆိုတာ ကနြောျတို့ အစိုးရအဖှဲ့ဝငျ ဝနျကွီး level လောကျ ဟာမြိုးဆိုရငျ ဒါနိုငျငံရေးအရ ခန့ျအပျတဲ့သူလို့ ယူဆလို့ရတာပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ အခုအနအေထားမှာကတြော့ ဖိတျတဲ့သူက bureaucrat ပေါ့နောျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန တခုခုက အထူးသဖွင့ျ အာဆီယံဌာနက bureaucrat ဒီလို အစိုးရဝနျထမျးကို ဖိတျလို့ရပါတယျ။"
အာဆီယံက အမြားသဘော ဆုံးဖွတျတာ မဟုတျဘူးဆိုတာနဲ့ပါတျသကျလို့လညျး သူက ခုလိုပွောပါတယျ။
“အာဆီယံရဲ့ သဘောက Consensus လို့ခေါျတာပေါ့နောျ၊ အဖှဲ့ဝငျအားလုံးက သဘောတူမှ ဒီဆုံးဖွတျ ခကြျ တခုခုကို ခလြေ့ရှိတဲ့ဟာမြိုးလနေောျ၊ ဆိုတော့ အဲဒီအနအေထားမှာ အခုလကျရှိကိစ်စက consensus မဟုတျဘူးလို့ ပွောလို့ရတယျ၊ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ မွနျမာအစိုးရခေါငျးဆောငျက ဒီဥစ်စာကိုသဘော မတူဘူးဆိုတဲ့ဟာမြိုးပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့နိုငျငံမှာ အရငျတခါ ဖွဈခဲ့ဖူးတယျ၊ ၂၀၀၆ မှာတုနျးက အာဆီယံဥက်ကဋ်ဌ အလှည့ျကြ ယူရမယ့ျကိစ်စလေ။ ဆိုတော့ အဲဒီအခြိနျမှာ မွနျမာပွညျက အဆငျမပွဘေူးပေါ့ဗြာ၊ နိုငျငံတကာက ဝဖေနျနတေဲ့ကိစ်စတှေ ရှိတော့ အဲဒီတော့ မွနျမာကိုယျတိုငျက သူတို့ကိုယျတိုငျ နောကျဆုတျပေးတယျ၊ အလှည့ျကြောျပေးလိုကျတယျ ဆိုတဲ့ဟာမြိုး၊ အဲဒီတုနျးကတော့ ပွောရမယျဆို consensus လို့ပွောလို့ရတယျ။ အခုအနအေထားမှာတော့ consensus တော့မဟုတျဘူး၊ ဒါပမေဲ့ နိုငျငံအမြားစုက ဆုံးဖွတျသှားတဲ့ အနအေထားမြိုး ဖွဈသှားတာပေါ့။”
၃ ရကျကငြျးပမယ့ျ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးတှမှော အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး အနျတိုနီ ဘလငျကဲနျ တကျရောကျမယ့ျ အာဆီယံ အမရေိကနျ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲ၊ တရုတျ၊ ဂပြနျ၊ တောငျကိုရီးယားနိုငျငံခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ဆှေးနှေးတဲ့ ASEAN +3 ဆှေးနှေးပှဲတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အာဆီယံအနနေဲ့လညျး စဈကောငျစီအကွီးအကဲကို ဖိတျဖို့ ခကျတယျလို့ ကိုအောငျသူငွိမျးက သုံးသပျပါတယျ။
“ထိပျသီးအစညျးအဝေး ဆိုတဲ့နရောမှာ Asean +3 အထူးသဖွင့ျ အနောကျနိုငျငံတှေ US တို့က ဖိအားပေးတဲ့အခါကတြော့ ဒီမှာဖိတျရခကျတယျဆိုတဲ့ ဟာမြိုး ရှိတာပေါ့။ ဒါပမေဲ့ အာဆီယံက ဝနျကွီးအဆင့ျအစညျးအဝေးနဲ့ အခွားအဆင့ျအစညျးအဝေးက တနှဈတနှဈက တထောငျနီးပါးလောကျရှိတော့ မွနျမာနိုငျငံကို တနှဈလုံးမဖိတျဘဲနဲ့ ထားမှာလားပေါ့။ ကနြောျကတော့ အဲလိုမထငျဘူး။ အဲဒါကို အာစီယံဘကျက စဉျးစားရလိမ့ျမယျ မွနျမာဘကျကလညျး စဉျးစားမှာပဲ။ ကနြောျထငျတယျ အာဆီယံက နှုတျထှကျလိမ့ျမယျဆိုတဲ့ ဟာမြိုးတော့ မမွငျဘူး။”
အာဆီယံဆိုငျရာ မွနျမာနိုငျငံအထူးကိုယျစားလှယျ၊ ဘရူနိုငျး နိုငျငံခွားရေး ဒုတိယဝနျကွီး Erywan Yusof ရဲ့ မွနျမာနိုငျငံခရီးစဉျကို စဈကောငျစီဘကျက လကျမခံသေးပါဘူး။ စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးထားတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တှေ့ခှင့ျရဖို့ သူ့ရဲ့ တောငျးဆိုခကြျတှကေို မလိုကျလြောနိုငျဘူးလို့ စဈကောငျစီဘကျက တုံ့ပွနျထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ အာဆီယံ ဘုံ သဘောတူညီခကြျ ၅ ခကြျကို တတျနိုငျသမြှ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပါမယျလို့လညျး ထပျမံကတိပွုထားပါတယျ။
#MyanmarASEAN #MyanmarMilitaryCoup #ASEANSummit #VOABurmese
===========
