(Zawgyi/Unicode)
အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ သဘောထားအမြင်အာဘော်ကို တင်ပြပါမယ်။
အာရှတိုက်တဝန်း ကိုဗစ်-၁၉ ကို ကြိုးစား တိုက်ဖျက်နေကြချိန်မှာဘဲ ဒေသတွင်း ဒီရောဂါပိုး ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု လျော့ကျအောင် ဆောင်ရွက်တာ အပါအဝင် ဒေသတွင်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အခြေခံလိုအပ်ချက်တွေနဲ့ တခြား အကူအညီတွေကို USAID အမေရိကန် နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးရေးအေဂျင်စီက ထောက်ပံ့ပေးနေပါတယ်။
“လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၅၀ အတွင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးခိုင်မာမှုအတွက် အများဆုံး ထောက်ပံ့ ပေးတဲ့နိုင်ငံဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဖြစ်ကြောင်း” USAID ရဲ့ အာရှဒေသဆိုင်ရာ လက်ထောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Gloria Steele က ပြောပါတယ်။ “ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးစနစ်ကြီးရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ချမှတ်ပေးခဲ့သလို ၂၁ ရာစုအတွင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအတွက် ဒေါ်လာ ၁၄၀ ဘီလီယံ ကူညီ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်တယ်လို့ လက်ထောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ပြောပါတယ်။
တဦးနဲ့တဦး ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုနဲ့ ရွေ့ပြောင်းသွားလာမှုတွေ ကမ္ဘာနဲ့အဝန်း အရှိန်မြင့် ဖြစ်ပေါ်တာကြောင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ရမယ့် အန္တရာယ်တွေလည်း မျှေ၀ ခံစားနေကြရတာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ လို ကူးစက်ရောဂါတွေဟာ လူသူအရောက်နည်းတဲ့ ကျေးရွာလေး တရွာကနေ ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့က မြို့ကြီး ပြကြီးတွေအထိ ၃၆ နာရီအတွင်း ရောက်ရှိသွားနိုင်ပါတယ်။ လူထုကျန်းမာရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေဟာ ရပ်ရွာ၊ ဒေသတွင်းကနေ တကမ္ဘာလုံးရဲ့ စီးပွားရေးကိုပါ သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ သက်ရောက်မှုတွေကနေ ဈေးကွက် ဖရိုဖရဲဖြစ်စေတာ၊ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှု၊ စီးပွားလည်ပတ်မှုကို ခြိမ်းခြောက်မှုနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို အန္တရာယ်ပြုမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးခိုင်မာမှုအတွက် ရင်းနှီး မြုပ်နှံနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
“လက်ရှိကပ်ရောဂါစတင်တဲ့အချိန်ကစလို့ USAID နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဌာနတို့ဟာ တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အာရှတိုက်တခုထဲမှာတင် နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ အတွက် ဒေါ်လာ ၁၈၂ သန်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်” လို့ USAID ရဲ့ အာရှဒေသဆိုင်ရာ လက်ထောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Gloria Steele က ပြောပါတယ်။
အဲဒီနိုင်ငံတွေမှာ ကျန်းမာရေးအတွက် ရေရှည် ရင်းနှီးမြုပ်နှံခဲ့မှုတွေကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ အတွက် အလျင်အမြန် တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
“ကူးစက်ရောဂါ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးနဲ့ ကုသမှုပိုင်းကဏ္ဍတွေ၊ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတွေအပြင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး ခိုင်မာမှုတို့အတွက် ကျမတို့အနေနဲ့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုတွေ တောက်လျှောက် လုပ်လာခဲ့တာပါ။ ကိုဗစ်-၁၉ အတွက် ပေးတဲ့အကူအညီတွေဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပေးလာခဲ့တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ အပေါ်မှာ ထပ်ဆောင်း ပေးအပ်တဲ့ အကူအညီဖြစ်ပါတယ်” လို့ Gloria Steele က ပြောခဲ့တာပါ။
“အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှာပေးခဲ့တဲ့ အကူအညီကို ဥပမာအနေနဲ့ ပြောရမယ်ဆင်ရင် - လူနာတွေကို ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်တွေ ပေးနိုင်ရေးအပြင် ဆေးရုံတင်နိုင်ဖို့အတွက် ညွန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပေးနိုင်မယ့် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၇ သောင်းလောက်ကို အချိန်တိုတိုအတွင်း လေ့ကျင့် သင်ကြားပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်” လို့ လက်ထောက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Steele က ပြောပါတယ်။
“အလားတူအခြေအနေမျိုး အိန္ဒိယမှာလည်း ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ကျမတို့ရဲ့ မိခင်နဲ့ ကလေးသူငယ် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို အသုံးချပြီး ကလေးငယ်တွေကို ကိုဗစ်-၁၉ မကူးစက်အောင် ဘယ်လို ကြိုတင် ကာကွယ်သင့်တယ်ဆိုတာနဲ့ မိခင်နဲ့ ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး ပြဌာန်းချက်တွေနဲ့အညီ ဘယ်လို လိုက်နာ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်ဆိုတာတွေကို မျှဝေပေးနိုင်ပါတယ်” လို့ လက်ထောက်ညွန်ကြားရေးမှူး Steele က ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့အနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးကဏ္ဍတွေမှာ အများအပြား ရင်းနှီးမြုပ်နှံပါတယ်။ အဲဒီလို ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုတွေမှာ လူတွေ အတတ်နိုင်ဆုံး အများဆုံး ပါဝင်ခွင့်ရကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးစံနစ်ကို အကာကွယ်ပေးမထားဘူးဆိုရင် လူသားတဦးအနေနဲ့ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ခွင့်နဲ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ ဆုံးရှုံးတာတင်မကဘဲ အဲဒီကနေ ကျန်တဲ့နေရာတွေအားလုံးကို သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါဟာ အာရှဒေသအတွက် ကျမတို့ရဲ့ မဟာဗြူဟာဖြစ်ပါတယ်” လို့ USAID ရဲ့ အာရှဒေသဆိုင်ရာ လက်ထောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Gloria Steele က ပြောပါတယ်။
............
(Unicode)
အမရေိကနျအစိုးရရဲ့ သဘောထားအမွငျအာဘောျကို တငျပွပါမယျ။
အာရှတိုကျတဝနျး ကိုဗဈ-၁၉ ကို ကွိုးစား တိုကျဖကြျနကွေခြိနျမှာဘဲ ဒသေတှငျး ဒီရောဂါပိုး ကူးစကျပြံ့နှံ့မှု လြော့ကအြောငျ ဆောငျရှကျတာ အပါအဝငျ ဒသေတှငျး ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ အခွခေံလိုအပျခကြျတှနေဲ့ တခွား အကူအညီတှကေို USAID အမရေိကနျ နိုငျငံတကာ ဖှံ့ဖွိုးရေးအဂေငြျစီက ထောကျပံ့ပေးနပေါတယျ။
“လှနျခဲ့တဲ့ နှဈပေါငျး ၅၀ အတှငျး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးခိုငျမာမှုအတှကျ အမြားဆုံး ထောကျပံ့ ပေးတဲ့နိုငျငံဟာ အမရေိကနျပွညျထောငျစုဖွဈကွောငျး” USAID ရဲ့ အာရှဒသေဆိုငျရာ လကျထောကျအုပျခြုပျရေးမှူး Gloria Steele က ပွောပါတယျ။ “ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးစနဈကွီးရဲ့ အခွခေံအုတျမွဈကို အမရေိကနျပွညျထောငျစုက ခမြှတျပေးခဲ့သလို ၂၁ ရာစုအတှငျး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအတှကျ ဒေါျလာ ၁၄၀ ဘီလီယံ ကူညီ ထောကျပံ့ပေးခဲ့ပွီး ဖွဈတယျလို့ လကျထောကျအုပျခြုပျရေးမှူးက ပွောပါတယျ။
တဦးနဲ့တဦး ထိတှေ့ဆကျဆံမှုနဲ့ ရှေ့ပွောငျးသှားလာမှုတှေ ကမ်ဘာနဲ့အဝနျး အရှိနျမွင့ျ ဖွဈပေါျတာကွောင့ျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ စိုးရိမျရမယ့ျ အန်တရာယျတှလေညျး မြှေ၀ ခံစားနကွေရတာပါ။ ဒါကွောင့ျလညျး ကိုဗဈ-၁၉ လို ကူးစကျရောဂါတှဟော လူသူအရောကျနညျးတဲ့ ကြေးရှာလေး တရှာကနေ ကမ်ဘာ့နရောအနှံ့က မွို့ကွီး ပွကွီးတှအေထိ ၃၆ နာရီအတှငျး ရောကျရှိသှားနိုငျပါတယျ။ လူထုကနြျးမာရေးနဲ့ဆိုငျတဲ့ အရေးပေါျအခွအေနတှေဟော ရပျရှာ၊ ဒသေတှငျးကနေ တကမ်ဘာလုံးရဲ့ စီးပှားရေးကိုပါ သကျရောကျမှုတှေ ဖွဈပေါျစနေိုငျပါတယျ။ အဲဒီ သကျရောကျမှုတှကေနေ ဈေးကှကျ ဖရိုဖရဲဖွဈစတော၊ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှု၊ စီးပှားလညျပတျမှုကို ခွိမျးခွောကျမှုနဲ့ ဝနျထမျးတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးကို အန်တရာယျပွုမှုတှေ ဖွဈပေါျစပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး အမရေိကနျပွညျထောငျစုဟာ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးခိုငျမာမှုအတှကျ ရငျးနှီး မွုပျနှံနတော ဖွဈပါတယျ။
“လကျရှိကပျရောဂါစတငျတဲ့အခြိနျကစလို့ USAID နဲ့ နိုငျငံခွားရေးဌာနတို့ဟာ တကမ်ဘာလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ ဒေါျလာ ၁ ဘီလီယံ ထောကျပံ့ပေးခဲ့ပွီး ဖွဈပါတယျ။ အာရှတိုကျတခုထဲမှာတငျ နိုငျငံပေါငျး ၃၀ အတှကျ ဒေါျလာ ၁၈၂ သနျး ထောကျပံ့ပေးခဲ့ပွီး ဖွဈပါတယျ” လို့ USAID ရဲ့ အာရှဒသေဆိုငျရာ လကျထောကျအုပျခြုပျရေးမှူး Gloria Steele က ပွောပါတယျ။
အဲဒီနိုငျငံတှမှော ကနြျးမာရေးအတှကျ ရရှေညျ ရငျးနှီးမွုပျနှံခဲ့မှုတှကွေောင့ျ ကိုဗဈ-၁၉ အတှကျ အလငြျအမွနျ တုံ့ပွနျ ဆောငျရှကျမှုတှေ လုပျဆောငျနိုငျခဲ့ပါတယျ။
“ကူးစကျရောဂါ ကွိုတငျကာကှယျရေးနဲ့ ကုသမှုပိုငျးကဏ်ဍတှေ၊ စိတျကနြျးမာရေးနဲ့ ကလေးငယျတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးကဏ်ဍတှအေပွငျ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး ခိုငျမာမှုတို့အတှကျ ကမြတို့အနနေဲ့ ရငျးနှီးမွုပျနှံမှုတှေ တောကျလြှောကျ လုပျလာခဲ့တာပါ။ ကိုဗဈ-၁၉ အတှကျ ပေးတဲ့အကူအညီတှဟော နှဈပေါငျးမြားစှာ အမရေိကနျပွညျထောငျစုက ပေးလာခဲ့တဲ့ ကူးစကျရောဂါတိုကျဖကြျရေးဆိုငျရာ အကူအညီတှေ အပေါျမှာ ထပျဆောငျး ပေးအပျတဲ့ အကူအညီဖွဈပါတယျ” လို့ Gloria Steele က ပွောခဲ့တာပါ။
“အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံမှာပေးခဲ့တဲ့ အကူအညီကို ဥပမာအနနေဲ့ ပွောရမယျဆငျရငျ - လူနာတှကေို ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ အကွံပွုခကြျတှေ ပေးနိုငျရေးအပွငျ ဆေးရုံတငျနိုငျဖို့အတှကျ ညှနျကွားခကြျတှေ ထုတျပေးနိုငျမယ့ျ ဝနျထမျးပေါငျး ၇ သောငျးလောကျကို အခြိနျတိုတိုအတှငျး လေ့ကငြ့ျ သငျကွားပေးနိုငျခဲ့ပါတယျ” လို့ လကျထောကျ အုပျခြုပျရေးမှူး Steele က ပွောပါတယျ။
“အလားတူအခွအေနမြေိုး အိန်ဒိယမှာလညျး ဆောငျရှကျပေးခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီမှာ ကမြတို့ရဲ့ မိခငျနဲ့ ကလေးသူငယျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျမှုတှကေို အသုံးခပြွီး ကလေးငယျတှကေို ကိုဗဈ-၁၉ မကူးစကျအောငျ ဘယျလို ကွိုတငျ ကာကှယျသင့ျတယျဆိုတာနဲ့ မိခငျနဲ့ ကလေးငယျတှရေဲ့ ကနြျးမာရေးအတှကျ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး ပွဌာနျးခကြျတှနေဲ့အညီ ဘယျလို လိုကျနာ ဆောငျရှကျသင့ျတယျဆိုတာတှကေို မြှဝပေေးနိုငျပါတယျ” လို့ လကျထောကျညှနျကွားရေးမှူး Steele က ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့အနနေဲ့ ကနြျးမာရေးနဲ့ ပညာရေးကဏ်ဍတှမှော အမြားအပွား ရငျးနှီးမွုပျနှံပါတယျ။ အဲဒီလို ဆောငျရှကျခွငျးအားဖွင့ျ ဖှံ့ဖွိုး တိုးတကျမှုတှမှော လူတှေ အတတျနိုငျဆုံး အမြားဆုံး ပါဝငျခှင့ျရကွမှာ ဖွဈပါတယျ။ ကနြျးမာရေးစံနဈကို အကာကှယျပေးမထားဘူးဆိုရငျ လူသားတဦးအနနေဲ့ ပါဝငျ ဆောငျရှကျခှင့ျနဲ့ စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှုတှေ ဆုံးရှုံးတာတငျမကဘဲ အဲဒီကနေ ကနြျတဲ့နရောတှအေားလုံးကို သကျရောကျမှုတှေ ဖွဈပေါျစပေါတယျ။ ဒါဟာ အာရှဒသေအတှကျ ကမြတို့ရဲ့ မဟာဗွူဟာဖွဈပါတယျ” လို့ USAID ရဲ့ အာရှဒသေဆိုငျရာ လကျထောကျအုပျခြုပျရေးမှူး Gloria Steele က ပွောပါတယျ
