ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာဝေဘးဒဏ္ခံရမႈ အႏၱရာယ္နည္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ တိုးတက္လာတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ေလ်ာ့နည္းေရး မဟာဗ်ဴဟာအဖြဲ႔ ISDR အႀကီးအကဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ေနခ်ိန္မွာ တိုးတက္မႈေတြ ရွိလာတယ္ဆုိတာကို ISDR က VOA ကို ေျပာျပပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ့ထက္တိုးတက္ဖုိ႔ ေနာက္ထပ္ လုပ္စရာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ISDR ေျပာခြင့္ရသူ ဒဲနစ္မက္ကလင္း (Denis McClean) က ေျပာပါတယ္။ ထပ္ လုပ္စရာေတြ ရွိေနေသးတယ္ဆုိတာေတြက ဘာေတြပါလဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာဝေဘး က်ေရာက္တဲ့အခါ ဒဏ္ခံရမႈနည္းေအာင္ ဘာေတြ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္သင့္သလဲ ဆုိတာကို မစုျမတ္မြန္က အျပည့္အစံု တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ဆိုးဆိုးရြားရြားဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းက သင္ခန္းစာေတြကို အစိုးရကယူၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဂီရိမုန္တိုင္းနဲ႔ ဒီႏွစ္ ရွမ္းျပည္ငလ်င္ဒဏ္ ခံရစဥ္မွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ေတြ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အစိုးရဘက္က ပိုၿပီး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လာတယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ေလ်ာ့နည္းေရး မဟာဗ်ဴဟာအဖြဲ႔ ISDR က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးမွာ သဘာဝေဘး ေလ်ာ့ပါးေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ေလး တိုးတက္လာခဲ့တယ္လို႔ ISDR ေျပာခြင့္ရသူ ဒဲနစ္မက္ကလင္းက ဗြီအုိေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
အာရွက သဘာဝေဘးဒဏ္အခံရဆံုး ႏိုင္ငံေတြထဲကတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာဝေဘး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒအတြက္ လုပ္စရာလိုတာေတြကို ျမန္မာတာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ISDR အႀကီးအကဲ မာဂရီတာ ၀ယ္လ္စတရြမ္ (Margarreta Wahlstrom) ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနစဥ္မွာ ခုလို ေျပာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို သဘာဝေဘး ေလ်ာ့ပါးေရးေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂ ႏွစ္အတြင္း ေတာ္ေတာ္ေလး တိုးတက္လာခဲ့ေပမဲ့ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာကို မစ္ ၀ယ္လ္စတရြမ္က ေျပာတဲ့အေၾကာင္း ISDR ေျပာခြင့္ရသူ ဒဲနစ္မက္ကလင္းက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“သဘာဝေဘးဒဏ္က်ေရာက္တဲ့ အႀကိမ္မ်ားလာေနခ်ိန္မွာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈနဲ႔ တံု႔ျပန္မႈပိုင္း တိုးတက္လာတယ္ဆုိေပမဲ့ ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရးအရ ဆံုး႐ႈံးမႈေတြကလည္း ပိုမ်ားလာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထပ္လုပ္စရာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ အထူးသျဖင့္ သဘာဝေဘးဒဏ္ ေလ်ာ့နည္းေရးပိုင္းနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုပိုင္းအတြက္ ေနာက္ထပ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
ISDR အႀကီးအကဲဟာ သဘာဝေဘး စီမံခန္႔ခြဲမႈဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယသမၼတ စိုင္းေမာက္ခမ္းအပါအဝင္ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ေတြ႔ဆံုၿပီး သဘာဝေဘး ေလ်ာ့ပါးေရးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ISDR အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လို အေကာင္းဆံုး အႀကံေပးမႈေတြကုိ လုပ္ႏိုင္သလဲ ဆုိတာကို ေျပာခြင့္ရသူ ဒဲနစ္မက္ကလင္းကို ေမးၾကည့္တဲ့အခါမွာ -
“သဘာဝေဘးေလ်ာ့ပါးေရးအတြက္ လုပ္စရာလိုတဲ့ အဓိက အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲက ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သဘာ၀အႏၱရာယ္နဲ႔ ေဝးတဲ့ေနရာေတြမွာ ေက်ာင္းေတြ၊ ယာယီေဘးရန္ ေရွာင္နိုင္မယ့္ အေဆာက္အဦးမ်ဳိးေတြလို အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြကို ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း တႏိုင္တပိုင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က နာဂစ္မုန္တိုင္းတုန္းကဆိုရင္ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဲဒီလိုေတြမလုပ္ခဲ့လို႔ ေဘးဒဏ္ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ခံခဲ့ၾကရတာပါ။ ဒီလို ဆိုးရြားတဲ့အျဖစ္ကေန ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈပိုင္းမွာ တုိးတက္မႈေတြ အေတာ္ရွိလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။”
ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ေလ်ာ့နည္းေရး မဟာဗ်ဴဟာအဖြဲ႔ ISDR ေျပာခြင့္ရသူ ဒဲနစ္မက္ကလင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ျမန္မာသတင္းစာေတြထဲမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာဝေဘး စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာေအာင္ လုပ္သြားမယ့္အေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနေတြမွာ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္းေတြ ျဖစ္တဲ့ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားစတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရႀကီးတဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္ေလး ဒုကၡေရာက္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေရာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳး စိတ္ပူစရာရွိသလားလို႔ မိုးေလဝသပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္ကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္လည္း သိပ္မထူးပါဘူးခင္ဗ်ာ။ ထိုင္းေလာက္ေတာ့ မဆိုးဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီမွာလည္း ေရႀကီးတာေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ အခုထိ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြ ေရျမႇဳပ္ေနတုန္းပဲ။ အလယ္ပိုင္း ေက်ာက္ဆည္ဘက္တို႔။ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းက ဒီႏွစ္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေရႀကီးပါတယ္ခင္ဗ်။ မုန္တိုင္းပဲ ၾကည့္ေနၾကရတာပါပဲ။ အေရွ႕ဘက္ကလာတာေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ မေရာက္ခင္မွာ အားေပ်ာ့ ပ်က္ျပယ္သြားေတာ့ နည္းနည္း ကံေကာင္းတယ္ေခၚရမွာေပါ့။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကလည္း မုန္တိုင္းျဖစ္ဖုိ႔ သယ္လာၿပီး သူကမျဖစ္ဘဲနဲ႔ ပ်က္ ပ်က္ေနတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုကို ၾကည့္ေနရတာပါပဲ။ အဲဒီေကာင္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေရႀကီးဖို႔ဆုိတာ နည္းနည္း သတိထားရမွာေပါ့။”
ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြကို သဘာဝဘးဒဏ္ ႀကိဳတင္ အသိေပးမႈအတြက္ လံုေလာက္တယ္ထင္လားလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ -
“ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သတိရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ဆိုရင္ က်ေနာ့္ ေဖာင္ေဒးရွင္းကေနၿပီးေတာ့ FM သံုးခု၊ တီဗြီလုိင္းတစ္ခု နဲ႔ ဂ်ာနယ္ေတြ အမ်ားစုကို အၿမဲေျပာေနတာပဲ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒါကို ႀကိဳသိေနၾကပါတယ္။ အမ်ားႀကီး တိုးတက္လာပါတယ္။ အရင္ကနဲ႔စာရင္ေပါ့။”
မိုးေလဝသပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာဝေဘးဒဏ္အတြက္ အသိပညာ ေပးတဲ့ေနရာမွာ လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေနရာေတြအျပင္ ေဝးလံၿပီး ေဘးဒဏ္က်ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြက ျပည္သူေတြပါ သိရွိေအာင္ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာကိုလည္း အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးအဖဲြ႔ေတြက အႀကံျပဳၾကပါတယ္။
