ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ Universal Periodic Review လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာက ပထမဆံုးအႀကိမ္ သံုးသပ္တဲ့ ၾကားနာမႈကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၁၉၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ျမန္မာ့အေရး လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ အစည္းအေ၀းကေန ဇန္န၀ါရီ ၃၁ ရက္ေန႔က အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က လက္ခံတာေတြ ပါသလို ျငင္းပယ္မႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလို ျငင္းပယ္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ၾကည့္ရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ေရွ႕တမ်ဳိး ကြယ္ရာတမ်ဳိး လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္ေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေ၀ဖန္ပါတယ္။ အခု အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔အတူ အေၾကာင္းစံုကို မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဂ်နီဗာၿမိဳ႕က လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးတဲ့ လုပ္ငန္းအဖြဲဲ႕ အစည္းအေ၀းကေန မေန႔တုန္းက အတည္ျပဳလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၁၉၀ ေက်ာ္မွာ ၆၄ ခ်က္ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေထာက္ခံၿပီး ျငင္းပယ္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ၇၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းဖို႔ အႀကံျပဳခ်က္ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က လက္မခံသလို အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပးဖို႔ကိစၥ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုမွာ ပါတဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီး ပယ္ဖ်က္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အႀကံေပးခ်က္ေတြကို ပယ္ခ်ခဲ့သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အားလုံးနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ကိစၥကိုလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က လက္မခံခဲ့ပါဘူး။
တခ်ဳိ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ႏုိင္ငံေရးအရ ႐ႈျမင္ၿပီး ေျပာတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာကို ထိပါးေစတဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းရွင္က အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ လက္မခံႏုိင္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕ကို က်ေနာ္တုိ႔က အနက္အဓိပၸာယ္အရ ကန္႔ကြက္စရာ မရွိေပမဲ့ အဲဒီအႀကံေပးခ်က္ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေရးသားပုံ ေရးသားထားခ်က္ေတြအရ ဒီအခ်က္ေတြကို လက္ခံလုိက္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာကို ထိပါးရာ ေရာက္ႏုိင္တာ ေတြ႕ရတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ ေထာက္ျပလုိပါတယ္။”
အခုခ်ိန္မွာ လက္မခံေသးတဲ့ တခ်ဳိ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကိုေတာ့ ေနျပည္ေတာ္မွာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရကို တင္ျပေဆြးေႏြးၿပီးမွ လက္ခံမခံ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းရွင္က ေျပာသြားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ Mr. Sihasak Phuangketkeow ကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္လုပ္သြားဖို႔နဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းသြားဖို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ေရွ႕မွာ ႀကံဳေတြ႕လာမယ့္ အခက္အခဲ စိန္ေခၚမႈေတြ အတြက္လည္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိုက္အ၀ိုင္းနဲ႔အတူ လက္တြဲၿပီး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ တုိက္တြန္းပါတယ္။”
ျမန္မာ့အေရး လုပ္ငန္းအဖြဲ႕က အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ လက္ခံတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ လက္မခံဘူးလို႔ ေျပာေနတဲ့ အခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ အျပန္အလွန္ သဟဇာတ မျဖစ္တာကို ေတြ႕ႏုိင္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဒီအထဲမွာ သူတုိ႔ လုိက္နာမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တကယ္တမ္း မလုိက္နာဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ထဲမွာ ေရွ႕ကေျပာသြားၿပီး ေနာက္မွာ တကယ္တမ္း မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာမယ္ဆုိရင္ သူ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံတကာက အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္၊ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ယႏၲရားေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ အေရွ႕ပုိင္းမွာ ေျပာထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ သူတုိ႔ လက္မခံႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္က ICRC လို အဖြဲ႕မ်ဳိးက တရား႐ုံးတုိ႔၊ အခ်ဳပ္ခန္းတို႔၊ ေထာင္တုိ႔ကုိ သြားေရာက္ စုံစမ္းခြင့္ သူတုိ႔ ခြင့္မျပဳဘူးလုိ႔ ေျပာထားတယ္။
“ေနာက္တခုက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အထူးစုံစမ္း စစ္ေဆးေရး အရာရွိနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ မလုိက္နာႏုိင္တဲ့ အခ်က္က တကယ့္လို လြတ္လပ္တဲ့ ေနရာတုိင္းကုိ သြားလာခြင့္ကုိေတာ့ ခြင့္မျပဳႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာထားတယ္။ အဲေတာ့ သူတို႔ေျပာထားတဲ့ ပထမဦးဆုံး လက္ခံမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြက ၾကည့္လုိက္ရင္ ေကာင္းသလုိ ရွိေပမဲ့ သူတို႔က ျပန္လည္ၿပီး လက္မခံႏုိင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ခုနေျပာထားတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတာ၊ ကြဲလြဲေနတာ ေတြ႕ရတယ္။”
ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္း ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ Universal Periodic Review လို႔ေခၚတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ပထမဆံုးအႀကိမ္ သံုးသပ္တဲ့ ၾကားနာမႈတခု အရင္ဆံုး လုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီၾကားနာမႈမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို တင္ျပခဲ့သလို ဒီအေပၚ ႏိုင္ငံေတြက ျပန္လည္ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြနဲ႔ အႀကံေပးခ်က္ေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီးေတာ့ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ လစ္ဗ်ား သံုးႏုိင္ငံက ႀကီးၾကပ္တင္သြင္းတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၁၉၀ ပါ၀င္တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ျမန္မာ့အေရး လုပ္ငန္းအဖြဲ႕က မေန႔က အတည္ျပဳလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြကိုေတာ့ လာမယ့္ ဇြန္လ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ ဆက္လက္ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
