(Zawgyi/Unicode)
ဒီ ကပ်ရောဂါဆိုးကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ဆိုရင် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ အရေးတကြီး ဘာတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေပါသလဲဆိုတာကို ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (ငြိမ်း) ပါမောက္ခ ဒေါက်တာစိုးလွင်ငြိမ်းကို မေးမြန်းကြည့်ပါတယ်။
ဒေါက်တာစိုးလွင်ငြိမ်း။ ။ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ကတော့ တဦးချင်း တဦးချင်းက မိမိကိုယ်ကို ရောဂါ မကူးစက်အောင် ဆောင်ရွက်ရမယ်။ ဒီလက်ဆေးတာတို့၊ မလိုအပ်ဘဲနဲ့ မျက်နှာနဲ့ မျက်စေ့ကို ကိုင်တွယ်တာတို့၊ လူထူထပ်တဲ့နေရာတွေ မသွားတာတို့၊ တကယ်လို့ ကိုယ်က ဖျားနာလို့ရှိရင်လည်း မိမိအိမ်မှာဘဲနေဖို့၊ ကျန်းမာရေးဌာနကို သတင်းပို့ဖို့၊ စသည်ဖြင့် ကိုယ်ကနေပြီးတော့ မိသားစုထဲကိုလည်းပဲ မကူးစက်အောင်လို့ ဆင်ခြင်ပြီးနေရမှာပေါ့။ အဓိကကတော့ ဒီရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့နိုင်ငံက ပြန်လာတဲ့ မိသားစုတွေပေါ့။ သူတို့က ပိုပြီးတော့ Risk ရှိတာပေါ့။ သူတို့က ပိုပြီး ကူးစက်နိုင်တယ်။ Social Distancing ပေါ့။ ကိုယ့်ဖာကိုယ် တယောက်နဲ့တစ်ယောက် အနည်းဆုံး ၃ ပေ အကွာအဝေးမှာနေပြီးတော့ ပြောဆိုဆက်ဆံတာတို့ ဒါမျိုးတွေ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာရမယ်။ နောက် ကိုယ့်အိမ်မှာ ရောဂါရှိတယ်။ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံခြားက ပြန်လာတဲ့လူရှိရင်လည်း ချက်ချင်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေကို သတင်းပေးပို့ပြီး လိုအပ်တာတွေကို ဆောင်ရွက်ရမှာပေါ့။ ဒီလို တဦးချင်း တဦးချင်းလုပ်နိုင်မှသာ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို အချိန်မှီ ထိန်းချုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုမိုးဇော်။ ။ ရပ်ရွာတွေအတွင်းမှာ လုပ်ဆောင်နေကြတဲ့ ကလိုရိုကွင်း ငှက်ဖျားဆေးသောက်ရင်၊ တမာရွက်ပြုတ်ရည် သောက်ရင် ရောဂါပျောက်တယ်၊ နောက် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းမှာ ဘိန်းရှုရင်ရောဂါမကူးဘူးဆို လုပ်ဆောင်နေတဲ့အပေါ် ဆရာအမြင် ဘယ်လိုရှိပါသလဲခင်ဗျ။
ဒေါက်တာစိုးလွင်ငြိမ်း- တိတိကျကျမဟုတ်တဲ့ ကုသမှုတွေပေ့ါ။ ဒါတွေလည်းပဲ လူထုက ပိုပြီး ဂရုစိုက်ရမှာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လည်း ဆိုတော့ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်တဲ့ရောဂါဖြစ်တယ်။ နောက်လက်တွေ့မှာလည်းပဲ တကယ့် Developing Countries တွေတောင်မှ ကုသရမယ့် ဆေးတွေက မပေါ်သေးတဲ့အတွက်ကြောင့်၊ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတွေက ကျနော်တို့က လိုအပ်တဲ့ အထောက်အကူပြုကုသနည်းတွေကိုပဲ ဆောင်ရွက်ရတာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီအချိန်မှာတော့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ တိကျတဲ့ Standard Treatment [DD1] ကုထုံတွေသာလျှင် လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။
ကိုမိုးဇော်။ ။ ဆေးရုံတွေမှာ လိုအပ်တဲ့ဆေးဝါးနဲ့ စစ်ဆေး၊ကုသရေးပစ္စည်းတွေ မလုံလောက်ဘူးဆို ဝေဖန်တာတွေ၊ ဒီအချက်တွေကို ပြည်သူတွေက ယုံကြည်မှုကျဆင်းနေတာတွေအပေါ်မှာကော ဆရာအနေနဲ့ ဘယ်လို တုံ့ပြန်ဖို့ ရှိပါမလဲ။
ဒေါက်တာစိုးလွင်ငြိမ်း။ ။ ၂၀၁၇ - PDM 2009 ပေါ့။ လူတုပ်ကွေးဖြစ်ကတည်းက စစဦးဆုံးမှာ ဒီလို အခက်အခဲတွေ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ကာကွယ်ရေးနဲ့ ကုသရေးမှာ ဒီလို သင်ခန်းစာတွေ ရခဲ့ပြီးပြီလေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ လုပ်လာတဲ့အခါမှာ လက်ရှိမှာတော့ တချို့နေရာတွေမှာ လိုအပ်ချက် ရှိကောင်းရှိမယ်။ ဒါပေမဲ့ ခု ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက သက်ဆိုင်ရာ ဆေးရုံတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးတော့ ဆေးရုံအုပ်ကြီးတွေ၊ သမားတော်တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးတော့ပေါ့ သူတို့လိုအပ်မယ့် amount တွေကို အခုကတော့ သေချာဖြည့်ဆည်းထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာဆေးရုံတွေ၊ ကျန်းမာရေးဌာနတွေကို ဖြန့်ဝေထားတဲ့ စာရင်းတွေကိုလည်း သူတို့ တရားဝင်ဖော်ပြနေပါတယ်။ အလှုရှင်တွေရော၊ ပံ့ပိုးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ နိုင်ငံတွေလည်းပဲ အတော်လေး ရှိနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ပထမပိုင်းမှာ အခက်အခဲရှိပေမဲ့လည်းပဲ အခုချိန်မှာ Readiness Position မှာတော့ ရှိပါတယ်။
ဒေါက်တာစိုးလွင်ငြိမ်းက နောက်ဆုံးအနေနဲ့ အခုလို မှာကြားထားပါသေးတယ်။
ဒေါက်တာ စိုးလွင်ငြိမ်း။ ။ ဒီရောဂါက ဖြစ်ပွားလို့ရှိရင်လည်း သာမန်ဖြစ်ပွားမှုက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်။ ဖြစ်တဲ့လူရဲ့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့။ အဲဒီထဲမှာမှ သက်ကြီးရွယ်အိုနဲ့ နှလုံးရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ နောက် အဆုတ်၊ အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါ စသည့်ဖြင့် ဒီရောဂါရှိသူတွေကူးစက်ရင်တော့ သူက ရောဂါပြင်းထန်ပြီး သေဆုံးမှုရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီအုပ်စုတွေကတော့ ပိုပြီးတော့ ရောဂါမကူးစက်နိုင်အောင် မိသားစုဝင်တစ်ခုချင်းကနေပြီးတော့ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေကို လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
COVID-19 ကပျရောဂါ မကွုံဖို့ မွနျမာကနြျးမာရေးပညာရှငျ သတိပေး
ဒီ ကပျရောဂါဆိုးကို ကြောျလှှားနိုငျဖို့ဆိုရငျ ပွညျသူတှအေနနေဲ့ အရေးတကွီး ဘာတှေ လုပျဆောငျဖို့ လိုအပျနပေါသလဲဆိုတာကို ကနြျးမာရေးနှင့ျ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ အကွံပေးပုဂ်ဂိုလျ၊ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ (ငွိမျး) ပါမောက်ခ ဒေါကျတာစိုးလှငျငွိမျးကို မေးမွနျးကွည့ျပါတယျ။
ဒေါကျတာစိုးလှငျငွိမျး။ ။ ပွညျသူလူထုအနနေဲ့ကတော့ တဦးခငြျး တဦးခငြျးက မိမိကိုယျကို ရောဂါ မကူးစကျအောငျ ဆောငျရှကျရမယျ။ ဒီလကျဆေးတာတို့၊ မလိုအပျဘဲနဲ့ မကြျနှာနဲ့ မကြျစေ့ကို ကိုငျတှယျတာတို့၊ လူထူထပျတဲ့နရောတှေ မသှားတာတို့၊ တကယျလို့ ကိုယျက ဖြားနာလို့ရှိရငျလညျး မိမိအိမျမှာဘဲနဖေို့၊ ကနြျးမာရေးဌာနကို သတငျးပို့ဖို့၊ စသညျဖွင့ျ ကိုယျကနပွေီးတော့ မိသားစုထဲကိုလညျးပဲ မကူးစကျအောငျလို့ ဆငျခွငျပွီးနရေမှာပေါ့။ အဓိကကတော့ ဒီရောဂါဖွဈပှားတဲ့နိုငျငံက ပွနျလာတဲ့ မိသားစုတှပေေါ့။ သူတို့က ပိုပွီးတော့ Risk ရှိတာပေါ့။ သူတို့က ပိုပွီး ကူးစကျနိုငျတယျ။ Social Distancing ပေါ့။ ကိုယ့ျဖာကိုယျ တယောကျနဲ့တဈယောကျ အနညျးဆုံး ၃ ပေ အကှာအဝေးမှာနပွေီးတော့ ပွောဆိုဆကျဆံတာတို့ ဒါမြိုးတှေ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျနာရမယျ။ နောကျ ကိုယ့ျအိမျမှာ ရောဂါရှိတယျ။ ဒါမှမဟုတျ နိုငျငံခွားက ပွနျလာတဲ့လူရှိရငျလညျး ခကြျခငြျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့တှကေို သတငျးပေးပို့ပွီး လိုအပျတာတှကေို ဆောငျရှကျရမှာပေါ့။ ဒီလို တဦးခငြျး တဦးခငြျးလုပျနိုငျမှသာ ကပျရောဂါဖွဈပှားမှုကို အခြိနျမှီ ထိနျးခြုပျနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။
ကိုမိုးဇောျ။ ။ ရပျရှာတှအေတှငျးမှာ လုပျဆောငျနကွေတဲ့ ကလိုရိုကှငျး ငှကျဖြားဆေးသောကျရငျ၊ တမာရှကျပွုတျရညျ သောကျရငျ ရောဂါပြောကျတယျ၊ နောကျ ရှမျးပွညျနယျအရှေ့ပိုငျးမှာ ဘိနျးရှုရငျရောဂါမကူးဘူးဆို လုပျဆောငျနတေဲ့အပေါျ ဆရာအမွငျ ဘယျလိုရှိပါသလဲခငျဗြ။
ဒေါကျတာစိုးလှငျငွိမျး- တိတိကကြမြဟုတျတဲ့ ကုသမှုတှပေေ့ါ။ ဒါတှလေညျးပဲ လူထုက ပိုပွီး ဂရုစိုကျရမှာပေါ့။ ဘာဖွဈလို့လညျး ဆိုတော့ ဗိုငျးရပျဈကွောင့ျ ဖွဈတဲ့ရောဂါဖွဈတယျ။ နောကျလကျတှေ့မှာလညျးပဲ တကယ့ျ Developing Countries တှတေောငျမှ ကုသရမယ့ျ ဆေးတှကေ မပေါျသေးတဲ့အတှကျကွောင့ျ၊ ဒီဗိုငျးရပျဈကွောင့ျဖွဈတဲ့ ရောဂါတှကေ ကနြောျတို့က လိုအပျတဲ့ အထောကျအကူပွုကုသနညျးတှကေိုပဲ ဆောငျရှကျရတာပေါ့။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ဒီအခြိနျမှာတော့ ကနြျးမာရေးအဖှဲ့က ထုတျပွနျတဲ့ တိကတြဲ့ Standard Treatment [DD1] ကုထုံတှသောလြှငျ လိုကျနာဆောငျရှကျဖို့ လိုအပျပါလိမ့ျမယျ။
ကိုမိုးဇောျ။ ။ ဆေးရုံတှမှော လိုအပျတဲ့ဆေးဝါးနဲ့ စဈဆေး၊ကုသရေးပစ်စညျးတှေ မလုံလောကျဘူးဆို ဝဖေနျတာတှေ၊ ဒီအခကြျတှကေို ပွညျသူတှကေ ယုံကွညျမှုကဆြငျးနတောတှအေပေါျမှာကော ဆရာအနနေဲ့ ဘယျလို တုံ့ပွနျဖို့ ရှိပါမလဲ။
ဒေါကျတာစိုးလှငျငွိမျး။ ။ ၂၀၁၇ - PDM 2009 ပေါ့။ လူတုပျကှေးဖွဈကတညျးက စစဦးဆုံးမှာ ဒီလို အခကျအခဲတှေ ရှိတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကာကှယျရေးနဲ့ ကုသရေးမှာ ဒီလို သငျခနျးစာတှေ ရခဲ့ပွီးပွီလေ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့လညျး အဲဒီနောကျပိုငျးမှာ ကွိုတငျပွငျဆငျမှုတှေ လုပျလာတဲ့အခါမှာ လကျရှိမှာတော့ တခြို့နရောတှမှော လိုအပျခကြျ ရှိကောငျးရှိမယျ။ ဒါပမေဲ့ ခု ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက သကျဆိုငျရာ ဆေးရုံတှနေဲ့ ဆကျသှယျပွီးတော့ ဆေးရုံအုပျကွီးတှေ၊ သမားတောျတှနေဲ့ ဆကျသှယျပွီးတော့ပေါ့ သူတို့လိုအပျမယ့ျ amount တှကေို အခုကတော့ သခြောဖွည့ျဆညျးထားပွီး ဖွဈပါတယျ။ သကျဆိုငျရာဆေးရုံတှေ၊ ကနြျးမာရေးဌာနတှကေို ဖွန့ျဝထေားတဲ့ စာရငျးတှကေိုလညျး သူတို့ တရားဝငျဖောျပွနပေါတယျ။ အလှုရှငျတှရေော၊ ပံ့ပိုးတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှေ၊ နိုငျငံတှလေညျးပဲ အတောျလေး ရှိနတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ပထမပိုငျးမှာ အခကျအခဲရှိပမေဲ့လညျးပဲ အခုခြိနျမှာ Readiness Position မှာတော့ ရှိပါတယျ။
ဒေါကျတာစိုးလှငျငွိမျးက နောကျဆုံးအနနေဲ့ အခုလို မှာကွားထားပါသေးတယျ။
ဒေါကျတာ စိုးလှငျငွိမျး။ ။ ဒီရောဂါက ဖွဈပှားလို့ရှိရငျလညျး သာမနျဖွဈပှားမှုက ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးရှိတယျ။ ဖွဈတဲ့လူရဲ့ ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့။ အဲဒီထဲမှာမှ သကျကွီးရှယျအိုနဲ့ နှလုံးရောဂါ၊ သှေးတိုးရောဂါ၊ ဆီးခြိုရောဂါ နောကျ အဆုတျ၊ အသကျရှုလမျးကွောငျး ရောဂါ၊ ကငျဆာရောဂါ စသည့ျဖွင့ျ ဒီရောဂါရှိသူတှကေူးစကျရငျတော့ သူက ရောဂါပွငျးထနျပွီး သဆေုံးမှုရှိတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဒီအုပျစုတှကေတော့ ပိုပွီးတော့ ရောဂါမကူးစကျနိုငျအောငျ မိသားစုဝငျတဈခုခငြျးကနပွေီးတော့ ဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှကေို လိုကျနာ ဆောငျရှကျဖို့ လိုအပျပါတယျ။
