{{Zawgyi/Unicode}}
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆိုခံထားရတဲ့ Frontier Myanmar သတင်းဌာနရဲ့ သတင်းခန်း အုပ်ချုပ်မှုအယ်ဒီတာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား Danny Fenster ကို စစ်ကောင်စီက အလုပ်ကြမ်းနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၁ နှစ်ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ အမှု ၃ မှုအတွက် အမြင့်ဆုံးထောင်ဒဏ်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး တရားခံဘက်ကတင်သွင်းတဲ့ သက်သေတွေကိုထည့်မတွက်ဘဲ တရားရုံးက အမိန့်ချလိုက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ သူ့ရှေ့နေက ပြောပါတယ်။ အခုချလိုက်တဲ့ပြစ်ဒဏ်ဟာ သတင်းထောက်တယောက်အတွက် ဆယ်စုနှစ်တခုအတွင်း အမြင့်ဆုံး ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်တယ်လို့လည်း သတင်းမီဒီယာကောင်စီဝင်ဟောင်း ဦးမြင့်ကျော်က ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုရန်နိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပုဒ်မ ၃ ခုနဲ့ ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆိုခံထားရတဲ့ Frontier Myanmar သတင်းဌာနရဲ့ သတင်းခန်းအုပ်ချုပ်မှုအယ်ဒီတာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား Danny Fenster ကို ဒီကနေ့မှာပဲ အင်းစိန်အကျဉ်းထောင် အထူးတရားရုံးက အလုပ်ကြမ်းနဲ့ ထောင်ဒဏ် စုစုပေါင်း ၁၁ နှစ် ချမှတ်လိုက်တယ်လို့ သူ့ရဲ့ရှေ့နေ ဦးသန်းဇော်အောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ အမိန့်ချလိုက်တာ မှန်တယ်။ ပထမချိန်းထားတာကတော့ ဒီအမှုသုံးမှုအတွက် အမိန့်ချဖို့က ၁၅ ရက်နေ့ ဆိုပြီးတော့ ချိန်းထားတာ။ အဲဒါကို မနေ့က နေ့လည်မှာ တရားရုံးက ကျနော့်ကို ဖုန်းဆက်ပြီးတော့ ဒီအမိန့်အတွက် ရုံးချိန်းက ပြောင်းသွားတယ်။ ဒီအပတ် သောကြာနေ့ ချမယ် ဆိုပြီးတော့ ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ ဒီနေ့ အမိန့်ချတဲ့ထဲမှာ ၅၀၅-က အတွက် ၃နှစ်၊ ၁၇ (၁) အတွက် သုံးနှစ်၊ လဝက ၁၃ (၁) က ထောင်ဒဏ် ၅နှစ် နဲ့ ဒဏ်ငွေတသိန်း အားလုံး အလုပ်ကြမ်းပါတယ်နော်။ အဲလိုမျိုးချလိုက်တယ်။”
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မေလ ၂၄ ရက်နေ့က Danny Fenster ကို ရန်ကုန်လေဆိပ်မှာ အာဏာပိုင်တွေက ဖမ်းဆီးပြီး တပ်မတော် ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဆောင်မှု ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (က)၊ မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှု ပုဒ်မ ၁၇ (၁)၊ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေး အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၃ (၁) တို့နဲ့ တရားစွဲထား တာဖြစ်ပါတယ်။
အမှု ၃ ခုအတွက် ချလိုက်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်တွေဟာ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ တရားခံဘက်ကတင်ပြတဲ့ သက်သေတွေကို တရားရုံးက ထည့်သွင်းမစဉ်းစားဘဲ အမိန့်ချလိုက်တာဟာ မသင့်လျော် ဘုူးလို့လည်း Danny Fenster ရဲ့ ရှေ့နေ ဦးသန်းဇော်အောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“သတင်းသမားတယောက်ကို ထောင်ဒဏ်အမြင့်ဆုံးချတာကတော့ ဒါ သင့်လျော်မှုမရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ဒီအမှုတွေအပေါ်မှာ ကျနော်တို့ဘက်က တင်သွင်းတဲ့ သက်သေခံချက်တွေကို ထည့်သွင်းသုံးသပ်ထားတာ မရှိဘူး။”
လက်ရှိအချိန်မှာတော့ Danny Fensterကို အင်းစိန်ထောင်မှာ အကျဉ်းချထားပါတယ်။ ချမှတ်လိုက် တဲ့ ပြစ်ဒဏ်အတွက် အယူခံ တက်မတက်ကိုတော့ အခုအချိန်မပြောနိုင်သေးဘူးလို့လည်း ရှေ့နေ က ပြောပါတယ်။ သူ့လွတ်မြောက်အရေးအတွက် အမေရိကန်အစိုးရက တောက်လျှောက် တောင်းဆိုနေချိန်မှာပဲ ခုလို အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်တွေ ချလိုက်တာပါ။ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်အတွက် ဆောင်ရွက်နေသူတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေကလည်း သူ့ုကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း သတင်းသမားတွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချတာတွေ ရှိပေမယ့် ဒီကနေ့ Danny Fenster အပေါ် ချလိုက်တဲ့ပြစ်ဒဏ်ဟာ ဆယ်နှစ်တခုအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ သတင်းသမားတယောက်အပေါ်ချတဲ့ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်ဖြစ်ပြီး သတင်းသမားတွေအတွက် ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်တယ်လို့လည်း သတင်းမီဒီယာ ကောင်စီဝင်ဟောင်း ဦးမြင့်ကျော်က ပြောပါတယ်။
“ပြောရရင်တော့ ပြစ်ဒဏ်တွေက အမြင့်ဆုံပေးနိုင်တဲ့ ပြစ်ဒဏ် အမြင့်ဆုံးတွေ ချထားတယ်။ နောက် လဝက ပုဒ်မနဲ့ ဆိုရင်လည်း ၅နှစ်ဆိုတာ အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် ချတာပေါ့ နော်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ ဒီပုဒ်မတွေက ဆီလျော်တဲ့ပုဒ်မတွေလည်း မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ နောက်ထပ်စွဲထားတဲ့ ပုဒ်မတွေလည်း ဆီလျော်တဲ့ဟာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဆိုတော့ သတင်းထောင်တယောက် အနေနဲ့ ၁၁ နှစ်ကျတယ်ဆိုတဲ့ဟာ ဒီဆယ်စုနှစ် တခု နှစ်ခုအတွင်းမှာ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်ဖြစ်နေတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်အတွင်းမှာ ဒီလောက်ပြစ် ဒဏ်ကျတဲ့ သတင်းသမားမရှိသေးဘူးပေါ့။ သတင်းထောက်တွေကို ဖမ်းတာတွေကတော့ တော်တော်များများရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအမှုက တခြားသောသတင်းသမားတွေထက် ပိုပြီးတော့ ပြစ်ဒဏ်ချခံရတာကတော့ နည်းနည်းတော့ ထူးဆန်းနေတယ်။ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေး ရှု့ထောင့်ကနေ ဘယ်လို ချလိုက်လဲဆိုတာ နားမလည်နိုင်ဘူး။ ဒီဟာက သတင်း သမားတွေအပေါ်မှာ ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှု ရှိလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်ပေါ့နော်။”
လက်ရှိအချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သတင်းသမား ၄၀ နီးပါးကို စစ်ကောင်စီဘက်က ဖမ်းဆီးထိန်း သိမ်းထားပြီး ပုဒ်မအမျိုးမျိုးနဲ့ တရားစွဲဆိုထားပါတယ်။ သတင်းသမား အများစုကိုတော့ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဆောင်မှုပုဒ်မ ၅၀၅(က) နဲ့ တရားစွဲဆိုထားတာဖြစ်တယ်လို့လည်း ဦးမြင့်ကျော်က ပြောပါတယ်။
==========
{{Unicode}}
Danny Fenster ကို ထောငျဒဏျ ၁၁ နှဈခမြှတျ
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖမျးဆီးတရားစှဲဆိုခံထားရတဲ့ Frontier Myanmar သတငျးဌာနရဲ့ သတငျးခနျး အုပျခြုပျမှုအယျဒီတာ အမရေိကနျနိုငျငံသား Danny Fenster ကို စဈကောငျစီက အလုပျကွမျးနဲ့ ထောငျဒဏျ ၁၁ နှဈခမြှတျလိုကျပါတယျ။ အမှု ၃ မှုအတှကျ အမွင့ျဆုံးထောငျဒဏျတှေ ခမြှတျခဲ့တာဖွဈပွီး တရားခံဘကျကတငျသှငျးတဲ့ သကျသတှေကေိုထည့ျမတှကျဘဲ တရားရုံးက အမိန့ျခလြိုကျတာ ဖွဈတယျလို့ သူ့ရှေ့နကေ ပွောပါတယျ။ အခုခလြိုကျတဲ့ပွဈဒဏျဟာ သတငျးထောကျတယောကျအတှကျ ဆယျစုနှဈတခုအတှငျး အမွင့ျဆုံး ပွဈဒဏျဖွဈတယျလို့လညျး သတငျးမီဒီယာကောငျစီဝငျဟောငျး ဦးမွင့ျကြောျက ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုရနျနိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ပုဒျမ ၃ ခုနဲ့ ဖမျးဆီးတရားစှဲဆိုခံထားရတဲ့ Frontier Myanmar သတငျးဌာနရဲ့ သတငျးခနျးအုပျခြုပျမှုအယျဒီတာ အမရေိကနျနိုငျငံသား Danny Fenster ကို ဒီကနေ့မှာပဲ အငျးစိနျအကဉြျးထောငျ အထူးတရားရုံးက အလုပျကွမျးနဲ့ ထောငျဒဏျ စုစုပေါငျး ၁၁ နှဈ ခမြှတျလိုကျတယျလို့ သူ့ရဲ့ရှေ့နေ ဦးသနျးဇောျအောငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ အမိန့ျခလြိုကျတာ မှနျတယျ။ ပထမခြိနျးထားတာကတော့ ဒီအမှုသုံးမှုအတှကျ အမိန့ျခဖြို့က ၁၅ ရကျနေ့ ဆိုပွီးတော့ ခြိနျးထားတာ။ အဲဒါကို မနေ့က နေ့လညျမှာ တရားရုံးက ကနြော့ျကို ဖုနျးဆကျပွီးတော့ ဒီအမိန့ျအတှကျ ရုံးခြိနျးက ပွောငျးသှားတယျ။ ဒီအပတျ သောကွာနေ့ ခမြယျ ဆိုပွီးတော့ ဖွဈသှားတာပေါ့နောျ။ ဒီနေ့ အမိန့ျခတြဲ့ထဲမှာ ၅၀၅-က အတှကျ ၃နှဈ၊ ၁၇ (၁) အတှကျ သုံးနှဈ၊ လဝက ၁၃ (၁) က ထောငျဒဏျ ၅နှဈ နဲ့ ဒဏျငှတေသိနျး အားလုံး အလုပျကွမျးပါတယျနောျ။ အဲလိုမြိုးခလြိုကျတယျ။”
စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မလေ ၂၄ ရကျနေ့က Danny Fenster ကို ရနျကုနျလဆေိပျမှာ အာဏာပိုငျတှကေ ဖမျးဆီးပွီး တပျမတောျ ပွိုကှဲအောငျလုပျဆောငျမှု ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၅၀၅ (က)၊ မတရားအသငျးဆကျသှယျမှု ပုဒျမ ၁၇ (၁)၊ လူဝငျမှု ကွီးကွပျရေး အကျဥပဒေ ပုဒျမ ၁၃ (၁) တို့နဲ့ တရားစှဲထား တာဖွဈပါတယျ။
အမှု ၃ ခုအတှကျ ခလြိုကျတဲ့ ပွဈဒဏျတှဟော အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျတှဖွေဈပါတယျ။ တရားခံဘကျကတငျပွတဲ့ သကျသတှေကေို တရားရုံးက ထည့ျသှငျးမစဉျးစားဘဲ အမိန့ျခလြိုကျတာဟာ မသင့ျလြောျ ဘုူးလို့လညျး Danny Fenster ရဲ့ ရှေ့နေ ဦးသနျးဇောျအောငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“သတငျးသမားတယောကျကို ထောငျဒဏျအမွင့ျဆုံးခတြာကတော့ ဒါ သင့ျလြောျမှုမရှိဘူး။ နောကျပွီးတော့ ဒီအမှုတှအေပေါျမှာ ကနြောျတို့ဘကျက တငျသှငျးတဲ့ သကျသခေံခကြျတှကေို ထည့ျသှငျးသုံးသပျထားတာ မရှိဘူး။”
လကျရှိအခြိနျမှာတော့ Danny Fensterကို အငျးစိနျထောငျမှာ အကဉြျးခထြားပါတယျ။ ခမြှတျလိုကျ တဲ့ ပွဈဒဏျအတှကျ အယူခံ တကျမတကျကိုတော့ အခုအခြိနျမပွောနိုငျသေးဘူးလို့လညျး ရှေ့နေ က ပွောပါတယျ။ သူ့လှတျမွောကျအရေးအတှကျ အမရေိကနျအစိုးရက တောကျလြှောကျ တောငျးဆိုနခြေိနျမှာပဲ ခုလို အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျတှေ ခလြိုကျတာပါ။ သတငျးလှတျလပျခှင့ျအတှကျ ဆောငျရှကျနသေူတှေ၊ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှကေလညျး သူ့ုကို ပွနျလှှတျပေးဖို့ တောငျးဆိုနကွေပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး သတငျးသမားတှကေို ဖမျးဆီးထောငျခတြာတှေ ရှိပမေယ့ျ ဒီကနေ့ Danny Fenster အပေါျ ခလြိုကျတဲ့ပွဈဒဏျဟာ ဆယျနှဈတခုအတှငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ သတငျးသမားတယောကျအပေါျခတြဲ့ အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျဖွဈပွီး သတငျးသမားတှအေတှကျ ကွီးမားတဲ့ သကျရောကျမှု ရှိနိုငျတယျလို့လညျး သတငျးမီဒီယာ ကောငျစီဝငျဟောငျး ဦးမွင့ျကြောျက ပွောပါတယျ။
“ပွောရရငျတော့ ပွဈဒဏျတှကေ အမွင့ျဆုံပေးနိုငျတဲ့ ပွဈဒဏျ အမွင့ျဆုံးတှေ ခထြားတယျ။ နောကျ လဝက ပုဒျမနဲ့ ဆိုရငျလညျး ၅နှဈဆိုတာ အံ့သွစရာကောငျးလောကျအောငျ ခတြာပေါ့ နောျ။ ဒါပမေယ့ျ တကယျတမျးကတြော့ ဒီပုဒျမတှကေ ဆီလြောျတဲ့ပုဒျမတှလေညျး မဟုတျဘူးပေါ့နောျ။ နောကျထပျစှဲထားတဲ့ ပုဒျမတှလေညျး ဆီလြောျတဲ့ဟာတော့ မဟုတျဘူး။ ဆိုတော့ သတငျးထောငျတယောကျ အနနေဲ့ ၁၁ နှဈကတြယျဆိုတဲ့ဟာ ဒီဆယျစုနှဈ တခု နှဈခုအတှငျးမှာ အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျဖွဈနတေယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဆယျနှဈအတှငျးမှာ ဒီလောကျပွဈ ဒဏျကတြဲ့ သတငျးသမားမရှိသေးဘူးပေါ့။ သတငျးထောကျတှကေို ဖမျးတာတှကေတော့ တောျတောျမြားမြားရှိတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီအမှုက တခွားသောသတငျးသမားတှထေကျ ပိုပွီးတော့ ပွဈဒဏျခခြံရတာကတော့ နညျးနညျးတော့ ထူးဆနျးနတေယျ။ ဘယျလိုနိုငျငံရေး ရှု့ထောင့ျကနေ ဘယျလို ခလြိုကျလဲဆိုတာ နားမလညျနိုငျဘူး။ ဒီဟာက သတငျး သမားတှအေပေါျမှာ ကွီးမားတဲ့ သကျရောကျမှု ရှိလိမ့ျမယျလို့ ထငျတယျပေါ့နောျ။”
လကျရှိအခြိနျထိ မွနျမာနိုငျငံမှာ သတငျးသမား ၄၀ နီးပါးကို စဈကောငျစီဘကျက ဖမျးဆီးထိနျး သိမျးထားပွီး ပုဒျမအမြိုးမြိုးနဲ့ တရားစှဲဆိုထားပါတယျ။ သတငျးသမား အမြားစုကိုတော့ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျလုပျဆောငျမှုပုဒျမ ၅၀၅(က) နဲ့ တရားစှဲဆိုထားတာဖွဈတယျလို့လညျး ဦးမွင့ျကြောျက ပွောပါတယျ။
#Danny Fenster #Frontier Myanmar #သတငျးသမား #ပွဈဒဏျခြ #ဦးမွင့ျကြောျ #ရှေ့နေ #ဦးသနျးဇောျအော
