ILO ႏုိင္ငံတကာ အလုပ္သမား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ျမန္မာစစ္အစုိးရအၾကား ခ်ဳပ္ဆုိထားတဲ့ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာအရ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈေတြ ILO က ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တာနဲ႔ စစ္တပ္အတြင္း ကေလးစစ္သားေတြ အသုံးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရး ကိစၥတခ်ဳိ႕ကုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့တာေတြဟာ တုိးတက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႐ႈျမင္တဲ့အေၾကာင္း ရန္ကုန္မွာ ႐ုံးထုိင္တဲ့ ILO ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆက္သြယ္ ညိႇႏႈိင္းေရး တာ၀န္ခံ စတိဗ္ မာရွဲလ္ (Steve Marshall) က ေျပာပါတယ္။ မစၥတာ စတိဗ္ မာရွဲလ္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ တနလၤာေန႔တုန္းကပဲ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဒီေတြ႕ဆုံမႈဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္ၿပီး လက္ေတြ႕က်တဲ့အျပင္ ILO ရဲ႕ လက္ရွိ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သိရွိႏုိင္ေအာင္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ေတြ႕ဆုံမႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ILO ႏုိင္ငံတကာ အလုပ္သမား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ရန္ကုန္ ဌာေနကုိယ္စားလွယ္ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈနဲ႔ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြကုိ စစ္သားအျဖစ္ အသုံးျပဳေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ သူမ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ မက်ခင္က အေျခအေနထက္ ပုိမုိ တုိးတက္လာတဲ့အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ေက်နပ္အားရမႈ ရွိတယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
“အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြကုိ စစ္သားအျဖစ္ အသုံးခ်ေနတဲ့ကိစၥ တုိးတက္မႈ ရွိလာတဲ့အေပၚ သူမအေနနဲ႔ ေက်နပ္အားရမႈ ရွိပါတယ္။ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းခံရတဲ့ အခါမွာလည္း သူတုိ႔ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ စစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ၿပီး မိဘေတြထံ ျပန္ပုိ႔ႏုိင္ေရး အတြက္လည္း စစ္အစုိးရဘက္က ဖိဖိစီးစီး လုပ္လာတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
“ကေလးငယ္ေတြကုိ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ ကိစၥဟာ တျခား ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အားလုံးလုိပါပဲ သူမ အလြန္စုိးရိမ္ ပူပန္ေနတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘယ္လုိမွ လက္ခံႏုိင္စရာ မေကာင္းတဲ့ ကိစၥပါ။” လုိ႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရတာမုိ႔ အျပင္က အေျခအေနေတြကုိ အေသးစိတ္ အကုန္ မသိႏုိင္ေပမယ့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ အေျခအေနေတြကုိ ၿခံဳၿပီး သိရွိေနပါတယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
“သူမအေနနဲ႔ အေျခအေနေတြကုိ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သိေနတယ္လုိ႔ နားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ILO ကုိ တုိင္ၾကားခြင့္ ျပဳထားတဲ့ ကိစၥအေပၚ အမ်ားစုက နားလည္ သေဘာေပါက္ေနတဲ့ ကိစၥပါ။ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစခံရသူေတြ အေနနဲ႔ ILO ထံမွာ တုိင္ၾကားႏုိင္ၿပီး ဥပေဒနဲ႔ မွန္ကန္စြာ ဆုံးျဖတ္တာကုိ ရရွိႏုိင္ၾကမွာပါ။ ဒါဟာ သိသာတဲ့ တုိးတက္မႈတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းမခံရခင္ကနဲ႔ အင္မတန္ ျခားနားတဲ့ အေျခအေနေတြပါ။” လုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။
ဒီေတြ႕ဆုံမႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ILO ရဲ႕ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း၊ မူ၀ါဒ ေဘာင္အတုိင္း တျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အစုိးရေတြကုိ တင္ျပေဆြးေႏြးတဲ့ ပုံမွန္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိး ျဖစ္တယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အကန္႔အသတ္နဲ႔ အလုပ္သမား အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕ခြင့္ျပဳဖုိ႔ စစ္အစုိးရဘက္က ျပင္ဆင္ေနတာမွာ အခုေတာ့ အဲဒီ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းခြင့္ဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ေရးဆြဲၿပီးေနၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ အဲဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ေရးဆြဲၿပီးျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒါကုိ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ျပန္လည္ သုံးသပ္ေနတယ္လုိ႔ နားလည္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ILO က ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ေရွ႕ႏွစ္ အေစာပုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိလာၿပီး ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အႀကံေပးဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ILO ကုိ ဖိတ္ၾကားထားပါတယ္။ ဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ပါလီမန္အသစ္ ေခၚတဲ့အခါမွာ အဆုိတင္သြင္းဖုိ႔ စစ္အစုိးရဘက္က ျပင္ဆင္ထားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ နားလည္ထားပါတယ္။” လုိ႔ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္တြင္း ျပည္ပက ဖိအားေပးမႈေတြ အပါအ၀င္ ILO ဌာနခ်ဳပ္ရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ အကန္႔အသတ္နဲ႔ အလုပ္သမား အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ ျပဳဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေနတာေတာ့ ၾကာပါၿပီ။
ဒီကိစၥကုိ တကယ္လက္ေတြ႕မွာ ဘယ္ေတာ့ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္ ဆုိတာေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုလုိ စစ္အစုိးရဘက္က ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ေက်နပ္မႈရွိပုံ ရပါတယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ၀မ္းသာစရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ အခုခ်ိန္မွာ သူမကုိယ္တုိင္ ေျပာႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ရွိေနၿပီ ဆုိတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္နားလည္တဲ့အတုိင္း ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အခုလုိ တုိးတက္တဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႕ရတဲ့အေပၚ သူမအေနနဲ႔ ေက်နပ္မႈ ရွိပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ တျခား ျမန္မာႏုိင္ငံသား အမ်ားစုနည္းတူ ဒီဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ပါလီမန္မွာ တင္သြင္း႐ုံတင္ မကဘဲ တကယ္ လက္ေတြ႕ က်င့္သုံးတာမ်ဳိးကုိ ျမင္ခ်င္ေနၾကပါတယ္။” လုိ႔ ေျပာသြားပါတယ္။
အခုႏွစ္အတြင္း အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈနဲ႔ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳမႈေတြအတြက္ ILO ထံ တုိင္ၾကားမႈ အေရအတြက္ဟာ ကိန္းဂဏန္းအရ မ်ားလာတယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိ အေရအတြက္ မ်ားလာတာဟာ မတရားမႈေတြ မ်ားလာတယ္လုိ႔ ယတိျပတ္ မဆုိႏုိင္ဘဲ ျပည္သူလူထုက ILO ထံ တုိင္ၾကားခြင့္ရွိတယ္ ဆုိတာကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိလာၾကတဲ့အတြက္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က သုံးသပ္ပါတယ္။
တကယ္လက္ေတြ႕မွာေတာ့ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အရင္ ၃ ႏွစ္ေလာက္ထက္ စာရင္ ေလ်ာ့က်လာတာကုိ ေတြ႕ရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ေအာက္ေျခ အစုိးရ ၀န္ထမ္းေတြအၾကား ILO က လက္ရွိ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စတိဗ္ မာရွဲလ္က ေျပာပါတယ္။
