(Zawgyi/Unicode)
ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲမှာ အကြမ်းမဖက်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ သွားမလား၊ လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ သွားမလားဆိုတာ အရေးပါတဲ့မေးခွန်းတခုဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတွေဟာ ဒီလှုပ်ရှားမှုတရပ်ရပ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြရ၊ ဒါမှမဟုတ် သူ့အချိန်နဲ့သူ ကျင့်သုံးခဲ့ကြရ၊ ဒါမှမဟုတ် ပေါင်းစပ် ကျင့်သုံးခဲ့ကြရတာပါ။ ဒီသီတင်းပတ် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာ အစီအစဉ်မှာ ဒီလှုပ်ရှားမှုနှစ်ရပ်အကြောင်းကို ပဋိပက္ခနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဘာသာရပ်နဲ့ မဟာဘွဲ့ယူဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ကိုအောင်ကိုကိုနဲ့ ဦးတင်မောင်သန်းက ဆွေးနွေးတင်ပြထားပါတယ်။
လူ့အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ ပဋိပက္ခတွေရှိပါတယ်။
အကြမ်းမဖက်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းလို့ရတဲ့ စနစ်တွေရှိနေပြီး အဲဒီစနစ်နဲ့ ကျင့်ထုံးတွေအပေါ်မှာ လူတွေကလည်း ယုံကြည်ကြရင် အကြမ်းမဖက်နည်းလမ်းနဲ့ ပဋိပက္ခတွေကို ဖြေရှင်းသွားနိုင်ကြပါတယ်။
အဲဒီလိုစနစ်တွေ မထွန်းကားတာက အနုနည်းလမ်းရဲ့ အကန့်အသတ်ဖြစ်ပါတယ်။
အကြမ်းမဖက်နည်းလမ်းနဲ့ ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းရေးမှာ ပထမအချက် လူအများ ပါဝင်လို့ရတယ်၊ ဒုတိယအချက် ပြည်တွင်းပြည်ပ legitimacy လို့ခေါ်တဲ့ တရားဝင်မှု ဒါမှမဟုတ် လူအများရဲ့ ထောက်ခံမှုကို ရရှိတယ်၊ နှိုင်းယှဉ်မှုအရ လူ့အဖွဲ့အစည်းက ပေးဆပ်ရတာ နည်းပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုစနစ်တွေမရှိရင် အကြမ်းဖက်နည်းလမ်းဘက် ရောက်သွားတတ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားမှု ရှိနေတဲ့အတွက် လူထုမှာ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ လုံခြုံမှုရှိတယ်၊ မျှော်လင့်ချက် ထားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခမှာ စိတ်ဒဏ်သင့်တာ ပို ကြီးမားတယ်၊ အသက် အိုးအိမ်ပစ္စည်း ဆုံးရှုံးမှု ပိုကြီးမားတယ်၊ ဒါကြောင့်လည်း အဟတွေကို စေ့နိုင်ဖို့ ပိုခက်ခဲသွားတယ်၊ နှစ်တွေ ပို ကြာတတ်ပါတယ်။
ဒီလို လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခရှိနေတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ပြဿနာကို နိုင်ငံတကာက ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းဖို့ကလည်း ခက်တတ်တာကြောင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားရေး အကူအညီနဲ့ပဲ တာရှည်နေတတ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလည်းမဖြစ်ဘဲ နိုင်ငံတကာရဲ့ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားရေး အပေါ် မှီခိုရတဲ့အခြေ ဆိုက်သွားတတ်ပါတယ်။
............................
(Unicode)
ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားမှု၊ အကွမျးမဖကျနညျး၊ လကျနကျကိုငျနညျးနဲ့ အကြိုးဆကျမြား
ဒီမိုကရစေီတိုကျပှဲမှာ အကွမျးမဖကျလှုပျရှားမှုနဲ့ သှားမလား၊ လကျနကျကိုငျလှုပျရှားမှုနဲ့ သှားမလားဆိုတာ အရေးပါတဲ့မေးခှနျးတခုဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတှဟော ဒီလှုပျရှားမှုတရပျရပျကို ရှေးခယြျခဲ့ကွရ၊ ဒါမှမဟုတျ သူ့အခြိနျနဲ့သူ ကငြ့ျသုံးခဲ့ကွရ၊ ဒါမှမဟုတျ ပေါငျးစပျ ကငြ့ျသုံးခဲ့ကွရတာပါ။
ဒီသီတငျးပတျ ဒီမိုကရစေီ၊ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ ခတျေပွိုငျကမ်ဘာ အစီအစဉျမှာ ဒီလှုပျရှားမှုနှဈရပျအကွောငျးကို ပဋိပက်ခနဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးဘာသာရပျနဲ့ မဟာဘှဲ့ယူဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ ကိုအောငျကိုကိုနဲ့ ဦးတငျမောငျသနျးက ဆှေးနှေးတငျပွထားပါတယျ။
လူ့အဖှဲ့အစညျးတိုငျးမှာ ပဋိပက်ခတှရှေိပါတယျ။
အကွမျးမဖကျတဲ့နညျးလမျးနဲ့ ဖွရှေငျးလို့ရတဲ့ စနဈတှရှေိနပွေီး အဲဒီစနဈနဲ့ ကငြ့ျထုံးတှအေပေါျမှာ လူတှကေလညျး ယုံကွညျကွရငျ အကွမျးမဖကျနညျးလမျးနဲ့ ပဋိပက်ခတှကေို ဖွရှေငျးသှားနိုငျကွပါတယျ။
အဲဒီလိုစနဈတှေ မထှနျးကားတာက အနုနညျးလမျးရဲ့ အကန့ျအသတျဖွဈပါတယျ။
အကွမျးမဖကျနညျးလမျးနဲ့ ပဋိပက်ခကို ဖွရှေငျးရေးမှာ ပထမအခကြျ လူအမြား ပါဝငျလို့ရတယျ၊ ဒုတိယအခကြျ ပွညျတှငျးပွညျပ legitimacy လို့ခေါျတဲ့ တရားဝငျမှု ဒါမှမဟုတျ လူအမြားရဲ့ ထောကျခံမှုကို ရရှိတယျ၊ နှိုငျးယှဉျမှုအရ လူ့အဖှဲ့အစညျးက ပေးဆပျရတာ နညျးပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အဲဒီလိုစနဈတှမေရှိရငျ အကွမျးဖကျနညျးလမျးဘကျ ရောကျသှားတတျပါတယျ။ လကျနကျကိုငျ လှုပျရှားမှု ရှိနတေဲ့အတှကျ လူထုမှာ စိတျဓာတျရေးရာ လုံခွုံမှုရှိတယျ၊ မြှောျလင့ျခကြျ ထားနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခမှာ စိတျဒဏျသင့ျတာ ပို ကွီးမားတယျ၊ အသကျ အိုးအိမျပစ်စညျး ဆုံးရှုံးမှု ပိုကွီးမားတယျ၊ ဒါကွောင့ျလညျး အဟတှကေို စေ့နိုငျဖို့ ပိုခကျခဲသှားတယျ၊ နှဈတှေ ပို ကွာတတျပါတယျ။
ဒီလို လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခရှိနတေဲ့ နိုငျငံတှရေဲ့ပွူနာကို နိုငျငံတကာက ဝငျရောကျဖွရှေငျးဖို့ကလညျး ခကျတတျတာကွောင့ျ လူသားခငြျး စာနာထောကျထားရေး အကူအညီနဲ့ပဲ တာရှညျနတေတျပါတယျ။ ပွညျတှငျးစဈကွောင့ျ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှုလညျးမဖွဈဘဲ နိုငျငံတကာရဲ့ လူသားခငြျး စာနာထောကျထားရေး အပေါျ မှီခိုရတဲ့အခွေ ဆိုကျသှားတတျပါတယျ။