ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွာ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းဖြင့္ၿပီး လူထုက်န္းမာေရး ျမင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၀ါရွင္တန္ျပည္နယ္၊ Seattle ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Washington တကၠသုိလ္ကေန ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ Roux Prize ကုိ ေဆးခန္းကုိ စတင္တည္ေထာင္သူ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ကုိ ခ်ီးျမင့္လုိက္ပါတယ္။ ဆုလက္ခံရရွိဖုိ႔အတြက္ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
Roux Prize လုိ႔ေခၚတဲ့ ဒီဆုကုိေတာ့ David နဲ႔ Barbara Roux တုိ႔ ဇနီးေမာင္ႏွံကုိ အစြဲျပဳၿပီး ၀ါရွင္တန္တကၠသုိလ္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြဲ႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ လူထုက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ မွန္ကန္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ရဲ၀ံ့ထိေရာက္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့သူေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမင့္လာခဲ့တာပါ။
ဒီဆုရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ ဆုခ်ီးျမင့္ခံရတဲ့ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က အခုလုိ ရွင္းျပပါတယ္။
“ဆုရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အေျခခံၿပီး လူထုက်န္းမာေရး ျမွင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ေစ၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အရည္အေသြး ျမွင့္တင္ေရး ေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ေပးတဲ့ ဆုျဖစ္ပါတယ္။"
ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာ ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ၊ နယ္စပ္ေဒသမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြအျပင္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္ပယ္အသီးသီးက ေရာက္လာၾကတဲ့ လူနာတြကုိ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွာ မယ္ေတာ္ေဆးခန္း ဖြင့္ၿပီး က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးလာခဲ့တာ အခုဆုိရင္ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာျမင့္လာခဲ့ပါၿပီ။
ဒီဆုဟာ သူ႔တေယာက္ထဲအတြက္ မဟုတ္ဘဲ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းမွာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသူေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာကေန လာေရာက္ကူညီသူေတြ အားလုံးအတြက္ ေပးတဲ့ဆုျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြ ေဖၚေဆာင္တဲ့အခါမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ မွန္ကန္ဖို႔၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ရယ္ အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြမွာ လူထုဆီကို ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေတြေပးႏိုင္ဖို႔ အတြက္ က်မနဲ႕အတူ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ အားလံုးေရာ ႏိုင္ငံတကာကေန ပံ့ပိုးကူညီတဲ့အတြက္ေရာ က်မတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္အဖဲြ႔အစည္းေတြ အတြက္ေရာ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ပါတယ္။”
လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ က်န္းမာေရးကုသမႈ အစီအစဥ္ေတြ ပုိမုိ တုိးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျမန္မာအစုိးရအပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းက NGO အဖြဲ႔ေတြ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။
“က်မတို႔ တိုင္းရင္းသား က်န္းမာေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႕ အျခားေသာ လူထု အေျချပဳအဖဲြ႔အစည္းေတြ စုဖဲြ႕ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ က်န္းမာေရးစနစ္ ပိုၿပီးေတာ့အားေကာင္းလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အစိုးရ က်န္းမာေရးစနစ္နဲ႕ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္မွာ မတူ ကဲြျပားေနတာေတြ ရွိေနေပမယ္လို႔ တန္းတူညီမွ် က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ရႏိုင္ဖို႔၊ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ရႏိုင္ဖို႔အတြက္ က်မတို႔ ညွဳိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။”
ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ သြားေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အဘက္ဘက္က ယုိယြင္း ပ်က္ဆီးေနတာေၾကာင့္ က႑စုံကုိ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနတာပါ။ က်န္းမာေရးက႑နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေလ်ာ့ခ်ေရးဟာ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရးစနစ္တခု ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ ေဒသခံက်န္းမာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႕ က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းေတြကို တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနသလို တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လိုအပ္ေနတဲ့ ေငြအင္အား၊ လူအင္အား ေပၚမွာ ပိုၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႕ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလ်ာ့ခ်ၿပီးေဆာင္ရြက္ ဖို႕အေရးႀကီးပါတယ္။”
Roux Prize ဆုခ်ီးျမင့္ပြဲကုိေတာ့ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေနပုိင္းက ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့ၿပီး ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္အေနနဲ႔ ဆုေၾကးေငြအျဖစ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တသိန္း လက္ခံ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒါက္တာ စင္သီေမာင္အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက ခ်ီးျမင့္တဲ့ ဆုေတြထဲက ၁၈ ခုေျမာက္အျဖစ္ လက္ခံ ရရွိတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဆုကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ခ်ီးျမင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ကုိလံဘီယာႏုိင္ငံက ေဒါက္တာ Rodrigo Guerrero ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Rwanda ႏုိင္ငံမွာ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ၅ ႏွစ္ၾကာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ကေလးအထူးကု ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာ Agnes Binagwaho ၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ တီဘီေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ အခမဲ့ ကုသေပးေနတဲ့ ဖိလစ္ပုိႏုိင္ငံက ေဒါက္တာ John Wong ၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ မာလီႏုိင္ငံက ေဒါက္တာ Samba Sow နဲ႔ အခု ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္တုိ႔ လက္ခံ ရရွိၾကၿပီး ျဖစ္ၾကပါတယ္။
