ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းေၾကာနာတာက အရင္ လူၾကီးေတြမွာသာ အျဖစ္မ်ားရာကေန၊ အခု လူငယ္ေတြမွာပါ အျဖစ္မ်ားလာတယ္လို႔ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပေနပါတယ္။ လူငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားလာတဲ့ ဒီ ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းေၾကာနာတာက၊ တကယ္ေတာ့ အသက္ ၄၀-၅၀ အရြယ္ လည္ပင္းအသံုးမ်ားတဲ့လူႀကီးေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ လည္ပင္းႀကီးေပါင္းတက္တဲ့ အဆင့္မဟုတ္ပါဘူး။ လူႀကီးေတြ လည္ပင္းႀကီးေပါင္းတက္လာခ်ိန္မွာ အမ်ားအားျဖင့္ လည္ရိုးအဆစ္ၾကားေတြက်ဥ္းတာနဲ႔ အရိုးအတက္ထြက္တာေတြ ေတြ႔ရေပမဲ့၊ အခု အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၂၅-၃၀ အရြယ္ လူငယ္ေတြမွာ အလားတူ ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းေၾကာနာတာေတြမွာေတာ့ ႀကီးေပါင္းလိုမ်ိဳး လည္ပင္းအဆစ္က်ဥ္းတာ၊ အရိုးအတက္ထြက္တာေတြ မေတြ႔ရပါဘူး။
လူငယ္ေတြမွာ အခုလို ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းေၾကာနာ ျဖစ္ရျခင္း အဓိကအေၾကာင္းရင္းက၊ အၾကာႀကီး ေခါင္းငံု႔ အာရံုစိုက္ တစ္ခုခုလုပ္တာေၾကာင့္ အမ်ားႀကီးပိုေလးလာတဲ့ ေခါင္းကို လိုက္ထိန္းေပးရတဲ့ လည္ပင္းၾကြက္သားေတြ အမ်ားႀကီး တင္းလာကာ၊ ဒဏ္ပိသြားတာေၾကာင္ပါ။ ေခါင္းက ေရွ ႔ကိုတည့္တည့္ထားလွ်င္ (၁၂) ေပါင္ခန္႔သာေလးၿပီး၊ (၁၅) ဒီဂရီ ငံု႔လိုက္ခ်ိန္မွာ (၂၇) ေပါင္ေလးလာကာ၊ (၃၀) ဒီဂရီထိ ငံု႔လိုက္လွ်င္ေတာ့ ေပါင္ (၄၀) အထိကို ေလးသြားတာပါ။ အခုေခတ္မွာ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ မိုဘိုင္း လက္ကိုင္ဖုန္း၊ စမတ္ဖုန္းေတြ၊ ကြန္ျပဴတာ Game ကစားတာေတြ၊ Tablet ေတြ၊ ကြန္ျပဴတာသံုးတာ စတာေတြကို၊ နာရီေတြနဲ႔ခ်ီ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ဆက္တိုက္ ေခါင္းငံုၿပီး သံုးစြဲတာ ပိုမ်ားလာတာေၾကာင့္ အခုလို ပိုအျဖစ္မ်ားလာတာပါ။
ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းေၾကာနာတာနဲ႔တြဲၿပီး ေခါင္းကိုက္တာ၊ ေခါင္းအံုတာနဲ႔ တခ်ိဳ. မ်က္ရိုးကိုက္တာေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာေတြ စျပလာခ်ိန္မွာ ခ်က္ခ်င္း ဆရာဝန္ျပသင့္ပါတယ္။ ဆရာဝန္မျပဘဲ၊ အခုလို ျဖစ္ေနတာကို ေရရွည္ ဆက္လုပ္မိပါက၊ လည္ပင္းအရိုးကိုပါထိခိုက္ကာ လည္ပင္းႀကီးေပါင္းတက္တာအျပင္၊ ေနာက္ဆံုး လည္ပင္းက အာရံုေၾကာႀကီးေတြကိုပါ ထိခိုက္ၿပီး ထံုက်င္လာတာ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ အားနည္း၊ ပ်က္စီးသြားတာအထိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ စစခ်င္း အဆင့္ျဖစ္တဲ့ ဒီ ဇက္ေၾကာတက္၊ လည္ပင္းနာတာကို မျဖစ္ေအာင္ အထူး ကာကြယ္သင့္ပါတယ္။ အဓိက အားျဖင့္ေတာ့ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္တဲ့ ေခါင္းအၾကာႀကီးငံု႔ တစ္ခုခုလုပ္တာကို ေရွာင္က်ဥ္ဖို႔ပါ။ အေၾကာင္းက နာရီဝက္ေက်ာ္ အခုလို ငံု႔ၿပီးတစ္ခုခုလုပ္တာေၾကာင့္ လည္ပင္းၾကြက္သားေတြ စတင္းလာၿပီး (၁) နာရီေက်ာ္အၾကာမွာ စနာလာႏိုင္လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ စာဖတ္တာအပါအဝင္၊ မိုဘိုင္းလက္ကိုင္ဖုန္းေတြ၊ ကြန္ျပဴတာ စတာေတြသံုးရာမွာ လည္ပင္းၾကြက္သားေတြ ဒဏ္မပိေအာင္၊ ေခါင္းကို မငံုဘဲ မ်က္ႏွာနဲ႔ အတည့္အေနအထားမ်ိဳးမွာ လည္ပင္းမတ္မတ္ထားၿပီး မ်က္လံုးနဲ႔ တတန္းတည္းမ်ိဳး ထားသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထိုင္ခံုမွာ ထိုင္သံုးလွ်င္ ခါးကို မတ္ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အၾကာႀကီးဆက္တိုက္သံုးတာ မျဖစ္ရေအာင္လည္း၊ အမ်ားဆံုး တစ္နာရီ သံုးၿပီးတိုင္းမွာ ခဏနားကာ၊ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာ၊ အျပင္ကိုၾကည့္တာ၊ လည္ပင္းေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ ေျဖေလ်ာ့ေပးတာေတြ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီဇက္ေၾကာတက္ လည္ပင္းနာျဖစ္သူေတြ အမ်ားစုက ဒီ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြကို (၂) နာရီေက်ာ္ၾကာ ဆက္တိုက္ၾကည့္ၾကသူေတြျဖစ္တာကို သုေတသနမွာ ေတြ႔ရွိထားလို႔ပါ။
ဒါ့အျပင္ အခုလို လည္ပင္းၾကြက္သားတင္းတာ (Stress) မ်ားလာသူေတြအေနနဲ႔၊ ညအိပ္ခ်ိန္မွာလည္း၊ လည္ပင္းၾကြက္သား လံုးဝျပန္ေျပေလ်ာ့သြားေအာင္ မ်က္ႏွာအေပၚ မ်က္ႏွာက်က္ကို တည့္တည့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေစမယ့္ မျမင့္လြန္း၊ မနိမ့္လြန္းတဲ့ ေခါင္းအံုးမ်ိဳးကိုသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ ေခါင္းအံုးျမင့္လြန္းလွ်င္ တစ္ညလံုး ေခါင္းငံံု႔ထားသလိုျဖစ္ေစၿပီး၊ နိမ္႔လြန္းလွ်င္လည္း တစ္ညလံုး ေခါင္းေမာ့ထားတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္ေစႏိုင္လို႔ပါ။
ကုသမႈအေနနဲ႔လည္း လည္ပင္းၾကြက္သားကို ဒဏ္ပိေစတဲ့ ဒီလွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြသံုးတာ၊ စာဖတ္တာ၊ အၾကာႀကီး ေခါင္းငံု အလုပ္လုပ္တာေတြကို ခ်က္ခ်င္းရပ္လိုက္ၿပီး၊ စစခ်င္းမွာ ဇက္ကို ေရခဲကပ္ေပးကာ၊ ေနာက္ပိုင္း မသက္သာေသးလွ်င္ ေရေႏြးကပ္ေပးတာနဲ႔ မျပင္းတဲ့ သာမန္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ (ဥပမာ ပါရာစီတေမာ၊ အိုင္ဗ်ဴပရိုဖဲန္) စတာေတြနဲ႔ ကုသေပးႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္တာဝန္အရ ဒီ လည္ပင္းၾကြက္သားေတြ ဒဏ္ပိေစတဲ့ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြ ၾကည့္တာအပါအဝင္ အခုလိုမ်ိဳး အလုပ္လုပ္ရသူေတြအေနနဲ႔လည္း တစ္နာရီထိုင္လုပ္ၿပီးလွ်င္၊ မတ္တပ္ရပ္ လမ္းေလွ်က္ နားေပးတာအျပင္၊ လုပ္ငန္းခြင္မဝင္ခင္မွာလည္ လည္ပင္းၾကြက္သားေတြ ေျပေလွ်ာ့ေအာင္ လည္ပင္း အေပၚေအာက္၊ ေဘးလွည့္ေစာင္းတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း (၆) မ်ိဳးကို အသာအယာ ပံုမွန္လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။
လည္ပင္းလႈပ္ရွားမူ အေသးစိတ္ကေတာ့ ေခါင္းကိုေရွ ႔ျဖည္းျဖည္းခ်င္းငံုၿပီး ရင္ဘတ္နဲ႔ ေမးစိထိကာ (၁) ကေန (၁၀) ထိေရတြက္ထိန္းထားတာ၊ ေနာက္ ေခါင္းကို တည့္တည္ျပန္ထားၿပီး၊ ေနာက္တခါ ေနာက္ဖက္ကို ေမာ့ထားကာ မ်က္ႏွာက်က္ကို ၾကည့္တဲ့အေနအထားနဲ႔ အလားတူ (၁) ကေန (၁၀) ထိ ေရတြက္တာ၊ တခါ ေနာက္ကိုျပန္မတ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ အလားတူ (၁) ေန (၁၀) ေရတြက္ကာ၊ ေခါင္းကို တစ္ႀကိမ္စီ ဘယ္ဖက္လွည့္၊ ညာဖက္လွည္.၊ ဘယ္ဖက္ပခံုးထိေအာင္ေစာင္း၊ ညာဖက္ပခံုးထိေအာင္ ေစာင္းထားတာေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ ဇက္ကို အသံျမည္ေအာင္ ဇက္ခ်ိဳးတာမ်ိဳးေတာ့ မလုပ္သင့္ပါဘူး၊ လည္ပင္းႀကီးေပါင္းရွိေနလွ်င္ အမ်ားႀကီး ပိုဆိုးသြားေစႏိုင္လို႔ပါ။ အထက္ပါ နည္းေတြနဲ႔ မသက္သာဘဲ ပိုဆိုးလာလွ်င္ အထူးသျဖင့္ လက္က်င္တာနဲ႔ ဆုပ္ကိုင္ရခက္တာ ျဖစ္လာလွ်င္၊ မျဖစ္မေန နီးစပ္ရာ ဆရာဝန္နဲ႔ အျမန္ဆံုး ျပသင့္ပါတယ္။ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ နာက်င္မႈျပင္းထန္လြန္းလွ်င္ေတာ့ နာတဲ့ေနရာကို ေဆးထိုးေပးႏိုင္ေပမယ့္ အဲ့ဒီအဆင့္ေရာက္လွ်င္ နာတာရွည္ျပင္းထန္သြားႏိုင္တာမို႔၊ ေစာေစာကတည္းက ကာကြယ္သင့္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါအေၾကာင္း ပိုမိုသိရိွႏိုင္ဖို႔ ကိုဝင္းမင္း က အရိုးအထူးကုနဲ႔ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီး အေရးေပၚကုသမႈဌာနက ပါေမာကၡ ဌာနမွဴး ေဒါက္တာေမာ္ေမာ္ဦး ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
