မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကဆီဓာတ် နဲ့ အဆီ၊ အငန်ဓာတ်စားတာ များလွန်းနေပြီး၊ တခြားလိုအပ်တဲ့ အဟာရဓာတ်တွ မျှတအောင် မစားကြတာကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်မူတွေ ဖြစ်နေတယ်လို့ အာဟာရပညာရှင်တွေက သုံးသပ်ပြောဆိုကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဖြစ်များလာနေတဲ့ ဆီးချိုရောဂါဟာ အချိုဓာတ်စားတာများတာကြောင့် တစ်ခုထဲ မဟုတ်ဘဲ၊ ကဆီဓာတ် (ခေါ်) ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်ဓာတ်များတဲ့ ထမင်းလိုမျိုး အစားများလွန်းပြီး၊ ဗီတာမင်နဲ့သတ္တုဓာတ်ပါတဲ့ အသီးအနှံအရွက်တွေစားတာတွေ နည်းလွန်းတာလည်း ပါပါတယ်။ ထမင်းတွေကို အမောက်ကြီးစားလေ့ရှိတာအပြင် ခေါက်ဆွဲ၊ ကြာဇံ၊ အာလူး၊ ပေါင်မုန့် စတဲ့၊ နောက် ကဆီဓာတ် အဓိကပါတာတွေကိုပါ တခါထဲ အများကြီးရော စားတတ်တာတွေကြောင့်လည်း ကဆီဓာတ် ပိုလွန်ကဲပြီး၊ ကျန်းမာရေး ပိုထိခိုက်ရတာပါ။ တချိန်ထဲမှာ အဆီနဲ့ အငန်ဓါတ်ကိုလည်း လိုတာထက် ပိုအစားများလာနေတာကြောင့် အရင်က အဖြစ်မများတဲ့ ရောဂါတွေ အခုအချိန်မှာ အဖြစ်များလာနေပါတယ်။
ဒါကြောင့် ကျန်းမာသုခရရေး အာဟာရမျှအောင် ရွေးချယ်ဆုံးဖြတ် စာသုံးတတ်ဖို့ အရေးကြီးလာပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် သိပ္ပံနည်းမကျတာတွေ လူမူမီဒီယာ (ဥပမာ Facebook) မှာ တစ်ဦးချင်းရေးတာတွေ၊ မြန်မာ့ရိုးရာမှာ နားလည်မူ လွဲနေတာတွေကို ခွဲခြမ်းသုံးသပ်ပြီး လိုက်မလုပ်မိဖို့ လိုပါတယ်။ သိပ္ပံနည်းကျတွေ့ထားတဲ့အတိုင်း ကိုယ့်ဒေသထွက် ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသီးအနှံ ပဲမျိုးစုံတွေကို မိမိဝင်ငွေနဲ့ ချင့်ချိန်ပြီး အရောင်စုံအောင်၊ နေ့စဉ် မထပ်အောင် ရွေးချယ်ပြီး ပိုစားသုံးသင့်ပါတယ်။ အခုလို မျှအောင် စားခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ချို့တဲ့လာနေတဲ့ Micronutrients အဟာရအုပ်စုဝင် (ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်) တွေ ရလာပြီး၊ ကျန်းမာလာနိုင်တာအပြင်၊ အရင်အစားများလာခဲ့တဲ့ ထမင်းလို ကဆီဓာတ်များတာနဲ့ အဆီ အငန်ဓာတ်များတာတွေ ပိုစားမိတာကိုလည်း လျှော့ကျစေနိုင်ပါတယ်။
အသီးအရွက်ကို စားဖို့ ပြင်ဆင်ချက်ပြုတ်ရာမှာလည်း အငန်ဓာတ်တွေ မလိုဘဲ ပိုထည့်တာမျိုး သတိပြုရှောင်ကျဉ်သင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အလွယ်တကူရနိုင်တဲ့ ကန်စွန်းရွက်လို အရွက်တွေမျိုး ကြော်ရာမှာ ခရုဆီမျိုး အငန်ဓာတ်တွေ ပိုထည့်တာတွေ တွေ့ရှိထားပြီးဖြစ်တာမို့ သတိပြုသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက ခရုဆီဟာ ခရုအကောင်က မဟုတ်ဘဲ ဓာတုအငံဓာတ်ပစ္စည်တွေနဲ့ ထုတ်ထားတာကြောင့် အငန်ဓာတ်လွန်ကဲတာ တွေ့ရှိထားတာမို့၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ရှောင်ကျဉ်ပြီး၊ မဖြစ်နိုင်လျှင် လျှော့ထည့်သင့်ပါတယ်။ အလားတူ အများစားတဲ့ မုန့်ဟင်းခါးအတွက်လည်း ငံပြာရည်မျိုးစုံ အလွန်အကျွံ ထည့်မိတာမျိုး မဖြစ်စေဖို့ သတိပြုသင့်ပါတယ်။ အခုလို အငန်အစားအစာတွေ အလွန်အကျွံစားမိတာတွေကြောင့် စားပြီး အိပ်ငိုက်တာ၊ သွေးတိုး ပိုဖြစ်လာတာကိုလည်း တွေ့ရှိထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အဆီမြုပ်ကြော်တွေ အခုနောက်ပိုင်း အစားများလာပြီး အဆီဓာတ် များလွန်းလာနိုင်တာကိုလည်း သတိပြု လျှော့ချသင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြို့ပေါ်က ခေတ်မီတဲ့ လူငယ်တွေအနေနဲ့ ကြက်သားမြုပ်ကြော်၊ ဒိုးနပ် (Donut) မြုပ်ကြော် စားတာတွေ များလာတာကြောင့် အနာဂတ်အတွက်ပါ ဆုံးရှုံးမူတွေ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ အကြောင်းက ဆီးချို၊ သွေးတိုး ကျောက်ကပ်၊ နှလုံး ရောဂါ စတာတွေ ပိုဖြစ်လာတာကို တွေ့ရှိထားလို့ပါ။ ဒါကြောင့် အခုလို အဆီမြုပ်ကြော်တွေကို အမြဲ အများကြီး မစားဘဲ၊ တခါတရံမှသာ လျှော့ပြီး စားသင့်ပါတယ်။ ဒါမှသာ မိမိနဲ့ မိသားစုအပြင် မိမိဝန်းကျင်နဲ့ တိုင်းပြည်အထိပါ တိုးတက်ဖို့ အထောက်အကူပြုစေမှာပါ။
ဒီရောဂါဆိုင်ရာအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်၊ Cornell တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံတကာ အစာအာဟာရဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာခင်မာချို ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==Unicode==
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကဆီဓာတျ နဲ့ အဆီ၊ အငနျဓာတျစားတာ မြားလှနျးနပွေီး၊ တခွားလိုအပျတဲ့ အဟာရဓာတျတှ မြှတအောငျ မစားကွတာကွောင့ျ ကနြျးမာရေးထိခိုကျမူတှေ ဖွဈနတေယျလို့ အာဟာရပညာရှငျတှကေ သုံးသပျပွောဆိုကွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ အဖွဈမြားလာနတေဲ့ ဆီးခြိုရောဂါဟာ အခြိုဓာတျစားတာမြားတာကွောင့ျ တဈခုထဲ မဟုတျဘဲ၊ ကဆီဓာတျ (ခေါျ) ကာဘိုဟိုကျဒရိတျဓာတျမြားတဲ့ ထမငျးလိုမြိုး အစားမြားလှနျးပွီး၊ ဗီတာမငျနဲ့သတ်တုဓာတျပါတဲ့ အသီးအနှံအရှကျတှစေားတာတှေ နညျးလှနျးတာလညျး ပါပါတယျ။ ထမငျးတှကေို အမောကျကွီးစားလေ့ရှိတာအပွငျ ခေါကျဆှဲ၊ ကွာဇံ၊ အာလူး၊ ပေါငျမုန့ျ စတဲ့၊ နောကျ ကဆီဓာတျ အဓိကပါတာတှကေိုပါ တခါထဲ အမြားကွီးရော စားတတျတာတှကွေောင့ျလညျး ကဆီဓာတျ ပိုလှနျကဲပွီး၊ ကနြျးမာရေး ပိုထိခိုကျရတာပါ။ တခြိနျထဲမှာ အဆီနဲ့ အငနျဓါတျကိုလညျး လိုတာထကျ ပိုအစားမြားလာနတောကွောင့ျ အရငျက အဖွဈမမြားတဲ့ ရောဂါတှေ အခုအခြိနျမှာ အဖွဈမြားလာနပေါတယျ။
ဒါကွောင့ျ ကနြျးမာသုခရရေး အာဟာရမြှအောငျ ရှေးခယြျဆုံးဖွတျ စာသုံးတတျဖို့ အရေးကွီးလာပါတယျ။ အဓိကအားဖွင့ျ သိပ်ပံနညျးမကတြာတှေ လူမူမီဒီယာ (ဥပမာ Facebook) မှာ တဈဦးခငြျးရေးတာတှေ၊ မွနျမာ့ရိုးရာမှာ နားလညျမူ လှဲနတောတှကေို ခှဲခွမျးသုံးသပျပွီး လိုကျမလုပျမိဖို့ လိုပါတယျ။ သိပ်ပံနညျးကတြှေ့ထားတဲ့အတိုငျး ကိုယ့ျဒသေထှကျ ဟငျးသီးဟငျးရှကျ၊ အသီးအနှံ ပဲမြိုးစုံတှကေို မိမိဝငျငှနေဲ့ ခငြ့ျခြိနျပွီး အရောငျစုံအောငျ၊ နေ့စဉျ မထပျအောငျ ရှေးခယြျပွီး ပိုစားသုံးသင့ျပါတယျ။ အခုလို မြှအောငျ စားခွငျးဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ခြို့တဲ့လာနတေဲ့ Micronutrients အဟာရအုပျစုဝငျ (ဗီတာမငျနဲ့ သတ်တုဓာတျ) တှေ ရလာပွီး၊ ကနြျးမာလာနိုငျတာအပွငျ၊ အရငျအစားမြားလာခဲ့တဲ့ ထမငျးလို ကဆီဓာတျမြားတာနဲ့ အဆီ အငနျဓာတျမြားတာတှေ ပိုစားမိတာကိုလညျး လြှော့ကစြနေိုငျပါတယျ။
အသီးအရှကျကို စားဖို့ ပွငျဆငျခကြျပွုတျရာမှာလညျး အငနျဓာတျတှေ မလိုဘဲ ပိုထည့ျတာမြိုး သတိပွုရှောငျကဉြျသင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အလှယျတကူရနိုငျတဲ့ ကနျစှနျးရှကျလို အရှကျတှမြေိုး ကွောျရာမှာ ခရုဆီမြိုး အငနျဓာတျတှေ ပိုထည့ျတာတှေ တှေ့ရှိထားပွီးဖွဈတာမို့ သတိပွုသင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက ခရုဆီဟာ ခရုအကောငျက မဟုတျဘဲ ဓာတုအငံဓာတျပစ်စညျတှနေဲ့ ထုတျထားတာကွောင့ျ အငနျဓာတျလှနျကဲတာ တှေ့ရှိထားတာမို့၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ ရှောငျကဉြျပွီး၊ မဖွဈနိုငျလြှငျ လြှော့ထည့ျသင့ျပါတယျ။ အလားတူ အမြားစားတဲ့ မုန့ျဟငျးခါးအတှကျလညျး ငံပွာရညျမြိုးစုံ အလှနျအကြှံ ထည့ျမိတာမြိုး မဖွဈစဖေို့ သတိပွုသင့ျပါတယျ။ အခုလို အငနျအစားအစာတှေ အလှနျအကြှံစားမိတာတှကွေောင့ျ စားပွီး အိပျငိုကျတာ၊ သှေးတိုး ပိုဖွဈလာတာကိုလညျး တှေ့ရှိထားပွီး ဖွဈပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ အဆီမွုပျကွောျတှေ အခုနောကျပိုငျး အစားမြားလာပွီး အဆီဓာတျ မြားလှနျးလာနိုငျတာကိုလညျး သတိပွု လြှော့ခသြင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွို့ပေါျက ခတျေမီတဲ့ လူငယျတှအေနနေဲ့ ကွကျသားမွုပျကွောျ၊ ဒိုးနပျ (Donut) မွုပျကွောျ စားတာတှေ မြားလာတာကွောင့ျ အနာဂတျအတှကျပါ ဆုံးရှုံးမူတှေ ပိုမြားလာနိုငျပါတယျ။ အကွောငျးက ဆီးခြို၊ သှေးတိုး ကြောကျကပျ၊ နှလုံး ရောဂါ စတာတှေ ပိုဖွဈလာတာကို တှေ့ရှိထားလို့ပါ။ ဒါကွောင့ျ အခုလို အဆီမွုပျကွောျတှကေို အမွဲ အမြားကွီး မစားဘဲ၊ တခါတရံမှသာ လြှော့ပွီး စားသင့ျပါတယျ။ ဒါမှသာ မိမိနဲ့ မိသားစုအပွငျ မိမိဝနျးကငြျနဲ့ တိုငျးပွညျအထိပါ တိုးတကျဖို့ အထောကျအကူပွုစမှောပါ။
ဒီရောဂါဆိုငျရာအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျ၊ Cornell တက်ကသိုလျက နိုငျငံတကာ အစာအာဟာရဆိုငျရာ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာခငျမာခြို ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
