မြန်မာနိုင်ငံမှာ မိုးကြိုးကြောင့် ဒီနှစ်အတွင်း သေဆုံးရသူတွေထဲမှာ ကွင်းပြင်နဲ့ မြစ်ချောင်းတွေအပြင်၊ လမ်းပေါ်နဲ့ အိမ်တွင်း-အိမ်ပြင် ရောက်နေသူတွေလည်း ပါတယ်လို့ ဘေးအန္တာရာယ်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။
လမ်းပေါ်မှာ မိုးထစ်ချုန်း၊ လျှပ်စီးလက်လာလျှင် မိုးခိုသူတွေအနေနဲ့ နီးစပ်ရာ အဆောက်အဦးတွေ၊ ဇရပ်တွေ၊ ဓမ္မာရုံတွေမှာ မိုးခိုတတ်ကြပြီး၊ တချို့မှာ မိုးကြိုးပစ်ခံရတာတွေအပြင်၊ လမ်းမပေါ် စက်ဘီးတွန်းရင်း ပစ်ခံရတာတွေလည်း ဒီနှစ်ထဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလို နီးစပ်ရာမှာ မိုးခိုသူတွေအနေနဲ့ ဒီအဆောက်အဦး၊ ဇရပ်နဲ့ ဓမ္မာရုံတွေထဲမှာ လျှပ်စစ်စီးနိုင်တဲ့ သံထည်ပစ္စည်းတွေ ရှိမရှိ အရင်ကြည့်သင့်ပြီး၊ ဒီ သံထည်ပစ္စည်းအပြင် နောက်ထပ် လျှပ်စစ်စီးနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဝေးတဲ့နေရာမျိုး၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် အဆောက်အဦး အလယ်ပိုင်းမှာ ခိုလှုံသင့်ပါတယ်။ စက်ဘီးတွန်းသူအပြင် မိုးထစ်ချုန်း၊ လျှပ်စီးလက်ချိန်မှာ စက်ဘီးစီး၊ ဆိုင်ကယ်စီးသူတွေအနေနဲ့လည်း သံထည်ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ စက်ဘီးတွေ၊ ဆိုင်ကယ်တွေကို အမြန် ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး၊ ဝေးရာမှာ သွားခိုသင့်ပါတယ်။ အခုလို အချိန်မှာ လမ်းမပေါ်ရောက်နေသူတွေအားလုံး၊ ဓာတ်တိုင်နား၊ သွတ်ဆူးကြိုး ခြံစည်းရိုးတွေနား မခိုသင့်ပါဘူး။
ထူးထူးခြားခြား ဒီနှစ်ထဲ အိမ်တွင်းမှာ ဖုန်းပြောသူနဲ့ လက်ကိုင်ဖုန်းနဲ့ အင်တာနက်သုံးသူတွေမှာလည်း မိုးကြိုးပစ်ခံ သေဆုံးခဲ့ကြရပါတယ်။ လက်ကိုင်ဖုန်း သုံးတာသက်သက်ကြောင့်၊ မိုးကြိုးမပစ်နိုင်ဘူးလို့ ပညာရပ်ပိုင်းအရ ပြောဆိုမူတွေရှိနေပေမယ့်၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ လက်ကိုင်ဖုန်းသုံးစဉ်၊ မိုးကြိုးပစ်တာ လက်တွေ့အရ ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့်၊ ကိုယ့်အန္တရာယ်အတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်သင့်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိုးထစ်ချုန်း လျှပ်စီးလက်ချိန်မှာ သတ္တုပစ္စည်းဖြစ်ပြီး၊ လျှပ်စစ်စီးမူနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဖုန်းကို အိမ်တွင်းမှာရော၊ အိမ်ပြင်မှာပါ မသုံးဘဲ၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ပိတ်ထားသင့်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဒီနှစ်ထဲ အိမ် တံစက်မြိတ်မှာ မိုးရေခံနေစဉ် မိုးကြိုးပစ်ခံရပြီး သေဆုံးတာလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ အရင် လေး၊ ငါး နှစ်တုံးကတော့ တံစက်မြိတ်မှာ မိုးရေချိုးနေစဉ်လည်း မိုးကြိုးပစ်ခံခဲ့တာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ မိုးကြိုးစက်ဝိုင်း ကျနေစဉ်မှာ ရေနဲ့ထိတွေ့ခဲ့တာကြောင့် အခုလို ပစ်ခံရတာဖြစ်နိုင်တာမို့၊ မိုးထစ်ချုန်း၊ လျှပ်စီးလက်နေချိန်မှာ တံစက်မြိတ်အောက် မိုးရေခံတာ၊ ရေချိုးတာတွေမလုပ်သင့်တာအပြင်၊ အိမ်ထဲမှာလည်း ရေနဲ့ မထိတွေ့ဖို့လိုရာမှာ သံထည်နဲ့သတ္တုပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေကို ရေနဲ့ဆေးတာလည်း မလုပ်သင့်ပါဘူး။
အိမ်တွင်းမှာ မိုးကြိုးပစ်ခံရမူတွေရှိလာတာကြောင့် အိမ်တွင်းအတွက် နောက်ထပ် ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်တွေ ရှိလာပါတယ်။ မိုးတစ်ချုန်းချိန်၊ လျှပ်စီးလက်ချိန်မှာ အိမ်ပြူတင်းပေါက်တွေနဲ့ တံခါးပေါက်တွေနား၊ နံရံနားတွေမှာ ကပ်မနေဘဲ၊ အိမ်အလယ်မှာ နေသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မှန်ပြူတင်းပေါက်တွေမှာ လိုက်ကာ (သို့မဟုတ်) စက္ကူတွေ ကပ်ထားသင့်ပါတယ်။ အိမ်ထဲရှိနေစဉ်မှာ ရေဒီယိုနားထောင်တာ၊ ရုပ်မြင်သံကြား (TV) ကြည့်တာ၊ ကွန်ပြူတာရိုက်တာ၊ လျှပ်စစ်မီးပူတိုက်တာ၊ လျှပ်စစ်ထမင်းအိုး ချက်တာတွေမလုပ်ဘဲ၊ မီးခလုပ်ကို ပိတ်ထားတာ၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် မီးပလပ်ပါ ဖြုတ်ထားသင့်ပါတယ်။ အခုလို အချိန်မှာ အိမ်ထဲ ရေသုံးစွဲတာမလုပ်တာအပြင်၊ ရေလဲ မချိုးသင့်ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် အိမ်ထဲက သံနဲ့သတ္တုပစ္စည်းတွေကို ကိုင်မထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
အိမ်ပြင်မှာလည်း စက်ဘီး၊ ဆိုင်ကယ်စီးတာအပြင်၊ လမ်းလျှောက်သူနဲ့ ကားမောင်းနေသူတွေအတွက်လည်း၊ မိုးတစ်ချုန်း၊ လျှပ်စီးလက်ချိန် သတိပြု၊ ကာကွယ်သင့်တာတွေ ရှိပါတယ်။ လမ်းလျှောက်နေသူတွေအနေနဲ့ မြင့်တဲ့နေရာ၊ မြင့်တဲ့သစ်ပင်၊ ဓာတ်တိုင်၊ လျှပ်စစ်ကြိုး၊ ဖုန်းတိုင်ရှိတဲ့နေရာတွေနားမှာ မခိုသင့်ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ရေနဲ့ဝေးတဲ့နေရာမှာ ခိုသင့်ပြီး၊ လမ်းပေါ်က ရေအိုင်တွေကိုလည်း ရှောင်သင့်ပါတယ်။ ထီးဆောင်းထားသူတွေအနေနဲ့လည်း ကိုင်ထားတဲ့ လက်ကျင်လာလျှင် သံပစ္စည်းပါတဲ့ ထီးကို အမြန်လွှင့်ပစ်ပြီး၊ ခန္ဓာကိုယ်ကို အသေးဆုံးဖြစ်အောင် ဒူးတုတ်ထိုင်ချကာ၊ ဝပ် (လက်ကို ဒူးပေါ်တင် ကိုယ်ကို ကွေးညွှတ်ထား) လိုက်သင့်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်နေရာ ကြီးသွားနိုင်တဲ့ မြေပြင်ပေါ် လှဲချလိုက်တာမျိုး မလုပ်သင့်ပါ။ အခုလိုအချိန်မှာ ကားမောင်းနေလျှင်လည်း ကားကိုရပ်ပြီး၊ သစ်ပင်နဲ့ ဓာတ်တိုင်၊ ဓာတ်ကြိုးတွေနား မနေဘဲ၊ အရေးပေါ် အချက်ပြမီး ထွန်းထားသင့်ကာ၊ ကားထဲမှာ ဆက်ထိုင်နေပြီး ဘေးက သံထည်တွေကို မကိုင်သင့်ပါဘူး။ အဲဒီလိုအချိန်မှာ ရေကို ဖြတ်မောင်းဖို့ ရှိနေလျှင်လည်း ခဏ စောင့်ဆိုင်းသင့်ပါတယ်။
နောက်ဆုံးအရေးကြီးတာက မိုးကြိုးဖြစ်စဉ်တွေအရ နေ့လည် (၁၂) နာရီနဲ့ ညနေ (၆) နာရီ အချိန်အတွင်း၊ မိုးကြိုးအများဆုံးပစ်တာကြောင့်၊ အခုလို အချိန်အပိုင်းအခြားတွင်းမှာ မိုးထစ်ချုန်း၊ လျှပ်စီးလက်နေလျှင်၊ မိုးကြိုးဒဏ်ကာကွယ်နည်းတွေကို သိထားပြီး၊ အခြားသူများကိုလည်း ဝေမျှကာ၊ အားလုံး အထူးသတိပြု ကာကွယ်နေထိုင်သင့်ပါတယ်။
ဒီမိုးကြိုးပစ်မူတွေကို အသေးစိတ်စောင့်ကြည့်နေတဲ့၊ ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမူဦးစီးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမူး ဒေါ်ဖြူလဲ့လဲ့ထွန်းအား ကိုဝင်းမင်း က ဆက်သွယ်မေးမြန်း တင်ပြထားပါတယ်။
==Unicode==
မွနျမာနိုငျငံမှာ မိုးကွိုးကွောင့ျ ဒီနှဈအတှငျး သဆေုံးရသူတှထေဲမှာ ကှငျးပွငျနဲ့ မွဈခြောငျးတှအေပွငျ၊ လမျးပေါျနဲ့ အိမျတှငျး-အိမျပွငျ ရောကျနသေူတှလေညျး ပါတယျလို့ ဘေးအန်တာရာယျဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူတှကေ ဆိုပါတယျ။
လမျးပေါျမှာ မိုးထဈခြုနျး၊ လြှပျစီးလကျလာလြှငျ မိုးခိုသူတှအေနနေဲ့ နီးစပျရာ အဆောကျအဦးတှေ၊ ဇရပျတှေ၊ ဓမ်မာရုံတှမှော မိုးခိုတတျကွပွီး၊ တခြို့မှာ မိုးကွိုးပဈခံရတာတှအေပွငျ၊ လမျးမပေါျ စကျဘီးတှနျးရငျး ပဈခံရတာတှလေညျး ဒီနှဈထဲ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ အခုလို နီးစပျရာမှာ မိုးခိုသူတှအေနနေဲ့ ဒီအဆောကျအဦး၊ ဇရပျနဲ့ ဓမ်မာရုံတှထေဲမှာ လြှပျစဈစီးနိုငျတဲ့ သံထညျပစ်စညျးတှေ ရှိမရှိ အရငျကွည့ျသင့ျပွီး၊ ဒီ သံထညျပစ်စညျးအပွငျ နောကျထပျ လြှပျစဈစီးနိုငျတဲ့ ပစ်စညျးတှနေဲ့ ဝေးတဲ့နရောမြိုး၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ အဆောကျအဦး အလယျပိုငျးမှာ ခိုလှုံသင့ျပါတယျ။ စကျဘီးတှနျးသူအပွငျ မိုးထဈခြုနျး၊ လြှပျစီးလကျခြိနျမှာ စကျဘီးစီး၊ ဆိုငျကယျစီးသူတှအေနနေဲ့လညျး သံထညျပစ်စညျးတှဖွေဈတဲ့ စကျဘီးတှေ၊ ဆိုငျကယျတှကေို အမွနျ ဖယျရှားလိုကျပွီး၊ ဝေးရာမှာ သှားခိုသင့ျပါတယျ။ အခုလို အခြိနျမှာ လမျးမပေါျရောကျနသေူတှအေားလုံး၊ ဓာတျတိုငျနား၊ သှတျဆူးကွိုး ခွံစညျးရိုးတှနေား မခိုသင့ျပါဘူး။
ထူးထူးခွားခွား ဒီနှဈထဲ အိမျတှငျးမှာ ဖုနျးပွောသူနဲ့ လကျကိုငျဖုနျးနဲ့ အငျတာနကျသုံးသူတှမှောလညျး မိုးကွိုးပဈခံ သဆေုံးခဲ့ကွရပါတယျ။ လကျကိုငျဖုနျး သုံးတာသကျသကျကွောင့ျ၊ မိုးကွိုးမပဈနိုငျဘူးလို့ ပညာရပျပိုငျးအရ ပွောဆိုမူတှရှေိနပေမေယ့ျ၊ မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ လကျကိုငျဖုနျးသုံးစဉျ၊ မိုးကွိုးပဈတာ လကျတှေ့အရ ဖွဈခဲ့တာကွောင့ျ၊ ကိုယ့ျအန်တရာယျအတှကျ ကွိုတငျကာကှယျသင့ျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မိုးထဈခြုနျး လြှပျစီးလကျခြိနျမှာ သတ်တုပစ်စညျးဖွဈပွီး၊ လြှပျစဈစီးမူနဲ့ ဆကျစပျနတေဲ့ ဖုနျးကို အိမျတှငျးမှာရော၊ အိမျပွငျမှာပါ မသုံးဘဲ၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ ပိတျထားသင့ျပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ဒီနှဈထဲ အိမျ တံစကျမွိတျမှာ မိုးရခေံနစေဉျ မိုးကွိုးပဈခံရပွီး သဆေုံးတာလညျး ရှိခဲ့ပါတယျ။ အရငျ လေး၊ ငါး နှဈတုံးကတော့ တံစကျမွိတျမှာ မိုးရခြေိုးနစေဉျလညျး မိုးကွိုးပဈခံခဲ့တာ ရှိခဲ့ပါတယျ။ မိုးကွိုးစကျဝိုငျး ကနြစေဉျမှာ ရနေဲ့ထိတှေ့ခဲ့တာကွောင့ျ အခုလို ပဈခံရတာဖွဈနိုငျတာမို့၊ မိုးထဈခြုနျး၊ လြှပျစီးလကျနခြေိနျမှာ တံစကျမွိတျအောကျ မိုးရခေံတာ၊ ရခြေိုးတာတှမေလုပျသင့ျတာအပွငျ၊ အိမျထဲမှာလညျး ရနေဲ့ မထိတှေ့ဖို့လိုရာမှာ သံထညျနဲ့သတ်တုပစ်စညျးတှဖွေဈတဲ့ ပနျးကနျခှကျယောကျတှကေို ရနေဲ့ဆေးတာလညျး မလုပျသင့ျပါဘူး။
အိမျတှငျးမှာ မိုးကွိုးပဈခံရမူတှရှေိလာတာကွောင့ျ အိမျတှငျးအတှကျ နောကျထပျ ဆောငျရနျ၊ ရှောငျရနျတှေ ရှိလာပါတယျ။ မိုးတဈခြုနျးခြိနျ၊ လြှပျစီးလကျခြိနျမှာ အိမျပွူတငျးပေါကျတှနေဲ့ တံခါးပေါကျတှနေား၊ နံရံနားတှမှော ကပျမနဘေဲ၊ အိမျအလယျမှာ နသေင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မှနျပွူတငျးပေါကျတှမှော လိုကျကာ (သို့မဟုတျ) စက်ကူတှေ ကပျထားသင့ျပါတယျ။ အိမျထဲရှိနစေဉျမှာ ရဒေီယိုနားထောငျတာ၊ ရုပျမွငျသံကွား (TV) ကွည့ျတာ၊ ကှနျပွူတာရိုကျတာ၊ လြှပျစဈမီးပူတိုကျတာ၊ လြှပျစဈထမငျးအိုး ခကြျတာတှမေလုပျဘဲ၊ မီးခလုပျကို ပိတျထားတာ၊ ဖွဈနိုငျလြှငျ မီးပလပျပါ ဖွုတျထားသင့ျပါတယျ။ အခုလို အခြိနျမှာ အိမျထဲ ရသေုံးစှဲတာမလုပျတာအပွငျ၊ ရလေဲ မခြိုးသင့ျပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ အိမျထဲက သံနဲ့သတ်တုပစ်စညျးတှကေို ကိုငျမထားဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။
အိမျပွငျမှာလညျး စကျဘီး၊ ဆိုငျကယျစီးတာအပွငျ၊ လမျးလြှောကျသူနဲ့ ကားမောငျးနသေူတှအေတှကျလညျး၊ မိုးတဈခြုနျး၊ လြှပျစီးလကျခြိနျ သတိပွု၊ ကာကှယျသင့ျတာတှေ ရှိပါတယျ။ လမျးလြှောကျနသေူတှအေနနေဲ့ မွင့ျတဲ့နရော၊ မွင့ျတဲ့သဈပငျ၊ ဓာတျတိုငျ၊ လြှပျစဈကွိုး၊ ဖုနျးတိုငျရှိတဲ့နရောတှနေားမှာ မခိုသင့ျပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ ရနေဲ့ဝေးတဲ့နရောမှာ ခိုသင့ျပွီး၊ လမျးပေါျက ရအေိုငျတှကေိုလညျး ရှောငျသင့ျပါတယျ။ ထီးဆောငျးထားသူတှအေနနေဲ့လညျး ကိုငျထားတဲ့ လကျကငြျလာလြှငျ သံပစ်စညျးပါတဲ့ ထီးကို အမွနျလှှင့ျပဈပွီး၊ ခန်ဓာကိုယျကို အသေးဆုံးဖွဈအောငျ ဒူးတုတျထိုငျခကြာ၊ ဝပျ (လကျကို ဒူးပေါျတငျ ကိုယျကို ကှေးညှှတျထား) လိုကျသင့ျပါတယျ။ ခန်ဓာကိုယျနရော ကွီးသှားနိုငျတဲ့ မွပွေငျပေါျ လှဲခလြိုကျတာမြိုး မလုပျသင့ျပါ။ အခုလိုအခြိနျမှာ ကားမောငျးနလြှေငျလညျး ကားကိုရပျပွီး၊ သဈပငျနဲ့ ဓာတျတိုငျ၊ ဓာတျကွိုးတှနေား မနဘေဲ၊ အရေးပေါျ အခကြျပွမီး ထှနျးထားသင့ျကာ၊ ကားထဲမှာ ဆကျထိုငျနပွေီး ဘေးက သံထညျတှကေို မကိုငျသင့ျပါဘူး။ အဲဒီလိုအခြိနျမှာ ရကေို ဖွတျမောငျးဖို့ ရှိနလြှေငျလညျး ခဏ စောင့ျဆိုငျးသင့ျပါတယျ။
နောကျဆုံးအရေးကွီးတာက မိုးကွိုးဖွဈစဉျတှအေရ နေ့လညျ (၁၂) နာရီနဲ့ ညနေ (၆) နာရီ အခြိနျအတှငျး၊ မိုးကွိုးအမြားဆုံးပဈတာကွောင့ျ၊ အခုလို အခြိနျအပိုငျးအခွားတှငျးမှာ မိုးထဈခြုနျး၊ လြှပျစီးလကျနလြှေငျ၊ မိုးကွိုးဒဏျကာကှယျနညျးတှကေို သိထားပွီး၊ အခွားသူမြားကိုလညျး ဝမြှေကာ၊ အားလုံး အထူးသတိပွု ကာကှယျနထေိုငျသင့ျပါတယျ။
ဒီမိုးကွိုးပဈမူတှကေို အသေးစိတျစောင့ျကွည့ျနတေဲ့၊ ဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမူဦးစီးဌာနက ညှှနျကွားရေးမူး ဒေါျဖွူလဲ့လဲ့ထှနျးအား ကိုဝငျးမငျး က ဆကျသှယျမေးမွနျး တငျပွထားပါတယျ။