ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လပ္စြာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေပမဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ အတိုင္းအတာအရ လုပ္ကိုင္ရတဲ့ ေနရာမွာ ကြာျခားမႈေတြေတာ့ ရွိတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေတာမတ္စ္အိုေဟး ကင္တားနားရဲ႕ ေထာက္ျပခ်က္အေပၚ အခုလို တုံ႔ျပန္ ေျပာဆိုလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ၆ ရက္ၾကာ လာေလ့လာခဲ့တဲ့ မစၥတာ ကင္တားနား က သူ ျပန္တဲ့ရက္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္တာ ျဖစ္ေပမဲ့ သီးျခား လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အတိုင္းအတာအရ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြနဲ႔ေတာ့ တိုင္းတာလို႔ မရေသးဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူအခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမက ေျပာပါတယ္။
“လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္တယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံဟာဆိုရင္ အတိုင္းအတာ သေဘာအားျဖင့္ ကြာျခားမႈေလးေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာလိုပါတယ္။ အေနအထားတစ္ခု ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အလြန္အကၽြံ မျဖစ္ေအာင္၊ ေနာက္တခါ တဘက္မွာလည္း လုပ္အားနည္းတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ ရလဒ္မရွိျခင္း မျဖစ္ေအာင္ ဒီႏွစ္ခုၾကားထဲမွာ မွ်ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္မႈကို က်ေနာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဟာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကို သြားတဲ့ကိစၥမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတအထိ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းၿပီးမွ သြားရတာမ်ိဳး ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
“အမွန္မွာေတာ့ အသိေပးတဲ့သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္တဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသိေပးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တားျမစ္ျခင္း လုံး၀ မရွိဘဲနဲ႔ ေထာင္ထဲကို သြားတဲ့အခါမွာလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေထာင္တစ္ခုကို သြားတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဒီအတိုင္း ေကာက္ခါငင္ခါ သြားလို႔ ဘယ္မွာမွမရပါဘူး။ ဥပမာ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြ ရွိတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္လို ႏုိင္ငံမ်ိဳးမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ သြားေလ့လာတဲ့အခါမွာ သူတို႔က သေဘာတူညီမႈ လုပ္ထားၿပီးသား ရွိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေထာင္ကို အခ်ိန္မေရြး ၀င္ေရာက္ၿပီးေတာ့ သြားေရာက္ စစ္ေဆးႏုိင္တယ္။ ဒါကေတာ့ သေဘာတူညီမႈကို ခ်မွတ္ထားရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဒီမွာကေတာ့ သြားမယ္ဆိုရင္ သမၼတႀကီးကို အသိေပးတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ သူက ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကလာမယ္။ ဖြင့္ေပးလိုက္ပါ။ ျပလိုက္ပါလို႔ ေျပာမွာေပါ့။ ဒီအတိုင္းႀကီးေတာ့ ဥဒဟို ၀င္ထြက္ သြားလာလို႔ရတဲ့ အေနအထား မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာေတာ့ အျမင္ခ်င္း နည္းနည္းကြာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္မႈ ဆိုတဲ့ဟာကို သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ အတိုင္းအတာကိုေတာ့ မတူညီၾကတဲ့ စနစ္ေတြမွာ လြတ္လပ္မႈ၊ ကြာျခားမႈ ေလးေတြကိုေတာ့ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာဖို႔လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အသံုးစရိတ္ဟာ အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္ထဲကေန သြားေနတာမို႔ အစိုးရပိုင္းေတြထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိတာကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စံုစမ္းႏိုင္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ -
“အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္က က်ေနာ္တုိ႔ အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံေတြ၊ တျခားႏိုင္ငံေတြကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္လည္း အစိုးရကပဲ ေပးရတယ္။ အစိုးရက မေပးလို႔ေတာ့ ဘယ္မွာမွ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရက ေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ မလြတ္လပ္ဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူး။ operation ေပ့ါ။ ဒါကို ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္လို႔ရတယ္။ သံုးတဲ့အခါမွာေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ဘ႑ာေငြ သံုးတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔အညီပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ထိန္းကြပ္တယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဘယ္မွမဆို စည္းစနစ္နဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သံုးရတာေပါ့ေနာ္။ ဒါကို စီမံတဲ့အခါမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သံုးတဲ့အခါမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း ကိုယ့္ဟာနဲ႔ကုိယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သံုးပုိင္ခြင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ရွိတယ္။”
မစၥတာ ကင္တားနားနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တို႔ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္က လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ ၂ နာရီ နီးပါးၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ေျပာတာကေတာ့ က်န္ေနေသးတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ က်ေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ ရွိလို႔ရွိရင္လည္း ဒါေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ကိစၥကိုေပါ့။ ဒါကို သူ ေျပာပါတယ္။ သူ အင္းစိန္ေထာင္ကို သြားတဲ့အခါမွာလည္း ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား ၃ ေယာက္နဲ႔ သူ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခြင့္ ရခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အင္းစိန္ေထာင္ကို သြားတုန္းကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေမးျမန္း စံုစမ္းတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူေမးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔က အေသးစိတ္ ေျပာျပပါတယ္။ သူ ဘာမွ ျပန္ေျပာျခင္း မရွိပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို က်ေနာ္တုိ႔ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က သြားခဲ့တဲ့ကိစၥေလး ေဆြးေႏြးတယ္။ အဲဒီမွာ တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတာ ေကာင္းပါတယ္။ ဘာမွ သူေတာင္ မေျပာဘူး။”
ဒါကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခုလို ေထာက္ျပခ်က္ေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတခ်ိဳ႕ကို သူႀကိဳဆိုေပမဲ့ တဘက္မွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ အတူ တရားဥပေဒ စီရင္ေရးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ စိန္ေခၚမႈ ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာအျပင္ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ လုပ္မယ့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာလည္း လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဖို႔ လိုတယ္လို႔ သူရဲ႕ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္းမွာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
