[Zawgyi/Unicode]
ကျောက်မဲမြို့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ ဦးဆောင်ခဲ့သူတွေကို တရားစွဲဆို အရေးယူဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာတွေကို ရုပ်သိမ်းဖို့နဲ့ လူထုကို အစိုးရက အကာအကွယ်ပေးဖို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း ၂၀၀ လောက်က တောင်းဆိုကြတဲ့ သတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြပါမယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လကုန်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်း အစိုးရတပ်မတော်နဲ့ RCSS ခေါ် ရှမ်းတပ်ဖွဲ့အကြား ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်မှာ အရပ်သား တစ် ဦး သေဆုံးပြီး နှစ် ဦးဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့အပေါ် ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ပြည်သူတွေက ဒီလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ တပ်မတော်ကို ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့တာပါ။
အဲဒီနေ့မှာပဲ တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က ဒီဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သူ ၃ ဦးကို သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေက ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခြင်းနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခြင်းဆိုင်ရာ COVID 19 နဲ့ ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်နှိမ်နင်းရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၈ တို့နဲ့ အမှုဖွင့်အရေးယူသွားမှာဖြစ်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင် ၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးမယ်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ သဘောထားကို ကျွန်းတစ်ထောင်မြေဖောင်ဒေးရှင်းဒါရိုက်တာ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဒေါ်နန်းဝါနုက အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဆန္ဒထုတ်ဖော်တဲ့ ကိစ္စရပ်ကလည်း သူတို့က ဥပဒေအရ ခွင့်ပြုချက်က တောင်းတယ်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံအရ၊ နိုင်ငံသားရဲ့ မူလအခွင့်အရေး ဥပဒေအရ ဆန္ဒပြခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို တရားမစွဲဖို့၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရကော ပြည်နယ်အစိုးရကော ပြည်သူလူထုတွေကို ကာကွယ်ပေးဖို့ကိုပေါ့နော်။ ကျမတို့ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေက တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအနေနဲ့ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။”
ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ ကျောက်မဲမြို့နယ်က ဖြစ်စဉ်အပေါ် အစိုးရတပ်မတော်အနေနဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုထားပါတယ်။
ဒီတောင်းဆိုချက်တွေအပေါ် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၂၀၀ နီးပါးလောက် ပူးပေါင်းပါဝင်ကြကြောင်းလည်း အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ကတော့ အဖွဲ့ပေါင်းကတော့ မနေ့တုန်းက Statement ထုတ်တဲ့အချိန်မှာ ၁၄၉ ဖွဲ့ပေါ့နော်။ အခုက ထပ်ပြီးတော့ ပေးလာကြတယ်ဆိုတော့ ၁၉၁ ဖွဲ့တော့၊ အခုတော့ ရှိသွားပြီပေါ့နော်။”
ဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သူတွေကို ဖမ်းဆီးအရေးယူမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျောက်မဲမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက အခုလို ပြောပါတယ်။
“အခုချိန်ထိတော့ အရေးယူမယ်ပဲ ကြားသေးတာ။ ဒါပေမဲ့ တရားရုံးကနေပြီးတော့ ဆင့်ခေါ်စာတွေ ဘာတွေတော့ ခုချိန်ထိ မကြားရသေးဘူးဗျ။”
ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်စဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရှိ ဆွေးနွေးဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် ပြေလည်သွားမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒါက တစ်ဘက်ကကြည့်ရင် ပြည်သူတွေ လုပ်သွားတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲက မှန်နေတယ်။ ဒါ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုကို တောင်းဆိုတာဖြစ်တယ်။ တစ်ဘက်က ပြန်ကြည့်ရင် ဥပဒေအရဆို လိုအပ်ချက်ရှိတယ်။ အဲလိုပေါ့နော်။ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာပြီးတော့ ညှိနှိုင်းမယ်ဆိုရင် ဒါ ပြေလည်သွားမယ်လို့ ကျနော်ယုံကြည်ပါတယ်။ တပ်ဘက်ကရော၊ အစိုးရဘက်ကရော၊ ကျနော်တို့ ပြည်သူလူထုရော၊ နောက်ပြီး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ပိုင်းကရောပေါ့။ ပွင့်လင်းမြင်သာပြီးတော့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမယ်ဆို ပြီးသွားမယ့် အနေအထားမှာရှိတယ်။”
လောလောဆယ်မှာတော့ တပ်မတော်က စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။
ကျောက်မဲမြို့နယ် ပန်ကျင်ကျေးရွာမှာ ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့က တပ်မတော်စစ်ကြောင်းက ပစ်ခတ်တာကြောင့် အရပ်သားတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အမျိုးသမီး တစ်ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့သလို လမ်းပြတစ်ဦး ရိုက်နှက်ခံရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောဆိုပါတယ်။ ကျောက်မဲမြို့နယ်က လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေကလည်း ပစ်ခတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးဖို့ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ကို မေတ္တာရပ်ခံထားပါတယ်။
တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားစဉ်မှာ လက်နက်ငယ်ထိမှန်တာကြောင့် အရပ်သား တစ်ဦးသေဆုံးပြီး နှစ်ဦး ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပေမဲ့ ဘယ်သူ့လက်ချက်ဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖော်ပြမထားပါဘူး။
[Unicode Version]
လူထုဆန်ဒထုတျဖောျသူတှကေို အရေးမယူဖို့ အရပျဘကျအဖှဲ့တှေ တောငျးဆို
ကြောကျမဲမွို့ ဆန်ဒပွပှဲမှာ ဦးဆောငျခဲ့သူတှကေို တရားစှဲဆို အရေးယူဖို့ ကွိုးပမျးနတောတှကေို ရုပျသိမျးဖို့နဲ့ လူထုကို အစိုးရက အကာအကှယျပေးဖို့ အရပျဘကျအဖှဲ့အစညျး ၂၀၀ လောကျက တောငျးဆိုကွတဲ့ သတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွပါမယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့လကုနျပိုငျး ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျး အစိုးရတပျမတောျနဲ့ RCSS ခေါျ ရှမျးတပျဖှဲ့အကွား ဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲဖွဈစဉျမှာ အရပျသား တဈ ဦး သဆေုံးပွီး နှဈ ဦးဒဏျရာရခဲ့တဲ့အပေါျ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ပွညျသူတှကေ ဒီလ ၁၀ ရကျနေ့မှာ တပျမတောျကို ကန့ျကှကျ ဆန်ဒပွခဲ့တာပါ။
အဲဒီနေ့မှာပဲ တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့က ဒီဆန်ဒပွပှဲ ဦးဆောငျသူ ၃ ဦးကို သကျဆိုငျရာဌာနတှကေ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခွငျးနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှည့ျလညျခွငျးဆိုငျရာ COVID 19 နဲ့ ကူးစကျရောဂါ ကာကှယျနှိမျနငျးရေးဆိုငျရာ ဥပဒပေုဒျမ ၁၈ တို့နဲ့ အမှုဖှင့ျအရေးယူသှားမှာဖွဈကွောငျး သတငျးထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ဆန်ဒပွခေါငျးဆောငျ ၃ ဦးကို ဖမျးဆီးမယျဆိုတာနဲ့ ပတျသကျပွီး အရပျဘကျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ သဘောထားကို ကြှနျးတဈထောငျမွဖေောငျဒေးရှငျးဒါရိုကျတာ၊ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဟောငျး ဒေါျနနျးဝါနုက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဆန်ဒထုတျဖောျတဲ့ ကိစ်စရပျကလညျး သူတို့က ဥပဒအေရ ခှင့ျပွုခကြျက တောငျးတယျ။ အပွညျပွညျဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး ကွညောစာတမျးနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှဈဖှဲ့စညျးပုံအရ၊ နိုငျငံသားရဲ့ မူလအခှင့ျအရေး ဥပဒအေရ ဆန်ဒပွခဲ့တဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှကေို တရားမစှဲဖို့၊ ပွညျထောငျစုအစိုးရကော ပွညျနယျအစိုးရကော ပွညျသူလူထုတှကေို ကာကှယျပေးဖို့ကိုပေါ့နောျ။ ကမြတို့ အရပျဘကျ အဖှဲ့အစညျးတှကေ တဈနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာအနနေဲ့ ထုတျပွနျကွညောခကြျ ထုတျပွနျခွငျး ဖွဈပါတယျရှင့ျ။”
ထုတျပွနျခကြျမှာတော့ ကြောကျမဲမွို့နယျက ဖွဈစဉျအပေါျ အစိုးရတပျမတောျအနနေဲ့ စုံစမျးစဈဆေးပေးဖို့လညျး တောငျးဆိုထားပါတယျ။
ဒီတောငျးဆိုခကြျတှအေပေါျ အရပျဘကျလူမှုအဖှဲ့အစညျး ၂၀၀ နီးပါးလောကျ ပူးပေါငျးပါဝငျကွကွောငျးလညျး အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ကတော့ အဖှဲ့ပေါငျးကတော့ မနေ့တုနျးက Statement ထုတျတဲ့အခြိနျမှာ ၁၄၉ ဖှဲ့ပေါ့နောျ။ အခုက ထပျပွီးတော့ ပေးလာကွတယျဆိုတော့ ၁၉၁ ဖှဲ့တော့၊ အခုတော့ ရှိသှားပွီပေါ့နောျ။”
ဆန်ဒပွပှဲ ဦးဆောငျသူတှကေို ဖမျးဆီးအရေးယူမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ကြောကျမဲမွို့နယျ ပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးစိုငျးထှနျးဝငျးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ အခုခြိနျထိတော့ အရေးယူမယျပဲ ကွားသေးတာ။ ဒါပမေဲ့ တရားရုံးကနပွေီးတော့ ဆင့ျခေါျစာတှေ ဘာတှတေော့ ခုခြိနျထိ မကွားရသေးဘူးဗြ။”
ဆန်ဒပွပှဲဖွဈစဉျနဲ့ ပတျသကျပွီး ပှင့ျလငျးမွငျသာမှုရှိရှိ ဆှေးနှေးဖွရှေငျးမယျဆိုရငျ ပွလေညျသှားမှာဖွဈကွောငျးလညျး ဦးစိုငျးထှနျးဝငျးက သုံးသပျပါတယျ။
“ဒါက တဈဘကျကကွည့ျရငျ ပွညျသူတှေ လုပျသှားတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲက မှနျနတေယျ။ ဒါ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုကို တောငျးဆိုတာဖွဈတယျ။ တဈဘကျက ပွနျကွည့ျရငျ ဥပဒအေရဆို လိုအပျခကြျရှိတယျ။ အဲလိုပေါ့နောျ။ ဒီကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီး ပှင့ျလငျးမွငျသာပွီးတော့ ညှိနှိုငျးမယျဆိုရငျ ဒါ ပွလေညျသှားမယျလို့ ကနြောျယုံကွညျပါတယျ။ တပျဘကျကရော၊ အစိုးရဘကျကရော၊ ကနြောျတို့ ပွညျသူလူထုရော၊ နောကျပွီး လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ပိုငျးကရောပေါ့။ ပှင့ျလငျးမွငျသာပွီးတော့ ဆှေးနှေးညှိနှိုငျးမယျဆို ပွီးသှားမယ့ျ အနအေထားမှာရှိတယျ။”
လောလောဆယျမှာတော့ တပျမတောျက စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ပွငျဆငျဆောငျရှကျနကွေောငျး ပွောပါတယျ။
ကြောကျမဲမွို့နယျ ပနျကငြျကြေးရှာမှာ ဇှနျလ ၂၉ ရကျနေ့က တပျမတောျစဈကွောငျးက ပဈခတျတာကွောင့ျ အရပျသားတဈဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး အမြိုးသမီး တဈဦး ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့သလို လမျးပွတဈဦး ရိုကျနှကျခံရတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောဆိုပါတယျ။ ကြောကျမဲမွို့နယျက လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတှကေလညျး ပဈခတျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး စုံစမျးစဈဆေးပေးဖို့ လူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျကို မတေ်တာရပျခံထားပါတယျ။
တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာတော့ တိုကျပှဲဖွဈပှားစဉျမှာ လကျနကျငယျထိမှနျတာကွောင့ျ အရပျသား တဈဦးသဆေုံးပွီး နှဈဦး ထိခိုကျခဲ့ကွောငျး ဖောျပွထားပမေဲ့ ဘယျသူ့လကျခကြျဆိုတာတော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး ဖောျပွမထားပါဘူး။
