ထိုင္း၊ ျမန္မာ နယ္စပ္အနီး ကရင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးကို လက္မခံတဲ့ DKBA ေခၚ တိုးတက္ေသာ ကရင္ဗုဒၶဘာသာ တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား ၿပီးခဲ့တဲ့လကစလို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အရပ္သား ျပည္သူေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို ထည့္မတြက္ခဲ့ၾကဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ မွတ္တမ္းတင္ေနတဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူေတြဟာ အစုိးရတပ္ေတြရဲ႕ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈနဲ႔ ေပၚတာဆြဲခံရမယ့္ အေရးကို စိုးရိမ္ေနရတဲ့အေၾကာင္း စေနေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္လုံးက အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္မႈေတြၾကားမွာ အျပစ္မဲ့ ရြာသူရြာသားေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ေနအိမ္ေတြပါ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးခဲ့ရတာကိုလည္း မ်က္ျမင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသူေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္စံုစမ္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ကရင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ တပ္ေတြနဲ႔ DKBA တပ္ဖြဲ႕ေတြၾကားက စစ္ပြဲေတြမွာ အရပ္သား ထိခိုက္မႈကို ေရွာင္ရွားႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ႏွစ္ဘက္စလံုးက မႀကိဳးစားခဲ့သလို အရပ္သား ျပည္သူေတြရဲ႕ ေနအိမ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ပစ္ခတ္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရၿပီး ႏို၀င္ဘာလကတည္းကစလို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းကို ထြက္ေျပးလာရတဲ့ ဒုကၡသည္ဦးေရဟာ ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိခဲ့တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က စစ္တပ္အတြက္ ရြာသားေတြကို ေပၚတာဆြဲဖို႔ ႀကိဳးစားတာေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ရြာသားေတြ ထြက္ေျပးေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုလို အေျခအေနေတြဟာ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ရင္ေတာင္ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေရးရာ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဆုိဖီ ရစ္ခ်တ္ဒ္စန္ (Sophie Richardson) က ေျပာပါတယ္။
“အဓိကျပႆနာက ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ အရပ္သား ျပည္သူေတြကို အကာအကြယ္ ေပးရမယ္၊ အရပ္သား ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေလွ်ာ့ခ်ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ခုခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အႀကီးအက်ယ္ က်ဴးလြန္ေနတာပါ။ ေနာက္ၿပီး က်မတို႔ အခုေတြ႕ရတာက အထူးသျဖင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္က ရြာသားေတြကို ေပၚတာဆြဲတာ၊ မုဒိမ္းက်င့္တာ အပါအ၀င္ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလိုပဲ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြဘက္က ခ်ဳိးေဖာက္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးကို လက္မခံတဲ့ အပစ္ရပ္ DKBA တပ္ဖြဲ႕ေတြက ျမ၀တီၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ အစိုးရ႐ံုးတခ်ဳိ႕ကို ၀င္ေရာက္ စီးနင္းခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းကစလို႔ ကရင္ျပည္နယ္တြင္း အထူးသျဖင့္ ဖလူး၊ ေ၀ၚေလနဲ႔ ဘုရားသံုးဆူ ေဒသေတြမွာ အခုလို တုိက္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုတိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထိုင္းႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာတဲ့ ျမန္မာဒုကၡသည္ ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိခဲ့ၿပီး သူတုိ႔ထဲက တခ်ဳိ႕ကို ထိုင္းအစိုးရက ေနရပ္ရင္း ျပန္ပို႔ခဲ့တာေတြ ရွိေပမဲ့ အခုထိ ထြက္ေျပးလာေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြလည္း ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ဆုိဖီ ရစ္ခ်တ္ဒ္စန္က ေျပာျပပါတယ္။
“ထိုင္းအစိုးရဘက္က ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြကို အတိုင္းအတာ တခုအထိ သူ႔ႏုိင္ငံထဲ ၀င္ေရာက္ ခိုလံႈခြင့္ေပးတာ၊ အစားအစာ၊ ေနရာထိုင္ခင္း၊ အ၀တ္အစားနဲ႔ တျခား လိုအပ္တဲ့ အကူအညီေတြလည္း ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မတို႔ စိုးရိမ္တာက ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ထိုင္းအစိုးရက စစ္ပြဲေတြ မၿပီးေသးဘဲနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္ပို႔လိုက္တာမ်ဳိး မလုပ္ဖို႔ပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္ေလာက္ အတြင္းမွာ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔ေရး၊ မပို႔ေရးက ျပႆနာတခု ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အေနအထားကိုေရာက္မွ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ပို႔ပါမယ္ ဆိုတာကို ထပ္ၿပီး လူသိရွင္ၾကား အခိုင္အမာ ကတိေပးေျပာဆိုဖုိ႔ လိုပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔အထိ ဖလူးေက်းရြာဘက္မွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ေနတုန္း ျဖစ္ၿပီး ဒီလို တိုက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနတုန္း ျဖစ္တာေၾကာင့္ အေျခအေန လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ မရွိေသးခင္ ဒုကၡသည္ေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ျပန္ပို႔တာေတြ မလုပ္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ထိုင္းအစိုးရကို တိုက္တြန္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို အရပ္သား ျပည္သူေတြ အေျမာက္အျမား ထိခိုက္ရတဲ့ အေျခအေနဟာ လက္ခံႏိုင္စရာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရသိေအာင္ လုပ္သင့္တယ္လို႔လည္း ဆုိဖီ ရစ္ခ်တ္ဒ္စန္က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြ အေနနဲ႔ အခုလို ျမန္မာစစ္တပ္က အရပ္သား ျပည္သူေတြကို တိုက္ခိုက္တဲ့ ကိစၥကို ဘယ္လိုမွ လက္မခံႏုိင္ဘူး ဆုိတာကို ျမန္မာစစ္အစိုးရသိေအာင္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုသင့္ပါတယ္။ နဂိုကတည္းကမွ ဆိုးရြားေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို အခုလုပ္ရပ္မ်ဳိးက ပိုၿပီး ထိခိုက္ေစမွာပါ။ တခါ ထိုင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေန မရွိဘဲ ေနရပ္ရင္း ျပန္ပို႔တာေတြ မလုပ္ဖို႔ကိုလည္း ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြ အေနနဲ႔ ဖိအားေပးသင့္သလို ခုခ်ိန္မွာ ဒုကၡသည္ေတြ လုိအပ္တဲ့ အကူအညီေတြကိုလည္း ၀ိုင္း၀န္းေပးသင့္ပါတယ္။”
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေရးရာ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဆုိဖီ ရစ္ခ်တ္ဒ္စန္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိ၀င္ဘာလ အေစာပိုင္း ပစ္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ဒုကၡသည္ေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ထိုင္းႏုိင္ငံထဲကုိ ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကသလို အခုခ်ိန္ထိလည္း တိုက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနတာေၾကာင့္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္ေတြ ထိုင္းႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းကို ထြက္ေျပးလာေနတုန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။