ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္းမွာ ေဒသခံ ျပည္သူေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ေတြထဲမွာ သတ္မွတ္လူအင္အား မျပည့္တဲ့အတြက္ ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက အသက္ျပည့္တဲ့ အမ်ဳိးသားေတြကို စာရင္းလုိက္ေကာက္ေနပါတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဖြဲ႕ထားတာ ၆ လေက်ာ္ ၾကာလာတဲ့အထိ သတ္မွတ္အင္အား မျပည့္တာေၾကာင့္ အခုလို စာရင္း လိုက္ေကာက္ေနတာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ေဒသခံ ျပည္သူ႔စစ္ အဖြဲ႕၀င္ေတြကလည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ထဲမွာ အခ်ိန္ျပည့္ စစ္သားတာ၀န္ မထမ္းေဆာင္ခ်င္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဗြီအိုေအ ထိုင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။
လူမ်ဳိးစု တုိင္းရင္းသားေဒသ တခုျဖစ္တဲ့ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း အမွတ္ ၁၀၀၉ ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေမလတုန္းက ေဒသခံ ျပည္သူ႔စစ္ေတြနဲ႔ စတင္ ဖဲြ႕စည္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ဖဲြ႕ၿပီးလုိ႔ ၆ လေက်ာ္ ၾကာလာခ်ိန္အထိ သတ္မွတ္အင္အား မျပည့္တာေၾကာင့္ လူသစ္ ထပ္မံေခၚယူဖုိ႔ ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက စာရင္းေကာက္ယူေနတယ္လုိ႔ တာခ်ီလိတ္ ေဒသခံ တေယာက္က ေျပာပါတယ္။
“သူတုိ႔ မိုင္းကိုးအုပ္စုရယ္၊ တာေလၿမိဳ႕နယ္ခဲြရယ္ ဒီေနရာေတြေတာ့ ေကာက္တယ္တဲ့။ သူတုိ႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း ၁၀၀၉ အတြက္ လူအင္အား မေလာက္ေသးလုိ႔။ အဲဒါ အမ်ဳိးသားပဲေနာ္၊ အမ်ိဳးသမီး မပါဘူး။ သူတုိ႔က ၁၈ ကေန ၃၅ ႏွစ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ သူတို႔ ဖဲြ႕စည္းပံုက တပ္ခဲြတခဲြကို ၁၁၀ ေလာက္ အင္အားရိွမွတဲ့။ တပ္ခဲြ ၃ ခဲြဆို ၃၃၀ ေလာက္ ရိွတာေပါ့ေနာ္။ အခုက တပ္ခဲြ ၂ ခဲြစာပဲ ရိွေသးတယ္တဲ့။
“တခ်ဳိ႕ကလည္း ထြက္ေျပးတယ္ဆုိ လူေလ်ာ့တာလည္း ရိွတယ္။ မ်ားတယ္၊ တပ္က ထြက္ေျပးတဲ့လူ အနည္းဆံုး ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရိွမယ္ထင္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ထြက္ခ်င္တယ္၊ ထြက္လုိ႔ မရဘူးတဲ့၊ ဒုကၡေရာက္ေနတယ္။ ထြက္လုိ႔ရိွရင္ သူတုိ႔မိဘကို ဖမ္းၿပီး ေထာင္ခ်မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ထားေတာ့။ တခ်ဳိ႕ အခ်ဳပ္ထဲမွာလည္း ရိွတယ္တဲ့။ ၄- ၅ ေယာက္ ထြက္ေျပးလုိ႔။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း ၁၀၀၉ ေလ။”
ျမန္မာစစ္အစိုးရက နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ရင္းတရင္းကို လူအင္အား ၃၂၆ ေယာက္ သတ္မွတ္ၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ႐ံုးအဖဲြ႕ကို အစိုးရစစ္တပ္က၂၇ ဦးနဲ႔ ပါ၀င္ ဖဲြ႕စည္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို လူအင္အား မျပည့္တာကေတာ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ျပည္သူ႔စစ္ေတြဟာ အခ်ိန္ျပည့္ စစ္သားအျဖစ္ တာ၀န္ မထမ္းေဆာင္လုိတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ တာခ်ီလိတ္ ေဒသခံက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“အရင္တုန္းက သူတုိ႔ေျပာတာ လစာလည္း ေပးမယ္၊ ေထာက္ပံ့ေၾကးလည္း ေပးမယ္၊ ရိကၡာလည္း ေပးမယ္၊ ကိုယ့္ရြာနဲ႔ ကိုယ္ေနဖို႔။ ျပည္သူ႔စစ္သေဘာနဲ႔ပဲ လုိအပ္လုိ႔ရိွရင္ ေခၚမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ အခုက်ေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့၊ တပ္ရင္းျပန္ေနရမယ္၊ စစ္သားအတုိင္းပဲတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ မလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ထြက္ေျပးတာ မ်ားတယ္။”
နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း အမွတ္ ၁၀၀၉ ဟာ လားဟူလူမ်ဳိး အမ်ားဆံုး ပါ၀င္ၿပီး ရွမ္း၊ အခါ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကယားျပည္နယ္ဘက္က အပစ္ရပ္ ကလလတေခၚ ကရင္နီျပည္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦးက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တပ္ရင္း ၁၀၀၄ နဲ႔ ၁၀၀၅ ဆုိၿပီး ေျပာင္းလဲ ဖဲြ႕စည္းထားပါတယ္။ ဒီတပ္ရင္းေတြမွာေတာ့ သတ္မွတ္လူအင္အား ျပည့္တယ္လို႔ သိရေၾကာင္း ကႏၲာရ၀တီတိုင္းမ္ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ေစးရယ္စိုးက အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ကလလတထဲကို စစ္မႈမထမ္းမေနရ ဆုိတာက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ စတင္ဖဲြ႕စည္းတဲ့ အခ်ိန္မွာမွ လုိက္ေကာက္တာ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔ေကာက္တာက KNPP ကေန ခဲြထြက္သြားၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းေပါ့ေနာ္၊ ၁၉၉၅ ကေနစၿပီး ေတာက္ေလွ်ာက္ေလ၊ KNPP ဘက္မွာ အနားယူလုိက္တဲ့ စစ္မႈထမ္းေတြကို မျဖစ္မေန သြားျပန္ေခၚတာ။”
ကလလတအဖဲြ႕ဟာ စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ တုိက္ခိုက္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ KNPP ေခၚ ကရင္နီ အမ်ဳိးသား တုိးတက္ေရးပါတီက ခဲြထြက္ခဲ့တဲ့ အဖဲြ႕ျဖစ္ၿပီး ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္၊ ဒီေမာဆိုးနဲ႔ မယ္စဲ ေဒသေတြမွာ အေျခစိုက္ လႈပ္ရွားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ စစ္အစိုးရရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ မေနလိုတာေၾကာင့္ လူဦးေရ ဆယ္ဂဏန္းေလာက္ဟာ KNPP ဘက္ကို ကူးေျပာင္းလာတယ္လို႔ ကႏၲာရ၀တီတိုင္းမ္ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္က ဦးစခုံတိန္ယင္း ဦးေဆာင္တဲ့ NDA-K ေခၚ ဒီမုိကေရစီသစ္ တပ္မေတာ္-ကခ်င္က နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း ၃ ရင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သလို ပိုင္စံုခ်ိန္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကိုးကန္႔အဖဲြ႕ကလည္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္း တရင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ရင္းေတြမွာလည္း အင္အားအျပည့္ မဖဲြ႕စည္းႏုိင္ဘူးလုိ႔ တ႐ုတ္၊ ျမန္မာ နယ္စပ္က စစ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာက ေျပာပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ ကခ်င္မွာ စခံုတိန္ယင္းဆီမွာ တပ္ရင္း ၃ ရင္းဖဲြ႕တာ သူ႔သတ္မွတ္ခ်က္က ၃၀၀ ေက်ာ္ေလ တပ္ရင္းတရင္းကို၊ တကယ္ရိွတာက ၁၇၀ တို႔၊ ၁၈၀ တို႔၊ ေနာက္ပိုင္း တျဖည္းျဖည္းန႔ဲ ၁၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ မဲ့မဲ့ပဲ ရိွေတာ့တယ္။”
အဲဒီတပ္ရင္းေတြမွာေတာ့ အတင္းအက်ပ္ တပ္သားသစ္ ထပ္မံေကာက္ယူတယ္ဆုိတာ မၾကားမိဘူးလုိ႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာက ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကေတာ့ DKBA ေခၚ တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသား တပ္ဖဲြ႕က တပ္အင္အား အမ်ားစုဟာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းတာကို လက္ခံခဲ့ေပမဲ့ လက္မခံတဲ့ DKBA တပ္ဖဲြ႕၀င္ေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကား တိုက္ပဲြေတြ ျပန္လည္စတင္ခဲ့တာ ဒီကေန႔အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ အတြင္းက SSA ေခၚ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေျမာက္ပိုင္းက ျပည္သူ႔စစ္ အသြင္ေျပာင္းေရးကို လက္မခံတဲ့ တပ္မဟာ ၁ နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ အၾကားမွာလည္း တင္းမာမႈေတြ ရိွေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေျခအေနေတြ ေအာက္မွာပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ လပိုင္းအတြင္းကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစုိးရက အရြယ္ေရာက္သူတုိင္း စစ္မႈမထမ္းမေနရ ဆုိတဲ့ ဥပေဒတရပ္ကို ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။
