Zawgyi/Unicode
ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ နယ်စပ်ကနေ အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်တာကို ရပ်ဆိုင်းထားပေမဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါအတွက် လိုအပ်တဲ့ဆေးဝါး၊ ဆေးပစ္စည်းတွေကိုတော့ နေ့စဉ်တင်သွင်းခွင့် ပေးထားကြောင်း မြန်မာစီးပွားကူးသန်းဌာနက ပြောလိုက်ပါတယ်။ မကြာသေးခင်က ပြည်တွင်းမှာ လူသုံးများတဲ့ ဆေးဝါးတွေ၊ အသက်ရှုဖို့လိုအပ်တဲ့ အောက်စီဂျင်စက်တွေ ပြတ်လပ်ပြီး ဈေးအဆမတန် တက်လာတဲ့အတွက် အခုလို နယ်စပ်ကနေ တင်သွင်းနေဆဲဆိုတာကို စီးပွားကူးသန်းဌာနက ပြောလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကို ကိုရန်နိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
တရုတ်နယ်စပ်ကနေ ဆေးဝါးနဲ့ ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေ တင်သွင်းလို့မရတော့ဘူးဆိုတဲ့ ကောလာဟလတွေက မမှန်ကန်ကြောင်းနဲ့ ဒါက ဈေးကစားသူတွေရဲ့ ပြောဆိုချက်သာဖြစ်ကြောင်း မြန်မာစီးပွားကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဌာနက ဩဂုတ်လ ၅ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က မြန်မာကို ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် မပေးတော့ဘူးဆိုတဲ့သတင်းက မမှန်ကန်ဘဲ ဒါကဈေးကစားသူတွေရဲ့ ထုတ်လွှတ်ချက်သာဖြစ်ကြောင်း စီးပွားကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဌာနရဲ့ ဒီနေ့ကြေညာချက်မှာ ရေးသားထားတာပါ။
စီးပွားကူးသန်းဌာနရဲ့ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးမင်းမင်းကတော့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါအချိန်မှာ အရေးတကြီးလိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးပစ္စည်းတွေကို နယ်စပ်ဂိတ်အားလုံးကနေ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး တင်သွင်းနေကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တရုတ်နဲ့ ထိုင်းနယ်စပ်ကနေ အများဆုံး တင်သွင်းနေကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ပုံမှန်ကုန်သွယ်ရေးက ပိတ်ထားတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ အစာကြီးကတည်းက ပြောထားပြီးသားပဲလေ။ ပုံမှန်ကုန်သွယ်ရေး မရှိဘူး။ ကျနော်တို့ မော်တော်ကားတွေတောင်မှ၊ ကုန်ကားတွေတောင်မှ မတက်ခိုင်းဘူး။ ပိတ်ထားတယ်ဆိုတာ။ ဒါပေမဲ့ ဆေးဝါးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ နေ့စဉ်သွင်းတယ်၊ နေ့စဉ်သတင်းထဲမှာလည်း ကြေညာတယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ အဓိကအများဆုံးဖြစ်တဲ့ အိမ်သုံး အောက်စီဂျင်စက်တွေပေါ့၊ အောက်စီဂျင်အိုးတွေ စလင်ဒါအလွတ်တွေ၊ နောက် အောက်စီဂျင်အရည်တွေ၊ ဓာတ်ငွေ့တွေပေါ့။ အဓိက အဲဒါများတာပေါ့။ နောက် PPE နဲ့ Mask ပေါ့နော်။ ဒီလိုမျိုးဟာတွေက များတာပေါ့လေ။ ဆေးဝါးတို့ ဘာတို့ကျတော့ လေဆိပ်ကလည်း နေ့စဉ်သွင်းတာရှိတယ်၊ အခုအောက်စီဂျင်အိုး ၂၀ လီတာတို့ဘာတို့ဆို အရင်က မပေါက်တဲ့ဈေးတွေ ပေါက်ပြီး အခုဆိုရင် တော်တော်လေး ဈေးနှုန်းကျတဲ့ အနေအထား ရောက်သွားပြီလေ။”
ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဝယ်လိုအားကောင်းခဲ့တဲ့ ဆေးဝါးနဲ့ အရေးပေါ်သုံး ဆေးပစ္စည်းတွေ အဆမတန် ဈေးတက်ခဲ့လို့ ဈေးကွက်မှာ ဝယ်လို့မရတဲ့အထိ ပြတ်လပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဈေးကစားသူတွေကြောင့်လည်း တကယ်လိုအပ်တဲ့သူတွေ ဝယ်လို့မရတဲ့ အခြေအနေအထိ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။
ချင်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ မန္တလေးတိုင်းက လိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးတွေအတွက်တော့ အိန္ဒိယ- မြန်မာ နယ်စပ်ကနေ သွင်းခွင့်ရဖို့ နှစ်နိုင်ငံသဘော တူညီမှုရခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိန္ဒိယအစိုးရက နှစ်နိုင်ငံကြားက ကာလရှည်ပိတ်ထားတဲ့ တမူး- မိုးရေးက နယ်စပ်ဂိတ်နှစ်ခုကို ဆေးဝါးတခုပဲတင်သွင်းဖို့ ပြန်ဖွင့်ပေးထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်နှင့်စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်နဲ့ တမူးနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ ဦးလှမောင်ကပြောပါတယ်။
ကိုဗစ်ကုသဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ဆေးတွေ အိန္ဒိယကနေ တင်သွင်းဖို့ဆိုရင် မြန်မာအစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဌာန FDA ခွင့်ပြုချက်နဲ့ ဒီအတောအတွင်းမှာ ယာယီခွင့်ပြုပေးထားကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွားဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ အိန္ဒိယသံရုံးနဲ့ ညှိပြီးတော့မှ သူတို့အစိုးရကို အကြောင်းကြားပြီးတော့မှ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို ကိုဗစ်ဆေးဝါးတွေပေါ့နော်။ တင်သွင်းဖို့ အိန္ဒိယအစိုးရကနေ ခွင့်ပြုပေးလိုက်တယ်။ အဲဒါနဲ့ ကိုဗစ်နဲ့ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေ only export လုပ်ခိုင်းတာပေါ့နော် သူတို့ ဘက်က ထွက်တဲ့စာပေါ့နော်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် တင်သွင်းလာတာ များလာတယ် ဆိုရင် ပစ္စည်းဈေးနှုန်းက ကျလာမှာပေါ့နော်။ အခု ထိုးဆေးတွေဆိုရင် ကျနော်သိရ သလောက် တချို့ရန်ကုန်မှာ ဟိုရက်ပိုင်းက ၅ သောင်းအထိ ပေးရတယ်။ အခု ၃သောင်းဝန်းကျင်၊ ၂၈,၀၀၀ တို့ဘာတို့ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ဒါလည်းများသေးတာပဲ တကယ်တမ်း ၁၁,၀၀၀- ၁၂,၀၀၀ လောက်ဆိုရင် သဘာဝကျတယ်ပေါ့နော်။”
ထိုင်းဘက်က ဆေးဝါးပစ္စည်းတွေကိုတော့ မြဝတီနယ်စပ်စခန်းနဲ့ တခြားဂိတ်ငယ်လေးတွေကနေ တင်သွင်းနေတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဆေးဝါးတင်သွင်းနှုန်း ပမာဏဟာ ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၅၇.၀၈ သန်းရှိတယ်လို့ မြန်မာကုန်သွယ်ရေးဌာနရဲ့ စာရင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာလိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးပမာဏရဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြည်ပကနေ အထူးသဖြင့် တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဂျာမဏီ၊ အိန္ဒိယ၊ စင်္ကာပူ စတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံကနေ အဓိကတင်သွင်းနေတာပါ။ တရားဝင်တင်သွင်းတာတွေရှိနေပေမဲ့ အခုလို အချိန်မှာ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာတဲ့ ဆေးဈေးကွက်ကလည်း ကြီးကြီးမားမားရှိနေကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။
=======
Unicode
ကိုဗဈလူနာတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ဆေးနဲ့ပစ်စညျးတှေ နယျစပျက တငျသှငျးခှင့ျပွုထား (စီးပှားကူးသနျးဌာန)
ကိုဗဈကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှနေဲ့ နယျစပျကနေ အပွနျအလှနျကုနျသှယျတာကို ရပျဆိုငျးထားပမေဲ့ ကိုဗဈရောဂါအတှကျ လိုအပျတဲ့ဆေးဝါး၊ ဆေးပစ်စညျးတှကေိုတော့ နေ့စဉျတငျသှငျးခှင့ျ ပေးထားကွောငျး မွနျမာစီးပှားကူးသနျးဌာနက ပွောလိုကျပါတယျ။ မကွာသေးခငျက ပွညျတှငျးမှာ လူသုံးမြားတဲ့ ဆေးဝါးတှေ၊ အသကျရှုဖို့လိုအပျတဲ့ အောကျစီဂငြျစကျတှေ ပွတျလပျပွီး ဈေးအဆမတနျ တကျလာတဲ့အတှကျ အခုလို နယျစပျကနေ တငျသှငျးနဆေဲဆိုတာကို စီးပှားကူးသနျးဌာနက ပွောလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကို ကိုရနျနိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
တရုတျနယျစပျကနေ ဆေးဝါးနဲ့ ဆကျစပျပစ်စညျးတှေ တငျသှငျးလို့မရတော့ဘူးဆိုတဲ့ ကောလာဟလတှကေ မမှနျကနျကွောငျးနဲ့ ဒါက ဈေးကစားသူတှရေဲ့ ပွောဆိုခကြျသာဖွဈကွောငျး မွနျမာစီးပှားကူးသနျး ရောငျးဝယျရေးဌာနက ဩဂုတျလ ၅ ရကျမှာ ထုတျပွနျလိုကျတာပါ။ တရုတျနိုငျငံဘကျက မွနျမာကို ဆေးဝါးတငျသှငျးခှင့ျ မပေးတော့ဘူးဆိုတဲ့သတငျးက မမှနျကနျဘဲ ဒါကဈေးကစားသူတှရေဲ့ ထုတျလှှတျခကြျသာဖွဈကွောငျး စီးပှားကူးသနျးရောငျး ဝယျရေးဌာနရဲ့ ဒီနေ့ကွညောခကြျမှာ ရေးသားထားတာပါ။
စီးပှားကူးသနျးဌာနရဲ့ အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးမငျးမငျးကတော့ ကိုဗဈကပျရောဂါအခြိနျမှာ အရေးတကွီးလိုအပျတဲ့ ဆေးဝါးပစ်စညျးတှကေို နယျစပျဂိတျအားလုံးကနေ သကျဆိုငျရာနိုငျငံတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပွီး တငျသှငျးနကွေောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ တရုတျနဲ့ ထိုငျးနယျစပျကနေ အမြားဆုံး တငျသှငျးနကွေောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ပုံမှနျကုနျသှယျရေးက ပိတျထားတယျဆိုတာ ကနြောျတို့ အစာကွီးကတညျးက ပွောထားပွီးသားပဲလေ။ ပုံမှနျကုနျသှယျရေး မရှိဘူး။ ကနြောျတို့ မောျတောျကားတှတေောငျမှ၊ ကုနျကားတှတေောငျမှ မတကျခိုငျးဘူး။ ပိတျထားတယျဆိုတာ။ ဒါပမေဲ့ ဆေးဝါးတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ နေ့စဉျသှငျးတယျ၊ နေ့စဉျသတငျးထဲမှာလညျး ကွညောတယျ။ ပွောမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ အဓိကအမြားဆုံးဖွဈတဲ့ အိမျသုံး အောကျစီဂငြျစကျတှပေေါ့၊ အောကျစီဂငြျအိုးတှေ စလငျဒါအလှတျတှေ၊ နောကျ အောကျစီဂငြျအရညျတှေ၊ ဓာတျငှေ့တှပေေါ့။ အဓိက အဲဒါမြားတာပေါ့။ နောကျ PPE နဲ့ Mask ပေါ့နောျ။ ဒီလိုမြိုးဟာတှကေ မြားတာပေါ့လေ။ ဆေးဝါးတို့ ဘာတို့ကတြော့ လဆေိပျကလညျး နေ့စဉျသှငျးတာရှိတယျ၊ အခုအောကျစီဂငြျအိုး ၂၀ လီတာတို့ဘာတို့ဆို အရငျက မပေါကျတဲ့ဈေးတှေ ပေါကျပွီး အခုဆိုရငျ တောျတောျလေး ဈေးနှုနျးကတြဲ့ အနအေထား ရောကျသှားပွီလေ။”
ကိုဗဈတတိယလှိုငျးကို ရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဝယျလိုအားကောငျးခဲ့တဲ့ ဆေးဝါးနဲ့ အရေးပေါျသုံး ဆေးပစ်စညျးတှေ အဆမတနျ ဈေးတကျခဲ့လို့ ဈေးကှကျမှာ ဝယျလို့မရတဲ့အထိ ပွတျလပျခဲ့ပါတယျ။ ဈေးကစားသူတှကွေောင့ျလညျး တကယျလိုအပျတဲ့သူတှေ ဝယျလို့မရတဲ့ အခွအေနအေထိ ဖွဈခဲ့တာပါ။
ခငြျးပွညျနယျ၊ စဈကိုငျးတိုငျးနဲ့ မန်တလေးတိုငျးက လိုအပျတဲ့ ဆေးဝါးတှအေတှကျတော့ အိန်ဒိယ- မွနျမာ နယျစပျကနေ သှငျးခှင့ျရဖို့ နှဈနိုငျငံသဘော တူညီမှုရခဲ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အိန်ဒိယအစိုးရက နှဈနိုငျငံကွားက ကာလရှညျပိတျထားတဲ့ တမူး- မိုးရေးက နယျစပျဂိတျနှဈခုကို ဆေးဝါးတခုပဲတငျသှငျးဖို့ ပွနျဖှင့ျပေးထားကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ ကုနျသညျနှင့ျစကျမှုလုပျငနျးရှငျမြားအသငျးဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျနဲ့ တမူးနယျစပျ ကုနျသှယျရေးအသငျးဥက်ကဋ်ဌဖွဈတဲ့ ဦးလှမောငျကပွောပါတယျ။
ကိုဗဈကုသဖို့အတှကျ လိုအပျတဲ့ဆေးတှေ အိန်ဒိယကနေ တငျသှငျးဖို့ဆိုရငျ မွနျမာအစားအသောကျနှင့ျ ဆေးဝါးကှပျကဲရေးဌာန FDA ခှင့ျပွုခကြျနဲ့ ဒီအတောအတှငျးမှာ ယာယီခှင့ျပွုပေးထားကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနှင့ျ နိုငျငံခွားစီးပှားဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာနနဲ့ အိန်ဒိယသံရုံးနဲ့ ညှိပွီးတော့မှ သူတို့အစိုးရကို အကွောငျးကွားပွီးတော့မှ နယျစပျကုနျသှယျရေးကို ကိုဗဈဆေးဝါးတှပေေါ့နောျ။ တငျသှငျးဖို့ အိန်ဒိယအစိုးရကနေ ခှင့ျပွုပေးလိုကျတယျ။ အဲဒါနဲ့ ကိုဗဈနဲ့ဆကျစပျပစ်စညျးတှေ only export လုပျခိုငျးတာပေါ့နောျ သူတို့ ဘကျက ထှကျတဲ့စာပေါ့နောျ။ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ တငျသှငျးလာတာ မြားလာတယျ ဆိုရငျ ပစ်စညျးဈေးနှုနျးက ကလြာမှာပေါ့နောျ။ အခု ထိုးဆေးတှဆေိုရငျ ကနြောျသိရ သလောကျ တခြို့ရနျကုနျမှာ ဟိုရကျပိုငျးက ၅ သောငျးအထိ ပေးရတယျ။ အခု ၃သောငျးဝနျးကငြျ၊ ၂၈,၀၀၀ တို့ဘာတို့ဖွဈတယျပေါ့။ ဒါလညျးမြားသေးတာပဲ တကယျတမျး ၁၁,၀၀၀- ၁၂,၀၀၀ လောကျဆိုရငျ သဘာဝကတြယျပေါ့နောျ။”
ထိုငျးဘကျက ဆေးဝါးပစ်စညျးတှကေိုတော့ မွဝတီနယျစပျစခနျးနဲ့ တခွားဂိတျငယျလေးတှကေနေ တငျသှငျးနတောပါ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဆေးဝါးတငျသှငျးနှုနျး ပမာဏဟာ ၂၀၁၉- ၂၀၂၀ မှာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၅၅၇.၀၈ သနျးရှိတယျလို့ မွနျမာကုနျသှယျရေးဌာနရဲ့ စာရငျးတှမှော ဖောျပွထားပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာလိုအပျတဲ့ ဆေးဝါးပမာဏရဲ့ ၉၀ ရာခိုငျနှုနျးကို ပွညျပကနေ အထူးသဖွင့ျ တရုတျ၊ ထိုငျး၊ ဂြာမဏီ၊ အိန်ဒိယ၊ စငျ်ကာပူ စတဲ့ နိုငျငံပေါငျး ၁၁ နိုငျငံကနေ အဓိကတငျသှငျးနတောပါ။ တရားဝငျတငျသှငျးတာတှရှေိနပေမေဲ့ အခုလို အခြိနျမှာ တရားမဝငျ ဝငျရောကျလာတဲ့ ဆေးဈေးကှကျကလညျး ကွီးကွီးမားမားရှိနကွေောငျး နယျစပျကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။
#MyanmarCovid19#BoderTrade#Oxygen#MyawaddiThai#MilitaryCoup#VoaBurmese
