ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢကေန စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံ တခုျဖစ္တဲ့ ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံကလည္း ပါ၀င္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံက ပါ၀င္ ေထာက္ခံလာတဲ့အေပၚ ျမန္မာ့အေရး ဥေရာပ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအဖြဲ႕ (EPCB) အပါအ၀င္ NLD အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အရပ္သား ျပည္သူေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြ ရွိမရွိ ဆိုတာကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေထာက္ခံလာေနတာမွာ အခုေနာက္ဆံုး EU ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံကလည္း ပါ၀င္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟန္ေဂရီဟာ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ စလိုဗက္ကီးယား၊ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံ၊ ကေနဒါတို႔ၿပီးရင္ ေနာက္ဆံုး ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ၇ ခုေျမာက္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရး ဥေရာပ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအဖြဲ႕ (EPCB) ကို ေပးပို႔ခဲ့တဲ့ စာထဲမွာ ဟန္ေဂရီ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက လက္ရွိ အေျခအေနေတြကုိ ေကာ္မရွင္က ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္လိမ့္မယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ ဒီေကာ္မရွင္က အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံက ယုံၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခုလို မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံက ပါ၀င္လာတဲ့အေပၚ ျမန္မာ့အေရး ဥေရာပ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအဖြဲ႕ (EPCB) အဖြဲ႕က ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစိုးရက လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုအေပၚ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ျခင္း ရွိမရွိ ကုလသမဂၢက စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ အဆုိကို ဟန္ေဂရီက အခုလို လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာလုိက္တဲ့အေပၚ က်မတို႔ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ အခု လိုအပ္ေနတာကေတာ့ EU ဥေရာပသမဂၢ တခုလုံးက ေထာက္ခံ အားေပးဖုိ႔ပါပဲ။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉးက မတ္လကေန အခုလို စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“စနစ္တက်အျပင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္တဲ့ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈ၊ ကေလးစစ္သား အသုံးျပဳမႈနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ စသျဖင့္တို႔ကုိ ျမန္မာစစ္အစိုးရက က်ဴးလြန္ခဲ့တာေတြကို ကုလသမဂၢက မွတ္တမ္းတင္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။”
EPCB အဖြဲ႕ တာ၀န္ရွိသူ မစ္စ္ အန္နာ ေရာဘတ္စ္ (Ms Anna Roberts) ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အခုလို မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံလာၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ တုိးလာေနေပမဲ့လို႔ EU ဥေရာပသမဂၢ တခုလံုး အေနနဲ႔ ေထာက္ခံဖို႔ကို အခုထိ ႏႈတ္ဆိတ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ EU တခုလုံးအေနနဲ႔ အဲဒီလို ႏႈတ္ဆိတ္ေနတာကုိ ရပ္တန္႔ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းေရး ကိစၥကုိ ထည့္သြင္းဖုိ႔အတြက္ ေျပာဆုိသင့္ပါတယ္လုိ႔ EPCB အဖဲြ႕ရဲ႕ အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ေဆးလ္ဗား ေမကာ (Silver Meikar) က ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
အလားတူပဲ ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံရဲ႕ ပါ၀င္ေထာက္ခံလာမႈကို ျမန္မာ့အတိုက္အခံ ႏုိင္ငံေရး ပါတီႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ NLD အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကလည္း ႀကိဳဆိုလိုက္ပါတယ္။
“ဟုတ္ကဲ့၊ ဒီဥစၥာက Commission of Enquiry ေလ။ Commission of Enquiry ဆုိတာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ ဟုတ္သလား၊ မဟုတ္ဘူးလားလို႔ Enquiry လုပ္တာပဲ။ ဒီလို Enquiry လုပ္တာကို အန္ကယ္တို႔ ဘာမွ ကန္႔ကြက္စရာ မရွိဘူး။ ဒီ Enquiry ရဲ႕ အေျဖက ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ ရွိရင္လည္း ျဖစ္မယ္၊ မရွိဘူးရင္လည္း ျဖစ္မယ္။ Enquiry လုပ္တာ ဘာမွ မွားယြင္းစရာ မရွိဘူး။ အခုလို ေထာက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ရွိလာတာကိုလည္း အန္ကယ္တုိ႔ ႀကိဳဆုိတယ္။”
NLD ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဉာဏ္၀င္း ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သံဃာ့တပ္ေပါင္းစု အဖြဲ႕ႀကီး၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕နဲ႔ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဗကသ) တို႔ကလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကၿပီး ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံလိုပဲ တျခားႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔လည္း ပါ၀င္ေထာက္ခံလာဖို႔ကို ေတာင္းဆိုတဲ့အေၾကာင္း ဗကသ ေျပာခြင့္ရသူ ကိုဇာနည္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္က အမ်ားႀကီး ၀မ္းသာပါတယ္၊ ႀကိဳလည္း ႀကိဳဆုိပါတယ္၊ ေလးလည္း ေလးစားပါတယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြက က်ေနာ္တုိ႔ကုိ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ အေနနဲ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြကုိ စာနာေထာက္ထားတဲ့ အေနနဲ႔ တျခား ကမၻာတ၀န္းမွာ ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တု႔ိႏုိင္ငံသားေတြ ရေစခ်င္တဲ့၊ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ လုပ္တဲ့အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အရမ္းကို ၀မ္းေျမာက္ပါတယ္၊ ဂုဏ္လည္းယူပါတယ္၊ ေက်လည္း ေက်နပ္ပါတယ္။ အလားတူ ဟန္ေဂရီလို ႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ထြန္းလာပါေစ။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ ပါ၀င္လာႏုိင္ပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းပါတယ္၊ ေတာင္းလည္း ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
ဗကသ ေျပာခြင့္ရသူ ကိုဇာနည္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢကေန စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို ဟန္ေဂရီႏုိင္ငံက ပါ၀င္ ေထာက္ခံလာတဲ့အေပၚ EPCB အပါအ၀င္ NLD နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစု အဖြဲ႕ေတြက ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
