မြန်မာနိုင်ငံမှာ သတင်းသမားတွေအပေါ် ပြင်းထန်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်တွေ စီရင်နေတဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာ မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် အဖွဲ့တွေက ဝေဖန်လိုက်ကြပြီး၊ ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။ တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လှုံ့ဆော်မှု ပုဒ်မ ၅၀၅-က နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ် အပြစ်ပေးခံထားရတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် ဦးစည်သူအောင်မြင့်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့မှာပဲ နိုင်ငံတော် အကြည်ညိုပျက်စေမှု၊ ပုဒ်မ ၁၂၄/ က နဲ့ နောက်ထပ် ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ချလိုက်ပြီးနောက် နိုင်ငံတကာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အဖွဲ့တွေရဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။
ဦးစည်သူအောင်မြင့်ကို အခုလို ပြင်းထန်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်တာဟာ သတင်းသမားတွေ အပေါ် မြန်မာစစ်ကောင်စီက မတရား ဖိနှိပ်မှုတွေ ဆက်လက်ကျူးလွန်နေကြောင်း ပြနေတယ်လို့ CPJ သတင်းသမားများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က အင်္ဂါနေ့မှာ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြောဆိုသလို သူ့ကိုအမြန်ဆုံး ပြန်လွှတ်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အလုပ်ကို သူတို့လုပ်နေကြတဲ့ စည်သူအောင်မြင့်နဲ့ တကွ သတင်းသမားတွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချမှုတွေ ရပ်စဲဖို့လည်း CPJ အဖွဲ့ အရှေ့တောင်အာရှရေးရာဌာနက Shawn Crispin က ပြောပါတယ်။
ပြင်သစ်အခြေစိုက်၊ နယ်စည်းမခြား သတင်းသမားများအဖွဲ့ (RSF) ကလည်း ပြင်းထန်လွန်းတဲ့ ပြစ်ဒဏ်အပေါ်စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ သတင်းသမားတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ အင်္ဂါနေ့မှာပဲ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သတင်းသမားတွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက လက်ပိုက်ကြည့်မနေကြဖို့လည်း RSF ရဲ့ အာရှ၊ ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ တာဝန်ခံ Daniel Bastard ကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်း မီဒီယာ ၁၀ ခုကျော်ကို တရားဝင်ထုတ်ဝေခွင့် ပိတ်သိမ်းခဲ့သလို တနိုင်ငံလုံးမှာ အဖမ်းခံရတဲ့ သတင်းသမားက ၁၅၀ လောက်ရှိခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာမှာ ၉၀ ကျော်ပြန်လွတ်လာပေမယ့် ၅၀ နီးပါး အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှာ ဆက်လက် အကျဉ်းကျခံနေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ RSF ရဲ့ ဒီနှစ် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွက် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အညွန်းကိန်းမှာတော့ ကမ္ဘာပေါ်က နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ အနက် မြန်မာနိုင်ငံဟာ အဆင့် ၁၇၆ မှာရှိနေပြီး လွတ်လပ်ခွင့် မရှိဆုံး နိုင်ငံတခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
Unicode
မွနျမာနိုငျငံမှာ သတငျးသမားတှအေပေါျ ပွငျးထနျတဲ့ ပွဈဒဏျတှေ စီရငျနတေဲ့အပေါျ နိုငျငံတကာ မီဒီယာလှတျလပျခှင့ျ အဖှဲ့တှကေ ဝဖေနျလိုကျကွပွီး၊ ဖမျးဆီးထားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့လညျး တောငျးဆိုလိုကျကွပါတယျ။ တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ လှုံ့ဆောျမှု ပုဒျမ ၅၀၅-က နဲ့ ထောငျဒဏျ ၅ နှဈ အပွဈပေးခံထားရတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး ပငျတိုငျဆောငျးပါးရှငျ ဦးစညျသူအောငျမွင့ျကို ပွီးခဲ့တဲ့ သောကွာနေ့မှာပဲ နိုငျငံတောျ အကွညျညိုပကြျစမှေု၊ ပုဒျမ ၁၂၄/ က နဲ့ နောကျထပျ ထောငျဒဏျ ၇ နှဈ ခလြိုကျပွီးနောကျ နိုငျငံတကာ သတငျးလှတျလပျခှင့ျ အဖှဲ့တှရေဲ့ ဝဖေနျမှုတှေ ထှကျပေါျခဲ့တာပါ။
ဦးစညျသူအောငျမွင့ျကို အခုလို ပွငျးထနျတဲ့ ပွဈဒဏျခမြှတျလိုကျတာဟာ သတငျးသမားတှေ အပေါျ မွနျမာစဈကောငျစီက မတရား ဖိနှိပျမှုတှေ ဆကျလကျကြူးလှနျနကွေောငျး ပွနတေယျလို့ CPJ သတငျးသမားမြား ကာကှယျစောင့ျရှောကျရေးအဖှဲ့က အငျ်ဂါနေ့မှာ ကွညောခကြျထုတျပွနျ ပွောဆိုသလို သူ့ကိုအမွနျဆုံး ပွနျလှှတျပေးဖို့လညျး တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ အလုပျကို သူတို့လုပျနကွေတဲ့ စညျသူအောငျမွင့ျနဲ့ တကှ သတငျးသမားတှကေို ဖမျးဆီးထောငျခမြှုတှေ ရပျစဲဖို့လညျး CPJ အဖှဲ့ အရှေ့တောငျအာရှရေးရာဌာနက Shawn Crispin က ပွောပါတယျ။
ပွငျသဈအခွစေိုကျ၊ နယျစညျးမခွား သတငျးသမားမြားအဖှဲ့ (RSF) ကလညျး ပွငျးထနျလှနျးတဲ့ ပွဈဒဏျအပေါျစိုးရိမျကွောငျးနဲ့ သတငျးသမားတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့ အငျ်ဂါနေ့မှာပဲ ကွညောခကြျထုတျပွနျခဲ့တာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ သတငျးသမားတှအေပေါျ ဖိနှိပျမှုတှကေို နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးက လကျပိုကျကွည့ျမနကွေဖို့လညျး RSF ရဲ့ အာရှ၊ ပစိဖိတျဒသေဆိုငျရာ တာဝနျခံ Daniel Bastard ကပွောပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေေါျဝါရီ ၁ ရကျ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ပွညျတှငျး မီဒီယာ ၁၀ ခုကြောျကို တရားဝငျထုတျဝခှေင့ျ ပိတျသိမျးခဲ့သလို တနိုငျငံလုံးမှာ အဖမျးခံရတဲ့ သတငျးသမားက ၁၅၀ လောကျရှိခဲ့ပွီး နိုဝငျဘာမှာ ၉၀ ကြောျပွနျလှတျလာပမေယ့ျ ၅၀ နီးပါး အကဉြျးထောငျအသီးသီးမှာ ဆကျလကျ အကဉြျးကခြံနရေဆဲဖွဈပါတယျ။ RSF ရဲ့ ဒီနှဈ ၂၀၂၂ ခုနှဈအတှကျ သတငျးလှတျလပျခှင့ျ အညှနျးကိနျးမှာတော့ ကမ်ဘာပေါျက နိုငျငံပေါငျး ၁၈၀ အနကျ မွနျမာနိုငျငံဟာ အဆင့ျ ၁၇၆ မှာရှိနပွေီး လှတျလပျခှင့ျ မရှိဆုံး နိုငျငံတခုအဖွဈ သတျမှတျထားပါတယျ။
