ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို တင္ျပႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ဟာ ထိုင္း၊ ျမန္မာ နယ္စပ္ေတြမွာ အေျခစိုက္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးအဖြဲ႕ေတြ၊ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ ဘယ္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ေတြ႕ၿပီး ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို အဓိက ေဆြးေႏြးေနၾကသလဲ ဆိုတာကို စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခြင့္ ဗီဇာ ျငင္းပယ္ခံထားရတာမို႔ လာမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာကို ဆက္လက္ တင္ျပႏိုင္ဖို႔ အခုလို ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံထဲ ေရာက္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္း၊ ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ အေျခစိုက္ၿပီး ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေတြ႕ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြအတြက္ အခ်က္အလက္ေတြ ရွာေဖြ ေဆြးေႏြးေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ကေတာ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ဘက္ေရာက္ၿပီး ၇ ရက္ေန႔မွာ မဲေဆာက္မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေတြ႕ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕ေတြအလိုက္ သီးျခား ေတြ႕ဆံုခဲ့တာပါ။ ဒီလို ေတြ႕ဆံုမႈအတြင္း ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ေထာင္တြင္း အေျခအေနေတြကို အေသးစိတ္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔ AAPPB ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕က အတြင္းေရးမႉး ကိုတိတ္ႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနေတြကို သူ သိခ်င္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ဆီကေန အခ်က္အလက္ လာၿပီး စုံစမ္း ေလ့လာတာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ကလည္း ဥပမာ တံြေတးမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဆရာမတေယာက္ ေသတယ္၊ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေက်ာင္းသား အေျမာက္အျမားကုိ မတရားဖမ္းဆီးၿပီး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြ လုပ္တယ္။ ေနာက္တခါ သႀကၤန္မွာ ဗုံးကြဲတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မသက္ဆုိင္သူေတြကို အျပင္းအထန္ ႐ုိက္ႏွက္ၿပီး ၀န္ခံခ်က္ေတြ ထြက္ခုိင္းတယ္ ဆုိတဲ့ ကိစၥေတြကို က်ေနာ္တို႔ ရရွိထားတဲ့ အေသးစိတ္ အခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ ရွင္းျပခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။
“ဒီေန႔ ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ေဆး၀ါးကုသမႈ မလုံေလာက္တဲ့ ကိစၥေတြ၊ နယ္ေ၀းေဒသေတြမွာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး ဆုိး၀ါးေနတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြ အေၾကာင္းကို က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကထားၿပီး ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းထိုးစစ္ေတြေၾကာင့္ နယ္စပ္ဘက္ေတြကို ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ ျပႆနာေတြ၊ ထိုင္း၊ ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းက ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုၿပီး အခ်က္အလက္ေတြ စံုစမ္း စုေဆာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ျခင္း ရွိမရွိ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔အတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခု ဒီအခ်က္အေပၚမွာလည္း ျမန္မာ့အေရး အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ မစၥတာ ကင္တားနားတို႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ကိုတိတ္ႏိုင္က ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“သူက Commission of Enquiry ေပါ့၊ အဲဒီကိစၥမ်ဳိးေတြကုိ သူက အရင္အစီရင္ခံစာမွာ တင္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔က ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ရွိေနတဲ့ အေထာက္အထားေတြကုိ ဘယ္လုိ အေထာက္အကူ ျပဳရမလဲ၊ သူတင္ထားတဲ့ ကိစၥက က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔လည္း အစီအစဥ္ရွိတယ္ဆုိေတာ့ ဒီကိစၥကို ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ အျပန္အလွန္ အေထာက္အကူ ျပဳမလဲ ဆိုတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြကုိ ေဆြးေႏြးတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။”
AAPPB အဖြဲ႕က အတြင္းေရးမႉး ကိုတိတ္ႏိုင္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
မစၥတာ ကင္တားနားဟာ မေန႔ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔က မဲေဆာက္ကေနတဆင့္ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြ၊ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က တာ၀န္စယူခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စတုတၳေျမာက္ ကိုယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ သက္တမ္း၂ ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၃ႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့ဖူးၿပီး ဒီႏွစ္ ၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီမွာ ၅ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ စံုစမ္းခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
