ဒီကေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ၇၂ႏွစ္ေျမာက္ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ ျမန္မာအပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားေတြအားလံုး လိုလားေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ဖုိ႔ဆုိရင္ ၂၀၀၈ဖဲြ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးဟာ အဓိက က်ေနေၾကာင္းနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသးရင္လည္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ျပည္နယ္ေတြရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ပိုေပးဖို႔ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းကိုေတာ့ ဗီြအုိေအျမန္မာပိုင္းရဲ့သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။
၇၂ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ တုိင္းေဒသၾကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အႏွံက ၿမိဳ႔ၾကီးေတြမွာ က်င္းပေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္မွာ တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအေရးကို ေတာင္းဆုိသူေတြက ဒါဟာ ျပယုဂ္သက္သက္အျဖစ္ ေ၀ဖန္တာေတြ ရိွေနတာျဖစ္ပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြလိုလားေတာင္းဆိုေနတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လက္ရိွအာဏာရပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ သေဘာထားအျမင္ကို အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ေဒါက္တာမ်ိဳးညႊန္႔က အခုလုိ ေျပာဆုိပါတယ္။
“ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က အတြငး္ေရးမႈးအဖဲြ႔၀င္ အန္ကယ္ ဦးဥာဏ္၀င္း ေျပာသြားတဲ့စကားေလးပဲ က်ေနာ္ျပန္ၿပီး ကိုးကားခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ လူမိ်ဳးၾကီး၀ါဒေကာ၊ လူမ်ိဳးငယ္အျဖစ္ အစဲြသန္တဲ့ ၀ါဒေကာ ဒီအစြန္း၂ဖက္လံုးကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မွ က်ေနာ္တုိ႔ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေပၚထြန္းႏိုင္မယ္။ အဲဒါမွလည္း ျပည္သူအားလံုးရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအမွားေတြ ေနာက္ ျပည္တြင္းစစ္ေဘးဒုကၡေတြ အားလံုးက ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
ဒီလုိ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ၂၀၀၈ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးဟာလည္း အဓိက အခန္းက ပါ၀င္ေၾကာင္း ေဒါက္တာမ်ိဳးညႊန္႔က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ လက္ရိွ ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ၂၀၀၈ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး။ တကယ္တမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတာက္ေလာင္ေနတာကလည္းစစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို မတည္ ေဆာက္ႏိုင္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အဲေတာ့ ဒီ ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မွ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္မယ္။ အဲဒါမွလည္း ျပည္တြင္းစစ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမယ္။ ႏိုင္ငံရဲ့ ေရရွည္တည္တံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ညီညြတ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ”
ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ပါတီ SNLD က ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးစိုင္းလိတ္ကေတာ့ ပင္လံုကတိက၀တ္နဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ့ အေရးပါမႈကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ေျပာေျပာေနတဲ့ ပင္လံုကတိက၀တ္၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္က အေရးမၾကီးဘူး။ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္သာလွ်င္အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာကလည္း မူရင္းအဓိပါၸယ္နဲ႔ ကဲြလဲြေနတယ္။ မူရင္း တုိင္းရင္းသားေတြ လက္ခံက်င့္သံုး ခံယူထားတာနဲ႔ တလဲြစီျဖစ္ေနပါတယ္ခင္ဗ်။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ရွမ္း၊ကခ်င္၊ခ်င္း၊ ဗမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါငး္ၿပီးေတာ့မွ လြတ္လပ္ေရးကို အတူလက္တဲြယူရေအာင္ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က က်ေတာ့ သူတုိ႔ရဲ့ ရိွရင္စဲြမူလအခြင့္အေရးေတြ ဆံုးရႈံးမွာစိုးလုိ႔ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း သေဘာမတူဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ႔အတူ ၁၀ႏွစ္ အတူပူးတဲြေနၾကည့္ၾကပါ။ စိတ္အခန္႔မသင့္ဘူး၊ ေက်နပ္စရာမရိွဘူးဆုိရင္ ျပန္လည္ ခဲြထြက္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီခဲြထြက္ပိုင္ခြင့္ကိုလည္း ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းေရးဆဲြေပးမယ္လုိ႔ ကတိက၀တ္ျပဳခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ ပင္လံုကတိက၀တ္နဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ဟာ က်ေနာ္တုိ႔ သမုိင္းမွာ ဒါဟာ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိ႔ မရတဲ့ ေမာ္ကြန္းတစ္ရပ္လု႔ိပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ခဲြထြက္ေရးကို ေတာင္းဆုိတာမရိွခဲ့ဘဲ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ ေတာင္းဆုိခဲ့ေၾကာင္း ဦးစိုင္းလိတ္က ဆက္လက္ေျပာဆုိၿပီး လက္ရိွ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအေပၚသူ႔အျမင္ကို အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းက အေျဖပါပဲခင္ဗ်။ တပ္မေတာ္ရယ္၊ လက္ရိွ အစိုးရရယ္၊ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြရယ္ သံုးဘက္ သံုးတန္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးမွ ဖက္ဒရယ္လမ္းေၾကာင္း ေရာက္ေအာင္ ျပည္ေထာင္စုဆုိတဲ့ သေဘာသဘာ၀ကို ၿခံဳငံုမိေအာင္ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးရပါမယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးလုိ႔ ရလာတဲ့အခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့မွ ဖဲြ႔စည္းပံုအသစ္ သို႔တည္းမဟုတ္ ၂၀၀၈ျပင္ဆင္ေရး ေပါ့ေနာ္ လုပ္ဖုိ႔ ကိစၥကို မလဲြမေသြလုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ အဲလုိမဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ NCA နဲ႔ပဲ ခ်ဥ္းကပ္ခ်ဥ္းကပ္ လႊတ္ေတာ္ထဲကေနပဲ ျပဳျပင္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားၾကိဳးစား ဒါ ေရာက္ဖုိ႔ အတြက္ ကို အခ်ိန္အမ်ားၾကီး အကုန္ခံရပါ လိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင္မုိ႔ မလုပ္မျဖစ္လုပ္ရမယ့္ ကိစၥကေတာ့ တန္းတူရည္တူ ဆက္ဆံပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့၊ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ သံုးပြင့္ဆုိင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို အခုခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။”
ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP ရဲ့ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈး ဦးလွေစာက-
“က်ေနာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တံုးက ျပည္ေထာင္စုေန႔ဆုိတာကို တျမတ္တႏိုး တန္ဖိုးထားလာတယ္။ အခု ဒီမုိကေရစီပြင့္လင္းလာခါမွ ျပည္ေထာင္စုေန႔က ပိုၿပီးတန္ဖုိးမဲ့လာတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ခံစားလာရတယ္။ ဘာလို႔လည္း ဆုိေတာ့ လက္ေတြ႔ျပႆနာပါဗ်ာ။ တုိင္းရင္းသားေတြက သေဘာထားေတြက အရမ္းတင္းမာလာတယ္။ ရခုိင္မွာ ျပႆနာျဖစ္၊ ကခ်င္မွာ ျပႆနာျဖစ္၊ အခု ကယားမွာ ျပႆနာျဖစ္တယ္ဆုိေတာ့ လက္ရိွအစိုးရရဲ့ စီမံခန္႔ခဲြမႈအေပၚမွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ေတြအေပၚမွာ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြအေပၚမွာ ထားတဲ့ သေဘာထားေတြကိုေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြက အျမင္မၾကည္လင္ေတာ့ဘူးဗ်၊ ရွမ္းမွာေရာ၊ ရခုိင္မွာေရာ အကုန္လံုးက မၾကည္လင္ဘူး။ အဲဒါကို လက္ရိွအစိုးရအေနနဲ႔ ျပန္သံုးသပ္ဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ ျပည္ေထာင္စုပဲြေတြကို ဟိုမွာလုပ္၊ ဒီမွာလုပ္ ၊ ညစာစားပဲြေတြလုပ္၊ အဲဒါေလာက္နဲ႔ေတာ့ မရေတာ့ဘူး။ ”
ဖက္ဒရယ္တည္ေဆာက္ေရးမွာ ၂၀၀၈ဖဲြ႔စည္းပံုက အဟန္႔အတားရိွေနေပမဲ့ အဓိက တုိင္းရင္းသားေတြရဲ့ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ တန္းတူေရးကို ေဖာ္ေဆာင္တာဟာ ဖက္ဒရယ္ရဲ့ အႏွစ္သာရအျဖစ္ရႈျမင္ေၾကာင္းလည္း ဦးလွေစာက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ အဓိက က်ေနာ္တုိ႔ ၂၀၀၈ အဟန္႔အတားရိွတယ္ဆုိတာကို လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၀၈ကေန ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို မကူးေျပာင္းခင္ကာလမွာ ၾကံ့ခုိင္ေရးပဲ တက္တက္၊ NLD ပဲ တက္တက္၊ ညႊန္႔ေပါင္းပဲ တက္တက္၊ ဘယ္သူပဲ တက္တက္ တုိင္းရင္းသားေတြကို ဦးစားေပးတဲ့၊ တုိင္းရင္းသားေတြကို တန္ဖိုးထားတဲ့ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ေလ်ာ့ခ်ၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ပိုမိုတုိးျမွင့္ေပးရမယ္။ အဲဒါမေပးဘဲနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြမွာ ရိွတဲ့ ဘက္ဂ်က္ကအစ လူမႈစီးပြားဖံြ႔ျဖိဳးမႈေတြက အစ တုိင္းရင္းသားေတြကို ဦးစားမေပး၊ တုိင္းရင္းသားေတြကို တန္းတူေရးခံစားခြင့္မေပးဘဲနဲ႔ အဲဒီ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို သြားတာတို႔ ဆုိတာက ဖဲြ႔စည္းပံုေျပာင္းမွာတို႔ ဆုိတာက ဘာမွ အႏွစ္သာရမရိွဘူးလုိ႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ လက္ေတြ႔ျပၾကပါ။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ခံစားပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးရမယ္။ ငါ့ပါတီႏိုင္ေနတယ္၊ ငါ့ပါတီက လုပ္ခ်င္တာလုပ္မယ္၊ တုိင္းရင္းသားေတြက မေအာ္နဲ႔ မထနဲ႔ မေတာင္းနဲ႔ အဲဒါမ်ိဳးေတြကေတာ့ sorry ပဲ။ အဲဒါၾကီးနဲ႔ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လုိ႔ မရပါဘူး။ ”
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ဒီကေန႔ ေပးပို႔တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန႔ သ၀ဏ္လႊာမွာေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ - ၂၁ရာစုပင္လံုဟာ တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ေက်ာ္ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အိပ္မက္ကို လက္ေတြ႔က်က် တည္ေဆာက္ ပံုေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေနတာျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ ၇၂ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အမ်ိဳးသားေရးဦးတည္ခ်က္ ၅ရပ္ကိုလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။