မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပြောင်းအလဲတွေ တွေ့နေရပြီ ဆိုပေမဲ့ ဒီအပြောင်းအလဲတွေက အချိန်မရွေး နဂိုလမ်းကြောင်းဘက်ကို ပြန်လှည့်သွားနိုင်တာမို့ နီးနီးကပ်ကပ် စောင့်ကြည့်ဖို့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနရဲ့ အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ရေးရာ လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကာ့တ် ကမ့်ပ်ဘဲလ် (Kurt Campbell) က နယူးယောက်မြို့ ကုလသမဂ္ဂရုံးမှာ သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးရေး အပါအဝင် အပြောင်းအလဲတွေ လက်တွေ့ ဖော်ဆောင်ဖို့ လိုသေးတာကြောင့် မြန်မာအစိုးရကို ဆက်ပြီး ဖိအားပေးသွားမယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကို အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ ဒဏ်ခတ် အရေးယူနေတဲ့ အမေရိကန် အစိုးရက တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေး ဆက်ဆံတဲ့ မူဝါဒကိုပါ ချမှတ်ထားပြီး ဒီလဆန်းမှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန် အထူးကိုယ်စားလှယ် ဒဲရက်ခ် မစ်ချဲလ် (Derek Mitchell) ကို မြန်မာနိုင်ငံ စေလွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပြောင်းအလဲတွေ တွေ့နေရပြီ ဖြစ်ပေမဲ့ အထူးစိတ်ပူစရာ ဖိနှိပ် ချုပ်ချယ်မှုတွေ တွေ့နေရဆဲပဲလို့ အမေရိကန် လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ကာ့တ် ကမ့်ပ်ဘဲလ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ သိသာ ထင်ရှားတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ ရိုက်ခတ်နေတာ တွေ့နေရပြီလို့ ပြောရင် ကောင်းမယ်ထင်ပါတယ်။ အပြောင်းအလဲ ရှိလာပြီ ဆိုတာကို လူတိုင်းက သတိထားမိပေမဲ့ ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ ဆက်ပြီးတော့ ပြောင်းမယ် ဆိုတာတော့ အခုထက်ထိ မသဲကွဲသေးပါဘူး။ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေ အများအပြား ရှိနေသေးသလို လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေကို ဆက်ပြီးတော့ နှိမ်နင်းနေတာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ နေ့စဉ်ရက်ဆက် ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဖိနှိပ် ချုပ်ချယ်မှုတွေဟာ အထူး စိတ်ပူစရာကောင်းတဲ့ ကိစ္စတွေပါ။”
တချိန်တည်းမှာပဲ မြန်မာသမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သလို မြန်မာအစိုးရသစ် အဖွဲ့ဟာ စီးပွားရေး မူဝါဒ အသစ်တွေနဲ့အတူ လူမှု လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ပါ ပုံမှန် ဆွေးနွေးနေတာလိုမျိုး အရင်က အမေရိကန်နိုင်ငံက မျှော်လင့်မထားတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းတွေ အတွင်းမှာပဲ တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီအပြောင်းအလဲတွေဟာ အချိန်မရွေး ဒုံရင်းအနေအထား ပြန်ဖြစ်သွားနိုင်ခြေ ရှိတယ်လို့လည်း မစ္စတာ ကမ့်ပ်ဘဲလ်က ပြောပါတယ်။
“ဒါတွေအားလုံးဟာ ယာယီ ခြေလှမ်းတွေပါ။ အချိန်မရွေး နဂိုလမ်းကြောင်းကို ပြန်လှည့်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သတိထားဖို့ အရေးကြီးသလိုပဲ တချိန်တည်းမှာပဲ အခုလို ကောင်းတဲ့ အပြောင်းအလဲ လုပ်ပြလာသူတွေအတွက် ကောင်းတဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေ ပြန်ပေးနိုင်ဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။”
ဒီလို ကောင်းတဲ့တုံ့ပြန်မှုတွေ ပေးနိုင်ဖို့အတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံဟာ တခြား အရှေ့တောင်အာရှ မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေအပြင် အိမ်နီးချင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ ဂျပန်၊ သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် နိုင်ငံတွေနဲ့ပါ လက်တွဲပြီး ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
“မြန်မာအစိုးရကို နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးတာမျိုး ခြေလှမ်းတွေ ဆက်လုပ်ဖို့ အားပေးမယ်လို့ ကျနော်တို့ ဆုံးဖြတ်ထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြောက်ကိုရီးယားဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက သတ်မှတ်ထားတဲ့ တရားမဝင် နျူကလီးယား လက်နက်ကိစ္စ လုပ်ဆောင်မှုတွေ ဆက်မလုပ်ဖို့ပါ။ နောက်ပြီးတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် အခြား အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ မြန်မာအစိုးရ ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်မှုတွေလို အရေးပါတဲ့ ကနဦး ခြေလှမ်းတွေ ဆက်ပြီးတော့ လှမ်းနိုင်ဖို့ အားပေးသွားမှာပါ။”
အခုအချိန်ဟာ အင်မတန် သိမ်မွေ့တဲ့ အနေအထားမှာ ရောက်နေတာမို့ မြန်မာနိုင်ငံက ဖြစ်ပေါ် ပြောင်းလဲမှုတွေအတွက် ရှင်းလင်းတဲ့ အဖြေကို ရဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံက တက်တက်ကြွကြွ ဆွေးနွေး ဆက်ဆံသွားဖို့ ရည်ရွယ်သလို အခုထက်ပိုပြီး သိသာထင်ရှားတဲ့ တိုးတက်မှုတွေ ခိုင်ခိုင်မာမာ တွေ့လာရဖို့အတွက် ဖိအားတွေပေးမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
မစ္စတာ ကမ့်ပ်ဘဲလ်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန် အထူးကိုယ်စားလှယ် ဒဲရက်ခ် မစ်ချဲလ်နဲ့တကွ အမေရိကန် အစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေဟာ ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံကို တက်ရောက်လာတဲ့ မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်နဲ့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးဖို့ ရှိပါတယ်။
