[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ လိုအပ်ချက်များနေတာ၊ နိုင်ငံခြား ငွေကြေးဈေးကွက် အပြိုင်အဆိုင် ပေါ်ပေါက်နေတာတွေကြောင့် ဒေါ်လာရှားပါးမှုက ၂၀၂၂ နှစ်ထဲမှာ ဆက်ပြီးဖြစ်နေဦးမယ်လို့ ကမ္ဘာဘဏ်ရဲ့ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ချက်မှာ သုံးသပ်ထားပါတယ်။ ဒေါ်လာနဲ့ ကျပ်ငွေလဲလှယ်နှုန်းကလည်း တရားဝင်သတ်မှတ်ထားတဲ့နှုန်းနဲ့ ပြင်ပပေါက်ဈေးက အတော်လေးကွာဟနေတာမို့ ဒါကရေရှည်မှာ ပို့ကုန်သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် အခက်အခဲကြုံလိမ့်မယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က ပေးပို့ထားတဲ့ ဒီသတင်းကိုတော့ မစုမြတ်မွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ မူဝါဒအပြောင်းအလဲတွေ၊ မြန်မာကျပ်ငွေအပေါ် အယုံအကြည်နည်းပါးလာနေတာတွေကြောင့် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းတွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေပြီး ရေတို နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေဖြစ်လာမယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံက ငွေလဲနှုန်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကမ္ဘာဘဏ် ရဲ့ နောက်ဆုံးသုံးသပ်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ နိုင်ငံထဲမှာ ဒေါ်လာလိုအပ်ချက်ကြောင့် အခုနှစ်ထဲ မြန်ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ဆက်ပြီးကျလိမ့်မယ်လို့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်က ကမ္ဘာဘဏ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ပြင်ပကြိုက်ရောင်း၊ ကြိုက်ဝယ်ငွေလဲဈေးကွက်မှာ အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာကို မြန်မာကျပ်ငွေ ၂,၀၀၀ ကျော်အထိဈေးပေါက်နေပြီး ဆက်ပြီးတော့လည်း ငွေကြေးဖောင်းပွနိုင်တဲ့ အလားအလာတွေ ရှိနေတယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒီလို ကျပ်ငွေဆက်ပြီးဖောင်းပွလာတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးကတော့ လောင်စာဆီဈေးအပါအဝင် အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်လာပဲလို့ လောင်စာဆီတင်သွင်းတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒေါ်လာကို ကျနော်မှန်းတာကတော့ ၂,၇၀၀၊ ၂,၈၀၀ ကံမကောင်းရင် ၃,၀၀၀ လောက်အထိ တက်သွားနိုင်တယ်။ (စက်သုံး) ဆီဈေးကတော့ ဘယ်လိုပတ်သက်မှုရှိလဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က မြန်မာငွေနဲ့ သွားဝယ်လို့မရဘူးလေ။ ဒေါ်လာနဲ့ပဲဝယ်ရတာကိုး။ အဲဒီတော့ ဒီဆီဈေးကလည်း အပြောင်းအလဲက အများကြီးရှိမှာပဲ။ ကျနော်တို့အားလုံး ကြားကြတာပေါ့။ စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေဆီက… ပြန်ကြားရတာတော့ ဒေါ်လာဈေးက ၃,၀၀၀ လောက်အထိ တက်နိုင်တယ်လို့ ကြားတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံဗဟိုဘဏ်က ဒီနေ့ တနင်္လာနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်အတွက် သတ်မှတ်ထားတဲ့ ငွေလဲတန်ဖိုးက အမေရိကန်တဒေါ်လာကို မြန်မာကျပ်ငွေ ၁,၇၇၈ကျပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်တွေ၊ ငွေလဲကောင်တာတွေမှာတော့ တဒေါ်လာကို ၁၇၈၆ ကျပ်သတ်မှတ်ထားတာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီဈေးကွက်တွေမှာ ဒေါ်လာကို တရားဝင်သတ်မှတ်ထားတဲ့ နှုန်းအတိုင်း လိုအပ်သလောက် ဝယ်လို့မရဘူးလို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ သူတို့လိုအပ်တဲ့ ဒေါ်လာပမာဏကို ပြင်ပကြိုက်ရောင်း၊ ကြိုက်ဝယ်ဈေးကွက်ကနေပဲ ဈေးကြီးကြီးပေးပြီး ဝယ်နေရတာပါ။ ဒီအခက်အခဲတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရန်ကုန်စက်မှုဇုံတခုက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ဒေါ်လာနဲ့ရတယ်၊ ငွေဈေးတက်တဲ့အခါကျတော့ ပိုကိုက်တယ်လို့ ထင်ရပေမဲ့လည်း ရလာတဲ့ဒေါ်လာကို ဗဟိုဘဏ်ဈေးနဲ့ဖြတ်တော့ အပြင်ဈေးနဲ့က ၂၀၀ ကျော်လောက် ကွာနေတာကိုး။ ဒါလေးတွေကလည်း အခက်အခဲရှိတဲ့အပြင် ကျနော်တို့က အလုပ်သမားခပေးရုံနဲ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေက အဆင်မပြေဘူးလေ၊ ဒီပြင် မီးပျက်ရင်ဆီဝယ်ရမယ်၊ အစုံပေါ့ဗျာ။ အခုအထိ ရာခိုင်နှုန်းပေးပြီး (ငွေ) ထုတ်နေရတဲ့ အခါကျတော့ နည်းနည်းတော့ ခက်သေးတယ်ဗျ။”
၂၀၁၇ နဲ့ ၂၀၁၉ နှစ်တွေမှာ မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး တဖြည်းဖြည်းတက်လာပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ တဒေါ်လာကို မြန်မာငွေ ၁,၂၉၀ ကျပ်အထိ တန်ဖိုးတန်ခဲ့တာပါ။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် တနှစ်တာလုံးမှာ မြန်မာငွေတန်ဖိုး သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်း တန်ဖိုးကလည်း တဒေါ်လာကို မြန်မာကျပ်ငွေ ၂,၀၀၀ အထိရောက်ခဲ့ပြီး ပြင်ပဈေးကွက်မှာ ကျပ် ၃၀၀၀ အထိရောက်ခဲ့တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်မြန်မာရဲ့ နောက်ဆုံး သုံးသပ်ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။
=============
[[Unicode]]
ဒေါျလာငှလေဲနှုနျးကွောင့ျ ပို့ကုနျ/သှငျးကုနျလုပျငနျးရှငျမြားအခကျကွုံ
မွနျမာနိုငျငံမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ လိုအပျခကြျမြားနတော၊ နိုငျငံခွား ငှကွေေးဈေးကှကျ အပွိုငျအဆိုငျ ပေါျပေါကျနတောတှကွေောင့ျ ဒေါျလာရှားပါးမှုက ၂၀၂၂ နှဈထဲမှာ ဆကျပွီးဖွဈနေဦးမယျလို့ ကမ်ဘာဘဏျရဲ့ နောကျဆုံး ထုတျပွနျခကြျမှာ သုံးသပျထားပါတယျ။ ဒေါျလာနဲ့ ကပြျငှလေဲလှယျနှုနျးကလညျး တရားဝငျသတျမှတျထားတဲ့နှုနျးနဲ့ ပွငျပပေါကျဈေးက အတောျလေးကှာဟနတောမို့ ဒါကရရှေညျမှာ ပို့ကုနျသှငျးကုနျလုပျငနျးရှငျတှအေတှကျ အခကျအခဲကွုံလိမ့ျမယျလို့ လုပျငနျးရှငျတှကေလညျး ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျက ပေးပို့ထားတဲ့ ဒီသတငျးကိုတော့ မစုမွတျမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဗဟိုဘဏျရဲ့ မူဝါဒအပွောငျးအလဲတှေ၊ မွနျမာကပြျငှအေပေါျ အယုံအကွညျနညျးပါးလာနတောတှကွေောင့ျ ဒေါျလာငှလေဲနှုနျးတှအေတှကျ စိနျခေါျမှုဖွဈနပွေီး ရတေို နောကျဆကျတှဲပွူနာတှဖွေဈလာမယျလို့ မွနျမာနိုငျငံက ငှလေဲနှုနျးနဲ့ပတျသကျတဲ့ ကမ်ဘာဘဏျ ရဲ့ နောကျဆုံးသုံးသပျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ နိုငျငံထဲမှာ ဒေါျလာလိုအပျခကြျကွောင့ျ အခုနှဈထဲ မွနျကပြျငှတေနျဖိုး ဆကျပွီးကလြိမ့ျမယျလို့ ဖဖေောျဝါရီလ ၃ ရကျက ကမ်ဘာဘဏျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
ပွငျပကွိုကျရောငျး၊ ကွိုကျဝယျငှလေဲဈေးကှကျမှာ အမရေိကနျ ၁ ဒေါျလာကို မွနျမာကပြျငှေ ၂,၀၀၀ ကြောျအထိဈေးပေါကျနပွေီး ဆကျပွီးတော့လညျး ငှကွေေးဖောငျးပှနိုငျတဲ့ အလားအလာတှေ ရှိနတေယျလို့ လုပျငနျးရှငျတခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ဒီလို ကပြျငှဆေကျပွီးဖောငျးပှလာတဲ့ နောကျဆကျတှဲ ဆိုးကြိုးကတော့ လောငျစာဆီဈေးအပါအဝငျ အထှထှေကေုနျဈေးနှုနျးတှေ တကျလာပဲလို့ လောငျစာဆီတငျသှငျးတဲ့ လုပျငနျးရှငျတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒေါျလာကို ကနြောျမှနျးတာကတော့ ၂,၇၀၀၊ ၂,၈၀၀ ကံမကောငျးရငျ ၃,၀၀၀ လောကျအထိ တကျသှားနိုငျတယျ။ (စကျသုံး) ဆီဈေးကတော့ ဘယျလိုပတျသကျမှုရှိလဲဆိုတော့ ကနြောျတို့က မွနျမာငှနေဲ့ သှားဝယျလို့မရဘူးလေ။ ဒေါျလာနဲ့ပဲဝယျရတာကိုး။ အဲဒီတော့ ဒီဆီဈေးကလညျး အပွောငျးအလဲက အမြားကွီးရှိမှာပဲ။ ကနြောျတို့အားလုံး ကွားကွတာပေါ့။ စီးပှားရေး ပညာရှငျတှဆေီက… ပွနျကွားရတာတော့ ဒေါျလာဈေးက ၃,၀၀၀ လောကျအထိ တကျနိုငျတယျလို့ ကွားတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံဗဟိုဘဏျက ဒီနေ့ တနငျ်လာနေ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၇ ရကျအတှကျ သတျမှတျထားတဲ့ ငှလေဲတနျဖိုးက အမရေိကနျတဒေါျလာကို မွနျမာကပြျငှေ ၁,၇၇၈ကပြျ ဖွဈပါတယျ။ ပုဂ်ဂလိက ဘဏျတှေ၊ ငှလေဲကောငျတာတှမှောတော့ တဒေါျလာကို ၁၇၈၆ ကပြျသတျမှတျထားတာပါ။ ဒါပမေဲ့ ဒီဈေးကှကျတှမှော ဒေါျလာကို တရားဝငျသတျမှတျထားတဲ့ နှုနျးအတိုငျး လိုအပျသလောကျ ဝယျလို့မရဘူးလို့ လုပျငနျးရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ပို့ကုနျ၊ သှငျးကုနျ လုပျငနျးရှငျတှအေနနေဲ့ သူတို့လိုအပျတဲ့ ဒေါျလာပမာဏကို ပွငျပကွိုကျရောငျး၊ ကွိုကျဝယျဈေးကှကျကနပေဲ ဈေးကွီးကွီးပေးပွီး ဝယျနရေတာပါ။ ဒီအခကျအခဲတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ရနျကုနျစကျမှုဇုံတခုက အထညျခြုပျလုပျငနျးရှငျတဦးက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ဒေါျလာနဲ့ရတယျ၊ ငှဈေေးတကျတဲ့အခါကတြော့ ပိုကိုကျတယျလို့ ထငျရပမေဲ့လညျး ရလာတဲ့ဒေါျလာကို ဗဟိုဘဏျဈေးနဲ့ဖွတျတော့ အပွငျဈေးနဲ့က ၂၀၀ ကြောျလောကျ ကှာနတောကိုး။ ဒါလေးတှကေလညျး အခကျအခဲရှိတဲ့အပွငျ ကနြောျတို့က အလုပျသမားခပေးရုံနဲ့ အထညျခြုပျလုပျငနျးတှကေ အဆငျမပွဘေူးလေ၊ ဒီပွငျ မီးပကြျရငျဆီဝယျရမယျ၊ အစုံပေါ့ဗြာ။ အခုအထိ ရာခိုငျနှုနျးပေးပွီး (ငှေ) ထုတျနရေတဲ့ အခါကတြော့ နညျးနညျးတော့ ခကျသေးတယျဗြ။”
၂၀၁၇ နဲ့ ၂၀၁၉ နှဈတှမှော မွနျမာကပြျငှတေနျဖိုး တဖွညျးဖွညျးတကျလာပွီး ၂၀၂၀ ခုနှဈမှာ တဒေါျလာကို မွနျမာငှေ ၁,၂၉၀ ကပြျအထိ တနျဖိုးတနျခဲ့တာပါ။ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ ၂၀၂၁ ခုနှဈ တနှဈတာလုံးမှာ မွနျမာငှတေနျဖိုး သိသိသာသာ ကဆြငျးသှားခဲ့ပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျရဲ့ ရညျညှှနျးငှလေဲနှုနျး တနျဖိုးကလညျး တဒေါျလာကို မွနျမာကပြျငှေ ၂,၀၀၀ အထိရောကျခဲ့ပွီး ပွငျပဈေးကှကျမှာ ကပြျ ၃၀၀၀ အထိရောကျခဲ့တယျလို့ မွနျမာနိုငျငံ စီးပှားရေးဆိုငျရာ ကမ်ဘာ့ဘဏျမွနျမာရဲ့ နောကျဆုံး သုံးသပျထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားပါတယျ။
