ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ သတင္းေရးသားရယူေဖာ္ျပမႈေၾကာင့္ သတင္းသမားေတြ အဖမ္း ဆီးခံေနရတာ တရားစြဲဆို ေထာင္ခ်အျပစ္ေပးခံေနရတာေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ ခြင့္ အေျခအေနဟာ စိုးရိမ္စရာအေျခအေနရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကိုယ္တုိင္ဖြဲ႔စည္းေပးထားတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ အဖြဲ႔သစ္အေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ဖို႔ အတိုင္းအတာ တခုအထိ အေကာင္းေမွ်ာ္လင့္စရာရွိတယ္လို႔ေတာ့ အခုအသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာသတင္း မီဒီယာေကာင္စီ အဖြဲ႔ဝင္ေတြကေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ ၾကား ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္သလို သတင္းအခ်က္အလက္ရယူခြင့္ကိုလည္း ဒီထက္ပို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးဖို႔ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနၿပီလို႔လည္း ေထာက္ျပေျပာဆိုပါတယ္။ မဆုမြန္က အေသးစိတ္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ကိုယ္တုိင္ ဖြဲ႔စည္းေပး ထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသတင္းမီဒီယာေကာင္စီရဲ႕ ကတိသစၥာျပဳအခမ္းအနားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီအဖြဲ႔သစ္အေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာဥပေဒကို လိုက္နာၾကရမွာျဖစ္ၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕ နားမ်က္စိေတြျဖစ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာရဲ႕ အခန္းက႑ကို အေလးထားၾကဖို႔ သမၼတက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေတာ့ သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ ဒီထက္ပိုၿပီး အျပဳသေဘာဆန္တဲ့ အျမင္သေဘာထား ရွိသင့္တယ္လို႔ အခုအသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီ အဖြဲ႔ရဲ႕ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး (၁) ဦးျမင့္ေက်ာ္က အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။
“ျပန္ေျပာၾကတဲ့အေၾကာင္းထဲမွာ မီဒီယာအေပၚမွာသံသယရွိတာမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ သတင္းရယူခြင့္တို႔၊ Access to Information တို႔ မွာေတာ့ သူက သံသယနဲ႔ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ဳိး၊ အျမင္မ်ဳိးရွိတာေတာ့ သတိထားမိတယ္။ ဒီ ေကာင္စီဝင္ေတြနဲ႔ အဲဒီဝိုင္းေတြမွာ ေျပာၾကတဲ့ဟာေတြေပါ့ေနာ္။ မီဒီယာကို နည္းနည္းအဆိုးျမင္တဲ့သေဘာ ရွိတာေပါ့ေလ။ အဲဒီသေဘာထားမ်ဳိးေတြ႔ရေတာ့ အဲဒါေတာ့ က်ေနာ္တို႔က သိပ္ၿပီးေတာ့ စိတ္မေကာင္းဘူးေပါ့ေနာ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံနဲ႔ အခု ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါလည္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ-ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံဘက္မွာ အဲလိုအျမင္မ်ဳိးေတြ ရွိသည့္တုိင္ေအာင္ ဒီဟာ ကေတာ့ အေကာင္းဘက္က ျဖစ္ရပ္တခုလို႔ က်ေနာ္တို႔ထင္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ဂုဏ္ျပဳညစာစားပြဲနဲ႔ တည္ခင္းဧည့္ခံတယ္ဆိုတာကိုက ေကာင္းတဲ့အခ်က္တခုလို႔ ထင္ပါတယ္။ တျခား သူ႔အျမင္ေတြ ရွိသည့္တုိင္ေပါ့ေနာ္။”
ျမန္မာသတင္းမီဒီယာေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ေတြကို တည္ခင္းတဲ့ ဂုဏ္ျပဳညစာစားပြဲကို ကိုယ္တုိင္တက္ေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚမွာ သိသိသာသာကို အျမင္ၾကည္လင္မႈမရွိျဖစ္ေနတဲ့အခ်က္ကို သတိထားမိၿပီး သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ အရပ္သားအစိုးရတို႔ၾကား ယံုၾကည္မႈ အေတာ္ေလးကို ျပန္တည္ေဆာက္ရမယ့္ အေနအထားျဖစ္ေနတယ္လို႔လည္း ျမန္မာသတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီ အဖြဲ႔ဝင္သစ္လည္းျဖစ္တဲ့ အခုအသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းလိုက္တဲ့ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာေကာင္စီအဖြဲ႔ရဲ႕ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး (၂) ဦးလိႈင္းသစ္ဇင္ေဝ ေခၚ သာလြန္ေဇာင္းထက္က အေျခအေနကို ေျပာျပပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က ေရွ႕ဆက္ဖို႔ကို အရင္မေျပာခင္ေပါ့ေနာ္-မစဥ္းစားရေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ေနာက္ဆုတ္ သြားတဲ့အရာေတြ ျပန္ရဖို႔ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ျပန္လုပ္ယူရမွာ။ ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ မေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္နဲ႔ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ သူက မီဒီယာအေပၚမွာ အျမင္ေတာ္ေတာ္ လြဲေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူ ေျပာတဲ့အထဲမွာ ပါတာေပါ့ေနာ္။ ဥပမာဆိုရင္ ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ Mainstream media ဆိုတာ တူတယ္လို႔- က်ေနာ္တို႔က ေျပာတယ္ေပါ့ မတူဘူး၊ Mainstream media ဆိုတာက တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈရွိတယ္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာဆိုတာ တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈမရွိဘူးဆိုေတာ့ သူက အဲဒါကို လက္မခံဘူး။ အဲဒီ အေျခအေနေတြကို သံုးသပ္လို႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚမွာ လံုးဝ အျမင္က မၾကည္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီလိုမ်ဳိးအေျခအေနျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီအေျခအေနက ေနာက္ဆုတ္သြားတဲ့အေျခအေနေပါ့ေနာ္။ အရင္တုန္းက ဖက္လွဲတကင္း မီဒီယာေတြနဲ႔ရွိခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ မီဒီယာေတြအေပၚမွာ အျမင္မၾကည္လင္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အရင္ဆံုးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီအျမင္မၾကည္လင္မႈကို စၿပီးေတာ့ ဖယ္ရွားဖို႔လိုမယ္။ အဲလို ဖယ္ၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ဆုတ္သြားတဲ့အရာေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆြဲတင္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဘက္ယံုၾကည္မႈ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ စလုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။”
သတင္းမီဒီယာေကာင္စီအဖြဲ႔အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာေလာက ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေရးနဲ႔ ျမန္မာ့သတင္း သမားေတြအေရး ဒီထက္ပို စြမ္းစြမ္းတမံလုပ္ေဆာင္နုိင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေပမဲ့ အသင္းအဖြဲ႔လုိက္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မႈကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာေကာင္စီအဖြဲ႔ က ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
“လတ္တေလာအေျခအေန….. ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီးေတာ့ မီဒီယာကလည္း ႐ိုက္ခတ္မႈေတြရွိတယ္။ တရားစြဲဆိုမႈတို႔၊ မီဒီယာ ေရးသားေဖာ္ျပမႈတို႔ စသျဖင့္ အဲဒီဟာေတြက တခါတေလ တခ်ဳိ႕ဟာေတြမွာ အစိုးရလည္း ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ …အဖြဲ႔အစည္းေတြလည္းရွိတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ အခက္အခဲေတြကေတာ့ ပိုၿပီးမ်ားတဲ့ကာလလို႔ ေျပာရမယ္ထင္တယ္၊ မီဒီယာအတြက္ေပါ့ေနာ္။ …ဆိုေတာ့ ေကာင္စီ ဒီအခုသက္တမ္းမွာေတာ့ ပါဝင္လာတဲ့သူေတြထဲမွာလည္း မီဒီယာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပိုၿပီး အေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ့လူေတြလည္း ပါလာတာေပါ့ေနာ္။ သို႔ေသာ္လည္း ေကာင္စီဆိုတာ တဦးတေယာက္တည္း လုပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းမဟုတ္ေတာ့ အမ်ားနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ထိ စုစုစည္းစည္းနဲ႔လုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာေတာ့ တကယ္ ေပၚထြက္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္ေလ။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အေကာင္းဘက္ကေန ႐ႈျမင္တယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ားႀကီးေတာ့လည္း အားလံုး ဟိုဒင္းျဖစ္မယ္လို႔ေတာ့ ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ နည္းနည္းေစာေသးတယ္ လုိ႔ေတာ့ထင္တယ္။”
သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၃ အရ သမၼတအမိန္႔နဲ႔ အခုအသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းလုိက္တဲ့ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီရဲ႕ ဥကၠ႒အျဖစ္ ဟံသာဝတီဦးအုန္းၾကိဳင္က တာဝန္ယူၿပီး သတင္းမီဒီယာေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ေပါင္း ၂၉ ဦး ပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီဝင္မ်ား ကတိသစၥာျပဳျခင္း အခမ္းအနားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးဝင္းျမင့္၊ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အပါအဝင္ အစိုးရဝန္ႀကီးေတြပါ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတာပါ။
လက္ရွိ Reuters သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦး ေထာင္ခ်ခံထားရတာအပါအဝင္ ျမန္မာသတင္းသမားအခ်ိဳ႕ ဖမ္းဆီး တရားစြဲဆိုခံေနရတဲ့ အေနအထားေၾကာင့္ ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေနအထားဟာ စုိးရိမ္စရာ အေနအထားျဖစ္ေနတယ္လို႔ နုိင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႔ေတြက ေဝဖန္ေျပာဆို ေနၿပီး အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္မွာ သတင္းအခ်က္အလက္ရယူခြင့္၊ သတင္းေဖာ္ျပခြင့္ကေတာ့ သိသိသာသာကို လြတ္လပ္မႈကင္းၿပီး အခက္အခဲေတြနဲ႔ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္လည္းျဖစ္တယ္လို႔ သတင္းသမားေတြ ကေတာ့ သံုးသပ္ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
