ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးေမာ္သန္း ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက ႏိုင္ငံေတာ္ ဘ႑ာေရး နဲ႔ ဘတ္ဂ်က္ ဥပေဒဆုိင္ရာ ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ရသံုးခန္႔မွန္းေျခ ဘတ္ဂ်က္ ေငြစာရင္းဟာ ၂၀၀၁ ႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ေနာက္ဆံုးေပၚထြက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ၾကားမွာ ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ေပ်ာက္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခု ျပန္ပီးေပၚထြက္လာတဲ့ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္လုပ္တဲ့ ဘတ္ဂ်က္ထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ လူေျပာသူေျပာမ်ားေနတဲ့ကိစၥက ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ဟာ အဆမတန္မ်ားၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးတို႔ၾကေတာ့ နည္းေနတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ စာရင္းဇယားနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တမ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္အတြက္ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္က ၁၉ % နီးပါး ျပဌာန္းထားပါတယ္။ အဲဒီ National Budget ထဲမွာ က်န္းမာေရးအတြက္က ၄ % ေလာက္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပညာေရး Budget က်ေတာ့ ၁.၃ % နီးပါးေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရးစရိတ္သံုးတာ သိပ္မ်ားတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လူေတြ ေဝဖန္ေျပာၾကားေနၾကပါတယ္။ ဆရာ့ရဲ႕ ပထမဆံုး မွတ္ခ်က္ကို ၾကားခ်င္ပါတယ္။ ဆရာဘယ္လုိ သေဘာရပါသလဲ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ သေဘာကေတာ့ဗ်ာ။ မိသားစုတခုေပါ့ေလ။ ဝင္ေငြ ၁၀၀ ရတဲ့အနက္က ၁ က်ပ္ ျပား ၃၀ ဖိုးပဲ က်န္းမာေရးအတြက္ သံုးတယ္၊ ၄ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ပညာေရးအတြက္ သံုးတယ္ဆိုရင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ သိပ္ကိုနည္းတာေပါ့ဗ်ာ။ က်န္းမာေရးအတြက္က ၁ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ဆိုရင္လည္းပဲ ဥပမာ အဲဒီ အိမ္ေထာင္စုမွာ လူအိုေတြမ်ားလား၊ လူလတ္ေတြမ်ားလား၊ လူငယ္ေတြမ်ားလားေပါ့ေလ- လူငယ္ေတြမ်ားလို႔ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္က ၁ က်ပ္ေလာက္ပဲ သံုးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါ သိပ္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္စရာမရွိဘူးေပါ့ေလ။ သို႔ေသာ္ လူလတ္ေတြ၊ လူႀကီးေတြမ်ားတယ္။ ၁၀၀ ရတာမွ ၁ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ သံုးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အသက္ရွည္ရွည္ေနရဖို႔ သိပ္မလြယ္ဘူးေပါ့ေလ။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေငြ ၁၀၀ ရမွ ၄ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ပညာေရးအတြက္ သံုးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရွ႕ဆက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ေကာင္းေတြရဖို႔ သူက အဆင့္အတန္းျမင့္ဖို႔ နည္းသြားမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကလည္း တုိင္းျပည္အေနနဲ႔ပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ မိသားစုအေနနဲ႔ပဲၾကည့္ၾကည့္၊ တကိုယ္ရည္အေနနဲ႔ပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ကုိယ္သံုးစဲြတဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးစရိတ္ဟာ စုစုေပါင္းမွ ၅ က်ပ္ခဲြေလာက္ပဲ ရွိတယ္ေပါ့ေလ၊ ေနာ္။ ၁၀၀ ရမွ ၅ က်ပ္ခဲြေလာက္ပဲ သံုးတယ္ဆိုေတာ့ ေရွ ႔အလားအလာကေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ကလည္း သံုးတာက သိပ္နည္းေတာ့ တစ္က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲဆုိေတာ့ - တခုေတာ့ ရွိတာေပါ့ေလ၊ တုိင္းျပည္ရဲ႕လူဦးေရးျပန္႔ပံုကလည္း အီတလီတို႔၊ ဂ်ပန္တို႔ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတြလို လူႀကီးေတြမ်ားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဆိုရင္ က်န္းမာေရးအတြက္က ၁၀၀ ရမွ ၁ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲသံုးတယ္ဆိုတာ သိပ္ၿပီးေတာ့ နည္းမွာေပါ့ေလ။
ျမန္မာႏိုင္ငံလို လူႀကီး သိပ္မမ်ားေသးဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ ၁၀၀ ရမွ ၁ က်ပ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲသံုးတယ္ဆိုတာကေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္က နည္းနည္း နည္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမွာေပါ့။ က်ေနာ္က ဘယ္လိုျမင္မလဲ စဥ္းစားၾကည့္တဲ့အခါၾကေတာ့ အသက္လည္း သိပ္ရွည္မွာမဟုတ္ဘူး၊ ေရွ႕ဆက္လည္း သိပ္ၿပီး ႀကီးပြားတိုးတက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ့္စိတ္ထဲက ေအာက္ေမ့တယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု လူဦးေရ အခ်ဳိးအစားအတုိင္း ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဗမာႏုိင္ငံလူဦးေရ သန္း ၆၀ ရွိတယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္ဟာ ဒီတႏွစ္လံုးအတြက္ လူတေယာက္အတြက္ဆိုရင္ တႏွစ္လံုးအတြက္ ၂ ေဒၚလာ မျပည့္ဘူး ဆရာ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ဟုတ္တာေပါ့။ လူတေယာက္အတြက္ ၂ ေဒၚလာ မျပည့္ဘူးဆိုရင္ သိပ္ၿပီးေတာ့ နည္းတာေပါ့ဗ်ာ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္က်ေတာ့ တမ်ဳိးသားလံုးအသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါက်ေတာ့ေရာ ဘယ္လိုေျပာမလဲ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ဆင္းရဲတဲ့မိသားစုမွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ပညာေရးအတြက္ သံုးတာနည္းေနတယ္ဆိုရင္ တျခား ဒီဥစၥာကို က်ေနာ္ဝင္ေငြနည္းလို႔ ေလွ်ာ့သံုးရပါတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ဳိး လုပ္ရင္ေတာ့ ေရွ႕အလားအလားကေတာ့ နည္းတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ က်န္တဲ့ေနရာေတြမွာ ၿခဳိးၿခံေခၽြတာသံုး၊ စုၿပီးေတာ့ ဒီမွာေတာ့ မ်ားမ်ားသံုးဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ အခုဟာက ၁၀၀ ရတယ္။ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ၁၉ က်ပ္ သံုးတယ္ဆိုေတာ့ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးထက္ ၄ ဆ နီးပါးေလာက္ကို ပိုမ်ားေနတာေတြ႔ရတယ္။ ၅ က်ပ္နဲ႔ ၁၉ က်ပ္ဆိုေတာ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက Money Supply ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္ဆိုတာကို မေျပာဘူး။ တိုင္းျပည္တခုမွာ Money Supply ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္ဆိုတာကို လူေတြသိဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာတင္ျပဖို႔ အေရးမႀကီးဘူးလား ဆရာ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ အျခားႏုိင္ငံေတြမွာကေတာ National Statistics Office သို႔မဟုတ္လည္း CSO Central Strategy Office ေပါ့။ အဲဒီကေန ၿပီးေတာ့ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ေငြေၾကးက ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ ဝင္ေငြက ဘယ္လိုရွိတယ္၊ အရံထားတံေရႊက ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆုိတာမ်ဳိးကေတာ့ ျပေနက်ပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ေငြေၾကး ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆိုတာ မသိဘူးဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕အေျခအေနကို ခန္႔မွန္းဖို႔အတြက္ အခက္အခဲရွိတာေပါ့ေလ။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ေငြေၾကးက လူေတြၾကားထဲမွာ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏရွိလုိ႔ ရွိရင္ေတာ့ အစိုးရရဲ႕ Monetary Policy, System Policy ဘယ္လိုရွိလဲဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ရတာေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းေထာက္တေယာက္က အဲဒီ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ရွိတဲ့ ဝန္ႀကီးတေယာက္ကို သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေမးဖူးပါတယ္။ တုိင္းျပည္မွာ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ သိပါရေစဆိုေတာ့ ဝန္ႀကီးက ဘာျပန္ေျပာလဲဆိုေတာ့ - ဒါဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ျဖစ္တယ္၊ ခင္ဗ်ားကို က်ဳပ္က ဘာေၾကာင့္ေျပာရမွာလဲလို႔ ျပန္ေျပာသတဲ့ဆရာ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ႏိုင္ငံတကာ အေလ့အထအေနနဲ႔ကေတာ့ တုိင္းျပည္ တိုင္းျပည္ေတြက national economic statistics ဆိုၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ေငြေၾကးက ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ ေၾကညာေနက်ပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ balance of payment ေပါ့ေလ၊ ႏိုင္ငံတကာေငြသြင္း ေငြယူရွင္းတမ္းမွာ ကုန္သြယ္မႈစာရင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ပိုေနတယ္၊ ဘယ္ေလာက္လိုေနတယ္၊ Federal Account မွာ ဘယ္ေလာက္ပိုေနတယ္၊ ဘယ္ေလာက္လိုေနတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စုစုေပါင္းမွာ နည္းတာ၊ အဲဒါကေတာ့ အကုန္လံုးကေတာ့ ထုတ္ျပရတာပဲဗ်။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာက စီးပြားေရးပညာရွင္အျပင္၊ ပညာေရးဌာနက ပုဂၢိဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆ္ိုေတာ့… ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးအသံုးစရိတ္ကို ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ထက္ အင္မတန္ေလွ်ာ့နည္းၿပီးေတာ့ အခုလို သံုးစြဲထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆရာဘယ္လို ျမင္မိပါသလဲ။ ပညာေရးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီထက္ ရင္းႏွီျမဳပ္ႏွံမႈ မလိုေပဘူးလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ဒီေလာက္ျပဌာန္းမႈနဲ႔ လံုေလာက္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ မိသားစုအေနနဲ႔ တုိင္းျပည္မွာ အစိုးရနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့မင္းေတြအေနနဲ႔ ပညာေရးအတြက္ေတာ့ ပိုသံုးသင့္တာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ စဥ္းစားတာက ဥပမာ ဗမာျပည္မွာ လူေတြက သူတုိ႔ဘာသာ စိုက္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ပညာေရးအတြက္ သံုးေနၾကတာပဲ။ အဲဒီလုိနဲ႔မ်ား အသံုးစရိတ္ကို နည္းေနတာလားလို႔ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ အဲဒီလိုဆုိရင္ေတာ့ ေက်ာင္းဖြင့္ေပးတာ၊ ေက်ာင္းေတြေထာင္တာတုိ႔၊ ပညာေရးအတြက္ေတာ့ ပိုသံုးသင့္တာေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ လူတေယာက္ရဲ ႔ ဘဝရဲ ႔ အနာဂတ္၊ ရင္းႏွီျမဳပ္ႏွံမႈလို႔ ဆုိတဲ့ေနရာမွာ တဦးခ်င္းတေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ - ဒီမွာ ႏုိင္ငံျခားစာေမးပြဲေတြ၊ ဘာေတြေျဖတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ သူတုိ႔အိတ္ထဲကစိုက္ၿပီး သံုးရတယ္ဆုိရင္ ကိုယ့္ school အတြက္ကို သိန္း ၂၀ ေလာက္ေတာင္ အကုန္က်ခံၿပီးေတာ့ အဲဒီလို သံုးရတယ္။ သံုးရတယ္ဆုိေတာ့ လူတေယာက္ရဲ ႔ အနာဂတ္က ဘာအတြက္ အနာဂတ္ျဖစ္ျဖစ္ ရင္းႏွီျမဳပ္ႏွံမႈ၊ မ်ားမ်ား ရင္းႏွီျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္လို႔ရွိရင္ ေရွ ႔အနာဂတ္အတြက္ မ်ားမ်ားေမွ်ာ္လင့္လို႔ ရတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ပညာေရးအတြက္ဆုိတာကလည္း ဒါက အရင္းအႏီွပါပဲ။ ထို႔နည္းလည္းေကာင္းပဲ က်န္းမာေရးအတြက္ကလည္း က်န္းမာသန္စြမ္းမွ တုိင္းျပည္မွာလူေတြ လုပ္အား၊ အင္အားအျပည့္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာေပါ့။ ပညာေရးတို႔၊ က်န္းမာေရးတို႔ ဆိုတာကလည္း တိုင္းျပည္တုိးတက္ေအာင္ ထူးေထာင္တယ္၊ အလုပ္လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ ဒါေတြက အင္မတန္ လိုအပ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြပါပဲ။ အသံုးစရိတ္မ်ားမ်ားသံုးဖို႔ လိုတဲ့ကိစၥ။ အရင္းအႏီွျမဳပ္ႏွံမႈျပဳဖို႔ လိုအပ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြလို ယူဆပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီလို ရသံုးခန္႔မွန္ေျခ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီလို မထုတ္ျပန္တာ လူေတြက ေဝဖန္မွာ စိုးရိမ္လို႔ဆုိၿပီး တခ်ဳိ ႔ကေျပာၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ transparency က ဘယ္ေလာက္အေရးႀကီးပါသလဲ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ Good governance ေကာင္းစြာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ - မွာေတာ့ transparency ဆိုတာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ဟိုးတေလာတုန္းက က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးဘက္မွာ ကုမၼဏီေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ insider system, outsider system – insider system ဆိုတာကေတာ့ မိသားစုပိုင္လုပ္ငန္း၊ လူတစုကေနၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကုမၼဏီေတြက။ အဲဒီ insider system ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ -- ေျပာသြားတာကေတာ့ ပံုစံတက် structure ေကာင္းေကာင္း၊ former structure ရွိဖို႔လိုတယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ transparency တို႔၊ trust တို႔ဆိုတာ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အင္မတန္ အရည္အခ်င္းျပည့္တဲ့လူေတြ မိသားစုထဲမွာ ပါဝင္အလုပ္လုပ္ေအာင္ ဖိတ္ေခၚဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ကုမၼဏီေတြအတြက္ဆိုရင္လည္း transparency က ယံုၾကည္မႈရဖို႔အတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါကလည္း တိုင္းျပည္မွာဆုိရင္လည္း ကုိယ္က ဥပမာအားျဖင့္ transparency မရွိရင္၊ အကုန္လံုး အျပင္မွာ သို႔ေလာသို႔ေလာနဲ႔ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာစရာေတြရွိေနတယ္။ Transparent ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဟိုဟိုဒီဒီ ေကာလဟလေတြ မရွိဘူးေပါ့။ ေၾကညာထားတယ္၊ ထုတ္ျပန္ထားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ အျပင္ကေန တိုတိုတိတ္တိတ္ ေကာလဟလေတြေတာ့ မရွိႏိုင္ဘူးေပါ့။ Transparency က အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ Trust ရဖို႔ကလည္း transparency အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ Governments ေတြအေနနဲ႔ဆိုရင္လည္း Effective ျဖစ္ဖို႔အတြက္ Transparency က လိုအပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာတခုျဖစ္ပါတာ ကမာၻသိ ကိစၥရပ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆုိေတာ့ အခုလို ဘတ္ဂ်က္ကို လႊတ္ေတာ္မွာလည္း မတင္ဘူး၊ သူတုိ႔ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္၊ လူထုကိုယ္စားလွယ္ဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို သူတို႔ကိုယ္တုိင္၊ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ေခၚယူၿပီးေတာ့ က်င္းပေနတယ္။ အဲဒီမွာလည္း မတင္ျပဘဲနဲ႔ သူတုိ႔လုပ္လာတဲ့ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒကို သူတုိ႔ တဖတ္သတ္ အတည္ျပဳၿပီးေတာ့ အမိန္႔ထုတ္ျပန္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ စီးပြားေရး၊ ဘ႑ာေရးအရ ႏိုင္ငံတကာ ယံုၾကည္မႈ ရႏိုင္ပါမလား။ အဲဒီကိစၥမွာ ဘယ္လိုထိခိုက္မႈ ရွိႏိုင္ပါမလဲ။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ပါလီမန္ေတြေခၚတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ေတြ ဘာေတြေခၚတယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြလုပ္တယ္။ ဒီလုိကိစၥရပ္ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ဘတ္ဂ်က္ဆုိတာ လႊတ္ေတာ္တင္ၿပီးေတာ့မွ သံုးသပ္တာ၊ အခ်ီအခ် အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာလည္း အမွန္ကေတာ့ အျပဳသေဘာကို ေဆြးေႏြးတယ္၊ သံုးသပ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ ကိစၥရပ္ပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆုိေတာ့ အဲဒီလို မလုပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက လူေတြဆက္ဆံမယ့္ကိစၥ၊ ဘ႑ာေရးအားျဖင့္၊ စီးပြားေရးအားျဖင့္ ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ ဒီလို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မလုပ္တာ၊ လႊတ္ေတာ္ကို မတင္ဘဲ အတည္ျပဳတာေတြက ဆိုးက်ဳိးမျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အေပၚ ယံုၾကည္မႈ၊ ကိုယ့္အစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္မႈ - ယံုၾကည္မႈမွာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့အခါ အမ်ားႀကီး ယံုၾကည္မႈ ထိခိုက္ႏိုင္တာေပါ့။ Trust ဆိုေတာ့ လူတဦးနဲ႔တဦး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တႏိုင္ငံနဲ႔တႏိုင္ငံ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မိသားစုတစုနဲ႔တစု ဆက္ဆံတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူအဖြဲ႔အစည္းတခုနဲ႔တခု ဆက္ဆံတာပဲျဖစ္ျဖစ္ လံုးဝယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဖက္ကို ေမွ်ာ္မွန္းဖို႔ခက္ပါလိမ့္မယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ကာကြယ္ေရး အသံုးစရိတ္မ်ားတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ။ အဲဒါဟာ justified ျဖစ္ပါရဲ ႔လား။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘ႑ာေရးအသံုးစရိတ္ထဲက ကာကြယ္ေရးကို ဒီေလာက္အထိ တိုးျမွင့္သံုးရေလာက္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတယ္၊ အႏၱရာယ္ရွိေနတယ္၊ အဲဒီလိုမ်ဳိးေတြ ျမင္ပါသလား။
ဦးေမာ္သန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက တရားဥပေဒ စိုးမိုးေနတယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္အေနနဲ႔ ဒီေလာက္မလိုဘူးေပါ့။ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း သင့္ျမတ္ေနတယ္၊ ျပည္တြင္းမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္၊ စစ္မက္ဘာညာ မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ ကာကြယ္ေရးစရိတ္က ၁၉ က်ပ္ေလာက္သံုးေနတာ၊ ၁၀၀ ရတာကို ၁၉ က်ပ္ေလာက္ သံုးေနတာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေအးခ်မ္းတယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ သင့္တင့္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါကို သံုးတာနည္းနည္းမ်ားေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ ရမွာေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးေမာ္သန္း ေျဖၾကားသြားတာပါ။ ဒီ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒကို ထုတ္ျပန္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေကာင္းျမင္တဲ့ အယူအဆတခ်ဳိ ႔လည္း ၾကားရပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ေပ်ာက္ကြယ္ေနတဲ့ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒကို အခုလို ျပန္လည္ အသိေပးလာတာဟာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘတ္ဂ်က္ဥပေဒကို ထုတ္ျပန္အသိေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အစဥ္အလာ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ရာ ေရာက္တယ္ဆုိတဲ့ ခန္႔မွန္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာ မေဆြးေႏြးဘဲ အစိုးရက တဖတ္သတ္ထုတ္ျပန္ အတည္ျပဳတဲ့ အစဥ္အလာ ျဖစ္တည္သြားေလမလားဆိုတာလည္း စဥ္းစားစရာ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။
