လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ဗမာအစိုးရတင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာ နိဂံုးပိုင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္ေပးတာကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအျဖစ္ ဗမာအစုိးရက သတ္မွတ္ထားပံုရပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ေတြျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ယိုဇို ယိုကိုတာ (Yozo Yokota) ကို (၄) ႀကိမ္ဝင္ခြင့္ျပဳၿပီး၊ မစၥတာ ပင္ညဲရိုး (Paulo Sergio Pinheiro) ကို (၇) ႀကိမ္၊ မစၥတာ ကင္တားနား (Tomás Ojea Quintana) ကို (၃) ႀကိမ္ ျပည္ဝင္ခြင့္ေပးတာကို ဗမာအစိုးရအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို လစ္လ်ဴရႈထားတာကိုေတာ့ မေဖာ္ျပပါဘူး။
မစၥတာကင္တားနား ျမန္မာျပည္ကို (၃) ႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ရဲ ႔ ေထာက္ခံတင္ျပခ်က္ကို ဗမာအစိုးရက ဂရုမစိုက္တဲ့အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြမွာ ေတာင္းဆိုခဲ့တာေတြကိုပဲ ဆက္လက္ေတာင္းဆုိတယ္လို႔ မတ္လ (၇) ရက္ေန႔က တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္ကို ရိုေသေလးစားဖို႔၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို အာမခံႏိုင္ဖို႔အတြက္ တရားေရးဌာနကို လြတ္လပ္စြာ တသီးတျခားထားရွိဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေပးဖို႔နဲ႔ စစ္မႈထမ္းေတြကို လူ႔အခြင့္အေရးသင္တန္း တက္ခိုင္ဖို႔ မစၥတာကင္တားနား က အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး သေဘာတရားေတြကို ဗမာအစိုးရအမႈထမ္းေတြ နားလည္ေစဖို႔အတြက္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္က ၂၀၀၃ ခုႏွစ္အထိ၊ Australia အစိုးရက ျမန္မာျပည္မွာ ရက္တုိသင္တန္းေတြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရအမႈထမ္းတခ်ဳိ ႔ Australia ႏိုင္ငံမွာ သင္တန္းတက္ႏိုင္ေအာင္လည္း စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီပဲရင္း အၾကမ္းဖက္မႈ ၂၀၀၃ ေမလ (၃၀) ရက္ေန႔မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ ဇြန္လကစၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးသင္တန္းေတြကို ရပ္ပစ္လိုက္ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္အထိ လူ႔အခြင့္အေရး သင္တန္းေပါင္း (၁၂) ခု က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သင္တန္းတခုမွာ သင္တန္းသား (၂၅) ဦး တက္ၾကၿပီး သံုးပံုတပံုးက အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအမႈထမ္း အရပ္သားေတြသာ သင္တန္းတက္ၾကၿပီး စစ္မႈထမ္းေတြ မပါတာေတြ႔ရပါတယ္။
ကုလသမဂၢ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္အတန္းအတိုင္း အက်ဥ္းသားေတြကိုထားႏိုင္ဖို႔ ျပည္ထဲေရးဌာနက အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း၊ ေနရာထိုင္ခင္း သန္႔ရွင္းေရး၊ အက်ဥ္းသားပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စတာေတြကို ကုလသမဂၢ စံခ်ိန္မီထားတဲ့အျပင္ တရားထိုင္ဖို႔အတြက္ စီစဥ္ေပးေၾကာင္း၊ ဗမာအစိုးရ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနားကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို စည္းမ်ဥ္းအတိုင္း ေဆးဝါးကုသခြင့္ ေပးသင့္ေၾကာင္း အက်ဥ္းသားကို ဒုကၡေပးတဲ့အေနနဲ႔ ေဝးကြာတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ကို ေျပာင္းေရြ ႔တဲ့စနစ္ကို ရပ္ဆိုင္းသင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းေဆးကုေပးဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား (၁၄၂) ေယာက္ရွိတာကိုလညး္ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ႏိွပ္စက္ၫႇဥ္းပမ္းခံရလို႔ ေဆးဝါးကုသဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား (၄) ဦးရဲ ႔ အမည္ကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
(၈၈) မ်ဳိးဆက္ မနီလာသိန္းအေၾကာင္း မစၥတာကင္တားနား က အထူးေဖာ္ျပပါတယ္။ (၃) ႀကိမ္တိုင္ အက်ဥ္းက်ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ ေနာက္ဆံုးဖမ္းဆီးခံရၿပီး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ (၁၃) ဦးနဲ႔အတူ ေထာင္ (၆၅) ႏွစ္က်ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ကိုေက်ာ္မင္းယုလည္း (၆၅) ႏွစ္ေထာင္ ဒဏ္က်ခံေနရပါတယ္။ ၂၀၀၈ ႏိုဝင္ဘာလမွာ မနီလာသိန္း ကို သရက္ေထာင္ကို ေျပာင္းေရႊ ႔လိုက္ၿပီး ကိုေက်ာ္မင္းယု ကို ေတာင္ႀကီးေထာင္ကို ပို႔လိုက္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔နဲ႔ မိသားစုေတြ႔ဖို႔ ခက္ခဲသြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ (၃) ႏွစ္အရြယ္ သမီးေလးနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ခက္ခဲသြားတာေၾကာင့္ လင္မယားကို ေထာင္တခုတည္းထားဖို႔ မနီလာသိန္း က ေနျပည္ေတာ္ကို စာေရးပန္ၾကားေပမယ့္ အေၾကာင္းမထူးပါဘူး။ မနီလာသိန္းရဲ ႔ က်န္းမာေရး အေျခအေနဆိုးဝါးေနၿပီး ေဆးကုသခြင့္မရဘူးလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗမာအစိုးဘက္က မလိမ့္တပတ္ေျပာေနတာကို လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ က လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဟာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ မစၥတာကင္တားနားရဲ ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံေရး စိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအဖြဲ႔အစည္းအားလံုး တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တိုးတက္မႈရဖို႔အတြက္ အခုအခ်ိန္ဟာ အခြင့္အလမ္း အေကာင္းဆံုးပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တုိင္းရင္းသားအခ်ဳိ ႔နဲ႔ အဓိက အတိုက္အခံပါတီကို ပါဝင္ခြင့္မျပဳတဲ့အတြက္ သူတုိ႔ရဲ ႔ သေဘာထားအျမင္ကို ၾကားသိႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
လက္ရွိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈေတြကို ရပ္ဆိုင္းၿပီး အရင္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈေတြကို တာဝန္ယူႏိုင္မွသာ တိုးတက္မႈ ရရွိႏိုင္မယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အစိုးရသစ္ရဲ ႔ အဓိက ဦးစားေပးကိစၥေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ပါဝင္ရမယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ဆုိပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ တုိးပြားေနတာကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈဟာ ေဒသဆိုင္ရာ ျပႆနာျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဗမာအစိုးရ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အျမင္ရွိသူ မစၥတာကင္တားနား ကို ဒီႏွစ္ထဲမွာ ျပည္ဝင္ခြင့္ မေပးေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။