(Zawgyi/ Unicode)
ဆေးမတိုးတဲ့ အူရောင်ငန်းဖျား တိုက်ဖွိုက်ရောဂါ ပြန့်နှံ့ဖြစ်ပွားနေတာကို ထိန်းချုပ်ရေး ကလေးငယ်တွေကို ပုံမှန် ကာကွယ်ဆေး တိုက်ကျွေးတဲ့အစီအစဉ်မှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံဟာ ကာကွယ်ဆေးသစ်တမျိုးကို စသုံးတဲ့ ကမ္ဘာ့ ပထမဆုံးနိုင်ငံဖြစ်လာပါတယ်။
ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကစလို့ ဒီရောဂါပိုး ပြန့်နှံ့ဖြစ်ပွားနေတာဖြစ်ပြီး လူ ၁ သောင်းကျော် ရောဂါကူးစက်ခံထားရပြီးတော့ အများစုဟာ တောင်ပိုင်း Sindh ပြည်နယ်ကဖြစ်ပါတယ်။ superbug လို့ခေါ်တဲ့ ဘက်တီးရီးယား မျိုးကွဲတခုဟာ ဆေးမတိုးတော့ တဲ့အဆင့်ထိ တဖြည်းဖြည်းရောက်လာပြီး နိုင်ငံတကာကိုပျံ့နှံ့မယ်အန္တရာယ် ရှိနေတာပါ။
၂၀၁၇ ခုနှစ်က ပါကစ္စတန်မှာ တိုက်ဖွိုက်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ၆၃% ၊ တိုက်ဖွိုက်ကြောင့်သေဆုံးမှု ၇၀% ဟာ အသက် ၁၅ နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေဖြစ်တယ်လို့ ကာကွယ်ဆေးထိုးမယ့် အစီအစဉ်နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ သောကြာနေ့ တရားဝင်ကြေညာချက်ထဲမှာ ဖော်ပြ ထားပါတယ်။
ဒီကာကွယ်ဆေးတိုက် အစီအစဉ်ကို ဂျီနီဗာအခြေစိုက် GAVI ကာကွယ်ဆေးအစီအစဉ် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့က ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ တာဖြစ်ပြီး သီတင်းနှစ်ပတ်ကြာမယ်လို့ ပါကစ္စတန် တာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ Sindh ပြည်နယ် မြို့ပြဒေသတွေက အသက် ၉ လကနေ ၁၅ နှစ်အကြား ကလေးငယ် ၁၀ သန်းကို ကာကွယ်ဆေးတိုက်မှာပါ။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က ထောက်ခံထားတဲ့ တိုက်ဖွိုက်ရောဂါ ပူးပေါင်း ကာကွယ်ဆေး TCV ဟာ ခြောက်လအရွယ်ထိ ငယ်တဲ့ကလေးတွေကို တိုက်နိုင်တဲ့ ပထမဆုံး ကာကွယ်ဆေးဖြစ်ပြီး အဖျားတက်တာကနေ ရေရှည်ကာကွယ်နိုင်တယ်လို့ သတ်မှတ်ထားကြောင်း တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
....................
တိုကျဖှိုကျကာကှယျဆေးသဈ တိုကျကြှေးရေး ပါကစ်စတနျမှာ စတငျ
(Unicode)
ဆေးမတိုးတဲ့ အူရောငျငနျးဖြား တိုကျဖှိုကျရောဂါ ပွန့ျနှံ့ဖွဈပှားနတောကို ထိနျးခြုပျရေး ကလေးငယျတှကေို ပုံမှနျ ကာကှယျဆေး တိုကျကြှေးတဲ့အစီအစဉျမှာ ပါကစ်စတနျနိုငျငံဟာ ကာကှယျဆေးသဈတမြိုးကို စသုံးတဲ့ ကမ်ဘာ့ ပထမဆုံးနိုငျငံဖွဈလာပါတယျ။
ပါကစ်စတနျနိုငျငံမှာ ၂၀၁၆ ခုနှဈကစလို့ ဒီရောဂါပိုး ပွန့ျနှံ့ဖွဈပှားနတောဖွဈပွီး လူ ၁ သောငျးကြောျ ရောဂါကူးစကျခံထားရပွီးတော့ အမြားစုဟာ တောငျပိုငျး Sindh ပွညျနယျကဖွဈပါတယျ။ superbug လို့ခေါျတဲ့ ဘကျတီးရီးယား မြိုးကှဲတခုဟာ ဆေးမတိုးတော့ တဲ့အဆင့ျထိ တဖွညျးဖွညျးရောကျလာပွီး နိုငျငံတကာကိုပြံ့နှံ့မယျအန်တရာယျ ရှိနတောပါ။
၂၀၁၇ ခုနှဈက ပါကစ်စတနျမှာ တိုကျဖှိုကျရောဂါဖွဈပှားမှု ၆၃% ၊ တိုကျဖှိုကျကွောင့ျသဆေုံးမှု ၇၀% ဟာ အသကျ ၁၅ နှဈအောကျ ကလေးငယျတှဖွေဈတယျလို့ ကာကှယျဆေးထိုးမယ့ျ အစီအစဉျနဲ့ ဆကျစပျတဲ့ သောကွာနေ့ တရားဝငျကွညောခကြျထဲမှာ ဖောျပွ ထားပါတယျ။
ဒီကာကှယျဆေးတိုကျ အစီအစဉျကို ဂြီနီဗာအခွစေိုကျ GAVI ကာကှယျဆေးအစီအစဉျ ညှန့ျပေါငျးအဖှဲ့က ရနျပုံငှေ ထောကျပံ့ တာဖွဈပွီး သီတငျးနှဈပတျကွာမယျလို့ ပါကစ်စတနျ တာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။ Sindh ပွညျနယျ မွို့ပွဒသေတှကေ အသကျ ၉ လကနေ ၁၅ နှဈအကွား ကလေးငယျ ၁၀ သနျးကို ကာကှယျဆေးတိုကျမှာပါ။
ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO က ထောကျခံထားတဲ့ တိုကျဖှိုကျရောဂါ ပူးပေါငျး ကာကှယျဆေး TCV ဟာ ခွောကျလအရှယျထိ ငယျတဲ့ကလေးတှကေို တိုကျနိုငျတဲ့ ပထမဆုံး ကာကှယျဆေးဖွဈပွီး အဖြားတကျတာကနေ ရရှေညျကာကှယျနိုငျတယျလို့ သတျမှတျထားကွောငျး တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
