အေမရိကန္ပုလဲဆိပ္ကမ္းအေပၚ ဂ်ပန္တို႔ဗံုးႀကဲတိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ၇၅ ႏွစ္အၾကာမွာ အေမရိကန္ ေရတပ္သေဘၤာေတြ နစ္ျမဳပ္ခဲ့တဲ့ေနရာဆီကို ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama တုိ႔ အတူသြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ပုလဲဆိပ္ကမ္းဆီကို ဂ်ပန္ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ အရင္ကသြားခဲ့ဖူးၾကေပမဲ့ ပုလဲဆိပ္ကမ္းတိုက္ခိုက္ခံရမႈ အထိမ္းအမွတ္လုပ္ထားတဲ့ ေနရာဆီကို Shinzo Abe က ပထမဆံုး ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ တေယာက္အေနနဲ႔ သမိုင္းဝင္သြားေရာက္ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို သြားေရာက္မႈကေန ျပန္လည္သင့္ျမတ္မႈရဲ႕ တန္ဖုိးေတြကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Abe က ျပသလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က ဆက္လက္တင္ျပပါတယ္။
ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama တို႔ဟာ ပုလဲဆိပ္ကမ္း တိုက္ခိုက္ခံရမႈအတြင္း အေမရိကန္ေရတပ္အမႈထမ္း အမ်ားဆံုးေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ေရတပ္သေဘၤာ USS Arizona နစ္ျမဳပ္ခဲ့ရာ USS Arizona Memorial အထိမ္းအမွတ္ေနရာဆီကို အတူသြားၿပီး လြမ္းသူ႔ပန္းေခြ ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။ သမၼတ Obama နဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Abe တုိ႔ အဂၤါေန႔အေစာပိုင္းကေတာ့ အရင္ေတ႔ြဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ေရလည္ထဲမွာ႐ွိတဲ့ ပုလဲဆိပ္ကမ္း ေအာက္ေမ့ဘြယ္ေနရာဆီ အတူသြားခဲ့ၾကတာပါ။ ပုလဲဆိပ္ကမ္းတိုက္ခိုက္ခံရစဥ္ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္စစ္သည္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြကို ကဗည္းထိုးထားတဲ့ ေနရာေ႐ွ႕မွာ ေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြေတြ ခ်ခဲ့ၾကၿပီး ဦးညြတ္ ၿငိမ္သက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗံုႀကဲတိုက္ခိုက္မႈအတြင္း ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ေရတပ္အမႈထမ္း အားလံုးအတြက္ရည္စူးၿပီး ပန္းပြင့္လႊာေတြကိုလည္း ေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္ ေရထဲကို ႀကဲခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ဆံုးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ေရတပ္စစ္သည္ေတြအတြက္ ဂ်ပန္ျပည္သူေတြအစား လြမ္းသူ႔ပန္းေတြႀကဲခဲ့တယ္လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Abe က ေျပာၾကားပါတယ္။ ပုလဲဆိပ္ကမ္းခရီးစဥ္ဟာ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကုိျပသတဲ့ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က အေလးထား ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြခ်အၿပီး ဘာသာျပန္ကတဆင့္ ခုလို ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
“သည္းခံႏိုင္တဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးရဲ႕ စြမ္းအား ကမာၻႀကီးမွာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အခုအခ်ိန္မွာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဂ်ပန္နဲ႔ အေမရိကန္ၾကား အမုန္းတရားေတြကို အဆံုးသတ္ၿပီး ဘံုတန္ဖိုးေတြအေပၚ အေျခခံတဲ့ ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္ခင္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး သည္းခံမႈနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးရဲ႕ စြမ္းအားကို ကမာၻကို အခုျပသႏိုင္ပါၿပီ။”
စစ္ပဲြေၾကာင့္နာက်င္မႈေတြကို ျပန္လည္သင္ျ့မတ္ေရးကေန ခင္မင္ရင္းႏွီးခ်စ္ၾကည္မႈကို ရေစတယ္လုိ႔ သမၼတ အိုဘားမားကလည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတုိ႔ဟာ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မဟာမိတ္ျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း က်ေနာ္တုိ႔ ၂ ႏိုင္ငံ ပိုၿပီးေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ထပ္ ကမာၻစစ္ပြဲႀကီးမျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအခင္းအက်င္းကို ေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လူေပါင္း သန္းေထာင္နဲ႔ခ်ီကို ဆင္းရဲမြဲေတမႈကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒီကေန႔မွာ အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတုိ႔ၾကား ဆက္ဆံေရးဟာ ၂ ႏိုင္ငံဘံုအက်ဳိးစီးပြားတင္မက ဘံုတန္ဖိုးေတြနဲ႔ပါ ခိုင္ၿမဲေနပါတယ္။”
Honolulu ၿမိဳ႕ဆီကို တနလၤာေန႔က ေရာက္လာတဲ့ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ အေမရိကန္ က်ဆံုးစစ္သည္မ်ားရဲ႕ စစ္သခ်ဳိင္း National Memorial Cemetery of the Pacific အပါအဝင္ အထိမ္းအမွတ္ ေနရာတခ်ဳိ႕ဆီကို သြားေရာက္ၿပီး လြမ္းသူ႔ပန္းေခြေတြ ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၇ ရက္က ပုလဲဆိပ္ကမ္းအေပၚ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးေနာက္ အေမရိကန္တို႔ ဒုတိယကမာၻစစ္ထဲမွာ ပါဝင္လာခဲ့ၿပီး ၄ ႏွစ္အၾကာမွာပဲ ဟီ႐ို႐ွီးမားၿမိဳ႕အေပၚ အႏုျမဴဗံုးႀကဲခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ေမလမွာေတာ့ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama က လက္႐ွိတာဝန္ထမ္းေနတဲ့ အေမရိကန္ သမၼတတေယာက္အေနနဲ႔ ဟီ႐ို႐ွီမားၿမိဳ႕ဆီကို ပထမဆံုးသြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ဟီ႐ို႐ွီးမားမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့ပစ္လို႔ မရဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သမၼတအိုဘားမား ဟီ႐ို႐ွီးမားၿမိဳ႕ကို သြားေရာက္ၿပီး ၇ လအၾကာမွာ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ပုလဲဆိပ္ကမ္း အထိမ္းအမွတ္ေနရာကို သြားေရာက္ ပန္းေခြခ်တာျဖစ္ပါတယ္။ ပုလဲဆိပ္ကမ္းတိုက္ခိုက္ခံရမႈ အထိမ္းအမွတ္ေနရာဆီ ခုလို ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္ လာေရာက္တာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ျပသေနတယ္လို႔ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ တိုက္ခိုက္ခံရစဥ္က ပုလဲဆိပ္ကမ္းမွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ ေရတပ္အရာ႐ွိ Alfred Rodrigues က ဆိုပါတယ္။
“ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လာတာကို က်ေနာ္ကေတာ့ ဝမ္းသာပါတယ္။ အားလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ႐ွိတယ္ဆိုတာကို ျပသတဲ့သေဘာပါ။”
ပုလဲဆိပ္ကမ္း အထိမ္းအမွတ္ေနရာမွာ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြခ်ခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ဟာ အေမရိကန္စစ္မႈထမ္း ၂ ေထာင့္ ၃ ရာေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရမႈအတြက္ အင္မတန္ စိတ္မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေပမဲ့ ပုလဲဆိပ္ကမ္း တိုက္ခိုက္မႈအတြက္ ေတာင္းပန္စကားေတာ့ မဆိုခဲ့ပါဘူး။ ဟီ႐ို႐ွီးမားၿမိဳ႕ အႏုျမဴဗံုးဒဏ္ခံရတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ေနရာဆီကို အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား သြားေရာက္ခဲ့စဥ္ကလည္း ေတာင္းပန္းစကား မဆုိခဲ့ပါဘူး။ အသက္ ၉၆ ႏွစ္႐ွိၿပီျဖစ္တဲ့ ေရတပ္ စစ္ျပန္ႀကီး Alfred Rodrigues ကလည္း ေတာင္းပန္ဖုိ႔ မလိုဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
“ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေတာင္းပန္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ မထင္ပါဘူး။ စစ္က စစ္ပဲေလ။ စစ္ပြဲမွာ သူတုိ႔ကလည္း သူတုိ႔ လုပ္စရာ႐ွိတာကို လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔လုပ္စရာ႐ွိတာကို လုပ္ခဲ့ၾကတာပဲေလ။ သူတုိ႔ကို မလိုမုန္းတီးတဲ့စိတ္ က်ေနာ္မွာ မ႐ွိပါဘူး။”
ပုလဲဆိပ္ကမ္းဆီကို ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တခ်ဳိ႕ အရင္ကလည္း သြားေရာက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္႐ွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ကေတာ့ ပုလဲဆိပ္ကမ္းတိုက္ခိုက္ခံရမႈ အထိမ္းအမွတ္ေနရာဆီကို သြားေရာက္ လြမ္းသူ႔ပန္းေခြခ်တဲ့ ပထမဆံုး ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အတြင္း ရန္သူေတြျဖစ္ခဲ့ၾကေပမဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံဟာ အခုမဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတာကို ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ရဲ႕ ပုလဲဆိပ္ကမ္းသြားေရာက္မႈက မီးေမာင္းထုိးျပေနတယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္က ေဖာ္ျပေျပာဆိုထားပါတယ္။
သမၼတအိုဘားမားလက္ထက္မွာ ပိုၿပီးခိုင္မာခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာ သမၼတသစ္ Donald Trump တက္လာတဲ့အခါ ဘယ္လိုအေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာမလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Shinzo Abe ပုလဲဆိပ္ကမ္းကို လာေရာက္တာျဖစ္ပါတယ္။
