ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း က်ဆံုး ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔ၾကတဲ႔ အေမရိကန္ စစ္မႈထမ္းေတြရဲ႕ ၾကြင္းက်န္ ရုပ္အေလာင္းေတြလို႔ ယူဆရတဲ႔ ရုပ္ၾကြင္းေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံက အေမရိကန္ကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ႔ပါတယ္။ စစ္ကိုင္းတိုင္း အတြင္းက ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔တဲ႔ ဒီရုပ္ၾကြင္းေတြကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ျပန္လည္သယ္ေဆာင္လာၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဘယ္သူေတြ ျဖစ္သလဲ ဆိုတာကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း အေမရိကန္ဘက္က ေျပာဆိုထားပါတယ္။ မသိဂၤ ီထုိက္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔တဲ႔ အေမရိကန္ စစ္မႈထမ္းေတြရဲ႕ ၾကြင္းက်န္ ရုပ္အေလာင္းေတြလို႔ ယူဆရတဲ႔ ရုပ္ၾကြင္းေတြကို အဂၤါေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေမရိကန္ကို လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ႔တာပါ။ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ စစ္သံု႔ပန္းနဲ႔ ေပ်ာက္ဆံုးစစ္သည္ ရွာေဖြ မွတ္တမ္းတင္ေရး ေအဂ်င္စီ (DPAA) ရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ စစ္ကိုင္းတုိင္း ဆားလင္းႀကီး ေဒသတ၀ိုက္ကေန ဒီရုပ္ၾကြင္းေတြကို ရွာေဖြ ေတြရွိခဲ႔တာပါ။
အဂၤါေန႔မွာ အေမရိကန္ကို သယ္ေဆာင္လာၿပီ ျဖစ္တဲ႔ဒီရုပ္ၾကြင္းေတြကိုေတာ့ ဘယ္သူေတြ ျဖစ္သလဲ ဆိုတာကို သံုးသပ္ဆန္စစ္ဖို႔ အတြက္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန စစ္သံု႔ပန္းနဲ႔ ေပ်ာက္ဆံုးစစ္သည္ ရွာေဖြ မွတ္တမ္းတင္ေရး ေအဂ်င္စီ (DPAA)ရဲ႕ ဟာ၀ိုင္အီက ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ စမ္းသပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မႏၱေလးမွာ ျပဳလုပ္တဲ႔ ရုပ္ၾကြင္းေတြ လႊဲေျပာင္းတဲ႔ အခမ္းအနားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel က အခုလို ေျပာပါတယ္။
" စစ္အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ စစ္အတြင္း ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔ရတဲ႔ အမ်ိဳးသားေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြ အားလံုးအတြက္ ရွာေဖြေရးကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ အစြမး္ကုန္ ေဆာင္ရြက္ သြားမယ့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ခုိင္မာတဲ႔ သံဓိဌာန္ကို ဒီကေန႔မွာ ထပ္ၿပီး အတည္ျပဳလိုက္တာပါ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ ထံကေန ဒီရုပ္ၾကြင္းေတြကို လက္ခံၿပီး အမိေျမကို ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္မွာပါ။ သူတို႔ကို ျပန္ၿပီး သယ္ေဆာင္သြားႏုိင္တာေၾကာင့္ က်ဆံုးခဲ႔ရတဲ႔ မိသားစုေတြ ကာလရွည္ ခံစားခဲ႔ရတဲ႔ စိတ္ေ၀ဒနာေတြကို သက္သာသြားေစမယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။"
အခု ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားတဲ႔ ရုပ္ၾကြင္းေတြကေတာ့ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ ၇ ဦး လိုက္ပါလာတဲ႔ B-25G ေလယာဥ္ ပ်က္က်မႈနဲ႔ ပတ္သက္မယ္လုိိ႔လည္း ယံုၾကည္ထားၾကပါတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္မွာ ေလယာဥ္ပ်က္ တည္ရွိတဲ႔ ေနရာကို စံုစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ခဲ႔ေပမယ့္ ရုပ္အေလာင္းေတြကိုေတာ့ ရွာမေတြ႔ခဲ႔ေသးတာပါ။ ရွာေဖြေရးဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူ ေဒါက္တာ Meghan-Tomasita Cosgriff-Hernandes ကေတာ့ အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
" သမိုင္းဆိုင္ရာ အေထာက္အထားေတြ၊ မွတ္တမ္းေတြ အရ ပို႔ေဆာင္ေရး ေလယာဥ္က အဲဒီအခ်ိန္က ဒီေဒသမွာ ပ်က္က်ခဲ႔ရတယ္ ဆိုတာကို ျပသေနပါတယ္။ ပို႔ေဆာင္ေရး ေလယာဥ္ ဘယ္မွာ ပ်က္က်ခဲ႔သလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္အလက္ေတြ ရရွိဖို႔ အတြက္ ေဒသခံေတြ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြနဲ႔ စံုစမ္းေရး အဖြဲ႔က သြားၿပီး ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ႔တာေတြ ရွိသလို သမိုင္းအေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြ ရွိထားပါတယ္။"
ပထမနဲ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း အေမရိကန္ ၈ ေသာင္း ၂ ေထာင္ေက်ာ္ ေပ်ာက္ဆံုးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္း အေမရိကန္ စစ္မႈထမ္း ၆၃၂ ဦးတို႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔ၿပီး အမ်ားစုက ေလတပ္က ျဖစ္တယ္လို႔လည္း အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ မွတ္တမ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ စစ္ၾကြင္းရွာေဖြ မွတ္တမ္းတင္ေရး ေအဂ်င္စီ DPAA က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔တဲ႔ စစ္သည္ေတြကို ၂၀၀၃ - ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ရွာေဖြခဲ႔ခ်ိန္ကေတာ့ ေလတပ္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ ၇ ဦးရဲ႕ ရုပ္ၾကြင္းေတြကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ႔ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အာလင္တန္ အမ်ိဳးသား စစ္သခ်ိဳင္းမွာ ျမဳပ္ႏွံခဲ႔ပါတယ္။
၁၉၄၄ ခုႏွစ္က ဂ်ပန္တို႔ ပစ္ခ်ခဲ႔ပံုရတဲ႔ အေမရိကန္ C-47 စစ္ေလယာဥ္က ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ပ်က္က်ခဲ႔တာ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ စစ္သည္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔တာပါ။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ေပ်ာက္ဆံုး စစ္သည္ ရွာေဖြမႈ ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Hillary Clinton ရဲ႕ သမိုင္း၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ အေမရိကန္ ေပ်ာက္ဆံုးစစ္သည္ေတြ ျပန္လည္ရွာေဖြေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ႔တာပါ။ အဲဒီေနာက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန စစ္ၾကြင္းရွာေဖြ မွတ္တမ္းတင္ေရး ေအဂ်င္စီရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ႔တဲ႔ အေမရိကန္ စစ္သည္ေတြကို ဆက္ၿပီး ရွာေဖြေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
