[ ZAWGYI ]
စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေ တတ်နိုင်သမျှ နေအိမ်အပြင်မထွက်ကြဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန် ကန့်သတ်ထားတဲ့ကြားကပဲ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု အရေအတွက် သိသိသာသာ တိုးလာတဲ့အထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား (၂၀)ကျော်လည်း ကူးစက်ခံ ထားရကြောင်း ကူးစက်ခံ လူနာတွေနဲ့ နီးစပ်သူတချို့က VOA ကိုပြောပါတယ်။ ဧပြီ(၇)ရက်ကနေ မေလ(၄)ရက်နေ့ထိ မလိုအပ်ပဲ နေအိမ်အပြင် မထွက်ကြဖို့ဆိုတဲ့ စင်္ကာပူအစိုးရရဲ့အမိန့် ကြောင့် လာမယ့် အနာဂတ်ကာလမှာ အလုပ်အကိုင်နဲ့ စီးပွားရေး ထိခိုက်လာမှာကို စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ဆက်ပြီး တင်ပြထားပါတယ်။
ဧပြီလ(၁၀)ရက် သောကြာနေ့ တရက်ထဲမှာတင် စင်္ကာပူနိုင်ငံတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်တဲ့ လူနာအသစ် (၂၀၀)နီးပါး ရုတ်တရက် တိုးလာပြီး၊ သေဆုံးသူ နောက်တဦး ရှိလာတာကြောင့် အာဏာပိုင်တွေ ရော စင်္ကာပူက လူထုကြားမှာပါ စိုးရိမ်မှု ပိုတိုး လာနေတာပါ။
အခုလို Covid-19 ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရသူတွေထဲမှာ အခုချိန်ထိ စင်္ကာပူရောက် မြန်မာနိုင်ငံသား အယောက်(၂၀)ကျော် ရှိနေပြီလို့ ဝေဒနာရှင်တဦးကို အကူအညီပေးနေတဲ့ ကမ်းလွန်ရေနံရှာဖွေရေးလုပ်ငန်း အင်ဂျင်နီယာ ဦးဝင်းထိန်က ပြောပါတယ်။
" အခု ဒီနေ့ထိ ဆိုလို့ရှိရင် ၂၂ ယောက်ကူးစက်ထားတယ် မြန်မာတွေထဲက ။ အဲဒီထဲမှာ ၃ ယောက်ကတော့ ပြန်ကောင်းသ ွားတယ်။ ၁၉ ယောက်ကတော့ ခုထိ ဆေးရုံပေါ်မှာ ရှိတုန်းပဲ။ "
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ဖြစ်ပ ွားပြန့်နှံ့လာပြီးနောက် စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ဝူဟန်က ပြန်လာတဲ့ ခရီးသည်တဦးဆီမှာ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့က ရောဂါ စ တွေ့လာတာပါ။ ဒါဟာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေထဲ အစောဆုံး ကူးစက်ခံရမှုလို့ ဆိုနိုင်ပေမဲ့ စင်္ကာပူအစိုးရရဲ့ ကိုင်တွယ် ထိန်းချုပ်မှု ကောင်းမွန်တာကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှု အတော် နှေးသွားပါတယ်။ မတ်လကုန်ပိုင်း စင်္ကာပူက နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကြားမှာ ရောဂါကူးစက်မှု ၅၀၀ ကျော်ရှိပြီး တကြော့ပြန် ပိုများလာတဲ့အတွက် အခုဆိုရင် အလုပ်သမား ဂေဟာတွေကို တခုပြီးတခု Quarantine သီးသန့် ခွဲခြားနေထိုင်စေတဲ့ အမိန့် ထုတ်လာရတယ်လို့ စင်္ကာပူမှာ ဘူမိဗေဒပညာရှင်အဖြစ် လုပ်နေတဲ့ ဦးတင်မောင်ဝင်းက ပြောပြပါတယ်။
" အခု အဓိက ပြသနာက ဘင်္ဂလားရော အိန္ဒိယ ရော မြန်မာတွေ ရော၊ သူတို့တွေက ဘယ်မှာ နေရလဲဆိုရင် dormitories ဆိုတာ အဲဒါတွေက အလုပ်သမားဂေဟာတွေပေါ့ ၁၀ ပေ ၁၅ ပေလောက် အခန်းမှာကို နှစ်ထပ်အိပ် ကုတင်တွေနဲ့ ၇ ယောက် ၈ ယောက်လောက် နေရတယ်။ အခုဒီလို lockdown လုပ်ရတဲ့ ပြသနာ အဓိကက ဘာလဲဆိုတော့ အလုပ်သမားဂေဟာ တွေမှာ ကူးစက်မှုတွေ တွေ့တယ်။ အဲဒီခါကျတော့ သူတို့တွေ ဈေးဝယ်နေကျ ဖြစ်တဲ့ မူစတာဖာ ဆိုတဲ့ကုန်တိုက် ကနေ ပြန့်လာတယ်ဆိုပြီးတော့ အဲဒီကုန်တိုက်ကြီးကိုပါ အခု ပိတ်ထားလိုက်တယ်။"
စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ် Lee Hsien Loong ကတော့ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေရဲ့ လူမှုဖူလုံရေးအတွက် အနီးကပ် အလေးထား ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သောကြာနေ့ မိန့်ခွန်းမှာ ပြောသွားပါတယ်။
စင်္ကာပူအစိုးရက လက်ရှိထုတ်ပြန်ထားတဲ့ အမိန့်ဟာ အခြားနိုင်ငံတွေမှာလို Lockdown အမိန့်မျိုး မဟုတ်ပဲ Circuit Breaker လို့ခေါ်တဲ့ ကဏ္ဍအလိုက် ဖြတ်တောက် ပိတ်ပင်မှုမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ဦးဝင်းထိန်က ရှင်းပြပါတယ်။
" ဒီကိစ္စက Lockdown တော့ မဟုတ်သေးဘူးဗျ ၊ ဒီဥစ္စာက Circuit Breaker ပေါ့ဗျာ ၊ သူက ကဏ္ဍအလိုက် ဖြုတ်ချပစ်ဖို့ ကြိုးစားတာပါပဲ။ သိပ်အရေး မကြီးတဲ့ ဆုံးရှုံးမှု မကြီးမားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ရပ်ဆိုင်းပစ်မယ် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အလုပ်တွေ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကြီးမားတဲ့ အလုပ်တွေကို ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ ဆက်ပြီး လုပ်မှာပေါ့ဗျာ ဒါကို သူတို့က Circuit Breaker လို့ခေါ်တာပါ။ "
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် အန္တရာယ်ကို ကိုင်တွယ်ဖို့ စင်္ကာပူအစိုးရကထုတ်လိုက်တဲ့ ဒီ ကန့်သတ်ချက်တွေ ကြောင့် ကပ်ရောဂါအလွန် ကာလမှာ အလုပ်အကိုင်နဲ့ စီးပွားရေး လည်ပတ်မှု ထိခိုက်လာမှာကိုတော့ စိုးရိမ်နေကြ ကြောင်း ဦးတင်မောင်ဝင်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
" ဒီဟာပြီးလို့ရှိရင် အလုပ်အကိုင် အခြေအနေ ဘာဖြစ်လာမလဲ ဆိုတာကတော့ စိုးရိမ်ရတယ်။ အချို့ ကုမ္ပဏီတွေဆိုရင် အခု အလုပ်ပိတ်ထားတဲ့ဟာကို ကိုယ့်မှာရှိတဲ့ ခ ွင့်တွေ ယူခိုင်းလိုက်တယ်။ ခွင့်ကုန်ရင် unpaid လစာ ပေးချင်မှ ပေးမယ်။ ဒါက မသေချာ မရေရာဘူး၊ အဲ့ဒီအတွက်ပဲ လူတွေက စီးပွားရေးအတွက် အလုပ်အကိုင်အတွက် နည်းနည်းစိုးရိမ်မှု ရှိကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အစိုးရကလည်း အလုပ်ရှင်တွေကို ဒီပိတ်ထားတဲ့ တလမှာ တတ်နိုင်ရင် အလုပ်သမားတွေကို မဖြုတ်ပါနဲ့ .. ဒီတလစာအတွက် လစာရဲ့ ၇၅% ကို သူတို့အစိုးရက စိုက်ပေးမယ် ပြောတယ်။ ကျန်တဲ့ ၂၅%ကို အလုပ်ရှင် ကုမ္ပဏီတွေဘက်က စိုက်ပြီး ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အခြေခံလစာကို ပေးထားဖို့ အစိုးရက တိုက်တွန်းထားတယ်။"
စင်္ကာပူအစိုးရက လေဆိပ်တွေမှာ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာတွေ ထုတ်မပေးပဲ ကန့်သတ် ထားပြီးသားဖြစ်ပေမဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ သည်ဆောင်တဲ့ ကုန်တင်လေယာဉ်တွေ အဝင်အထွက် ရှိနေသေးတဲ့အထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံက လာတဲ့လေယာဉ်တွေလည်း ပါဝင်တယ်လို့ စင်္ကာပူရောက် မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်ငးက ပြောပါတယ်။ လတ်တလော မှာတော့ စင်္ကာပူနိုင်ငံကို မဖြစ်မ နေ လေ ကြောင်းနဲ့ ဝင်လာသူတွေဟာ ဘယ်သူမဆို အစိုးရသတ်မှတ်ထားတဲ့ နေရာတွေမှာ (၁၄)ရက်ကြာ Quarantine သီးခြားခွဲနေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အခုဆိုရင် စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူပေါင်း (၂၁၁၀) ဝန်းကျင် ရှိပြီး သေဆုံးသူ (၈) ဦး ရှိနေပါတယ်။
[ UNICODE ]
စငျ်ကာပူနိုငျငံမှာ ပွညျသူတှေ တတျနိုငျသမြှ နအေိမျအပွငျမထှကျကွဖို့ အမိန့ျထုတျပွနျ ကန့ျသတျထားတဲ့ကွားကပဲ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှု အရအေတှကျ သိသိသာသာ တိုးလာတဲ့အထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံသား (၂၀)ကြောျလညျး ကူးစကျခံ ထားရကွောငျး ကူးစကျခံ လူနာတှနေဲ့ နီးစပျသူတခြို့က VOA ကိုပွောပါတယျ။ ဧပွီ(၇)ရကျကနေ မလေ(၄)ရကျနေ့ထိ မလိုအပျပဲ နအေိမျအပွငျ မထှကျကွဖို့ဆိုတဲ့ စငျ်ကာပူအစိုးရရဲ့အမိန့ျ ကွောင့ျ လာမယ့ျ အနာဂတျကာလမှာ အလုပျအကိုငျနဲ့ စီးပှားရေး ထိခိုကျလာမှာကို စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ဆကျပွီး တငျပွထားပါတယျ။
ဧပွီလ(၁၀)ရကျ သောကွာနေ့ တရကျထဲမှာတငျ စငျ်ကာပူနိုငျငံတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျတဲ့ လူနာအသဈ (၂၀၀)နီးပါး ရုတျတရကျ တိုးလာပွီး၊ သဆေုံးသူ နောကျတဦး ရှိလာတာကွောင့ျ အာဏာပိုငျတှေ ရော စငျ်ကာပူက လူထုကွားမှာပါ စိုးရိမျမှု ပိုတိုး လာနတောပါ။
အခုလို Covid-19 ရောဂါပိုး ကူးစကျခံရသူတှထေဲမှာ အခုခြိနျထိ စငျ်ကာပူရောကျ မွနျမာနိုငျငံသား အယောကျ(၂၀)ကြောျ ရှိနပွေီလို့ ဝဒေနာရှငျတဦးကို အကူအညီပေးနတေဲ့ ကမျးလှနျရနေံရှာဖှရေေးလုပျငနျး အငျဂငြျနီယာ ဦးဝငျးထိနျက ပွောပါတယျ။
" အခု ဒီနေ့ထိ ဆိုလို့ရှိရငျ ၂၂ ယောကျကူးစကျထားတယျ မွနျမာတှထေဲက ။ အဲဒီထဲမှာ ၃ ယောကျကတော့ ပွနျကောငျးသ ှားတယျ။ ၁၉ ယောကျကတော့ ခုထိ ဆေးရုံပေါျမှာ ရှိတုနျးပဲ။ "
တရုတျနိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျဖွဈပ ှားပွန့ျနှံ့လာပွီးနောကျ စငျ်ကာပူနိုငျငံမှာ ဝူဟနျက ပွနျလာတဲ့ ခရီးသညျတဦးဆီမှာ ဇနျနဝါရီ ၂၃ ရကျနေ့က ရောဂါ စ တှေ့လာတာပါ။ ဒါဟာ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံတှထေဲ အစောဆုံး ကူးစကျခံရမှုလို့ ဆိုနိုငျပမေဲ့ စငျ်ကာပူအစိုးရရဲ့ ကိုငျတှယျ ထိနျးခြုပျမှု ကောငျးမှနျတာကွောင့ျ ရောဂါကူးစကျမှု အတောျ နှေးသှားပါတယျ။ မတျလကုနျပိုငျး စငျ်ကာပူက နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှကွေားမှာ ရောဂါကူးစကျမှု ၅၀၀ ကြောျရှိပွီး တကွော့ပွနျ ပိုမြားလာတဲ့အတှကျ အခုဆိုရငျ အလုပျသမား ဂဟောတှကေို တခုပွီးတခု Quarantine သီးသန့ျ ခှဲခွားနထေိုငျစတေဲ့ အမိန့ျ ထုတျလာရတယျလို့ စငျ်ကာပူမှာ ဘူမိဗဒေပညာရှငျအဖွဈ လုပျနတေဲ့ ဦးတငျမောငျဝငျးက ပွောပွပါတယျ။
" အခု အဓိက ပွသနာက ဘငျ်ဂလားရော အိန်ဒိယ ရော မွနျမာတှေ ရော၊ သူတို့တှကေ ဘယျမှာ နရေလဲဆိုရငျ dormitories ဆိုတာ အဲဒါတှကေ အလုပျသမားဂဟောတှပေေါ့ ၁၀ ပေ ၁၅ ပလေောကျ အခနျးမှာကို နှဈထပျအိပျ ကုတငျတှနေဲ့ ရ ယောကျ ၈ ယောကျလောကျ နရေတယျ။ အခုဒီလို lockdown လုပျရတဲ့ ပွသနာ အဓိကက ဘာလဲဆိုတော့ အလုပျသမားဂဟော တှမှော ကူးစကျမှုတှေ တှေ့တယျ။ အဲဒီခါကတြော့ သူတို့တှေ စြေးဝယျနကြေ ဖွဈတဲ့ မူစတာဖာ ဆိုတဲ့ကုနျတိုကျ ကနေ ပွန့ျလာတယျဆိုပွီးတော့ အဲဒီကုနျတိုကျကွီးကိုပါ အခု ပိတျထားလိုကျတယျ။"
စငျ်ကာပူဝနျကွီးခြုပျ Lee Hsien Loong ကတော့ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှရေဲ့ လူမှုဖူလုံရေးအတှကျ အနီးကပျ အလေးထား ဆောငျရှကျနကွေောငျး သောကွာနေ့ မိန့ျခှနျးမှာ ပွောသှားပါတယျ။
စငျ်ကာပူအစိုးရက လကျရှိထုတျပွနျထားတဲ့ အမိန့ျဟာ အခွားနိုငျငံတှမှောလို Lockdown အမိန့ျမြိုး မဟုတျပဲ Circuit Breaker လို့ခေါျတဲ့ ကဏ်ဍအလိုကျ ဖွတျတောကျ ပိတျပငျမှုမြိုးဖွဈတယျလို့ ဦးဝငျးထိနျက ရှငျးပွပါတယျ။
" ဒီကိစ်စက Lockdown တော့ မဟုတျသေးဘူးဗြ ၊ ဒီဥစ်စာက Circuit Breaker ပေါ့ဗြာ ၊ သူက ကဏ်ဍအလိုကျ ဖွုတျခပြဈဖို့ ကွိုးစားတာပါပဲ။ သိပျအရေး မကွီးတဲ့ ဆုံးရှုံးမှု မကွီးမားတဲ့ လုပျငနျးတှကေို ရပျဆိုငျးပဈမယျ မရှိမဖွဈလိုအပျတဲ့ အလုပျတှေ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ကွီးမားတဲ့ အလုပျတှကေို ကန့ျသတျခကြျတှနေဲ့ ဆကျပွီး လုပျမှာပေါ့ဗြာ ဒါကို သူတို့က Circuit Breaker လို့ခေါျတာပါ။ "
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ အန်တရာယျကို ကိုငျတှယျဖို့ စငျ်ကာပူအစိုးရကထုတျလိုကျတဲ့ ဒီ ကန့ျသတျခကြျတှေ ကွောင့ျ ကပျရောဂါအလှနျ ကာလမှာ အလုပျအကိုငျနဲ့ စီးပှားရေး လညျပတျမှု ထိခိုကျလာမှာကိုတော့ စိုးရိမျနကွေ ကွောငျး ဦးတငျမောငျဝငျးက သုံးသပျပါတယျ။
" ဒီဟာပွီးလို့ရှိရငျ အလုပျအကိုငျ အခွအေနေ ဘာဖွဈလာမလဲ ဆိုတာကတော့ စိုးရိမျရတယျ။ အခြို့ ကုမ်ပဏီတှဆေိုရငျ အခု အလုပျပိတျထားတဲ့ဟာကို ကိုယ့ျမှာရှိတဲ့ ခ ှင့ျတှေ ယူခိုငျးလိုကျတယျ။ ခှင့ျကုနျရငျ unpaid လစာ ပေးခငြျမှ ပေးမယျ။ ဒါက မသခြော မရရောဘူး၊ အဲ့ဒီအတှကျပဲ လူတှကေ စီးပှားရေးအတှကျ အလုပျအကိုငျအတှကျ နညျးနညျးစိုးရိမျမှု ရှိကွတယျ။ ဒါပမေဲ့ အစိုးရကလညျး အလုပျရှငျတှကေို ဒီပိတျထားတဲ့ တလမှာ တတျနိုငျရငျ အလုပျသမားတှကေို မဖွုတျပါနဲ့ .. ဒီတလစာအတှကျ လစာရဲ့ ရ၅% ကို သူတို့အစိုးရက စိုကျပေးမယျ ပွောတယျ။ ကနြျတဲ့ ၂၅%ကို အလုပျရှငျ ကုမ်ပဏီတှဘေကျက စိုကျပွီး ဝနျထမျးတှရေဲ့ အခွခေံလစာကို ပေးထားဖို့ အစိုးရက တိုကျတှနျးထားတယျ။"
စငျ်ကာပူအစိုးရက လဆေိပျတှမှော ဆိုကျရောကျဗီဇာတှေ ထုတျမပေးပဲ ကန့ျသတျ ထားပွီးသားဖွဈပမေဲ့ စားနပျရိက်ခာ သညျဆောငျတဲ့ ကုနျတငျလယောဉျတှေ အဝငျအထှကျ ရှိနသေေးတဲ့အထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံက လာတဲ့လယောဉျတှလေညျး ပါဝငျတယျလို့ စငျ်ကာပူရောကျ မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျငးက ပွောပါတယျ။ လတျတလော မှာတော့ စငျ်ကာပူနိုငျငံကို မဖွဈမ နေ လေ ကွောငျးနဲ့ ဝငျလာသူတှဟော ဘယျသူမဆို အစိုးရသတျမှတျထားတဲ့ နရောတှမှော (၁၄)ရကျကွာ Quarantine သီးခွားခှဲနရေမှာ ဖွဈပါတယျ။
အခုဆိုရငျ စငျ်ကာပူနိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရသူပေါငျး (၂၁၁၀) ဝနျးကငြျ ရှိပွီး သဆေုံးသူ (၈) ဦး ရှိနပေါတယျ။
