(Zawgyi/Unicode)
စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့ နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေနဲ့မိသားစုတွေ နေအိမ်ထဲမှာနေရမယ့် Stay Home order အမိန့် နောက်ထပ် ၁၄ ရက်ထပ်တိုးမြှင့်လိုက်တဲ့အကြောင်း မ ဆုမွန် ပြောပြပါမယ်။
စင်ကာပူနိုင်ငံတွင်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တွေက Work Permits အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပါမစ်ကိုင်ဆောင်သူတွေ စင်ကာပူနိုင်ငံတွင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် S PASS ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေနဲ့သူတို့ရဲမှီခိုမိသားစုတွေ နေအိမ်တွေထဲမှာပဲ ဆက်နေကြဖို့ Stay Home ၁၄ ရက်ထပ်တိုးတဲ့အမိန့်ကြေညာချက်ကို စင်ကာပူအစိုးရက သောကြာနေ့မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။
အထူးသဖြင့်ကတော့ အလုပ်သမားတွေထဲမှာ ကိုဗစ် ၁၉ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်တားဆီးနိုင်ရေးအတွက်ရည်ရွယ်ပြီး မေလ ၄ ရက်နေ့အထိ နေအိမ်တွေထဲမှာပဲနေဖို့ ပထမထုတ်ထားတဲ့ အမိန့်ကို မေလ ၁၈ ရက်နေ့အထိ နောက်ထပ် ၁၄ ရက် ထပ်တိုးလိုက်တဲ့ အကြောင်း စင်ကာပူကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ လူသားအရင်းအမြစ်ဆိုင်ရာဌာနနဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်တဲ့ အမိန့်ထဲမှာဖော်ပြ ထားပါတယ်။ အခုလို ရက်တိုးအမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်တာနဲ့ပတ်သက်လို့ စင်ကာပူနိုင်ငံ ကမ်းလွန်ရေနံတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းက လုပ်ငန်းခွင်ဘေးကင်း လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဌာနမှူးဦးတင်မင်းက ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကို ပြောပြပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ ဒီအာဏာပိုင်၃ ခုကနေ ပေါင်းပြီးတော့ ဒီစာကိုထုတ်တယ်ပေါ့လေ။ မြန်မာတွေလည်း တော်တော်များများပါတယ်။ အထူးသဖြင့်က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ လုပ်နေကြတဲ့ Work Permits Holders တွေမှာ ကူးစက်မှုတွေကိုလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး နေ့စဉ်လိုထုတ်ဒီလိုပဲ ဆက်ပြီး မြင့်တက်နေတုန်းပဲ အဲ့တာကြောင့် ဒီကူးစက်မှုတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး အဆုံးသတ်ပြီးပြတ်အောင်လုပ်ချင်တဲ့သဘောဖြစ်တယ်။ အဲ့တာကြောင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အကြံပေးချက်အရ အမှန်တော့ လာမယ့်မေလ ၄ရက်နေ့မှာ Stay Home Notice က ကုန်မှာ။ အဲ့တာကို မေလ ၁၈ရက်နေ့ ညဉ့်သန်းခေါင်အထိ အကျုံးဝင်တယ်ဆိုပြီး ထပ်ကြေညာလိုက်တာ။ အဲ့ဒီ့အထဲမှာ Work Permits အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပါမစ်ကိုင်ဆောင်သူတွေပါမယ်။ S PASS ပါမယ်။ သူတို့ရဲ့ မှီခိုမိသားစုတွေပါမယ်။ သူတို့တွေအားလုံး မဖြစ်မနေ နေအိမ်တွေထဲမှာပဲ ဆက်နေကြဖို့ Stay Home အမိန့်ကိုထုတ်ပြန်လိုက်တာ။”
စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် ၁၉ ကူးစက်ခံရသူတွေထဲ စင်ကာပူမှာ လာရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ပြည်ပအလုပ်သမားအများစုပါဝင်နေပြီး အဲ့ဒီ့အထဲ မြန်မာအလုပ်သမား ၁၄၀-ဝန်းကျင်လည်း ကူးစက်ခံနေရတာပါ။ အဲ့ဒီကူးစက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်အောင် အစိုးရအနေနဲ့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ထိန်းချုပ်နေတယ်ဆိုတာကိုလည်း စင်ကာပူအစိုးရရဲ့ နေ့စဉ်လိုထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ ပြောထားပါတယ်။ ထပ်ထုတ်လိုက်တဲ့ နေအိမ်တွေမှာပဲနေကြဖို့အမိန့်က ပြင်ပမှာနေထိုင်သူတွေနဲ့ မိသားစုတွေကိုပါ ပြန်စိစစ်မယ့်သဘောဖြစ်နိုင်တယ်လို့ လုပ်ငန်းခွင်ဘေးကင်း လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ဌာနမှူးဦးတင်မင်းကပြောပြပါတယ်။
“ အခက်အခဲတွေကဘာလဲဆိုတော့ Stay Home Notice ကတော့ တခုပဲ အပြင်ထွက်လို့မရတာပဲရှိမယ်။ ကျန်းမာရေးပိုင်းမှာတော့ တကယ်လို့သံသယရှိတယ်ဆိုရင်လည်း အရေးပေါ်ကားခေါ်ပြီး ချက်ချင်းသွားလို့ရအောင်စီစဉ်ထားပါတယ်။ ကျနော်တခုပြောချင်တာက အခုဆို ကိုဗစ်ကူးခံရသူတွေ နေ့စဉ်ထုတ်ပြန်ချိန်မှာ Work Permits Holders တွေက နေ့စဉ်လိုပါနေတယ် Community Infection ပြည်သူလူထုကြား ကူးစက်မှုတွေပေါ့ အပြင်ဆောင်နေသူတွေပါ ပါလာတယ်။ သူတို့ဆီမှာ ကူးစက်မှုတွေရှိနေတုန်းလို့ အစိုးရက တွေ့ထားတယ် ဒါကြောင့်လည်း Stay Home အမိန့်ထုတ်ပြီးတော့ ပြန်စစ်နေသလားတော့ မပြောတတ်ဘူး။”
နေအိမ်တွေထဲမှာပဲနေရချိန် လုပ်သားတွေ နစ်နာမှုမရှိအောင် လုပ်ခလစာ စီစဉ်ပေးထားတဲ့ အကြောင်းလည်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်မှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မရွှေစင်က သူ့အတွေ့အကြုံပြောပြပါတယ်။
“ Stay Home ထပ်တိုးခံလိုက်ရသူတွေက လုံးဝ အပြင်ထွက်လို့မရဘူး အဲ့တော့ အခက်အခဲတွေဖြစ်နေတယ်။ အခုထပ်တိုးခံလိုက်ရတဲ့သူတွေထဲမှာလည်း ခဏ ခဏ MOM- Ministry of Manpower ကနေ စစ်တဲ့သူတွေ သူတို့က အပြင်ထွက်လို့မရဘူး လုံးဝကိုထွက်လို့မရဘူး။ အဲ့ဒီ့လူတွေကို အခု တပတ် ၇၅၀ပေးထားတယ်။”
စင်ကာပူနိုင်ငံက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှာ မရှိမဖြစ်လုပ်သားအဖြစ် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကိုအောင်ဝင်းထွဋ်ကလည်း နေအိမ်တွေထဲမှာပဲနေဖို့ အမိန့်ထုတ်ခံရတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ လိုအပ်ချက်တွေကို စင်ကာပူရောက်မြန်မာတွေဘက်က လိုက်လံ ကူညီပေးနေတဲ့ အခြေအနေပြောပြပါတယ်။
“အခုက အဓိက ကတော့ လူတွေကို လမ်းပေါ်မထွက်စေချင်တာ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင် ခေါင်းစဉ်အောက်ကနေ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ ကျနော်တို့ မြန်မာတွေက CIVIL Engineering ဆိုက်တွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတာအများကြီးပဲ ။ ကျနော် စိတ်ပူတာ သူတို့စားဖို့သောက်ဖို့အတွက် ဝယ်ဖို့ ခြမ်းဖို့ သူတို့လိုမယ်။ အခုက အလုပ်လည်းမသွားရဘူး နောက်ထပ်လည်း သက်တမ်းတိုးတယ်ဆိုတော့ သူတို့စားဖို့သောက်ဖို့အတွက် မြန်မာလူမှုအဖွဲ့တွေဘက်ကလည်း လိုက်လုပ်ပေးနေကြတယ်။ ကျနော်တို့လိုပေါ့ဗျာ အခုဆို သိတဲ့သူတွေကို လိုက်ဝယ်ပေးနေကြတယ်။”
စင်ကာပူနိုင်ငံတွင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပါမစ် ကိုင်ဆောင်အလုပ်လုပ်ကိုင်သူမြန်မာ စုစုပေါင်းကတော့ သိန်းနဲ့ချီ ရှိပါတယ်။ စင်္ကာပူနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးကတော့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ တတ်နိုင် သလောက် အပြင်မထွက်ကြဖို့၊ လူစုလူဝေးရှောင်ကြဖို့နဲ့ စင်္ကာပူ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာကြဖို့ တိုက်တွန်းထားသလို နေဖို့အခက်အခဲဖြစ်နေသူတွေ နေရပ်ပြန်ရေးအတွက်ကိုလည်း လေကြောင်းလိုင်းတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး အစီအစဉ်လုပ်ပေးနေပါတယ်။
.................
စငျကာပူ ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျးက ပွညျပအလုပျသမားတှေ နအေိမျမှာနဖေို့အမိန့ျ ၁၄ ရကျ ထပျတိုး
(Unicode)
စငျကာပူနိုငျငံမှာ အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ ကိုငျဆောငျထားတဲ့ နိုငျငံခွားသားအလုပျသမားတှနေဲ့မိသားစုတှေ နအေိမျထဲမှာနရေမယ့ျ Stay Home order အမိန့ျ နောကျထပျ ၁၄ ရကျထပျတိုးမွှင့ျလိုကျတဲ့အကွောငျး မ ဆုမှနျ ပွောပွပါမယျ။
စငျကာပူနိုငျငံတှငျး ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျးခှငျတှကေ Work Permits အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျပါမဈကိုငျဆောငျသူတှေ စငျကာပူနိုငျငံတှငျး အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ S PASS ကိုငျဆောငျထားတဲ့နိုငျငံခွားသားအလုပျသမားတှနေဲ့သူတို့ရဲမှီခိုမိသားစုတှေ နအေိမျတှထေဲမှာပဲ ဆကျနကွေဖို့ Stay Home ၁၄ ရကျထပျတိုးတဲ့အမိန့ျကွညောခကြျကို စငျကာပူအစိုးရက သောကွာနေ့မှာ ထုတျပွနျလိုကျတာပါ။
အထူးသဖွင့ျကတော့ အလုပျသမားတှထေဲမှာ ကိုဗဈ ၁၉ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုကို ကာကှယျတားဆီးနိုငျရေးအတှကျရညျရှယျပွီး မလေ ၄ ရကျနေ့အထိ နအေိမျတှထေဲမှာပဲနဖေို့ ပထမထုတျထားတဲ့ အမိန့ျကို မလေ ၁၈ ရကျနေ့အထိ နောကျထပျ ၁၄ ရကျ ထပျတိုးလိုကျတဲ့ အကွောငျး စငျကာပူကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန၊ လူသားအရငျးအမွဈဆိုငျရာဌာနနဲ့ ဆောကျလုပျရေးဝနျကွီးဌာနတို့ ပူးတှဲထုတျပွနျတဲ့ အမိန့ျထဲမှာဖောျပွ ထားပါတယျ။ အခုလို ရကျတိုးအမိန့ျထုတျပွနျလိုကျတာနဲ့ပတျသကျလို့ စငျကာပူနိုငျငံ ကမျးလှနျရနေံတညျဆောကျရေးလုပျငနျးက လုပျငနျးခှငျဘေးကငျး လုံခွုံရေးပိုငျးဆိုငျရာ ဌာနမှူးဦးတငျမငျးက ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကို ပွောပွပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ ဒီအာဏာပိုငျ၃ ခုကနေ ပေါငျးပွီးတော့ ဒီစာကိုထုတျတယျပေါ့လေ။ မွနျမာတှလေညျး တောျတောျမြားမြားပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျက ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျးတှမှော လုပျနကွေတဲ့ Work Permits Holders တှမှော ကူးစကျမှုတှကေိုလညျး အတတျနိုငျဆုံး နေ့စဉျလိုထုတျဒီလိုပဲ ဆကျပွီး မွင့ျတကျနတေုနျးပဲ အဲ့တာကွောင့ျ ဒီကူးစကျမှုတှကေို အတတျနိုငျဆုံး အဆုံးသတျပွီးပွတျအောငျလုပျခငြျတဲ့သဘောဖွဈတယျ။ အဲ့တာကွောင့ျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ အကွံပေးခကြျအရ အမှနျတော့ လာမယ့ျမလေ ၄ရကျနေ့မှာ Stay Home Notice က ကုနျမှာ။ အဲ့တာကို မလေ ၁၈ရကျနေ့ ညဉ့ျသနျးခေါငျအထိ အကြုံးဝငျတယျဆိုပွီး ထပျကွညောလိုကျတာ။ အဲ့ဒီ့အထဲမှာ Work Permits အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ ပါမဈကိုငျဆောငျသူတှပေါမယျ။ S PASS ပါမယျ။ သူတို့ရဲ့ မှီခိုမိသားစုတှပေါမယျ။ သူတို့တှအေားလုံး မဖွဈမနေ နအေိမျတှထေဲမှာပဲ ဆကျနကွေဖို့ Stay Home အမိန့ျကိုထုတျပွနျလိုကျတာ။”
စငျကာပူနိုငျငံမှာ ကိုဗဈ ၁၉ ကူးစကျခံရသူတှထေဲ စငျကာပူမှာ လာရောကျအလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ ပွညျပအလုပျသမားအမြားစုပါဝငျနပွေီး အဲ့ဒီ့အထဲ မွနျမာအလုပျသမား ၁၄၀-ဝနျးကငြျလညျး ကူးစကျခံနရေတာပါ။ အဲ့ဒီကူးစကျမှုတှကေို ထိနျးခြုပျနိုငျအောငျ အစိုးရအနနေဲ့ နညျးလမျးပေါငျးစုံနဲ့ ထိနျးခြုပျနတေယျဆိုတာကိုလညျး စငျကာပူအစိုးရရဲ့ နေ့စဉျလိုထုတျပွနျခကြျတှမှော ပွောထားပါတယျ။ ထပျထုတျလိုကျတဲ့ နအေိမျတှမှောပဲနကွေဖို့အမိန့ျက ပွငျပမှာနထေိုငျသူတှနေဲ့ မိသားစုတှကေိုပါ ပွနျစိစဈမယ့ျသဘောဖွဈနိုငျတယျလို့ လုပျငနျးခှငျဘေးကငျး လုံခွုံရေးပိုငျးဆိုငျရာ ဌာနမှူးဦးတငျမငျးကပွောပွပါတယျ။
“ အခကျအခဲတှကေဘာလဲဆိုတော့ Stay Home Notice ကတော့ တခုပဲ အပွငျထှကျလို့မရတာပဲရှိမယျ။ ကနြျးမာရေးပိုငျးမှာတော့ တကယျလို့သံသယရှိတယျဆိုရငျလညျး အရေးပေါျကားခေါျပွီး ခကြျခငြျးသှားလို့ရအောငျစီစဉျထားပါတယျ။ ကနြောျတခုပွောခငြျတာက အခုဆို ကိုဗဈကူးခံရသူတှေ နေ့စဉျထုတျပွနျခြိနျမှာ Work Permits Holders တှကေ နေ့စဉျလိုပါနတေယျ Community Infection ပွညျသူလူထုကွား ကူးစကျမှုတှပေေါ့ အပွငျဆောငျနသေူတှပေါ ပါလာတယျ။ သူတို့ဆီမှာ ကူးစကျမှုတှရှေိနတေုနျးလို့ အစိုးရက တှေ့ထားတယျ ဒါကွောင့ျလညျး Stay Home အမိန့ျထုတျပွီးတော့ ပွနျစဈနသေလားတော့ မပွောတတျဘူး။”
နအေိမျတှထေဲမှာပဲနရေခြိနျ လုပျသားတှေ နဈနာမှုမရှိအောငျ လုပျခလစာ စီစဉျပေးထားတဲ့ အကွောငျးလညျး ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျးခှငျမှာ လုပျကိုငျနတေဲ့ မရှှစေငျက သူ့အတှေ့အကွုံပွောပွပါတယျ။
“ Stay Home ထပျတိုးခံလိုကျရသူတှကေ လုံးဝ အပွငျထှကျလို့မရဘူး အဲ့တော့ အခကျအခဲတှဖွေဈနတေယျ။ အခုထပျတိုးခံလိုကျရတဲ့သူတှထေဲမှာလညျး ခဏ ခဏ MOM- Ministry of Manpower ကနေ စဈတဲ့သူတှေ သူတို့က အပွငျထှကျလို့မရဘူး လုံးဝကိုထှကျလို့မရဘူး။ အဲ့ဒီ့လူတှကေို အခု တပတျ ၇၅၀ပေးထားတယျ။”
စငျကာပူနိုငျငံက သယျယူပို့ဆောငျရေးမှာ မရှိမဖွဈလုပျသားအဖွဈ အလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ ကိုအောငျဝငျးထှဋျကလညျး နအေိမျတှထေဲမှာပဲနဖေို့ အမိန့ျထုတျခံရတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှေ လိုအပျခကြျတှကေို စငျကာပူရောကျမွနျမာတှဘေကျက လိုကျလံ ကူညီပေးနတေဲ့ အခွအေနပွေောပွပါတယျ။
“အခုက အဓိက ကတော့ လူတှကေို လမျးပေါျမထှကျစခေငြျတာ ဆောကျလုပျရေးလုပျငနျးခှငျ ခေါငျးစဉျအောကျကနေ အလုပျလုပျနကွေတဲ့ ကနြောျတို့ မွနျမာတှကေ CIVIL Engineering ဆိုကျတှမှော အလုပျလုပျနကွေတာအမြားကွီးပဲ ။ ကနြောျ စိတျပူတာ သူတို့စားဖို့သောကျဖို့အတှကျ ဝယျဖို့ ခွမျးဖို့ သူတို့လိုမယျ။ အခုက အလုပျလညျးမသှားရဘူး နောကျထပျလညျး သကျတမျးတိုးတယျဆိုတော့ သူတို့စားဖို့သောကျဖို့အတှကျ မွနျမာလူမှုအဖှဲ့တှဘေကျကလညျး လိုကျလုပျပေးနကွေတယျ။ ကနြောျတို့လိုပေါ့ဗြာ အခုဆို သိတဲ့သူတှကေို လိုကျဝယျပေးနကွေတယျ။”
စငျကာပူနိုငျငံတှငျး အလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ ပါမဈ ကိုငျဆောငျအလုပျလုပျကိုငျသူမွနျမာ စုစုပေါငျးကတော့ သိနျးနဲ့ခြီ ရှိပါတယျ။ စငျ်ကာပူနိုငျငံဆိုငျရာ မွနျမာသံရုံးကတော့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ တတျနိုငျ သလောကျ အပွငျမထှကျကွဖို့၊ လူစုလူဝေးရှောငျကွဖို့နဲ့ စငျ်ကာပူ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျနာကွဖို့ တိုကျတှနျးထားသလို နဖေို့အခကျအခဲဖွဈနသေူတှေ နရေပျပွနျရေးအတှကျကိုလညျး လကွေောငျးလိုငျးတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပွီး အစီအစဉျလုပျပေးနပေါတယျ။
