Zawgyi/ Unicode
လက်ရှိ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဟာ ဆိုရင် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ သူ့တပ်မတော်သူ သီးခြား ရပ်တည်ခဲ့တာ ၁၀ နှစ် ပြည့်ခဲ့ပါပြီ။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ရှေ့ပိုင်းကာလတုန်းကဆိုရင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေဟာ စစ်အာဏာရှင် စနစ်နဲ့ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး တပ်မတော်ကို ကိုင်တွယ်ခဲ့ရုံမက စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုရေး၊ ဥပဒေပြုရေး အပါအဝင် တိုင်းပြည် တစ်ခုလုံးကို အုပ်ချုပ် မင်းလုပ်ခဲ့လို့ပါပဲ။ အဲလို စစ်အာဏာရှင် စနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ခဲ့လို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ စီးပွားရေး နိမ့်ကျရုံမက ပညာရေး အပါအဝင် အဖက်ဖက်က ယိုယွင်း ကျဆင်းသွားတဲ့ အခြေအနေတွေ ကြုံခဲ့ကြရပါတယ်။ နိုင်ငံက အဲလို အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းကျဆင်းခဲ့ပေမယ့် တပ်မတော်ကရော အခြေအနေကောင်းသလား ဆိုတော့ အဲလို မဟုတ်ပြန်ပါဘူး။ ပြည်ထောင်စု တပ်မတော် ပုံစံ မဟုတ်တော့တဲ့၊ အဖက်ဖက်က မပြည့်မစုံ ဖြစ်တဲ့အပြင် တိုက်ရည် ခိုက်ရည်လည်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်မှု မျိုးစုံကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ ကဲ့ရဲ့ ပြစ်တင် ဖယ်ကျဉ်တာကိုတောင် ခံခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအရ ကျင်းပတဲ့ ၂၀၁၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး နောက်ပိုင်း ၂၀၁၁ ခုနှစ် အရောက်မှာတော့ အခြေအနေတွေ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေး မဏ္ဍိုင် အသီးသီးပေါ်ပေါက်၊ ဦးဆောင်မယ့်သူတွေလည်း ရွေးချယ် ပြီးသွားတဲ့အခါ အဲဒီအချိန်က တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရဲ့ လက်အောက်မှာ တပ်မတော် နဲ့ ဝန်ကြီးဌာန (၃) ခုပဲ ကျန်ခဲ့တဲ့ အနေအထား ရောက်သွားပါတယ်။ တစ်နည်းပြောရရင် တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ဟာ သူ့အရင် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် တစ်ဖြစ်လဲ စစ်အာဏာရှင်တွေနဲ့ မတူပဲ တပ်မတော်ကိုပဲ သီးသန့် ကိုင်တွယ်ရတဲ့ အနေအထား ရောက်ခဲ့တာမျိုးပါ။ ဒီလို အခြေအနေအောက်မှာ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် အနေနဲ့ ဘာတွေ အကောင်အထည် ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသလဲ၊ သူ့လက်ထက် ၁၀ နှစ်တာကာလအတွင်း တပ်မတော် ဘာတွေ ပြောင်းလဲလာသလဲ ဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတဲ့ ကိစ္စ ဖြစ်လာပါတယ်။
၂၀၁၁ ခုနှစ်ကို ပြန်ကြည့်ရင် အုပ်ချုပ်ရေး မဏ္ဍိုင် ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ဦးသိန်းစိန်၊ ဥပဒေပြုရေး မဏ္ဍိုင် ခေါင်းဆောင် အဖြစ် လွှတ်တော် ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း သူရရွှေမန်းတို့ တာဝန်ယူကြပါတယ်။ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်အဖြစ် သူတို့ထက် ငယ်ရွယ်တဲ့ ဂျူနီယာဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ရပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကစ မဏ္ဍိုင်အသီးသီးကို ခေါင်းဆောင် အသီးသီးက တာဝန်ယူတဲ့ ပုံသဏ္ဍာန် အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားတာရော၊ အဲဒီ မဏ္ဍိုင်အသီးသီးမှာ တာဝန်ယူတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူ့ထက် စီနီယာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့်ပါ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဟာ အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေ ပြုရေးနဲ့ ခပ်ဝေးဝေး နေပြီး တပ်မတော် ကိစ္စတွေကိုပဲ တာဝန်ယူ ကိုင်တွယ်ခဲ့တာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။
သူတာဝန်ယူပြီးနောက်ပိုင်း နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားတဲ့ တပ်မတော်ရဲ့ ချို့ယွင်းချက်တွေကို ပြုပြင်တာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူလူထုကို ဒုက္ခအကြီးအကျယ် ပေးခဲ့တဲ့ ပေါ်တာဆွဲတဲ့ စနစ်ကို ဖျက်သိမ်း ပြစ်ပါတယ်။ ကလေးစစ်သား အသုံးပြုမှု အဆုံးသတ်နိုင်ရေး အတွက် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ပါ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပါတယ်။ ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်တွေမှာ တပ်မတော်က ကျူးလွန်လေ့ရှိတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်မှု ပေါင်းစုံကို လျော့ချနိုင်အောင် ကြိုးစားပါတယ်။ ရုပ်ဝတ္တုပိုင်းအရ နိမ့်ကျနေတဲ့ တပ်မတော်ကို ပြန်ပြီး ဖြည့်တင်းပါတယ်။ အရေးအကြီးဆုံး အချက်ကတော့ အဲဒီအချိန် တည်ဆဲ အစိုးရဖြစ်တဲ့ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကူညီ ပံ့ပိုးပေးတာပါပဲ။ ပြောရရင် တပ်မတော် ပုံရိပ် အထိုက်အလျောက် ကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။
အဲဒီကနေ ၄ နှစ်လောက်အကြာ ၂၀၁၅ နှစ်ဦးပိုင်းမှာတော့ ဖုန်ကျားရှင်းရဲ့ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့တွေ ကိုးကန့်နယ်မြေထဲ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်နဲ့ ကြုံရပါတယ်။ တပ်မတော်ဘက်က ထိခိုက်ကျဆုံးမှုများပြီး အထိနာခဲ့တာကိုကြည့်ရင် တပ်မတော်ရဲ့ တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းရည် အတော့်ကို အားနည်းနေတာ တွေ့မြင်လိုက်ကြရပါတယ်။ နောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA တပ်ဖွဲ့တွေ လက်နက်ခဲယမ်း အပြည့်အစုံနဲ့ အခြေချလာနိုင်တာ၊ တိုက်ပွဲတွေ ဆင်နွဲှလာနိုင်တာ၊ အဲဒီတိုက်ပွဲတွေမှာ တပ်မတော်ဘက်က ကြည်း၊ရေ၊လေ ရှိသမျှ အင်အားသုံး တိုက်ခိုက်တာတောင် အနိုင်ရအောင် တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းမရှိတာကို ကြည့်ရင် တပ်မတော်ရဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်နိုင်မှုနဲ့ တိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းရည် တိုးတက် မလာသေးတာကိုတော့ သတိပြုမိနိုင်ပါတယ်။
၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ၂၀၁၆ မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သမိုင်းဝင် အပြောင်းအလဲကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ၁၉၆၂ ခုနှစ်က စတွက်ရင် နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်အတွင်း ပြည်သူလူထု တင်မြှောက်လိုက်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့တရပ် အာဏာရလာတာပါ။
အင်န်အယ်လ်ဒီ အစိုးရ တက်လာတဲ့အခါ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ပုံစံ သိသိသာသာကြီး ပြောင်းသွားပါတယ်။ အရင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်နဲ့ မတူ အုပ်ချုပ်ရေး ကဏ္ဍနဲ့ ဥပဒေပြုရေးကဏ္ဍတွေမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ဖို့ ကြိုးစားတာ၊ ပါဝင်ပတ်သက်တာ တွေ့မြင်ကြရပါတယ်။ နိုင်ငံခြား သံတမန်တွေကို တွေ့ဆုံတာ၊ နိုင်ငံတကာ အစိုးရ အကြီးအကဲတွေနဲ့ တွေ့ဆုံတာတွေ ပုံမှန်လုပ်ပြီး တည်ဆဲ အစိုးရ လက်အောက်က မဟုတ်တဲ့၊ အာဏာတစ်စုံတရာရှိတဲ့ စင်ပြိုင်အစိုးရ ခေါင်းဆောင် သဖွယ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပုံဖော်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်ရာမှာလည်း ဦးဆောင်သူ အစိုးရကို အကူအညီပေးတဲ့ ပုံစံကနေ ကိုယ့်ဖာသာကိုယ် သဘောထား တင်းမာတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ရပ်တည် လှုပ်ရှားတာမျိုး လုပ်ပါတယ်။
အခုနောက်ဆုံး ၂၀၂၀ ထဲမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကာလ ပါတီ နိုင်ငံရေးထဲ ဝင်ပါတဲ့ အခြေအနေမျိုးအထိ ရောက်လာတာ တွေ့မြင်ကြရပါတယ်။ တရားဝင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုတာမျိုး မရှိပေမယ့် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီနဲ့ အတူရပ်တည်၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီ မဲရှုံးရတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မဲစာရင်းကိစ္စတွေ ဝင်လုပ်၊ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်၊ အဲဒီကနေ တဆင့် နိုင်ငံတော် သမ္မတကို အပြစ်တင်တာမျိုး အထိလုပ်ပါတယ်။ သက်တမ်းကုန်တော့မယ့် ဒုတိယအကြိမ် လွှတ်တော် ခေါ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုတာ၊ ငြင်းပယ်ခံရတော့ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ညီမညီ မေးခွန်းထုတ်ပြီး နိုင်ငံရေးပါတီ တစ်ခုသဖွယ် အတိုက်အခံ လုပ်နေတာတွေ တွေ့မြင်ကြရပါတယ်။ ဒါတွေအားလုံး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ တပ်မတော်က အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ရတာတွေပါ။
လက်ရှိ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ တပ်မတော်ကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်တာ သက်တမ်းကို ပြန်ကြည့်ရင် အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးနဲ့ အခြားကိစ္စတွေကို ဝင်မပါပဲ၊ စိတ်မဝင်စားပဲနဲ့ တပ်မတော် ရေးရာတွေကိုပဲ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အချိန်အခါတွေတုန်းက တပ်မတော်ရဲ့ ပုံရိပ် ပိုပြီးကောင်းမွန်လာသလို၊ တိုးတက် ဖြစ်ထွန်းမှုတွေကိုလည်း ရရှိခဲ့တာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ အင်န်အယ်လ်ဒီ အစိုးရ လက်ထက် ရောက်လာတော့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုနဲ့ အကောင်အထည် ဖော်ရာ နယ်ပယ်တွေဟာ တပ်မတော် ကိစ္စတွေတင်မက အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးနဲ့ ပါတီနိုင်ငံရေး အထိ ရောက်ခဲ့လေတော့ တပ်မတော်ရဲ့ ပုံရိပ်နဲ့ စွမ်းရည် ကျဆင်းသွားပြန်တာကို သတိပြုမိနိုင်ပါတယ်။ ခုဆိုရင် တပ်မတော်ဟာ BGF အပါအဝင် ဘယ် သူပုန်အဖွဲ့အစည်းကိုမှ ကောင်းကောင်း မထိန်းချုပ်နိုင်သလို၊ ပြည်နယ်တွေမှာ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေရဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် ဆက်ကြေးကောက်ချင်သလိုကောက်၊ ဖမ်းချင်သလိုဖမ်း၊ သတ်ချင်သလို သတ် ပြသနာမျိုးတွေကိုတောင် ကိုင်တွယ်၊ အကာအကွယ် ပေးနိုင်စွမ်း ရှိမနေပါဘူး။ ဒါတွေကို ကြည့်လိုက်ရင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် အနေနဲ့ တပ်မတော်အရေးအရာ ကိစ္စတွေကိုပဲ အာရုံစိုက်ပြီး ကြိုးစား လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်ခြင်းသည်သာ တပ်မတော် အတွက်ရော၊ တိုင်းပြည် အတွက်ပါ ကောင်းမွန်တဲ့ ရလာဒ်တွေ ပေါ်ထွက်လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
-----------------------------------------
တပျမတောျရဲ့ ၁၀ နှဈတာခရီး ဘယျလို အကဲဖွတျနိုငျမလဲ
လကျရှိ ၂၀၂၁ ခုနှဈဟာ ဆိုရငျ မွနျမာ့တပျမတောျ အနနေဲ့ သူ့တပျမတောျသူ သီးခွား ရပျတညျခဲ့တာ ၁၀ နှဈ ပွည့ျခဲ့ပါပွီ။ လှနျခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှဈ ရှေ့ပိုငျးကာလတုနျးကဆိုရငျ ဗိုလျခြုပျကွီးတှဟော စဈအာဏာရှငျ စနဈနဲ့ နိုငျငံကို အုပျခြုပျခဲ့ပွီး တပျမတောျကို ကိုငျတှယျခဲ့ရုံမက စီးပှားရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုရေး၊ ဥပဒပွေုရေး အပါအဝငျ တိုငျးပွညျ တဈခုလုံးကို အုပျခြုပျ မငျးလုပျခဲ့လို့ပါပဲ။ အဲလို စဈအာဏာရှငျ စနဈနဲ့ အုပျခြုပျခဲ့လို့လညျး မွနျမာနိုငျငံဟာ စီးပှားရေး နိမ့ျကရြုံမက ပညာရေး အပါအဝငျ အဖကျဖကျက ယိုယှငျး ကဆြငျးသှားတဲ့ အခွအေနတှေေ ကွုံခဲ့ကွရပါတယျ။ နိုငျငံက အဲလို အဖကျဖကျက ယိုယှငျးကဆြငျးခဲ့ပမေယ့ျ တပျမတောျကရော အခွအေနကေောငျးသလား ဆိုတော့ အဲလို မဟုတျပွနျပါဘူး။ ပွညျထောငျစု တပျမတောျ ပုံစံ မဟုတျတော့တဲ့၊ အဖကျဖကျက မပွည့ျမစုံ ဖွဈတဲ့အပွငျ တိုကျရညျ ခိုကျရညျလညျး ကဆြငျးခဲ့ပွီး လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖေါကျမှု မြိုးစုံကွောင့ျ နိုငျငံတကာရဲ့ ကဲ့ရဲ့ ပွဈတငျ ဖယျကဉြျတာကိုတောငျ ခံခဲ့ရပါတယျ။ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအရ ကငြျးပတဲ့ ၂၀၁၀ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲအပွီး နောကျပိုငျး ၂၀၁၁ ခုနှဈ အရောကျမှာတော့ အခွအေနတှေေ ပွောငျးလဲသှားခဲ့ပါတယျ။ အုပျခြုပျရေး၊ ဥပဒပွေုရေးနဲ့ တရားစီရငျရေး မဏ်ဍိုငျ အသီးသီးပေါျပေါကျ၊ ဦးဆောငျမယ့ျသူတှလေညျး ရှေးခယြျ ပွီးသှားတဲ့အခါ အဲဒီအခြိနျက တပျမတောျ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျရဲ့ လကျအောကျမှာ တပျမတောျ နဲ့ ဝနျကွီးဌာန (၃) ခုပဲ ကနြျခဲ့တဲ့ အနအေထား ရောကျသှားပါတယျ။ တဈနညျးပွောရရငျ တပျမတောျ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျဟာ သူ့အရငျ ကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ တဈဖွဈလဲ စဈအာဏာရှငျတှနေဲ့ မတူပဲ တပျမတောျကိုပဲ သီးသန့ျ ကိုငျတှယျရတဲ့ အနအေထား ရောကျခဲ့တာမြိုးပါ။ ဒီလို အခွအေနအေောကျမှာ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျ အနနေဲ့ ဘာတှေ အကောငျအထညျ ဖောျ ဆောငျရှကျခဲ့ပါသလဲ၊ သူ့လကျထကျ ၁၀ နှဈတာကာလအတှငျး တပျမတောျ ဘာတှေ ပွောငျးလဲလာသလဲ ဆိုတာ စိတျဝငျစားဖို့ ကောငျးတဲ့ ကိစ်စ ဖွဈလာပါတယျ။
၂၀၁၁ ခုနှဈကို ပွနျကွည့ျရငျ အုပျခြုပျရေး မဏ်ဍိုငျ ခေါငျးဆောငျ အဖွဈ ဗိုလျခြုပျကွီးဟောငျး ဦးသိနျးစိနျ၊ ဥပဒပွေုရေး မဏ်ဍိုငျ ခေါငျးဆောငျ အဖွဈ လှှတျတောျ ဥက်ကဌ ဗိုလျခြုပျကွီးဟောငျး သူရရှှမေနျးတို့ တာဝနျယူကွပါတယျ။ တပျမတောျ ခေါငျးဆောငျအဖွဈ သူတို့ထကျ ငယျရှယျတဲ့ ဂြူနီယာဖွဈတဲ့ ဗိုလျခြုပျကွီး မငျးအောငျလှိုငျက ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျ တာဝနျ ထမျးဆောငျရပါတယျ။ အဲဒီအခြိနျကစ မဏ်ဍိုငျအသီးသီးကို ခေါငျးဆောငျ အသီးသီးက တာဝနျယူတဲ့ ပုံသဏ်ဍာနျ အဖွဈ ပွောငျးလဲသှားတာရော၊ အဲဒီ မဏ်ဍိုငျအသီးသီးမှာ တာဝနျယူတဲ့ ခေါငျးဆောငျတှဟော သူ့ထကျ စီနီယာ ဗိုလျခြုပျကွီးတှေ ဖွဈနတောကွောင့ျပါ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျကွီး မငျးအောငျလှိုငျဟာ အုပျခြုပျရေး၊ ဥပဒေ ပွုရေးနဲ့ ခပျဝေးဝေး နပွေီး တပျမတောျ ကိစ်စတှကေိုပဲ တာဝနျယူ ကိုငျတှယျခဲ့တာ တှေ့နိုငျပါတယျ။
သူတာဝနျယူပွီးနောကျပိုငျး နာမညျဆိုးနဲ့ ကြောျကွားတဲ့ တပျမတောျရဲ့ ခြို့ယှငျးခကြျတှကေို ပွုပွငျတာ တှေ့နိုငျပါတယျ။ ပွညျသူလူထုကို ဒုက်ခအကွီးအကယြျ ပေးခဲ့တဲ့ ပေါျတာဆှဲတဲ့ စနဈကို ဖကြျသိမျး ပွဈပါတယျ။ ကလေးစဈသား အသုံးပွုမှု အဆုံးသတျနိုငျရေး အတှကျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝိုငျးနဲ့ပါ ပူးပေါငျး ဆောငျရှကျပါတယျ။ ရှေ့တနျး စဈမွပွေငျတှမှော တပျမတောျက ကြူးလှနျလေ့ရှိတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖေါကျမှု ပေါငျးစုံကို လြော့ခနြိုငျအောငျ ကွိုးစားပါတယျ။ ရုပျဝတ်တုပိုငျးအရ နိမ့ျကနြတေဲ့ တပျမတောျကို ပွနျပွီး ဖွည့ျတငျးပါတယျ။ အရေးအကွီးဆုံး အခကြျကတော့ အဲဒီအခြိနျ တညျဆဲ အစိုးရဖွဈတဲ့ သမ်မတ ဦးသိနျးစိနျရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျကို ကူညီ ပံ့ပိုးပေးတာပါပဲ။ ပွောရရငျ တပျမတောျ ပုံရိပျ အထိုကျအလြောကျ ကောငျးအောငျ လုပျနိုငျခဲ့တာ တှေ့ရပါတယျ။
အဲဒီကနေ ၄ နှဈလောကျအကွာ ၂၀၁၅ နှဈဦးပိုငျးမှာတော့ ဖုနျကြားရှငျးရဲ့ ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့တှေ ကိုးကန့ျနယျမွထေဲ ဝငျရောကျတိုကျခိုကျတဲ့ ဖွဈရပျနဲ့ ကွုံရပါတယျ။ တပျမတောျဘကျက ထိခိုကျကဆြုံးမှုမြားပွီး အထိနာခဲ့တာကိုကွည့ျရငျ တပျမတောျရဲ့ တိုကျခိုကျရေး စှမျးရညျ အတော့ျကို အားနညျးနတော တှေ့မွငျလိုကျကွရပါတယျ။ နောကျပိုငျး ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA တပျဖှဲ့တှေ လကျနကျခဲယမျး အပွည့ျအစုံနဲ့ အခွခေလြာနိုငျတာ၊ တိုကျပှဲတှေ ဆငျနှဲှလာနိုငျတာ၊ အဲဒီတိုကျပှဲတှမှော တပျမတောျဘကျက ကွညျး၊ရေ၊လေ ရှိသမြှ အငျအားသုံး တိုကျခိုကျတာတောငျ အနိုငျရအောငျ တိုကျခိုကျနိုငျစှမျးမရှိတာကို ကွည့ျရငျ တပျမတောျရဲ့ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ ဆောငျရှကျနိုငျမှုနဲ့ တိုကျခိုကျရေး စှမျးရညျ တိုးတကျ မလာသေးတာကိုတော့ သတိပွုမိနိုငျပါတယျ။
၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲအပွီး ၂၀၁၆ မှာတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ သမိုငျးဝငျ အပွောငျးအလဲကွီး ဖွဈပါတယျ။ အဲဒါကတော့ ၁၉၆၂ ခုနှဈက စတှကျရငျ နှဈပေါငျး ၅၀ ကြောျအတှငျး ပွညျသူလူထု တငျမွှောကျလိုကျတဲ့ အစိုးရအဖှဲ့တရပျ အာဏာရလာတာပါ။
အငျနျအယျလျဒီ အစိုးရ တကျလာတဲ့အခါ တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျရဲ့ ပုံစံ သိသိသာသာကွီး ပွောငျးသှားပါတယျ။ အရငျ သမ်မတ ဦးသိနျးစိနျ အစိုးရလကျထကျနဲ့ မတူ အုပျခြုပျရေး ကဏ်ဍနဲ့ ဥပဒပွေုရေးကဏ်ဍတှမှော ပါဝငျပတျသကျဖို့ ကွိုးစားတာ၊ ပါဝငျပတျသကျတာ တှေ့မွငျကွရပါတယျ။ နိုငျငံခွား သံတမနျတှကေို တှေ့ဆုံတာ၊ နိုငျငံတကာ အစိုးရ အကွီးအကဲတှနေဲ့ တှေ့ဆုံတာတှေ ပုံမှနျလုပျပွီး တညျဆဲ အစိုးရ လကျအောကျက မဟုတျတဲ့၊ အာဏာတဈစုံတရာရှိတဲ့ စငျပွိုငျအစိုးရ ခေါငျးဆောငျ သဖှယျ ကိုယ့ျကိုယျကိုယျ ပုံဖောျပါတယျ။ ငွိမျးခမြျးရေး ဖောျဆောငျရာမှာလညျး ဦးဆောငျသူ အစိုးရကို အကူအညီပေးတဲ့ ပုံစံကနေ ကိုယ့ျဖာသာကိုယျ သဘောထား တငျးမာတဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ ရပျတညျ လှုပျရှားတာမြိုး လုပျပါတယျ။
အခုနောကျဆုံး ၂၀၂၀ ထဲမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲကာလ ပါတီ နိုငျငံရေးထဲ ဝငျပါတဲ့ အခွအေနမြေိုးအထိ ရောကျလာတာ တှေ့မွငျကွရပါတယျ။ တရားဝငျ ထုတျဖောျပွောဆိုတာမြိုး မရှိပမေယ့ျ ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီနဲ့ အတူရပျတညျ၊ ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီ မဲရှုံးရတဲ့ ကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီး မဲစာရငျးကိစ်စတှေ ဝငျလုပျ၊ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ၊ အဲဒီကနေ တဆင့ျ နိုငျငံတောျ သမ်မတကို အပွဈတငျတာမြိုး အထိလုပျပါတယျ။ သကျတမျးကုနျတော့မယ့ျ ဒုတိယအကွိမျ လှှတျတောျ ခေါျပေးဖို့ တောငျးဆိုတာ၊ ငွငျးပယျခံရတော့ ဖှဲ့စညျးပုံနဲ့ ညီမညီ မေးခှနျးထုတျပွီး နိုငျငံရေးပါတီ တဈခုသဖှယျ အတိုကျအခံ လုပျနတောတှေ တှေ့မွငျကွရပါတယျ။ ဒါတှအေားလုံး ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျရဲ့ ဦးဆောငျမှုအောကျမှာ တပျမတောျက အကောငျအထညျ ဖောျခဲ့ရတာတှပေါ။
လကျရှိ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျရဲ့ တပျမတောျကို ကိုငျတှယျခဲ့တဲ့ ၁၀ နှဈတာ သကျတမျးကို ပွနျကွည့ျရငျ အုပျခြုပျရေး၊ ဥပဒပွေုရေးနဲ့ အခွားကိစ်စတှကေို ဝငျမပါပဲ၊ စိတျမဝငျစားပဲနဲ့ တပျမတောျ ရေးရာတှကေိုပဲ ကိုငျတှယျခဲ့တဲ့ အခြိနျအခါတှတေုနျးက တပျမတောျရဲ့ ပုံရိပျ ပိုပွီးကောငျးမှနျလာသလို၊ တိုးတကျ ဖွဈထှနျးမှုတှကေိုလညျး ရရှိခဲ့တာ တှေ့နိုငျပါတယျ။ အငျနျအယျလျဒီ အစိုးရ လကျထကျ ရောကျလာတော့ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျရဲ့ စိတျဝငျစားမှုနဲ့ အကောငျအထညျ ဖောျရာ နယျပယျတှဟော တပျမတောျ ကိစ်စတှတေငျမက အုပျခြုပျရေး၊ ဥပဒပွေုရေးနဲ့ ပါတီနိုငျငံရေး အထိ ရောကျခဲ့လတေော့ တပျမတောျရဲ့ ပုံရိပျနဲ့ စှမျးရညျ ကဆြငျးသှားပွနျတာကို သတိပွုမိနိုငျပါတယျ။ ခုဆိုရငျ တပျမတောျဟာ BGF အပါအဝငျ ဘယျ သူပုနျအဖှဲ့အစညျးကိုမှ ကောငျးကောငျး မထိနျးခြုပျနိုငျသလို၊ ပွညျနယျတှမှော လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တှရေဲ့ ပွညျသူတှအေပေါျ ဆကျကွေးကောကျခငြျသလိုကောကျ၊ ဖမျးခငြျသလိုဖမျး၊ သတျခငြျသလို သတျ ပွသနာမြိုးတှကေိုတောငျ ကိုငျတှယျ၊ အကာအကှယျ ပေးနိုငျစှမျး ရှိမနပေါဘူး။ ဒါတှကေို ကွည့ျလိုကျရငျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျ အနနေဲ့ တပျမတောျအရေးအရာ ကိစ်စတှကေိုပဲ အာရုံစိုကျပွီး ကွိုးစား လုပျကိုငျ ဆောငျရှကျခွငျးသညျသာ တပျမတောျ အတှကျရော၊ တိုငျးပွညျ အတှကျပါ ကောငျးမှနျတဲ့ ရလာဒျတှေ ပေါျထှကျလာနိုငျမှာ ဖွဈပါကွောငျး တငျပွလိုကျရပါတယျ။