ဗြိတိန် လေတပ်မတော်ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ အင်မတန် လူသိများထင်ရှားတဲ့ Spitfire လေယာဉ် တချို့ကို မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ မြှုပ်နှံ သိမ်းဆည်းထားခဲ့တာကို ရှာဖွေတူးဖော်မယ့် ကျွမ်းကျင်သူအဖွဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့က မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာကြပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော်ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာစစ်အတွင်း အသုံးပြုခဲ့တဲ့ ဒီတိုက်လေယာဉ်တွေကို ဘယ်သူတွေက၊ ဘာအတွက် မြန်မာနိုင်ငံ ထဲမှာ မြှုပ်နှံ ဖွက်ထားခဲ့ပြီး အခုဘာကြောင့် ပြန်တူးဖော်ကြမယ် ဆိုတာကို မမိုးဖြူက တင်ပြထားပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော်က ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်းမှာ ဗြိတိန် လေတပ်မတော်က အားထားရတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ် တော်တော်များများကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးခါနီးမှာ မြန်မာ့မြေပြင်အောက် လုံလုံခြုံခြုံ သိမ်းဖွက်သွားခဲ့ကြတာပါ။ အခုအချိန်မှာ သမိုင်းတန်ဖိုး ကြီးမားလှတဲ့ ဒီ စစ်သုံးလေယာဉ်တွေကို မြန်မာအစိုးရရဲ့ခွင့်ပြုချက်နဲ့ ပြန်ပြီး တူးဖော်ဖို့အတွက် ကျွမ်းကျင်သူအဖွဲ့တွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်လာကြတာပါ။ အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်တဲ့ David Cundall က ဒီ တိုက်လေယာဉ်ပျံတွေ ပြန်ပြီး ဖော်ထုတ်ဖို့ သူ ဘယ်လောက် ကြိုးစားခဲ့ရတယ် ဆိုတာကို အခုလို ပြောပြပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြှုပ်ထားခဲ့တဲ့ ဒီတိုက်လေယာဉ်တွေကို ၁၇ နှစ်ကြာအောင် ကျနော်တို့ လိုက်ရှာခဲ့ရတာပါ။ ဒီ လေယာဉ်တွေ ဘယ်မှာရှိတယ် ဆိုတဲ့နေရာကို ကျနော်တို့ တော်တော်လေး သေသေချာချာ သိနေပါပြီ။ ဒါကြောင့်လဲ ကွင်းဆင်း ဆောင်ရွက်မယ့် ကျွမ်းကျင်သူတွေ၊ မှတ်တမ်းတင် ရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးမယ့်အဖွဲ့တွေနဲ့ ရှေးဟောင်း သုတေသန ပညာရှင်တွေ အားလုံး ၂၁ ယောက် ပါဝင်တဲ့အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ပြီး ကျနော် လာခဲ့တာပါ။ သုတေသန ပညာရှင်တွေက ၁၀ ရက်လောက် အချိန်ယူပြီး သုတေသန နဲ့ တိုင်းထွာရေးတွေ လုပ်ပြီးရင်တော့ ကျနော်တို့ စပြီး တူးဖော်ပါမယ်။ သီတင်း ၄ ပတ်ကနေ ၆ ပတ်အတွင်း လုပ်ငန်းအပြီးသတ်မယ်လို့လည်း ယူဆပါတယ်။”
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မီး ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှာ အဆုံးသတ်သွားတဲ့အခါ ဗြိတိန်လေတပ်ရဲ့ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေကို ရန်ကုန် မင်္ဂလာဒုံ လေဆိပ်နားမှာ စနစ်တကျ မြှုပ်နှံထားခဲ့ပါတယ်။ ဒီလေယာဉ်ပျံတွေကို ပြန်ပြီးတော့ တူးဖော် တွေ့ရှိလိမ့်မယ်လို့လည်း ဗြိတိန် ကျွမ်းကျင်သူ အဖွဲ့က မျှော်လင့်နေကြတာပါ။
Spitfire တိုက်လေယာဉ် အမျိုးအစား ဟာ အခုချိန်ထိ ထင်ရှား ကျော်ကြားလှတဲ့ လေယာဉ်ဖြစ်ပြီး ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ ပျံသန်းနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေ မရှိသလောက် နည်းပါးသွားခဲ့ပါပြီ။ လယ်ယာလုပ်ငန်းနဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် David Cundall ဦးဆောင်တဲ့ ရှာဖွေရေး အဖွဲ့ကတော့ ဒီ တိုက်လေယာဉ်တွေကို ပြန်ရှာတွေ့ရင် သေသေချာချာ ထိန်းသိမ်းထားမယ်လို့ မျှော်လင့်ပြင်ဆင် ထားကြပါတယ်။
ရှေးဟောင်း သုတေသန ပညာရှင်တွေရဲ့ ၁၀ ရက်ကြာ ကွင်းဆင်း သုတေသန စစ်ဆေးမှုတွေ ပြီးရင် အဖွဲ့ဝင် ၂၁ ယောက်ပါတဲ့ အဖွဲ့က သူတို့ရဲ့ တူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို စကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ လေယာဉ်ပျံတွေကို သစ်သားသေတ္တာတွေထဲမှာ ထည့်ပြီးတော့ မြေအောက် ပေ ၃၀ အနက်မှာ မြှုပ်နှံ သိမ်းဆည်းထားတာ ဖြစ်ပြီး ရက်သတ္တပတ် ၆ ပတ် အတွင်း ရှာဖွေရေး လုပ်ငန်းတွေ အပြီးသတ်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ အဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းက လေယာဉ်တူးဖို့ သက်သက်တော့ မဟုတ်ပါဘူးလို့ သုတေသန ပညာရှင် Andy Brockman က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ခုမှ လုပ်ငန်း စရမှာပါ။ Tutankamen ရဲ့ အုပ်ဂူ လို ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ်တွေကို တူးဖော်ရတဲ့အလုပ်ဟာ အချိန်ယူရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ယူဆထားတဲ့ နေရာမှာ တိုက်လေယာဉ်တွေကို တွေ့ပြီ ဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အင်မတန် စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတဲ့ ဇာတ်လမ်းတပုဒ် ဖြစ်လာမှာပါ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီးက အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ တရုတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ဘယ်လို တွေ့ဆုံ စေခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန် ဇာတ်လမ်းကို ရှာဖွေပြီး ပြန် ပြောပြဖို့ အခုလို ကျနော်တို့ ရန်ကုန် လေဆိပ်ကို လာခဲ့တာပါ။ Spitfire လေယာဉ်တွေ ရှာဖို့သက်သက်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။”
ဒီ တိုက်လေယာဉ်တွေကို ရှာဖွေ တူးဖော်တဲ့အခါ ပုံစံမပျက် တွေ့ရဖို့ မျှော်လင့်ထားကြပေမဲ့ သံချေးတွေ တက်ပြီး ပျက်စီး ယိုယွင်းနေတဲ့ သံထည် အပိုင်းအစတွေ အဖြစ်နဲ့လည်း တွေ့ရနိုင်တာပဲ လို့ သုတေသန ပညာရှင် Brockman က ပြောပါတယ်။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးခါနီးမှာ အမေရိကန် စစ်အင်ဂျင်နီယာတွေက ဒီ တိုက်လေယာဉ်ပျံတွေကို တွင်းတူး မြှုပ်နှံခဲ့ကြတယ်လို့ သူတို့က ယူဆပါတယ်။
အခု စွန့်စား ရှာဖွေမှုကို ပံ့ပိုးပေးသူ ကတော့ World of Warplane ‘စစ်လေယာဉ်တွေရဲ့ကမ္ဘာ’ လို့ အမည်ရတဲ့ ကစားနည်းနဲ့ World of Tank ‘သံချပ်ကာကား ကမ္ဘာ’ လို့ အမည်တပ်ထားတဲ့ ဗွီဒီယို ဂိမ်း တွေနဲ့ နံမည်ကြီးခဲ့တဲ့ ဘဲလားရု ဗွီဒီယိုဂိမ်း ကုမ္ပဏီ wargaming.net ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီရဲ့ အထူး စီမံကိန်း ညွှန်ကြားရေးမှူး Tracy Spaight ကတော့ Spitfire လေယာဉ် ရှာဖွေ တူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းအတွက် ဒေါ်လာ ၅ သိန်း ထောက်ပံ့မှာ ဖြစ်ပြီးတော့ လိုအပ်ရင် နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၅ သိန်းနဲ့ ဒီထက်ပိုတဲ့ ငွေကြေးတွေကိုလည်း ကူညီထောက်ပံ့မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရန်ကုန် မင်္ဂလာဒုံ လေဆိပ်နားမှာ Spitfire တိုက်လေယာဉ် ၃၆ စင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမှာ ၁၈ စင်းနဲ့ မိတ္ထီလာမှာ ၆ စင်း မြေကြီးအောက် မြှုပ်ထားတယ်လို့ ရှာဖွေရေးအဖွဲ့က ယူဆပါတယ်။
လေထဲမှာ မိုင် ၃၆၀ လောက်အရှိန်နဲ့ ပျံသန်းနိုင်တဲ့ ဒီ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေဟာ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဂျာမန်ဗုံးကျဲ လေယာဉ်ပျံတွေကို အသာစီးရခဲ့တဲ့ ဗြိတိန် လေတပ်မတော်ရဲ့ အမြန်ဆုံး မောင်းနိုင်တဲ့ တိုက်လေယာဉ်တွေအဖြစ် အင်မတန်မှ ထင်ရှား ကျော်ကြားခဲ့တာပါ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီး အပြီးမှာတော့ ပဲ့ထိန်းတပ် အမျိုးအစား ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ ခေတ်မှိန်လာခဲ့ ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဗြိတိန် လေတပ်ကတော့ လေလိုမြန်တယ်လို့ နံမည်ကြီးတဲ့ ဒီ Spitfire တိုက်လေယာဉ်ပေါင်း အစီး ၂ သောင်းလောက် တည်ဆောက် ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော်က ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်းမှာ ဗြိတိန် လေတပ်မတော်က အားထားရတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ် တော်တော်များများကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးခါနီးမှာ မြန်မာ့မြေပြင်အောက် လုံလုံခြုံခြုံ သိမ်းဖွက်သွားခဲ့ကြတာပါ။ အခုအချိန်မှာ သမိုင်းတန်ဖိုး ကြီးမားလှတဲ့ ဒီ စစ်သုံးလေယာဉ်တွေကို မြန်မာအစိုးရရဲ့ခွင့်ပြုချက်နဲ့ ပြန်ပြီး တူးဖော်ဖို့အတွက် ကျွမ်းကျင်သူအဖွဲ့တွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်လာကြတာပါ။ အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်တဲ့ David Cundall က ဒီ တိုက်လေယာဉ်ပျံတွေ ပြန်ပြီး ဖော်ထုတ်ဖို့ သူ ဘယ်လောက် ကြိုးစားခဲ့ရတယ် ဆိုတာကို အခုလို ပြောပြပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြှုပ်ထားခဲ့တဲ့ ဒီတိုက်လေယာဉ်တွေကို ၁၇ နှစ်ကြာအောင် ကျနော်တို့ လိုက်ရှာခဲ့ရတာပါ။ ဒီ လေယာဉ်တွေ ဘယ်မှာရှိတယ် ဆိုတဲ့နေရာကို ကျနော်တို့ တော်တော်လေး သေသေချာချာ သိနေပါပြီ။ ဒါကြောင့်လဲ ကွင်းဆင်း ဆောင်ရွက်မယ့် ကျွမ်းကျင်သူတွေ၊ မှတ်တမ်းတင် ရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးမယ့်အဖွဲ့တွေနဲ့ ရှေးဟောင်း သုတေသန ပညာရှင်တွေ အားလုံး ၂၁ ယောက် ပါဝင်တဲ့အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ပြီး ကျနော် လာခဲ့တာပါ။ သုတေသန ပညာရှင်တွေက ၁၀ ရက်လောက် အချိန်ယူပြီး သုတေသန နဲ့ တိုင်းထွာရေးတွေ လုပ်ပြီးရင်တော့ ကျနော်တို့ စပြီး တူးဖော်ပါမယ်။ သီတင်း ၄ ပတ်ကနေ ၆ ပတ်အတွင်း လုပ်ငန်းအပြီးသတ်မယ်လို့လည်း ယူဆပါတယ်။”
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မီး ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှာ အဆုံးသတ်သွားတဲ့အခါ ဗြိတိန်လေတပ်ရဲ့ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေကို ရန်ကုန် မင်္ဂလာဒုံ လေဆိပ်နားမှာ စနစ်တကျ မြှုပ်နှံထားခဲ့ပါတယ်။ ဒီလေယာဉ်ပျံတွေကို ပြန်ပြီးတော့ တူးဖော် တွေ့ရှိလိမ့်မယ်လို့လည်း ဗြိတိန် ကျွမ်းကျင်သူ အဖွဲ့က မျှော်လင့်နေကြတာပါ။
Spitfire တိုက်လေယာဉ် အမျိုးအစား ဟာ အခုချိန်ထိ ထင်ရှား ကျော်ကြားလှတဲ့ လေယာဉ်ဖြစ်ပြီး ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ ပျံသန်းနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိတဲ့ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေ မရှိသလောက် နည်းပါးသွားခဲ့ပါပြီ။ လယ်ယာလုပ်ငန်းနဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် David Cundall ဦးဆောင်တဲ့ ရှာဖွေရေး အဖွဲ့ကတော့ ဒီ တိုက်လေယာဉ်တွေကို ပြန်ရှာတွေ့ရင် သေသေချာချာ ထိန်းသိမ်းထားမယ်လို့ မျှော်လင့်ပြင်ဆင် ထားကြပါတယ်။
ရှေးဟောင်း သုတေသန ပညာရှင်တွေရဲ့ ၁၀ ရက်ကြာ ကွင်းဆင်း သုတေသန စစ်ဆေးမှုတွေ ပြီးရင် အဖွဲ့ဝင် ၂၁ ယောက်ပါတဲ့ အဖွဲ့က သူတို့ရဲ့ တူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို စကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ လေယာဉ်ပျံတွေကို သစ်သားသေတ္တာတွေထဲမှာ ထည့်ပြီးတော့ မြေအောက် ပေ ၃၀ အနက်မှာ မြှုပ်နှံ သိမ်းဆည်းထားတာ ဖြစ်ပြီး ရက်သတ္တပတ် ၆ ပတ် အတွင်း ရှာဖွေရေး လုပ်ငန်းတွေ အပြီးသတ်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ အဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းက လေယာဉ်တူးဖို့ သက်သက်တော့ မဟုတ်ပါဘူးလို့ သုတေသန ပညာရှင် Andy Brockman က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ခုမှ လုပ်ငန်း စရမှာပါ။ Tutankamen ရဲ့ အုပ်ဂူ လို ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ်တွေကို တူးဖော်ရတဲ့အလုပ်ဟာ အချိန်ယူရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ယူဆထားတဲ့ နေရာမှာ တိုက်လေယာဉ်တွေကို တွေ့ပြီ ဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အင်မတန် စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတဲ့ ဇာတ်လမ်းတပုဒ် ဖြစ်လာမှာပါ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီးက အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ တရုတ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ဘယ်လို တွေ့ဆုံ စေခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန် ဇာတ်လမ်းကို ရှာဖွေပြီး ပြန် ပြောပြဖို့ အခုလို ကျနော်တို့ ရန်ကုန် လေဆိပ်ကို လာခဲ့တာပါ။ Spitfire လေယာဉ်တွေ ရှာဖို့သက်သက်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။”
ဒီ တိုက်လေယာဉ်တွေကို ရှာဖွေ တူးဖော်တဲ့အခါ ပုံစံမပျက် တွေ့ရဖို့ မျှော်လင့်ထားကြပေမဲ့ သံချေးတွေ တက်ပြီး ပျက်စီး ယိုယွင်းနေတဲ့ သံထည် အပိုင်းအစတွေ အဖြစ်နဲ့လည်း တွေ့ရနိုင်တာပဲ လို့ သုတေသန ပညာရှင် Brockman က ပြောပါတယ်။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးခါနီးမှာ အမေရိကန် စစ်အင်ဂျင်နီယာတွေက ဒီ တိုက်လေယာဉ်ပျံတွေကို တွင်းတူး မြှုပ်နှံခဲ့ကြတယ်လို့ သူတို့က ယူဆပါတယ်။
အခု စွန့်စား ရှာဖွေမှုကို ပံ့ပိုးပေးသူ ကတော့ World of Warplane ‘စစ်လေယာဉ်တွေရဲ့ကမ္ဘာ’ လို့ အမည်ရတဲ့ ကစားနည်းနဲ့ World of Tank ‘သံချပ်ကာကား ကမ္ဘာ’ လို့ အမည်တပ်ထားတဲ့ ဗွီဒီယို ဂိမ်း တွေနဲ့ နံမည်ကြီးခဲ့တဲ့ ဘဲလားရု ဗွီဒီယိုဂိမ်း ကုမ္ပဏီ wargaming.net ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကုမ္ပဏီရဲ့ အထူး စီမံကိန်း ညွှန်ကြားရေးမှူး Tracy Spaight ကတော့ Spitfire လေယာဉ် ရှာဖွေ တူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းအတွက် ဒေါ်လာ ၅ သိန်း ထောက်ပံ့မှာ ဖြစ်ပြီးတော့ လိုအပ်ရင် နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၅ သိန်းနဲ့ ဒီထက်ပိုတဲ့ ငွေကြေးတွေကိုလည်း ကူညီထောက်ပံ့မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရန်ကုန် မင်္ဂလာဒုံ လေဆိပ်နားမှာ Spitfire တိုက်လေယာဉ် ၃၆ စင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမှာ ၁၈ စင်းနဲ့ မိတ္ထီလာမှာ ၆ စင်း မြေကြီးအောက် မြှုပ်ထားတယ်လို့ ရှာဖွေရေးအဖွဲ့က ယူဆပါတယ်။
လေထဲမှာ မိုင် ၃၆၀ လောက်အရှိန်နဲ့ ပျံသန်းနိုင်တဲ့ ဒီ Spitfire တိုက်လေယာဉ်တွေဟာ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဂျာမန်ဗုံးကျဲ လေယာဉ်ပျံတွေကို အသာစီးရခဲ့တဲ့ ဗြိတိန် လေတပ်မတော်ရဲ့ အမြန်ဆုံး မောင်းနိုင်တဲ့ တိုက်လေယာဉ်တွေအဖြစ် အင်မတန်မှ ထင်ရှား ကျော်ကြားခဲ့တာပါ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီး အပြီးမှာတော့ ပဲ့ထိန်းတပ် အမျိုးအစား ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ ခေတ်မှိန်လာခဲ့ ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဗြိတိန် လေတပ်ကတော့ လေလိုမြန်တယ်လို့ နံမည်ကြီးတဲ့ ဒီ Spitfire တိုက်လေယာဉ်ပေါင်း အစီး ၂ သောင်းလောက် တည်ဆောက် ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
