ဒီတပါတ္ေတာ့ လယ္ယာကိုင္းကၽြန္း စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းလုပ္ေနသူ ရာႏံႈး ၈၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးအတြက္ ေပါ့ေပါ့ဆဆပဲ တြက္တတ္ၾကတဲ့ အေလ့အထကို ျပဳျပင္ဖို႔သင့္ေနၿပီဆိုတာကို စကၤာပူႏိုင္ငံက လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပး ဦးေအးၿငိမ္းက ေျပာျပေပးမွာပါ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္ထဲမွာ မေတာ္တဆ ျဖစ္တာတို႔ ေသဆံုးတာတို႔ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒီလုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးေပါ့။ ဒီလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ၀င္ၿပီးလုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြက အိမ္ေထာင္ဦးစီးေတြ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ရဲ့ သားႀကီးသမီးႀကီးေတြ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ အနဲဆံုးကေတာ့ မိမိ မိသားစုကို ရွာေဖြၿပီးေတာ့ ေကၽြးေမြးေနတဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ သူတို႔သာ တစံုတရာ ျဖစ္သြားမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ အဲဒီမိသားစု တစုလံုး နစ္နာပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ သားေတြသမီးေတြ၊ ေက်ာင္းကို ဆက္ၿပီးမတက္ႏိုင္ ေတာ့ဘူး။ တကယ္လို႔ ေဆးကုသေနတဲ့ မိအိုဖအိုေတြ ရွိမယ္ဆိုရင္ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆးကုသခံဖို႔ မရွိႏိုင္ဘူး။ ေနာက္အနဲဆံုးေတာ့ အိမ္ေထာင္ရဲ့ စား၀တ္ေနေရး ေတာ္ေတာ္ က်ပ္တည္းသြားမယ္ ေပါ့ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔က အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ အသက္ေသတာတင္ မဟုတ္ပဲနဲ႔ သူ႔မွာ တကယ္လို႔ ကိုယ္လက္အဂၤါ ထိခိုက္မယ္၊ တကယ္လို႔သာ မသန္မစြမ္းျဖစ္သြားလို႔ ရွိရင္ ဒီမိသားစုကို ရွာေဖြ ေကၽြးေမြးႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒီေလာက္အေရးပါတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးအတြက္ - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးအႏၱရာယ္ကင္းေရးကို ဘယ္ေလာက္အေလးထားတယ္ ဆိုတာၾကည့္ရေအာင္ပါ
အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဘယ္သူမွ အေလးမထားေသးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အခုမွ စၿပီးေတာ့ ထူေထာင္ခါစ ဆိုေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးကိုလည္း အခုမွ စၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတာပါ။ အရင္တုန္းက ဒီေလာက္မလုပ္ၾကပါဘူး။ အလုပ္ထဲမွာ မေတာ္တဆျဖစ္တာတို႔ ေသတာတို႔ အေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အလုပ္သမား ၇၀ ရာႏႈံးကလည္း စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္သားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒီလုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ေပါ့ေလ။ အထူးသျဖင့္ လယ္သမားေတြရဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးေပါ့။
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာေရာ အထူးသျဖင့္ ဦးေအးၿငိမ္းအခု တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ စကၤာပူလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ဘယ္အတိုင္းတာထိ စိတ္၀င္စားၾကပါလဲ။ ဘာေတြ လုပ္ေနလဲ သိပါရေစ။
စကၤာပူကေတာ့ first world ျဖစ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီ safety နဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္တန္းမွီ လုပ္ေနၾကတာပါ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဒီမွာ ေျမအလွျပင္တာ။ horticulture ရွိတယ္။ Landscaping ရွိတယ္။ အဲဒီေအာက္မွာ သူတို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးကို သူက ဥပေဒတရပ္အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန လုပ္ၾကရတာဆိုေတာ့ သူက တကယ္ကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ ေဖၚရပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ သူတို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒကို မလိုက္နာလို႔ ရွိရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စကၤာပူႏိုင္ငံကလြဲလို႔ တျခားႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ သိပ္ဒါေလာက္လုပ္တာ မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ဒီအေရွ႕ေတာင္ အာရွ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ေပါ့ေနာ္။ ဒီမေလးရွားတို႔၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔၊ ထိုင္းတို႔မွာ ံH ဒါေလာက္ထိေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေနနဲ႔ နဲနဲပါးပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီနဲနဲပါးပါးကိုလည္းပဲ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚတာ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚသင့္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
လယ္ယာကိုင္းကၽြန္း လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ႀကံဳရႏိုင္တဲ့ ေယဘူယ် အႏၱရာယ္ေတြကို နဲနဲ ရွင္းျပေပးပါ။ ဘယ္အႏၱရာယ္ေတြက တကယ္တမ္းစိုးရိမ္စရာ အေနထားမွာ ရွိေနတယ္ ဆုိတာကို။
အဓိက ကေတာ့ စက္မႈအႏၱရာယ္ ရွိမယ္။ ေနာက္တခုက လယ္ထဲမွာ ဘယ္သူမဆို ပိုးသတ္ေဆးတို႔ ေပါင္းသတ္ေဆးတို႔ စသည္ျဖင့္ေပါ့ သံုးရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီဓါတုေဗဒ ေဆး၀ါးေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ကလည္း ႀကီးပါတယ္။ ေနာက္အေရးအႀကီးဆံုးတခ်က္က ေျမြကိုက္တာပါ။ လယ္ထဲ ေတာထဲေရာက္တဲ့အခါမွာ ၿခံဳပုပ္တို႔၊ ေကာက္လႈိင္းတို႔ စတာေတြကေနၿပီးေတာ့ ေျမြေတြထြက္ၿပီး ကိုက္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ေျမြကိုက္တာ တႏွစ္ကို ေသာင္းဂဏန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီဟာကအေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တခုက ရာသီဥတုနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ေပါ့ေနာ္ အပူရွပ္တာတို႔၊ အေအးမိတာတို႔၊ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ မိုးႀကိဳးပစ္တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ မိုးႀကိဳးပစ္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့ မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့ အႏၱရာယ္လည္း သူတို႔ ဘယ္လိုေရွာင္ရမလဲ ဆိုတာကို သူတို႔ ဘယ္လို ေရွာင္ရမယ္ ဆိုတာကို အေျခခံ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ သိထားလို႔ ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ ဒါက အဓိကလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ေတြ႔ရတဲ့ အႏၱရာယ္ပါ။
ဒီလို ႀကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ မႀကံဳေတြ႔ဖို႔ ေရွာင္ႏိုင္ေရးမွာ အစိုးရဟာ အေရးႀကီးတဲ့ က႑ကေနပါ၀င္ဖို႔ လိုတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္
အကယ္၍ လယ္ယာလုပ္ငန္းမွာ စက္ေတြ သံုးမယ္ဆိုရင္ လယ္သံုးထြန္စက္ကို သံုးမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေပါ့ေနာ္။ စံနစ္တက် မသံုးတတ္ရင္ လယ္သံုးထြန္စက္ကေန ရတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ အကယ္၍ မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့ အႏၱရာယ္ကို ဘယ္လိုေရွာင္ရမလဲ ဆိုတာ မသိလို႔ ရွိရင္ မိုးႀကိဳးပစ္တာ ခံရမယ့္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မီးအႏၱရာယ္လည္း ရွိပါတယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ဆိုေပမယ့္ မီးအႏၱရာယ္လည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မီးမေလာင္ေအာင္ ဘယ္လိုေတြ တားဆီးရမယ္၊ ကာကြယ္ရမယ္ စသျဖင့္ ဗဟုသုတ ရွိထားလို႔ ရွိရင္ မီးအႏၱရာယ္ကိုလည္း သူတို႔ ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုလုပ္တဲ့ ေနရာမွာ လယ္သမားေတြနဲ႔တင္ မျဖစ္ပါဘူး။ အဓိကက အစိုးရရဲ့ အခန္းက႑ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေပးဖို႔ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဘယ္ဟာေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ နည္း ဥပေဒေတြပါ ျပဌာန္းေပးဖို႔ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ code of practice ေပါ့ေနာ္ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္ေတြ ထုတ္ေပးရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပညာေပးရမယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
အဓိကကေတာ့ ပထမ စၿပီးလုပ္ေပးႏိုင္တာကေတာ့ ပညာေပးတာကို လုပ္ႏိုင္တာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီး သင္တန္းေတြ ေပးလို႔ ရတယ္။ စာအုပ္စာတမ္းေတြ၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ၊ ပိုစတာေတြ ရိုက္ၿပီးေတာ့ ေ၀လို႔ ရတယ္။ ေဟာေျပာပြဲေတြ လုပ္လို႔ ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အမ်ားႀကီးလုပ္လို႔ ရတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒတို႔၊ နည္းဥပေဒတို႔၊ code of practice တို႔ ဆိုတာကေတာ့ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ သူက ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္တန္သည္၊ ၅ ႏွစ္တန္သည္ စသျဖင့္ ေရးဆြဲရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အေကာင္ထည္ေဖၚ လို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ အေကာင္ထည္ေဖၚလို႔ ရတာကေတာ့ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေ၀တာတို႔၊ ေဟာေျပာပြဲေတြလုပ္တာ၊ သရုပ္ျပပြဲေတြလုပ္တာတို႔၊ သင္တန္းေတြ ေပးတာတို႔ အဲဒါေတြ လုပ္လို႔ ရပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးမွာ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေစဖို႔ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြက ဘာေတြပါလဲ။
သူတို႔အေနနဲ႔ ေယဘူယ် အႏၱရာယ္ကင္းျခင္း စည္းမ်ဥ္းေတြကို သိထားလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အသံုးတဲ့ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအထဲမွာ စက္ေတြ ေမာင္းလို႔ ရွိရင္ အရက္မူးၿပီးေမာင္းလို႔ ရွိရင္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားပါတယ္။ အရက္မူးလို႔ရွိရင္ စက္ကိုမေမာင္းရပါဘူး။ စက္ကိုေမာင္းမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ အရက္မေသာက္ရပါဘူး။ ဒါပထမဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပါ။ ေနာက္တခုက ပစၥည္းမ-တာပါ။ ပစၥည္းေတြ မ-တဲ့အခါ ဘယ္လိုမ-ရမယ္ ဆိုတာကို မသိလို႔ ရွိရင္ ခါးနာတတ္ပါတယ္။ ခါးနာတာက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္တတ္ပါဘူး။ သူက တသက္လံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါပါ။ အဲဒီေတာ့ ပစၥည္းေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ က်က်နန ဘယ္လိုမ-ရမယ္ ဆိုတာကို သူတို႔ အေနနဲ႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ စံနစ္တက် မ-တတ္လို႔ ရွိရင္ ခါးနာတာကို မျဖစ္ေအာင္လို႔ ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာ မေျပာျပပဲနဲ႔ေတာ့ သူတို႔ သိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္တခုက ရာသီဥတု။ စိုက္ပ်ိဳးေရးသမား ေတြ ဆိုတာကေတာ့ အၿမဲတမ္းကို သူက ေနပူထဲမွာ မိုးရြာထဲမွာ လုပ္တဲ့အခါမွာ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တေန႔စာေသာက္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ေရကို ေသာက္မိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္လို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ dehydration ေပါ့၊ ေရဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မယ္ ဆိုရင္ လည္း အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ မူးတာေမ့တာ စသျဖင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရာသီဥတုဒါဏ္ ခံႏိုင္ဖို႔ လက္ရွည္အက်ၤီ ၀တ္ဖို႔ ခေမာက္ေဆာင္းဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြက ၾကည့္လိုက္လို႔ ရွိရင္ေတာ့ သိပ္အေရးမႀကီးသလို ထင္ရေပမယ့္ အလြန္ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္တခုက ကိုယ္သံုးမယ့္ လက္သံုးကရိယာေတြကို က်က်နန ေန႔တုိင္းစစ္ေဆးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တခုက အဲဒီလက္သံုးကရိယာေတြကို အလြယ္တကူ၊ ကေလးေတြ မွီတဲ့ေနရာမွာ မထားသင့္ပါဘူး။ ကေလးေတြက အဲဒီ လက္သံုးကရိယာေတြကို ေဆာ့မယ္ ကစားမယ္ ဆိုရင္လည္း ဒါဟာ သူတို႔အတြက္ အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။ ဒါက လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးအတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ စည္းမ်ဥ္းေတြ ေပါ့ေနာ္။
လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပး ဦးေအးၿငိမ္းပါ။ ပိုးသတ္ေဆးသံုးေနတာကေန ႀကံဳေတြ႔ရတတ္တဲ့ အႏၱရယ္ေတြကိုေတာ့ ေနာက္တပါတ္မွာ ေျပာျပေပးဖို႔ ရွိပါတယ္ ဆိုတာကိုတင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာက႑ကုိ ဒီမွာပဲရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္ထဲမွာ မေတာ္တဆ ျဖစ္တာတို႔ ေသဆံုးတာတို႔ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒီလုပ္ငန္းခြင္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးေပါ့။ ဒီလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ၀င္ၿပီးလုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြက အိမ္ေထာင္ဦးစီးေတြ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ရဲ့ သားႀကီးသမီးႀကီးေတြ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ အနဲဆံုးကေတာ့ မိမိ မိသားစုကို ရွာေဖြၿပီးေတာ့ ေကၽြးေမြးေနတဲ့ သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ သူတို႔သာ တစံုတရာ ျဖစ္သြားမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ အဲဒီမိသားစု တစုလံုး နစ္နာပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ သားေတြသမီးေတြ၊ ေက်ာင္းကို ဆက္ၿပီးမတက္ႏိုင္ ေတာ့ဘူး။ တကယ္လို႔ ေဆးကုသေနတဲ့ မိအိုဖအိုေတြ ရွိမယ္ဆိုရင္ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆးကုသခံဖို႔ မရွိႏိုင္ဘူး။ ေနာက္အနဲဆံုးေတာ့ အိမ္ေထာင္ရဲ့ စား၀တ္ေနေရး ေတာ္ေတာ္ က်ပ္တည္းသြားမယ္ ေပါ့ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔က အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ အသက္ေသတာတင္ မဟုတ္ပဲနဲ႔ သူ႔မွာ တကယ္လို႔ ကိုယ္လက္အဂၤါ ထိခိုက္မယ္၊ တကယ္လို႔သာ မသန္မစြမ္းျဖစ္သြားလို႔ ရွိရင္ ဒီမိသားစုကို ရွာေဖြ ေကၽြးေမြးႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒီေလာက္အေရးပါတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးအတြက္ - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးအႏၱရာယ္ကင္းေရးကို ဘယ္ေလာက္အေလးထားတယ္ ဆိုတာၾကည့္ရေအာင္ပါ
အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဘယ္သူမွ အေလးမထားေသးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အခုမွ စၿပီးေတာ့ ထူေထာင္ခါစ ဆိုေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးကိုလည္း အခုမွ စၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတာပါ။ အရင္တုန္းက ဒီေလာက္မလုပ္ၾကပါဘူး။ အလုပ္ထဲမွာ မေတာ္တဆျဖစ္တာတို႔ ေသတာတို႔ အေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အလုပ္သမား ၇၀ ရာႏႈံးကလည္း စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္သားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒီလုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး ေပါ့ေလ။ အထူးသျဖင့္ လယ္သမားေတြရဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးေပါ့။
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာေရာ အထူးသျဖင့္ ဦးေအးၿငိမ္းအခု တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ စကၤာပူလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ဘယ္အတိုင္းတာထိ စိတ္၀င္စားၾကပါလဲ။ ဘာေတြ လုပ္ေနလဲ သိပါရေစ။
စကၤာပူကေတာ့ first world ျဖစ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီ safety နဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္တန္းမွီ လုပ္ေနၾကတာပါ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဒီမွာ ေျမအလွျပင္တာ။ horticulture ရွိတယ္။ Landscaping ရွိတယ္။ အဲဒီေအာက္မွာ သူတို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးကို သူက ဥပေဒတရပ္အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန လုပ္ၾကရတာဆိုေတာ့ သူက တကယ္ကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ ေဖၚရပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ သူတို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒကို မလိုက္နာလို႔ ရွိရင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စကၤာပူႏိုင္ငံကလြဲလို႔ တျခားႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ သိပ္ဒါေလာက္လုပ္တာ မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ဒီအေရွ႕ေတာင္ အာရွ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ေပါ့ေနာ္။ ဒီမေလးရွားတို႔၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔၊ ထိုင္းတို႔မွာ ံH ဒါေလာက္ထိေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေနနဲ႔ နဲနဲပါးပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီနဲနဲပါးပါးကိုလည္းပဲ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚတာ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖၚသင့္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
လယ္ယာကိုင္းကၽြန္း လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ႀကံဳရႏိုင္တဲ့ ေယဘူယ် အႏၱရာယ္ေတြကို နဲနဲ ရွင္းျပေပးပါ။ ဘယ္အႏၱရာယ္ေတြက တကယ္တမ္းစိုးရိမ္စရာ အေနထားမွာ ရွိေနတယ္ ဆုိတာကို။
အဓိက ကေတာ့ စက္မႈအႏၱရာယ္ ရွိမယ္။ ေနာက္တခုက လယ္ထဲမွာ ဘယ္သူမဆို ပိုးသတ္ေဆးတို႔ ေပါင္းသတ္ေဆးတို႔ စသည္ျဖင့္ေပါ့ သံုးရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီဓါတုေဗဒ ေဆး၀ါးေတြရဲ့ အႏၱရာယ္ကလည္း ႀကီးပါတယ္။ ေနာက္အေရးအႀကီးဆံုးတခ်က္က ေျမြကိုက္တာပါ။ လယ္ထဲ ေတာထဲေရာက္တဲ့အခါမွာ ၿခံဳပုပ္တို႔၊ ေကာက္လႈိင္းတို႔ စတာေတြကေနၿပီးေတာ့ ေျမြေတြထြက္ၿပီး ကိုက္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ေျမြကိုက္တာ တႏွစ္ကို ေသာင္းဂဏန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီဟာကအေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တခုက ရာသီဥတုနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ေပါ့ေနာ္ အပူရွပ္တာတို႔၊ အေအးမိတာတို႔၊ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ မိုးႀကိဳးပစ္တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ မိုးႀကိဳးပစ္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့ မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့ အႏၱရာယ္လည္း သူတို႔ ဘယ္လိုေရွာင္ရမလဲ ဆိုတာကို သူတို႔ ဘယ္လို ေရွာင္ရမယ္ ဆိုတာကို အေျခခံ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ သိထားလို႔ ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ ဒါက အဓိကလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွာ ေတြ႔ရတဲ့ အႏၱရာယ္ပါ။
ဒီလို ႀကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ မႀကံဳေတြ႔ဖို႔ ေရွာင္ႏိုင္ေရးမွာ အစိုးရဟာ အေရးႀကီးတဲ့ က႑ကေနပါ၀င္ဖို႔ လိုတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္
အကယ္၍ လယ္ယာလုပ္ငန္းမွာ စက္ေတြ သံုးမယ္ဆိုရင္ လယ္သံုးထြန္စက္ကို သံုးမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေပါ့ေနာ္။ စံနစ္တက် မသံုးတတ္ရင္ လယ္သံုးထြန္စက္ကေန ရတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ အကယ္၍ မိုးႀကိဳးပစ္တဲ့ အႏၱရာယ္ကို ဘယ္လိုေရွာင္ရမလဲ ဆိုတာ မသိလို႔ ရွိရင္ မိုးႀကိဳးပစ္တာ ခံရမယ့္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မီးအႏၱရာယ္လည္း ရွိပါတယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ဆိုေပမယ့္ မီးအႏၱရာယ္လည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မီးမေလာင္ေအာင္ ဘယ္လိုေတြ တားဆီးရမယ္၊ ကာကြယ္ရမယ္ စသျဖင့္ ဗဟုသုတ ရွိထားလို႔ ရွိရင္ မီးအႏၱရာယ္ကိုလည္း သူတို႔ ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုလုပ္တဲ့ ေနရာမွာ လယ္သမားေတြနဲ႔တင္ မျဖစ္ပါဘူး။ အဓိကက အစိုးရရဲ့ အခန္းက႑ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေပးဖို႔ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဘယ္ဟာေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ နည္း ဥပေဒေတြပါ ျပဌာန္းေပးဖို႔ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ code of practice ေပါ့ေနာ္ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္ေတြ ထုတ္ေပးရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပညာေပးရမယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
အဓိကကေတာ့ ပထမ စၿပီးလုပ္ေပးႏိုင္တာကေတာ့ ပညာေပးတာကို လုပ္ႏိုင္တာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီး သင္တန္းေတြ ေပးလို႔ ရတယ္။ စာအုပ္စာတမ္းေတြ၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ၊ ပိုစတာေတြ ရိုက္ၿပီးေတာ့ ေ၀လို႔ ရတယ္။ ေဟာေျပာပြဲေတြ လုပ္လို႔ ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အမ်ားႀကီးလုပ္လို႔ ရတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒတို႔၊ နည္းဥပေဒတို႔၊ code of practice တို႔ ဆိုတာကေတာ့ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ သူက ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္တန္သည္၊ ၅ ႏွစ္တန္သည္ စသျဖင့္ ေရးဆြဲရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အေကာင္ထည္ေဖၚ လို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ အေကာင္ထည္ေဖၚလို႔ ရတာကေတာ့ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေ၀တာတို႔၊ ေဟာေျပာပြဲေတြလုပ္တာ၊ သရုပ္ျပပြဲေတြလုပ္တာတို႔၊ သင္တန္းေတြ ေပးတာတို႔ အဲဒါေတြ လုပ္လို႔ ရပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးမွာ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေစဖို႔ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြက ဘာေတြပါလဲ။
သူတို႔အေနနဲ႔ ေယဘူယ် အႏၱရာယ္ကင္းျခင္း စည္းမ်ဥ္းေတြကို သိထားလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အသံုးတဲ့ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအထဲမွာ စက္ေတြ ေမာင္းလို႔ ရွိရင္ အရက္မူးၿပီးေမာင္းလို႔ ရွိရင္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားပါတယ္။ အရက္မူးလို႔ရွိရင္ စက္ကိုမေမာင္းရပါဘူး။ စက္ကိုေမာင္းမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ အရက္မေသာက္ရပါဘူး။ ဒါပထမဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပါ။ ေနာက္တခုက ပစၥည္းမ-တာပါ။ ပစၥည္းေတြ မ-တဲ့အခါ ဘယ္လိုမ-ရမယ္ ဆိုတာကို မသိလို႔ ရွိရင္ ခါးနာတတ္ပါတယ္။ ခါးနာတာက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္တတ္ပါဘူး။ သူက တသက္လံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါပါ။ အဲဒီေတာ့ ပစၥည္းေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ က်က်နန ဘယ္လိုမ-ရမယ္ ဆိုတာကို သူတို႔ အေနနဲ႔ သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ စံနစ္တက် မ-တတ္လို႔ ရွိရင္ ခါးနာတာကို မျဖစ္ေအာင္လို႔ ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာ မေျပာျပပဲနဲ႔ေတာ့ သူတို႔ သိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္တခုက ရာသီဥတု။ စိုက္ပ်ိဳးေရးသမား ေတြ ဆိုတာကေတာ့ အၿမဲတမ္းကို သူက ေနပူထဲမွာ မိုးရြာထဲမွာ လုပ္တဲ့အခါမွာ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တေန႔စာေသာက္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ေရကို ေသာက္မိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္လို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ dehydration ေပါ့၊ ေရဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မယ္ ဆိုရင္ လည္း အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ မူးတာေမ့တာ စသျဖင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရာသီဥတုဒါဏ္ ခံႏိုင္ဖို႔ လက္ရွည္အက်ၤီ ၀တ္ဖို႔ ခေမာက္ေဆာင္းဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြက ၾကည့္လိုက္လို႔ ရွိရင္ေတာ့ သိပ္အေရးမႀကီးသလို ထင္ရေပမယ့္ အလြန္ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေနာက္တခုက ကိုယ္သံုးမယ့္ လက္သံုးကရိယာေတြကို က်က်နန ေန႔တုိင္းစစ္ေဆးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တခုက အဲဒီလက္သံုးကရိယာေတြကို အလြယ္တကူ၊ ကေလးေတြ မွီတဲ့ေနရာမွာ မထားသင့္ပါဘူး။ ကေလးေတြက အဲဒီ လက္သံုးကရိယာေတြကို ေဆာ့မယ္ ကစားမယ္ ဆိုရင္လည္း ဒါဟာ သူတို႔အတြက္ အႏၱရာယ္ ရွိပါတယ္။ ဒါက လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးအတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ စည္းမ်ဥ္းေတြ ေပါ့ေနာ္။
လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပး ဦးေအးၿငိမ္းပါ။ ပိုးသတ္ေဆးသံုးေနတာကေန ႀကံဳေတြ႔ရတတ္တဲ့ အႏၱရယ္ေတြကိုေတာ့ ေနာက္တပါတ္မွာ ေျပာျပေပးဖို႔ ရွိပါတယ္ ဆိုတာကိုတင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာက႑ကုိ ဒီမွာပဲရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
