ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ သတၱဳတြင္း လုပ္ငန္းမွာ သဘာဝ ပါတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈေတြ ရွိေနတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘူမိသိပၸံအသင္းက အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈး ဦးေအးလြင္ရဲ့ အျမင္ေတြကို ဒီတပါတ္မွာ တင္ျပေပးမွာပါ။
သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းကို ဟန္ခ်က္ညီညီလုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပညာရွင္ သံုးမ်ိဳး လုိအပ္ပါတယ္။ ပထမ တမ်ိဳးက ဘူမိေဗဒ ဘာသာရပ္ကိုု နားလည္ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ပါ။ ဒုုတိယက သတၱုုတူးေဖၚတဲ့ ဘာသာရပ္ကိုု နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ သတၱုု တူးေဖၚေရးပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး တတိယက သတၱုု သန္႔စင္တဲ့ ပညာရပ္ကိုု နားလည္တဲ့ သတၱုုေဗဒ ပညာရွင္တိုု ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပညာရွင္ ၃ မ်ိဳးမပါရင္ သတၱဳတြင္းကေန စီးပြါးျဖစ္ရမယ့္ အစား ႏွစ္ေပါင္း သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ီၿပီး ကိုယ့္ေျမေပၚမွာ စုစည္းလာခဲ့တဲ့ အဖိုးတန္သတၱဳေတြ အလဟႆ ျဖစ္ကုန္တဲ့ အေနထားနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာ ျဖစ္သလို သဘာဝ ဝန္းက်င္လည္ ပ်က္စီးႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ သတၱုုအမ်ိဳးအစား အမ်ားအျပား ရွိသလိုု သတၱုုသိုုက္လည္း အမ်ားအျပားရွိေပမယ့္ စီးပြါးျဖစ္ သိုုက္ ျဖစ္ႏိုုင္သလိုု မျဖစ္ႏုုိင္တာလည္း ရွိတယ္ ဆိုုတဲ့ အေျခခံ သေဘာကိုု နားလည္ဖိုု႔ လိုုပါတယ္။ ဒီလိုု သိုုက္ေတြထဲက စီးပြါးမျဖစ္ႏိုုင္ တာမ်ိဳးကိုု တူးေဖၚခြင့္ေပးလိုုက္ရင္ တူးသူလည္း အက်ိဳးမရွိ သဘာဝ ဝန္းက်င္လည္း ပ်က္စီးႏိုုင္ပါတယ္။ တူးေဖၚရာမွာ အဆင့္ျမင့္ အတတ္ပညာေတြ မပါဝင္တာ၊ တိက်တဲ့ Data ေတြ ဘူမိေဗဒဆိုုင္ရာ အခ်က္အလက္ မပါပဲ ျဖစ္ေစ၊ သတၱုုသိုုက္ ပမာဏကိုု သိေပမယ့္ စံနစ္တက် တူးေဖၚ ထုုတ္လုုပ္ႏုုိင္မယ့္ သတၱုုတြင္း အင္ဂ်င္နီယာရဲ့ မိုုင္း ဒီဇိုုင္းေတြ မပါပဲ ဒီလိုု အလြယ္တကူ တူးေဖၚမယ္ ဆိုုရင္ သတၱုုတြင္း က႑ဟာ ေရရွည္တည္တံ့ ခိုုင္ၿမဲဖိုု႔ ခက္သလိုု ဝန္းက်င္လည္ အလြယ္တကူ ထိခိုုက္ႏိုုင္တယ္လိုု႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ပညာရွင္ ၃ မ်ိဳး ဟန္ခ်က္ညီညီ လုပ္ၿပီး ထြက္လာတဲ့ သတၱဳကို စီးပြါးျဖစ္ အေနထားေရာက္ေအာင္ စီစဥ္ေပးဖုိ႔ လိုအပ္သလို ဥပေဒေတြ နည္းဥပေဒေတြ ခ်ၿပီး အစိုးရက ပံ့ပိုးမႈေပးဖို႔ သိပ္ကို အေရးပါ ပါတယ္။ ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္က ရွာေပးတဲ့ သတၱုုကိုု တူးေဖၚတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာက တူးေပးလိုု႔ ရလာ ေပမယ့္ ဒီသတၱုုရိုုင္းကိုု သတၱုုသန္႔စင္တဲ့ ပညာရွင္က သန္႔စင္ေပးမွ သံုုးႏိုုင္တဲ့ သတၱုုကိုု ရပါတယ္။ ဒီပညာရွင္ ၃ မ်ိဳးဟန္ခ်က္ညီညီ လုုပ္ႏုုိင္တယ္ ထားအံုုး ဒီသတၱုုဟာ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္နဲ႔ ကိုု္က္မကိုုက္ စားရိတ္ကအစ တြက္ခ်က္ရမွာ ျဖစ္သလိုု ဒီလိုု အသံုုးတဲ့မတဲ့ စီးပြါးျဖစ္မျဖစ္ သံုုးသပ္မႈေတြလုုပ္ၿပီး မွ တူးေဖၚဖိုု႔စီစဥ္ရတာပါ။ ေနာက္ဆံုုး တူးေဖၚတဲ့ အဆင့္မွာ အစိုုးရက သက္ဆိုုင္ရာ နည္းဥပေဒေတြ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ခ်ၿပီး စံနစ္တက် လုုပ္ကိုုင္ေစမွ ေရရွည္ အက်ဳိးရွိႏုုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြ အားလံုုး အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေစဖုုိ႔ ႏုုိင္ငံေတာ္ အစိုုးရက သတၱုုတြင္း ေပၚလစီ မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူဝါဒခ်ၿပီး ဥပေဒ နည္းဥပေဒေတြ ထုုတ္ျပန္ခဲ့သည့္တိုုင္ ဒီဥပေဒကိုု လိုုက္နာေစဖုုိ႔ အားျဖည့္ ေပးတဲ့အေနနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းအတိုုင္းမလိုုက္နာရင္ အေရးယူမႈေတြ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ လုုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရွးဘုရင္ေတြ လက္ထက္ကတည္းက သတၱဳတူးေဖၚမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ကမာၻမွာ ထင္ရွားတဲ့ မိုင္းေတြျဖစ္တဲ့ နမၼတူ ေဘာ္တြင္းမိုင္း၊ ေမာ္ခ်ီး နဲ႔ ဟိႏၵား ခဲမျဖဴ အၿဖိဳက္နက္ မိုင္းေတြ အျပင္ ေၾကးစင္ေတာင္ စပယ္ေတာင္ ေၾကးနီမိုင္းေတြ၊ တေကာင္း နီကယ္မိုင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာက သဘာဝန္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးေတြ လုပ္ေဆာင္လာခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ဘယ္လို ဆံုးရႈံးမႈေတြ ႀကံဳလာရတာ ပါလဲ။
အရင္က သတၱုုမိုုင္းေတြဟာ ပုုဂၢလိက လုုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုု လုုပ္ခြင့္ေပးၿပီး အစိုုးရက ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုု စစ္အစိုုးရလက္ထက္မွာ ႏုုိင္ငံပိုုင္ သတၱုုတြင္းေတြအျဖစ္ ျပည္သူပိုုင္သိမ္းၿပီး အစိုုးရက ခ်ဳပ္ကိုုင္ခဲ့သလိုု ၁၉၉၄ ခုုႏွစ္ေနာက္ပိုုင္းမွာေတာ့ ဥပေဒသစ္ေတြ ေရးဆြဲၿပီး အေသးစား၊ အလတ္စား လုုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခ်ထားေပးခဲ့ ရာက စံနစ္မက်တဲ့ သတၱုုတူးေဖၚေရး ပံုုစံကိုု စေျပာင္းသြားတယ္လုုိ႔ ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။ အဂတိလိုုက္စားမႈေတြနဲ႔ အေသးစား လုုပ္ငန္းအျဖစ္ ပုုဂၢလိကေတြကိုု ခြဲေပးရာမွာ ပညာရွင္ ၃ မ်ိဳးနဲ႔ စံနစ္တက် လုုပ္ေဆာင္တဲ့ ပံုုစံမဝင္ပဲ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး သတၱု ဥပေဒေတြ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔မကိုုက္ပဲ ကမာၻမွာ မ်က္ႏွာငယ္ရတဲ့ သတၱု လုုပ္ငန္းတခုု ျဖစ္လာခဲ့တယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ သတၱုတူးေဖၚမႈ လုုပ္ငန္းကိုု အလြယ္တကူလုုပ္ခြင့္ေပးတာရဲ့ အကိ်ဳးဆက္ကေတာ့ ေအာက္ေျခ လက္လုုပ္လက္စားေတြ အဆင့္အထိ စံနစ္မက်တဲ့ သတၱု ထုုတ္လုုပ္မႈေတြနဲ႔ ဝန္းက်င္ ထိခိုုက္မႈေတြ ရွိလာသလိုု ေခ်ာင္းေျမာင္းေတြ ေကာကုုန္တာ၊ သယံဇာတေတြ လည္း လိုသေလာက္မရပဲ ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ က စၿပီး မွားခဲ့တဲ့ အမွားေၾကာင့္ သတၱု သယံဇာတေတြ အေလအလြင့္မ်ားၿပီး ဆံုုးရံႈးမႈ ရွိခဲ့သလိုု သဘာဝ ဝန္းက်င္ ထိခိုုက္မႈပဲ အဖတ္တင္ခဲ့တယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ သတၱဳထုတ္လုပ္ေရး စံနစ္က်ဖို႔အတြက္ အစိုးရက မူဝါဒေကာင္းေကာင္းခ်ေပးဖို႔ လိုသလုိ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကလည္း အေရးပါပါတယ္။ ျမန္မာႏုုိင္ငံမွာ နယ္စပ္ေဒသေတြ၊ လမ္းပမ္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ ေဒသေတြမွာ သတၱုေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီနယ္စပ္ေဒသေတြ ေတာေတာင္ထူထပ္္တဲ့ ေဒသေတြမွာ လက္နက္ကိုုင္ေတြနဲ႔ တည္ၿငိမ္းေအးခ်မ္းမႈ မရွိတာဟာ သတၱုလုုပ္ငန္း တိုုးတက္ေစေရးမွာ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနသလိုု လမ္းပမ္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ ေဒသေတြက သတၱုေတြအတြက္လည္း သယ္ယူပိုု႔ေဆာင္ေရး စားရိတ္က သတၱုက ရတဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကိုု ထိခိုုက္ေစတာပါ။ ဒီၾကားထဲ တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္ အဖြဲ႔ေတြရဲ့ စံနစ္မက်တဲ့ သတၱု တူးေဖၚမႈေတြေၾကာင့္လည္း ဆံုုးရံႈးမႈေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ျမန္မာ့ သတၱုက႑မွာ အဓိက လိုုအပ္တာက ပါတ္ဝန္းက်င္ကိုု ထိခိုုက္မႈ အနဲဆံုုး ျဖစ္ေအာင္ ခ်မွတ္ေပးမယ့္ အစိုုးရရဲ့ မူဝါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ သတၱုတူးေဖၚေရး လုုပ္ငန္းဟာ အတတ္ပညာ အေျခခံတဲ့ လုုပ္ငန္းမိုု႔ သတၱု က႑ တိုုးတက္လာေအာင္ အင္မတန္စံနစ္က်တဲ့ ဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ေပးဖိုု႔လိုုၿပီး ဥပေဒေတြကလည္း ေလးစားလိုုက္နာဖုုိ႔ လြယ္ကူရမွာပါ။ ဒါ့အျပင္ ေလးစား လိုုက္နာသူကိုု ကာကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ဖိုု႔ အေရးပါသလိုု မူဝါဒ အတိုုင္း ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒ နည္းဥပေဒေတြကိုု စံနစ္တက် လိုုက္နာေအာင္ အေရးယူမႈေတြနဲ႔ ထိမ္းေက်ာင္း ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
