ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသမွာၾကည့္ရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္က ေတာင္ဘက္မွာ သေရေခတၱရာ၊ ဗိႆ ႏိုး နဲ႔ အလယ္ပိုင္း မိုင္းေမာကေန ေျမာက္ဘက္ ဟန္လင္း၊ တေကာင္း အထိ ပ်ဴမင္းဆက္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာပါ။
ဒီေဒသမွာ ေနထိုင္သူေတြကို ပ်ဴလို႔ သတ္မွတ္ရာမွာ အဓိက စာေပနဲ႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီ ပ်ဴစာေပကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ပ်ဴလူမ်ိဳး၊ ပ်ဴေဒသ၊ ပ်ဴစာေပလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့တာလို႔ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပါေမာကၡ ဦးသာထြန္းေမာင္က ေျပာပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွာ ဗုဒၶဘာသာ စတင္ထြန္းကားရာ ေဒသျဖစ္တဲ့ အေရးပါတဲ့ ဒီေဒသကို ကမာၻ႕ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္တရပ္ အျဖစ္ ထိမ္းသိမ္းရမယ့္ စာရင္းမွာ ထည့္သြင္း လိုက္ပါၿပီ။
စတုရန္း၊ ေထာင့္မွန္စတုဂံနဲ႔ စက္ဝိုင္းေတြ ပါဝင္တဲ့ ပ်ဴေခတ္ ပ်ဴပညာရွင္ေတြရဲ့ ၿမိဳ႕ၿပစီမံကိန္းမွာ အိႏၵိယ လက္ရာေတြနဲ႔ ေရာေထြးေနတဲ့ ပ်ဴ ေဒသခံေတြရဲ့ လက္ရာေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ စက္ဝို္င္းပံုတည္ထားတဲ့ ၿမိဳ႕ကို စတုရန္းပံု၊ ေထာင့္မွန္ စတုဂံပံု ၿမိဳ႕႐ိုးေတြနဲ႔ ရံၿပီး အိႏၵိယပံုစံ ဂိတ္တံခါး ၁၂ ခုနဲ႔ တည္ေဆာက္တတ္ၾကတဲ့ ပ်ဴလက္လရာေတြကို ေရွးျမန္မာမင္းေတြ တည္ထားတဲ့ နန္းၿမိဳ႕ေတြကေန ၁၉ ရာစု မႏၱေလးၿမိဳ႕တည္တဲ့အထိ ေတြ႔ေနရတာပါ။ ဧရာဝတီနဲ႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေၾကာင္း တေလွ်ာက္ တရုတ္နဲ႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ေတြကေန လမ္းေပါက္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ဒီ ပ်ဴ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ေတြကို တည္ထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တူးေဖၚရရွိမႈေတြမွာ ဒီၿမိဳ႕ရိုးနဲ႔ လူအသံုးအေဆာင္ေတြက တပိုင္း၊ သာသနိက အေဆာက္အအံုေတြကို တပိုင္း၊ ၂ ပိုင္းခြဲျခားၿပီး ေလ့လာႏိုင္တယ္လို႔ ဦးသာထြန္းေမာင္က ေျပာပါတယ္။ အခုထိ တူးေဖၚရရွိတဲ့ ၿမိဳ႕႐ိုး အရာ ၁၂ ခု ရွိေနၿပီး ၅ ခုက ႀကီးမားတဲ့ အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲက သေရေခတၱရာ၊ ပိႆႏိုးနဲ႔ ဟန္လင္း ၿမိဳ႕ေတြကို ထိမ္းသိမ္းရမယ့္ ကမာၻ႕အေမြအႏွစ္ အျဖစ္ ကုလသမဂၢက သတ္မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လူထုက ထိမ္းသိမ္းရမယ္ ဆိုတဲ့ အသိရွိလာေစဖို႔ ပညာေပးမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ သုေတသန ပညာရွင္ေတြက တုိက္တြန္းေနၾကပါတယ္။
