ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ စီးပြားဘက္ ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံတုိ႔ၾကား နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ မေျပမလည္ျဖစ္ေနတာ တလနီးပါး ရွိလာပါၿပီ။ ၂ ဘက္အၾကား ေျပလည္မႈရဖုိ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့ အခုအထိ သေဘာတူညီခ်က္ မရေသးတာမုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႔နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျမ၀တီၾကား နယ္စပ္ဂိတ္ကုိ ျမန္မာဘက္က ပိတ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ရာ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ေနတဲ့အတြက္ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈေတြ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနတာမုိ႔ ဘယ္သူေတြ ထိခုိက္နစ္နာမႈေတြ ႀကံဳေနရသလဲ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ဒီီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ရာ မဲေဆာက္-ျမ၀တီ နယ္စပ္ဂိတ္ကုိ ပိတ္ထားရတာမုိ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ေဒၚလာ သန္းခ်ီ ထိခုိက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ၂ ႏုိင္ငံနယ္ျခားက ေသာင္ရင္းျမစ္ထဲမွာ ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြက ေရထိန္းနံရံေတြ တည္ေဆာက္မႈကုိ ျမန္မာဘက္ကကန္႔ကြက္ရာက မေျပမလည္ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ေနာက္ ျမန္မာဘက္ နယ္စပ္ဂိတ္ျဖစ္တဲ့ ခ်စ္ၾကည္ေရး တံတားကုိ ပိတ္လုိက္လုိ႔ အခုလုိ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈေတြလည္း ရပ္တန္႔သြားတာပါ။
ဒီလုိ ထုိင္းႏုိင္ငံက လုပ္ရပ္ကုိ ကန္႔ကြက္တဲ့ အေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း ၂ ဘက္စလုံးအတြက္ အက်ဳိးမရွိပဲ ထိခုိက္စရာေတြသာ ျဖစ္စရာ ရွိတယ္လုိ႔ ၀ါရွင္တန္ အေျခစုိက္ ျမန္မာ့ရန္ပုံေငြ အဖဲြ႔က စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဦးစိန္ေ႒းက ျမင္ပါတယ္။
“ကုန္သြယ္ေရးမွာ အဟန္႔အတား ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ၂ ဘက္လုံးမွာ နစ္နာက်တာပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ဒီဘက္ကကုန္ ဟုိကုိပုိ႔ရင္ အဲဒီကုန္ေတြအတြက္ ၀င္ေငြမရဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဒီလုိပဲ တဘက္ႏုိင္ငံကလည္း သူျပန္ပုိ႔မယ့္ ကုန္အတြက္ ၀င္ေငြမရဘူး။ ဒါက ၀င္ေငြဘက္က ႏုိင္ငံေတြဘက္ကၾကည့္မယ္ဆုိရင္။ ဒီလုိပဲ စားသုံးသူဘက္က ၾကည့္ရင္၊ အဲဒီကုန္စည္ေတြကုိ စားသုံးေနတဲ့ လူေတြမွာ ကုန္စည္ျပတ္လပ္တာေပါ့။ ကုန္စည္ျပတ္လပ္လာရင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္တဲ့ ဒဏ္ကုိခံရလိမ့္မယ္။ ဒါသီအုိရီ သေဘာပဲ။ ေနာက္တခုက အဲဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ကုန္သည္ေတြ နစ္နာတာေပါ့၊ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈကုိ ပိတ္လုိက္တယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္။ သီအုိရီအရ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလုိပဲ ေျပာရပါမယ္။”
ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က စားေသာက္ကုန္၊ ေရထြက္ပစၥည္း အပါအ၀င္ ကုန္ၾကမ္းေတြကုိ တရား၀င္ေရာ တရားမ၀င္ နည္းနဲ႔ပါ တင္ပုိ႔ေနတာျဖစ္ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံဘက္ကေတာ့ ပလတ္စတစ္၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာ၊ ေဆး၀ါး အပါအ၀င္ လူသုံးကုန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ တင္ပုိ႔ေနတာပါ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံက ကုန္သည္ေတြ ကုန္ေတြ မေရာင္းရလုိ႔ နစ္နာေနရသလုိ၊ ျမန္မာကုန္သည္ေတြ အဖုိ႔မွာလည္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈေတြ မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ အဆုံးအ႐ႈံးေတြနဲ႔ ႀကံဳေနၾကရပါတယ္။
ဒီလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက လူသုံးကုန္ပစၥည္းေစ်းေတြ ႀကီးျမင့္လာတဲ့ဒဏ္ကုိလည္း စားသုံးသူေတြ ရင္ဆုိင္ေနရၿပီလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျမ၀တီနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔တုိ႔ၾကား ကုန္စည္တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ကုန္သည္တဦးက ေျပာပါတယ္။
“စားသုံးကုန္ ပစၥည္းမွန္သမွ် အကုန္တက္တာပဲ။ အခ်ဳိမႈန္႔တုိ႔၊ ႏုိ႔ဆီတုိ႔၊ အခ်ဳိရည္တုိ႔၊ ကုိကာကုိလာတုိ႔၊ ႏုိ႔ဆီဆုိ တလုံးကုိ က်ပ္ ၂၀၀ ေလာက္တက္တယ္။ ရန္ကုန္မွာ အရင္တုန္းက ၅၀၀ ေလာက္ပဲရွိတယ္၊ အခု ၇၀၀၊ ကုိကာကုိဆုိရင္ ၁၀၀ ေလာက္ တက္တယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔ေတြဆုိရင္ ေစ်းကမတရားတက္သြားတယ္။”
ဒီလုိ ျမန္မာကုန္သည္ေတြ အဆုံးအ႐ႈံးေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ ဆုိေပမဲ့ ကုန္သြယ္မႈေတြကုိ ေငြအရင္းအႏွီး အလုံးအရင္း လုပ္ေနတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘက္က ပုိလုိ႔သာ ထိခုိက္စရာေတြ ႀကံဳေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံကေန နယ္စပ္ကတဆင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကုိ ကုန္သြယ္မႈေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဘ႑ာေရးကာလ ၃ ပတ္အတြင္း စုစုေပါင္း ဘတ္ေငြ သန္း ၂ ေသာင္းခဲြ (အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၆၂၅ သန္း) ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရး ကိန္းဂဏန္းေတြက ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္တာမုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံကသာ နစ္နာစရာရွိရင္ ပိုလိမ့္မယ္လုိ႔ ဦးစိန္ေ႒း က ေျပာပါတယ္။
“ထုိင္းနဲ႔ျမန္မာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ တိတိက်က် ျပန္ၿပီးသုံးသပ္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ နစ္နာတာခ်င္းအတူတူ ထုိင္းက ပုိၿပီး နစ္နာတာေပါ့။ အထူးသျဖင့္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ပုိ႔ကုန္ေတြရွိတယ္။ ကုန္ၾကမ္းေတြ ေခၚတာေပါ့ဗ်ာ၊ ကၽြန္းသစ္တုိ႔လုိ တရား၀င္ေရာ၊ တရားမ၀င္ေရာ၊ သစ္ေတြ၊ သတၳဳေတြ၊ အဲဒီဘက္ကုိ သြားေနတယ္။ ေရႊေတာင္ သြားတူးေနတာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ၾကားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ဥပမာ တခ်ဳိ႔ကုန္စည္ေတြဆုိရင္ ျမ၀တီ-မဲေဆာက္က သြားေနတာရွိတယ္။ အဲဒီကုန္စည္ေတြ ပုိ႔ေနတာေတြဟာလည္း နာမယ္။ ထုိင္းကေနၿပီး သြင္းကုန္၊ ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္းလုပ္ေနတဲ့ ကုန္သည္ေတြရွိတယ္။ ဥပမာ အထည္အလိပ္ သြင္းတဲ့လူေတြရွိတယ္။ မဲေဆာက္မွာဆုိရင္ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအထည္ပုိ႔တဲ့ လူေတြဆုိ ပိတ္ထားလုိ႔ ဒီဘက္က ပုိ႔မရဘူး၊ ဟုိဘက္ကလည္း သြင္းမရဘူးဆုိေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းကလူေတြ နစ္နာတာေပါ့။ တခ်ဳိ႔စားသုံး ကုန္စည္ေတြ၊ ႏုိ႔ဆီတုိ႔လုိ၊ စားအုန္းဆီတုိ႔လုိေပါ့၊ အခ်ဳိ႔မႈန္႔ကအစေပါ့ အဲလုိ ကုန္စည္ေတြ တင္သြင္းတဲ့ လူေတြမွာ နစ္နာမယ္။”
ဒီလုိ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈေတြ ရပ္တန္႔ေနလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္ေနသလုိ၊ ကုန္သြယ္မႈမွာ ခန္႔မွန္းေခ် ထုိင္းဘတ္ေငြ သန္း ၈၀ (အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂ သန္း ေက်ာ္) ဆုံး႐ႈံးရတယ္လုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဒု ဥကၠ႒ ဆြမ္ကီယက္ အႏုရတ္ (Somkiet Anurat) က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္လည္း ထုိင္းအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အျမန္ဆုံး ေျဖရွင္းဖုိ႔ ကုန္သည္ေတြက ဖိအားေပးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းနဲ႔ျမန္မာ နယ္ျခားေကာ္မီတီၾကား ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့လည္း ေျပလည္မႈေတြ မရႏုိင္ပဲ ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ဒီကိစၥ အတြက္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီလထဲက်င္းပမယ့္ အာဆီယံ စီးပြားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြအတြင္း ျမန္မာတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ဆက္ၿပီး ညႇိႏႈိင္းသြားမယ္လုိ႔လည္း ထုိင္းကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီး ပြန္တီဗာ နာကာဆုိင္း (Porntiva Nakasai) က ေျပာဆုိထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ ၂ ဘက္ နစ္နာမႈေတြ ရွိေနတာကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံဘက္က ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔ အားတက္သေရာ ျဖစ္ေနသေလာက္ ျမန္မာဘက္က အင္တုိက္ အားတုိက္ မရွိတာဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံအေပၚ ႏုိင္ငံေရးအရ အက်ပ္ကုိင္လုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္လုိ႔ စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဦးစိန္ေ႒း က ယူဆပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈ လုပ္လုိ႔ရွိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တန္ဘုိးရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြ ထြက္သြားတယ္၊ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ထြက္သြားတယ္။ ထုိင္းကအဲဒီ တန္ဘုိးရွိတဲ့ ကုန္ၾကမ္းေတြကုိ ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိနဲ႔ရၿပီး ကမာၻ႔ေစ်းကြက္ တင္ပုိ႔ႏုိင္ေတာ့ ထုိင္းက ပုိအက်ဳိးရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီကိစၥမွာ ထုိင္းက အားတက္သေရာနဲ႔ ျပန္ဖြင့္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာ၊ ဒါဟာ တႀကိမ္မကေတာ့ဘူး၊ အႀကိမ္မ်ားစြာ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ န၀တ စစ္အစုိးရေခတ္ကေန အခု နအဖေခတ္ တကယ္ေတာ့ အတူတူပါပဲ၊ နာမည္သာ ေျပာင္းတာပါ၊ ဗုိလ္သန္းေရႊတုိ႔ပါပဲ။ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြက ႏုိင္ငံေရး ကစားေနတာ။ ျမင္သာေအာင္ ျပန္ေျပာမယ္ဆုိရင္ ၂ ခ်က္ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ စင္ျမင့္မွာ န၀တ အလဲထုိးခံရၿပီ၊ ႏုိင္ငံႀကီးေတြက ႏုိင္ငံေရးအရ အလဲထုိးတာ ခံရၿပီဆုိရင္၊ ဒီအာဆီယံ စင္ျမင့္ကုိကုိင္ၿပီး ထုိင္းက သူ႔ကုိ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးေအာင္ လုပ္တယ္။ အခုေလာေလာဆယ္လည္း အားလုံးသိတဲ့အတုိင္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ၊ ဒါကုိ ခုပဲေျပာေနၾကၿပီ။ ဖိလစ္ပုိင္တုိ႔ ဘာတုိ႔က ေရြးေကာက္ပဲြဟာ မမွ်တဘူး ဆုိတာမ်ဳိး ေျပာရင္ ထုိင္းက ၿငိမ္ေနတယ္။ ေနာက္တခ်က္က နအဖကုိ ဒုကၡေပးေနတဲ့ အတုိက္အခံ အင္အားစုေတြကုိ ေမာင္းထုတ္ေပးပါ ဆုိတာမ်ဳိး ေျပာေကာင္း ေျပာလာႏုိင္တယ္။ စသည္ျဖင့္ေပ့ါဗ်ာ။ ဆုိလုိတာက အဲဒီလုိ အေပးအယူမ်ဳိး လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ နအဖဟာ ႏုိင္ငံေရး ကစားဖုိ႔ စီးပြားေရး မက္လုံးကုိ ထုိးေၾကြးၿပီး ထုိင္းကုိ ဒီလုိလုပ္တာပဲ။ ဒါဟာ တႀကိမ္လည္း မကေတာ့ပါဘူး။”
တကယ္ေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈေတြကုိ တုိးခ်ဲ႔ လုပ္ကုိင္ေနတာျဖစ္သလုိ၊ ဒီႏွစ္မွာ ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏဟာ ဘတ္ေငြသန္းေပါင္း ၇ သိန္းအထိ တုိးလာမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားတာပါ။ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ ပုံမွန္ျဖစ္လာတာ၊ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈေတြကေန ထုိင္းႏုိင္ငံ ထုတ္ကုန္ေတြကုိ တင္ပုိ႔ႏုိင္တာေတြေၾကာင့္ ဒီလုိ တုိးလာႏုိင္တဲ့အေၾကာင္း ထုိင္းႏုိင္ငံ Kasikorn သုေတသနဌာနရဲ႔ စီးပြားေရး အကဲျဖတ္ ဆန္းစစ္ခ်က္တခုက ၾသဂုတ္လထဲမွာပဲ ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) ႏုိင္ငံေတြၾကား သေဘာတူထားတဲ့ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈ စာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အခြန္အတုပ္စည္းက်ပ္မႈေတြ သုည ကေန ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ်ထားတာေတြက အက်ဳိးခံစားေနရတာလုိ႔လည္း ေလ့လာခ်က္က ေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။
ဒါေပမဲ့လည္း အခုလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ မေျပမလည္ျဖစ္ရတာေတြက နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနရတာ၊ ဒီလုိပဲ ထုိင္းႏုိင္ငံနဲ႔ မၾကာခန နယ္စပ္တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံနဲ႔လည္း ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ ျပႆနာေတြ ႀကံဳရႏုိင္တဲ့ စိမ္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ Kasikorn သုေတသနဌာနရဲ႔ ဆန္းစစ္ခ်က္က သတိေပးထားတာျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။