အေတြးအေခၚပုိင္းအရ ႏွစ္ျခမ္းကြဲေနတဲ့ အေမရိကန္ မဲဆႏၵရွင္ေတြဟာ လာမယ့္ အဂၤါေန႔မွာ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲေပးၾကေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဒီမုိကရက္ပါတီ သမၼတေလာင္း Hillary Clinton နဲ႔ ရီပတ္ဘလီကန္သမၼတေလာင္း Donald Trump တုိ႔ ၂ ဦးၾကား အယူအဆ ႏွစ္ျခမ္းကြဲမႈဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြင္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိလာေနတဲ့ မတူညီမႈေတြရဲ႕ သေကၤတလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိ၀င္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔မွာ ဘယ္သူပဲ သမၼတအျဖစ္ ခ်ယ္ေကာက္ တင္ေျမာက္ခံရသည္ျဖစ္ေစ အဲဒီလုိ ကြဲျပားေနမႈေတြဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သတိေပး ေျပာဆုိေနပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္ Jim Malone ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
သမၼတေလာင္း ၂ ဦးျဖစ္ၾကတဲ့ Hillary Clinton နဲ႔ Donald Trump တုိ႔ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မေရာက္ခင္ ေနာက္ဆုံး က်န္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ သူတုိ႔ကုိ အမာခံ ေထာက္ခံၾကသူေတြအေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ မဲေပးျဖစ္ေအာင္ ေပး ၾကဖုိ႔အတြက္ မဲဆြယ္ စည္းရုံးေနၾကပါတယ္။
Trump ကေတာ့ Swing State လုိ႔ေခၚတဲ့ ဘယ္သူ႔ကုိ မဲေပးမယ္ဆုိတာ အတိအက် မဆုံးျဖတ္ရေသးတဲ့ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္မွာ မဲဆြယ္ စည္းရုံးေနပါတယ္။
Donald Trump: “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ မိသားစုေတြ၊ လူမႈအသုိင္း ၀ုိင္းေတြ၊ ႏုိင္ငံ သားေတြျဖစ္တဲ့ ခင္ဗ်ားလက္ထဲကုိ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္း၀ုိင္း လက္ထဲကေန တုိင္းျပည္အာဏာကုိ ေျပာင္းလဲႏုိင္ဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ လက္တကမ္းပဲ လုိပါေတာ့တယ္။”
Clinton ကေတာ့ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီကုိသာ မဲေပးေလ့ရွိတဲ့ Arizona ျပည္နယ္မွာ မဲဆြယ္ စည္းရုံးေနပါတယ္။
Hillary Clinton: “ရွင္တုိ႔ရဲ႕ သားသမီးေတြ၊ ေျမးေတြကေန အင္မတန္ အေရးၿပီး အေကာင္းနဲ႔အဆုိးအတြက္ ဆုံးျဖတ္ရေတာ့မယ့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တုန္းက ဘာလုပ္ခဲ့သလုိ႔ ေမးလာတဲ့အခါ ငါတုိ႔ကေတာ့ ပုိမုိေကာင္းမြန္တဲ့၊ ပုိမုိ အင္အားေတာင့္တင့္တဲ့၊ ပုိမုိၿပီး ညီညြတ္ မွ်တမႈရွိတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံႀကီးအတြက္ မဲေပးခဲ့ၾကတယ္ေဟ့လုိ႔ ေျပာၾကေစလုိပါတယ္။”
သမၼတေလာင္း ၂ ဦးစလုံးကေတာ့ သူတုိ႔ကုိ အခုိင္အမာေထာက္ခံသူေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား မဲဆြယ္ စည္းရုံးေနၾကၿပီး Clinton ကေတာ့ သမၼတ Barack Obama ကုိ ၂ ႀကိမ္တုိင္တုိင္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ညြန္႔ေပါင္း အဖြဲ႔ ျပန္အားေကာင္းလာၿပီး ေထာက္ခံမႈေတြ ရလာဖုိ႔ ေမွ်ာ္ လင့္ေနေၾကာင္း ရီပတ္ဘလီကန္ ႏုိင္ငံေရးျဗဴဟာမွဴး John Feehery က ေျပာပါတယ္။
John Feeery: “အဲဒီ အုပ္စုဟာ အလယ္အလတ္၀ါဒီ၊ တုိးတက္တဲ့ အေတြး အေခၚရွိၿပီး မတူညီတဲ့ လူမ်ဳိးစုေပါင္း မ်ားစြာနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ညြန္႔ေပါင္းအ ဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီကေတာ့ မတူညီတဲ့ ေရွးရုိးစြဲ၀ါဒေတြကုိ ယုံၾကည္တဲ့ လူျဖဴ မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ပါတီတခု၊ အေတြးအေခၚအယူအဆတခုကုိ အခုိင္အမာ ယုံၾကည္ ေထာက္ခံ ထားၿပီးျဖစ္တဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြ ကုိယ့္ဘက္ကုိ ပါလာေအာင္၊ ကုိယ့္ကုိ မဲေပးေအာင္ စည္းရုံးရတဲ့အတြက္ ခက္ခဲမႈေတြ ရွိေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ Jennifer Lawless က ေျပာပါတယ္။
Jennifer Lawless: “ႏုိင္ငံေရးအယူအဆေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကုိယ္စား လွယ္ေလာင္းရဲ႕ က်ား/မ ဆုိတဲ့ လိင္ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္လဲ ကုိယ္မႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ တခုခုေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ တဘက္ဘက္ကုိ ကူးေျပာင္းၿပီး မဲေပးမယ္ဆုိတဲ့ အခ်ိန္ကာလကုိ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။”
အဂၤါေန႔မွာ ဘယ္လုိအေျဖမ်ဳိးပဲထြက္လာလာ တဘက္ထဲကုိ အခုိင္အမာ ယုံၾကည္ၿပီး သူေတြရဲ႕ အေနအထားကေတာ့ ေျပာင္းလဲသြားမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ သမုိင္းပညာရွင္ Allan Lichtman က ေျပာပါတယ္။
Allan Lichtman: “ဘယ္သမၼတေလာင္းပဲ အႏုိင္ရရ၊ ႏုိင္ငံေရးအရ အယူအဆ ကြဲျပားမႈေတြဟာ ဒီထက္ပုိဆုိးလာဖုိ႔ပဲ ရွိတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ Donald Trump က အေမရိကန္ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ႏွိမ္ခ် ေျပာဆုိတာေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အျပင္ သူသာ အႏုိင္ရရင္ ၿပိဳင္ဘက္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ကုိ ေထာင္ခ်ပစ္မယ္ ဆုိတဲ့အထိပါ ေျပာခဲ့ဘူးေတာ့ Clinton ကုိ ေထာက္ခံသူေတြက Donald Trump သမၼတျဖစ္တာကုိ တရား၀င္ လက္ခံၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
Clinton အႏုိင္ရလုိက္ရင္လည္း Trump ကုိ ေထာက္ခံသူေတြက ရန္လုပ္ၾကမွာပဲလုိ႔ ရီပတ္ဘလီကန္ ႏုိင္ငံေရးဗ်ဴဟာမွဴး Scott Falkner က ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အေရးအႀကီးဆုံး ေမးခြန္းကေတာ့ - ဘယ္သူပဲ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရရ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားတဲ့ေနာက္မွာ အဲဒီလူက တုိင္းျပည္ စည္းလုံး ညီညြတ္မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပး ႏုိင္ပါ့မလား ဆုိတဲ့ ေမးခြန္း ပဲျဖစ္တယ္လုိ႔ သမုိင္းပညာရွင္ Lee Edwards က ေျပာပါတယ္။
Lee Edwards: “သူတုိ႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အယူအဆ ကြဲျပားမႈေတြ ပေပ်ာက္သြားေအာင္နဲ႔ ျပည္သူ ျပည္သားေတြ ညီညြတ္မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ေရြးေကာက္ တင္ေျမာက္ခံရသူဟာ အားလုံးရဲ႕ သမၼတျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီလုိ စည္းလုံး ညီညြတ္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ အဲဒီလူမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။”
တုိင္းျပည္အတြင္း ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သိသာတဲ့ မတူ ကြဲျပားမႈေတြ တည္ရွိလာခဲ့တာေၾကာင့္ Clinton ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Trump ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရတဲ့သူအတြက္ အႀကီးမားဆုံး ႏုိင္ငံေရးအရ စိန္ေခၚမႈဟာ တုိင္းသူ ျပည္သားေတြ စည္းလုံး ညီညြတ္မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေရး ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
