အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အေမရိကန္ သံတမန္ေတြ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကား၊ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ေတြၾကားက တရားမ၀င္ ေျပာဆိုမႈေတြ၊ အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုမႈေတြကို မွတ္တမ္းတင္ ျပဳစုထားတဲ့ ကမၻာတလႊား အေမရိကန္ သံ႐ံုးေတြက မွတ္တမ္းေတြကို အင္တာနက္ေပၚက WikiLeaks ၀က္ဘ္ဆုိက္မွာ ဆက္တိုက္ ဖြင့္ခ်ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ႐ုရွား ဒီမိုကေရစီကို ေ၀ဖန္မႈေတြအေပၚ ႐ုရွား ေခါင္းေဆာင္ေတြက မေက်မနပ္ ျဖစ္ရမႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံထဲမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ သူလွ်ဳိလုပ္ေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ အာရွေခါင္းေဆာင္ တဦးရဲ႕ မွတ္ခ်က္ေတြ အပါအ၀င္ WikiLeaks ၀က္ဘ္ဆုိက္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးဖြင့္ခ်မႈေတြကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕က ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ ဆယ္လာ ဟန္နက္စီ (Selah Hennessy) သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးေရာ္နီညိမ္းက ထုတ္ႏႈတ္ တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အခုလို ၀ီကီလိခ္ ၀က္ဘ္ဆုိက္ကေန ဖြင့္ခ်လုိက္တဲ့ အထဲမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလက အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္စ္ (Robert Gates) က ႐ုရွားႏုိင္ငံကို ေထာက္လွမ္းေရးေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာဟာ အလြဲႀကီး လြဲမွားပါတယ္လို႔ ႐ုရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗလာဒီမာ ပူတင္ (Vladimir Putin) က CNN ကို ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕က ႏုိင္ငံတကာေရးရာနဲ႔ သံတမန္ေရးရာ ေလ့လာမႈ ဌာနက ဒန္ ပလက္ရွ္ (Dan Pelsh) ကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“႐ုရွားရဲ႕ အာဏာရိွ အထက္တန္းလႊာ အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ေနတာေတြကို အဆင့္ျမင့္ျမင့္ စီမံခန္႔ခဲြေပးမႈတရပ္ ရိွေနတယ္လို႔ လူေတြၾကားမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုမႈေတြ ရိွေနတာကေန တဆင့္ အေမရိကန္ေတြမွာလည္း ဒီအယူအဆ ၀င္လာတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို အျပင္ကေန လွမ္းၿပီး ႐ႈျမင္ၾကသူေတြက အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြ စနစ္ဟာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ေတြပဲ ပါ၀င္အေရြးခံႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းဆိုတာ အင္မတန္ကို အက်င့္ပ်က္တဲ့ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း ျဖစ္တယ္လို႔ အေ၀းျမင္နဲ႔ ႐ႈျမင္ သံုးသပ္ၾကသလိုေပါ့ဗ်ာ။”
ဒါေပမဲ့ အခုလို ၀ီကီလိခ္ရဲ႕ ဖြင့္ခ်ေနမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္၊ ႐ုရွား ဆက္ဆံေရး မထိခုိက္ပါဘူးလို႔ ဒန္ ပလက္ရွ္က ေျပာပါတယ္။
“အိုဘားမား အစိုးရဟာ အေမရိကန္၊ ႐ုရွား မဟာဗ်ဴဟာ လက္နက္ႀကီးမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရး START စာခ်ဳပ္သစ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သိပ္ကို ႀကိဳးစားပမ္းစား အလုပ္ လုပ္ေနတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ဥေရာပမွာ ဒံုးက်ည္ကာကြယ္ေရး စနစ္တရပ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ အီရန္ ႏ်ဴကလီးယား ကိစၥေတြမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ႐ုရွားတို႔ အတူတကြ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပါ။ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံေခတ္က စခဲ့တဲ့ ဒီ START စာခ်ဳပ္ကို အခု သမၼတ မက္ဗီဒက္ဗ္ (Medvedev) နဲ႔ ဆက္လုပ္ေနတာဟာ သိပ္ကို အႏွစ္သာရရိွတဲ့ ေရွ႕ေဆာင္ေရွ႕ရြက္ ေျခလွမ္းေတြပဲလို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔ ၀ီကီလိခ္က စၿပီး ဖြင့္ခ်ထားတဲ့ ဆက္သြယ္ မွတ္တမ္းေတြမွာေတာ့ စင္ကာပူ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း လီကြမ္ယူ (Lee Kuan Yew) ရဲ႕ ေျပာဆုိမႈေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ လာအုိနဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံေတြဟာ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ ၾကားမွာ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ သူလွ်ဳိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ မစၥတာ လီကြမ္ယူက အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ိမ္းစ္ စတိန္းဘတ္နဲ႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေမလက ေတြ႕ဆုံစဥ္မွာ ေျပာဆုိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ၀ီကီလိခ္ရဲ႕ ဖြင့္ခ်မႈထဲမွာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
အာဆီယံ အစည္းအေ၀းေတြထဲမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့သမွ်ေတြကို နာရီပုိင္း အတြင္းမွာပဲ တ႐ုတ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ လာအုိ၊ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိ႔က သတင္းေပးလုိ႔ ေဘဂ်င္းက တ႐ုတ္အစိုးရက အကုန္လုံး သတင္းေတြကို သိေနၿပီလို႔ မစၥတာ လီကြမ္ယူက မစၥတာ စတိန္းဘတ္ကုိ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
ဒီလို စင္ကာပူႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းနဲ႔ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ေတြကို စင္ကာပူႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ သံအရာရွိ ဒန္နီယယ္ အယ္လ္ရွီးစ္က အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစ္စ္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ဆီကုိ ဇြန္လက ေပးပို႔ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ လီကြမ္ယူရဲ႕ အျမင္မ်ားလို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားတဲ့ ေပးပို႔ခ်က္မွာ ပါ၀င္တဲ့အေၾကာင္း ၀ီကီလိခ္မွာ ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၀ီကီလိခ္ ၀က္ဘ္ဆုိက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မွတ္တမ္းေတြဟာ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိၿပီးေတာ့ အဲဒီအထဲက က်န္ရွိေနတာေတြကိုလည္း မၾကာခင္မွာ ဖတ္႐ႈႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့အေၾကာင္း ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနရဲ႕ ေဆာင္းပါး တပုဒ္မွာလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လန္ဒန္ၿမိဳ႕က ၀ီကီလိခ္ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ခရစ္စ္တင္း ဟရပ္ဖ္ဆန္ (Kristinn Hrafnsson) ကေတာ့ ခုခံကာကြယ္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ တည္ၿငိမ္မႈဟာ လိမ္ညာ ေကာက္က်စ္ႏိုင္မႈေတြ အေပၚမွာ အေျချပဳေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒါကို ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ နည္းနည္းေတာ့ လႈပ္ခါေပးရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ လူေရွ႕သူေရွ႕မွာ ေျပာတာဆိုတာေတြက တမ်ဳိး၊ ကြယ္ရာမွာ အခ်င္းခ်င္းၾကား ေျပာၾကတာေတြက တမ်ဳိးနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ေတြကို သိၾကရတာေပါ့ဗ်ာ။”
႐ုရွား ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ အလက္စီ ဆာဇိုေနာ့ကေတာ့ ၀ီကီလိခ္ရဲ႕ ႐ုရွားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဖြင့္ခ်မႈေတြမွာ အသစ္အဆန္းေတြ၊ မေမွ်ာ္လင့္ထားတာေတြ တခုမွ မပါ၀င္သလို ႐ုရွားအစိုးရ အေနနဲ႔လည္း အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္မႈကို အခုိင္အမာ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
