ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္နဲ႕ေတြ႔ဆံုၿပီး တိုက္ပဲြေတြျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ရရိွႏိုင္ေရးနဲ႔၊ အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြရိွခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေမာင္ေတာေဒသ အစိုးရစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကိုလည္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုထက္ေအာင္ သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာဖို႔အတြက္ျမန္မာျပည္ကို ၅ ၾကိမ္ေျမာက္ ေရာက္ရွိေနတဲ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms.Yanghee Lee ဟာ ဒီကေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႔ အတုိင္ပင္ခံ ပုိဂိၢဳလ္လည္းျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးလည္းျဖစ္တဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ႔တာပါ။ ဒါ့အျပင္ ဒုတိယ သမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ ဦးေဆာင္တဲ႔ ေမာင္ေတာေဒသစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ႔ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္အတြင္း ျမန္မာျပည္ရဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ေဆြးေႏြးခဲ႔တယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမွင့္တင္ေရးကိစၥ ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္တို႔ ရွမ္းေျမာက္တို႔မွာျဖစ္တဲ့ Humanitarian access ပိုရဖို႕ ကိစၥတို႔ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီေဒသမွာျဖစ္တဲ့ အေျခအေနတို႔ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္သူသြားခဲ့တဲ့ ခ၇ီးစဥ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေမာင္ေတာေျမာက္ပိုင္းသူသြားခဲ့တာ ေလးေတြ သူအဲဒါေတြ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးျမင့္တင္ေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်။”
Ms.YangHee Lee အေနနဲ႔ ျပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ၃ ရက္တာ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ တခ်ိဳ႔ေနရာေတြကို လံုျခံဳေရးအေျခအေနေၾကာင့္ေရာ အခ်ိန္အခက္အခဲေၾကာင့္ပါ သြားခြင့္မရခဲ႔ပါဘူး။ဒီကေန႔ ေဒၚေအာင္ဆနး္စုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔တဲ႔အခါမွာလည္း ရခိုင္ျပည္အေရးနဲ႔ ပက္သတ္လို႔ အေလးထား ေဆြးေႏြးခဲ႔တာေတြ ရွိတယ္လို႔ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ ေမာင္ေတာေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ဟာေပါ့ေနာ္ ၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို တိုက္ခိုက္တဲ့ဟာကိုေတာ့ သူက Strongly condemn လုပ္တယ္ဆိုတာေလး ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခုနက ေျပာသလိုပဲေပါ့ေနာ္ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ကိစၥေတြမွာ စြပ္စြဲမႈေတြရွိတဲ့ဟာကိုလည္း သူၾကားသိရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြသြားတဲ့အခါမွာ သူေမးျမန္းခဲ့တယ္ဆိုတာေလး သူေျပာပါတယ္ခင္ဗ်။”
ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ဟာ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ စစခ်င္းမွာပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ကို သြားေရာက္ခဲ႔ေပမယ့္လို႔ အဲဒီ႔ေဒသမွာလည္း တစ္ခ်ိဳ႔ေနရာေတြကို သြားခြင့္မရခဲ႔ပါဘူး။ေမာင္ေတာေဒသ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႔၀င္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ၾကီးေဟာင္း ဦးေအာင္ၾကည္ကေတာ့ ဒီကေန႔ Ms.Yanghee Lee နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္အတြင္း ရခိုင္ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ကို ေမးျမန္းေဆြးေႏြးခဲ႔တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“သူေတြ႔ရွိထားတဲ့ ရရွိထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေလးေတြေပါ့ေလ ဒါေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ သေဘာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေလးေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ကာလနည္းတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔က ခပ္သြက္သြက္လုပ္ခဲ့ရတာေတြ ေနာက္တခုကလည္း အနာဂတ္ကာလမွာေပါ့ေလ ၊ ဒီအစည္းအေ၀းမွာ ၀ိုင္း၀န္းစဥ္းစားၾကၿပီးေတာ့မွ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း စဥ္းစားထားတာေလးေတြေပါ့။”
ေနျပည္ေတာ္မွာေရာက္ေနတဲ႔ ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ဟာ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ၾကီးဌာန၊ နယ္စပ္ေရးရာအပါအ၀င္ အလုပ္သမား လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အား၀န္ၾကီးဌာနနဲ႔ေကာ လူမႈ၀န္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ၀န္ၾကီးဌာနတို႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ႔တာပါ။ မနက္ျဖန္မွာလည္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗီုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ရွိတယ္ဆိုျပီးလည္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနေပမယ့္လို႔ ကုလသမဂၢဘက္ကေတာ့ ဒါကို အတည္ျပဳမေျပာၾကားေသးပါဘူး။ ကုလသမၼဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ဟာ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန့မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႔ ၁၂ ရက္တာ ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပက္သတ္လို႔ ရန္ကုန္ျမိဳ႔မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။