ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်စာချွန်လွှာ MOU စနစ်နဲ့ အလုပ်လာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ၄ နှစ်ပြည့်သွားရင် စာချုပ်အသစ်ချုပ်ဖို့ နေရပ်ပြန်စရာ မလိုတော့ပါဘူး။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ခုလို ကန့်သတ်ချက်ကို ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန က ဖြေလျော့ပေး လိုက်တဲ့အတွက် မြန်မာအလုပ် သမားတွေ ထိုင်းနိုင်ငံ မှာပဲ အလုပ်လုပ်ခွင့် စာချုပ်ကို သက်တမ်းတိုးနိုင် မှာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းအခြေစိုက် ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအေးမာက အပြည့်အစုံ ဆက်ပြီး တင်ပြပါမယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အစိုးရအချင်းချင်း နားလည်မှု စာချွန်လွှာ MOU နဲ့ တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုထား တဲ့ မြန်မာ၊ လာအိုနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ၃ နိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေကို ထိုင်းအစိုးရက ၂ နှစ် နေထိုင်အ လုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်၊ ၂ နှစ် သက်တမ်းတိုးခွင့်နဲ့ စုစုပေါင်း ၄ နှစ် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ နေထိုင်အလုပ်လုပ် ခွင့်ပြုထား ပါတယ်။ ၄ နှစ်ပြည့်သွားပြီဆိုရင်တော့ မိမိတို့ရဲ့ မူရင်းနိုင်ငံကိုပြန်သွား ဖို့လိုပြီး၊ စာချုပ်အသစ်ချုပ် ဆိုပြီးမှ ပြန်ခေါ်လေ့ရှိပါတယ် အခု ကိုဗစ် ကပ်ဘေးဖြစ်နေ ချိန်မို့ နေရပ် ရင်းပြန်သွား သူတွေ ပြန်လာဖို့ ခက်ခဲနေတာကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်သမား ရှားပါးပြတ်လတ်မူတွေ ကြုံနေပါတယ်။ အခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထဲမှာ ၄ နေထိုင်အလုပ်လုပ်ခွင့် သက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားသူတွေကို နေရပ်ရင်းကို မပြန်ခိုင်းတော့ပဲ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာပဲ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက သက်တမ်းတိုးခွင့်ပြုလိုက်ပြီလို့ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီး မစ္စတာ စူချတ် ချွမ်ကလင်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီအကြောင်းနဲ့ပတ်သက်လိုမြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ယက်ရဲ့ဥက္ကဌ ဦးအောင်ကျော်ကတော့ ထိုင်းအစိုးရက ကပ်ဘေးကာလမှာဖြေလျော့ပေးလိုက်တာဖြစ်ကြောင်း အခုလိုပြောပြပါတယ်။
"Omicron ရောဂါကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာကောထိုင်းနိုင်ငံမှာကောပြန့်နှံ့နေတဲ့အခါမှာ သူတို့လုပ်သားတွေ ကိုနေရပ်ရင်းကိုပြန်ခိုင်းပြီး အရင် project အတိုင်း တရားဝင်စာချုပ်အသစ်ခ ျုပ်ပြီးပြန်ခေါ်မယ်ဆိုရင် မလိုလားအပ်ပဲ ရောဂါပြန့်ပွားမူ့နှုန်းတွေ ပြန်လည်မြင့်တက် လာနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်တဲ့အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာပဲ နဂို ပတ်စပို့ ထုတ်ပေးတဲ့စင်တာရှိတယ် အဲဒီစင်တာမှာ အဲဒီမှာ သက်တမ်းတနှစ်တိုးပြီးတော့မှ အလုပ်သမားတွေကိုနေရပ်ရင်းပြန်စရာမလိုပဲ ဒီနိုင်ငံမှာပဲသက်တမ်းတိုးဖို့ စီစဉ်ဆုံးဖြတ်တာပါ အဲဒါကို အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကတော့ အခိုင်အမာဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်ပါပြီ။"
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးတာ သက်တမ်းတိုးတာတွေကို လုပ်ပေးတယ်တဲ့ စင်တာကို ဆာမွတ်ဆာခွန်းပြည်နယ်ထဲမှာ ဖွင့်လှစ်ထားပါတယ်။ အဲဒီပြည်နယ်ထဲမှာ ကိုဗစ်ကပ်ဘေး အခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး အလုပ်သမားတွေ MOU သက်တမ်းတိုး တဲ့ကိစ္စတွေ ကို ထိုင်းအစိုးရကစီစဉ်လုပ်ပေးသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ဦးအောင်ကျော်ကပြောပါတယ်။ ၂ နိုင်ငံနားလည်မှု စာချွန်လွှာ MOU နဲ့ အလုပ်လာလုပ်ကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေအတွက် အခုလိုနေရပ်ပြန်စရာမလိုတဲ့ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနရဲ့အစီစဉ်ဟာ ကောင်းမွန်ပြီး အလုပ်သမားတွေအတွက် အကျိုးလည်းရှိ တယ်လို့ သူက သုံးသပ်ပါတယ်။
"အဲဒီProjet ကအမြန်ဆုံးက ရက် ၆၀ ပဲ ဒီလုပ်သားတဦးက ရက် ၆၀ အိမ်ပြန်သွားရတဲ့အတွက် ရက် ၆၀ မှာဝင်ငွေမရှိတော့ဘူး။ ကုန်ကျစရိတ်ရှိတယ် ဝင်ငွေမရှိဘူး။ နောက်တကြိမ်ပြန်ဝင်လာ ဖို့အတွက်က လည်းကုန်ကျစရိတ် ရှိတယ်။ ကြီးမားတဲ့စက်ရုံကုမဏီကြီးတွေကတော့ ပြန်သွားတဲ့စရိတ်တွေ ပြန်လာတဲ့ စရိပ်တွေကိုကုန်ကျပေးတာရှိတယ် ဒါပေမယ့် စက်ရုံငယ်တွေကတော့ စပြန်တဲ့အချိန်ကစပြီး အထွေထွေ ကုန်ကျစရိပ်တွေကိုအလုပ်သမားတွေကပဲကျခံရတဲ့အတွက် ဝန်ထုတ် ဝန်ပိုးတွေဖြစ်လာပါတယ်။ အခုလိုမျိုးကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကိုအကြောင်းပြုပြီး ဒီထိုင်းနိုင်ငံအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက စီစဉ်ပေးလိုက်တဲ့ အတွက် (၁)လုပ်သားတွေအတွက်ဝင်ငွေတွေမဆုံးရှုံးသွားတော့ဘူး (၂) က မလိုလားအပ်တဲ့ ကုန်ကျ စရိတ်တွေ မကုန်တော့ဘူးဒီအတွက် အလုပ်သမားတွေအ တွက်အများကြီးအကျိုးရှိပါတယ်။"
အခုလို နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့် စာချုပ်အသစ်ချုပ်ဆိုဖို့ လိုအပ်တဲ့သူတွေ နေရပ်ပြန်စရာမလိုဘူးဆိုတဲ့ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့အတွက် သက်ဆိုင်ရာ MOU ထိုးထားတဲ့နိုင်ငံတွေက တာဝန်ရှိသူတွေ လိုအပ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းကိစ္စတွေကို လာရောက် လုပ်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ ကမ္ဘောဒီးယား လားအို ၃ နိုင်ငံက MoU စနစ်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လာရောက်အလုပ် လုပ်နေကြသူတွေ ရဲ့ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့် ၄ နှစ်သက်တမ်းပြည့်သွားပြီးနောက် နေရပ်မပြန်ဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ၆ လဆက်ပြီး နေထိုင်ခွင့်ပြုရေးအတွက် ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆွေးနွေးနေတယ်လို့ ထိုင်းသတင်းတွေမှာလည်း ဖော်ပြပါတယ်။
-------------------------------------------------
ထိုငျးရောကျ MOU ပွညျပလုပျသားတှေ သကျတမျး တိုးဖို့ နိုငျငံရငျးပွနျစရာမလို
ထိုငျးနိုငျငံမှာ နှဈနိုငျငံသဘောတူညီခကြျစာခြှနျလှှာ MOU စနဈနဲ့ အလုပျလာရောကျလုပျကိုငျနကွေတဲ့ အလုပျသမားတှအေနနေဲ့ ၄ နှဈပွည့ျသှားရငျ စာခြုပျအသဈခြုပျဖို့ နရေပျပွနျစရာ မလိုတော့ပါဘူး။ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ ခုလို ကန့ျသတျခကြျကို ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာန က ဖွလြေော့ပေး လိုကျတဲ့အတှကျ မွနျမာအလုပျ သမားတှေ ထိုငျးနိုငျငံ မှာပဲ အလုပျလုပျခှင့ျ စာခြုပျကို သကျတမျးတိုးနိုငျ မှာဖွဈပါတယျ။ ထိုငျးအခွစေိုကျ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအေးမာက အပွည့ျအစုံ ဆကျပွီး တငျပွပါမယျ။
ထိုငျးနိုငျငံမှာ အစိုးရအခငြျးခငြျး နားလညျမှု စာခြှနျလှှာ MOU နဲ့ တရားဝငျ အလုပျလုပျကိုငျဖို့ ခှင့ျပွုထား တဲ့ မွနျမာ၊ လာအိုနဲ့ ကမ်ဘောဒီးယားနိုငျငံ ၃ နိုငျငံက အလုပျသမားတှကေို ထိုငျးအစိုးရက ၂ နှဈ နထေိုငျအ လုပျလုပျကိုငျခှင့ျ၊ ၂ နှဈ သကျတမျးတိုးခှင့ျနဲ့ စုစုပေါငျး ၄ နှဈ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာ နထေိုငျအလုပျလုပျ ခှင့ျပွုထား ပါတယျ။ ၄ နှဈပွည့ျသှားပွီဆိုရငျတော့ မိမိတို့ရဲ့ မူရငျးနိုငျငံကိုပွနျသှား ဖို့လိုပွီး၊ စာခြုပျအသဈခြုပျ ဆိုပွီးမှ ပွနျခေါျလေ့ရှိပါတယျ အခု ကိုဗဈ ကပျဘေးဖွဈနေ ခြိနျမို့ နရေပျ ရငျးပွနျသှား သူတှေ ပွနျလာဖို့ ခကျခဲနတောကွောင့ျ ထိုငျးနိုငျငံမှာ အလုပျသမား ရှားပါးပွတျလတျမူတှေ ကွုံနပေါတယျ။ အခု ၂၀၂၂ ခုနှဈထဲမှာ ၄ နထေိုငျအလုပျလုပျခှင့ျ သကျတမျးကုနျဆုံးသှားသူတှကေို နရေပျရငျးကို မပွနျခိုငျးတော့ပဲ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာပဲ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက သကျတမျးတိုးခှင့ျပွုလိုကျပွီလို့ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီး မစ်စတာ စူခတြျ ခြှမျကလငျက ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
ဒီအကွောငျးနဲ့ပတျသကျလိုမွနျမာရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားအခှင့ျအရေးကှနျယကျရဲ့ဥက်ကဌ ဦးအောငျကြောျကတော့ ထိုငျးအစိုးရက ကပျဘေးကာလမှာဖွလြေော့ပေးလိုကျတာဖွဈကွောငျး အခုလိုပွောပွပါတယျ။
"Omicron ရောဂါကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာကောထိုငျးနိုငျငံမှာကောပွန့ျနှံ့နတေဲ့အခါမှာ သူတို့လုပျသားတှေ ကိုနရေပျရငျးကိုပွနျခိုငျးပွီး အရငျ project အတိုငျး တရားဝငျစာခြုပျအသဈခ ြုပျပွီးပွနျခေါျမယျဆိုရငျ မလိုလားအပျပဲ ရောဂါပွန့ျပှားမူ့နှုနျးတှေ ပွနျလညျမွင့ျတကျ လာနိုငျတယျလို့ သုံးသပျတဲ့အတှကျ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာပဲ နဂို ပတျစပို့ ထုတျပေးတဲ့စငျတာရှိတယျ အဲဒီစငျတာမှာ အဲဒီမှာ သကျတမျးတနှဈတိုးပွီးတော့မှ အလုပျသမားတှကေိုနရေပျရငျးပွနျစရာမလိုပဲ ဒီနိုငျငံမှာပဲသကျတမျးတိုးဖို့ စီစဉျဆုံးဖွတျတာပါ အဲဒါကို အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနကတော့ အခိုငျအမာဆုံးဖွတျခကြျခလြိုကျပါပွီ။"
ထိုငျးနိုငျငံမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေတှကျ နိုငျငံကူးလကျမှတျတှေ ထုတျပေးတာ သကျတမျးတိုးတာတှကေို လုပျပေးတယျတဲ့ စငျတာကို ဆာမှတျဆာခှနျးပွညျနယျထဲမှာ ဖှင့ျလှဈထားပါတယျ။ အဲဒီပွညျနယျထဲမှာ ကိုဗဈကပျဘေး အခွအေနပေေါျမူတညျပွီး အလုပျသမားတှေ MOU သကျတမျးတိုး တဲ့ကိစ်စတှေ ကို ထိုငျးအစိုးရကစီစဉျလုပျပေးသှားမှာဖွဈတယျလို့ ဦးအောငျကြောျကပွောပါတယျ။ ၂ နိုငျငံနားလညျမှု စာခြှနျလှှာ MOU နဲ့ အလုပျလာလုပျကွတဲ့ အလုပျသမားတှအေတှကျ အခုလိုနရေပျပွနျစရာမလိုတဲ့ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနရဲ့အစီစဉျဟာ ကောငျးမှနျပွီး အလုပျသမားတှအေတှကျ အကြိုးလညျးရှိ တယျလို့ သူက သုံးသပျပါတယျ။
"အဲဒီProjet ကအမွနျဆုံးက ရကျ ၆၀ ပဲ ဒီလုပျသားတဦးက ရကျ ၆၀ အိမျပွနျသှားရတဲ့အတှကျ ရကျ ၆၀ မှာဝငျငှမေရှိတော့ဘူး။ ကုနျကစြရိတျရှိတယျ ဝငျငှမေရှိဘူး။ နောကျတကွိမျပွနျဝငျလာ ဖို့အတှကျက လညျးကုနျကစြရိတျ ရှိတယျ။ ကွီးမားတဲ့စကျရုံကုမဏီကွီးတှကေတော့ ပွနျသှားတဲ့စရိတျတှေ ပွနျလာတဲ့ စရိပျတှကေိုကုနျကပြေးတာရှိတယျ ဒါပမေယ့ျ စကျရုံငယျတှကေတော့ စပွနျတဲ့အခြိနျကစပွီး အထှထှေေ ကုနျကစြရိပျတှကေိုအလုပျသမားတှကေပဲကခြံရတဲ့အတှကျ ဝနျထုတျ ဝနျပိုးတှဖွေဈလာပါတယျ။ အခုလိုမြိုးကိုဗဈကပျရောဂါကိုအကွောငျးပွုပွီး ဒီထိုငျးနိုငျငံအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက စီစဉျပေးလိုကျတဲ့ အတှကျ (၁)လုပျသားတှအေတှကျဝငျငှတှေမေဆုံးရှုံးသှားတော့ဘူး (၂) က မလိုလားအပျတဲ့ ကုနျကြ စရိတျတှေ မကုနျတော့ဘူးဒီအတှကျ အလုပျသမားတှအေ တှကျအမြားကွီးအကြိုးရှိပါတယျ။"
အခုလို နထေိုငျ အလုပျလုပျခှင့ျ စာခြုပျအသဈခြုပျဆိုဖို့ လိုအပျတဲ့သူတှေ နရေပျပွနျစရာမလိုဘူးဆိုတဲ့ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက ဆုံးဖွတျလိုကျတဲ့အတှကျ သကျဆိုငျရာ MOU ထိုးထားတဲ့နိုငျငံတှကေ တာဝနျရှိသူတှေ လိုအပျတဲ့ စာရှကျစာတမျးကိစ်စတှကေို လာရောကျ လုပျပေးရမှာဖွဈပါတယျ။ မွနျမာ ကမ်ဘောဒီးယား လားအို ၃ နိုငျငံက MoU စနဈနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံမှာ လာရောကျအလုပျ လုပျနကွေသူတှေ ရဲ့ နထေိုငျ အလုပျလုပျခှင့ျ ၄ နှဈသကျတမျးပွည့ျသှားပွီးနောကျ နရေပျမပွနျဘဲ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာ ၆ လဆကျပွီး နထေိုငျခှင့ျပွုရေးအတှကျ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနက သကျဆိုငျရာ နိုငျငံတှနေဲ့ ဆှေးနှေးနတေယျလို့ ထိုငျးသတငျးတှမှောလညျး ဖောျပွပါတယျ။