ကရင်တိုင်းရင်းသားအရေး လှုပ်ရှားသူ Billy ခေါ် Porlajee Rakchongcharoen သတ်ဖြတ်ခံရမှုနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ထိုင်းသစ်တော အရာရှိတွေ အပါအဝင် လူ ၄ ဦးကို တရားရုံးက စစ်ဆေးတော့မှာဖြစ်ကြောင်း အမှုမှာလိုက်ပါ အကျိုုးဆောင်ပေးနေတဲ့ ထိုင်းလူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေက ပြောပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ Phetchaburi ခရိုင် Kaeng Krachan အမျိုးသားသစ်တောထဲမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်ကပျောက်ဆုံးသွားခဲ့ပြီးနောက် မကြာသေးခင်ကမှ အလောင်းကို ပြန်ရှာတွေ့ခဲ့ပြီးနောက် လူသတ်မှုနဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြတာပါ။ ကရင်တိုင်းရင်းသား Billy သေဆုံးမှု နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆက်သွယ်စုံစမ်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း ထိုင်းအခြေစိုက် သတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
သေဆုံးသွားတဲ့ ကရင် လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Porlajee "Billy" Rakchongcharoen အမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ DSI က လေးလတာ စစ်ဆေးခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သစ်တောအကြီးတန်း အရာရှိတွေ ပါဝင်နေတဲ့ လေး ဦးကို လူသတ်မှု၊ တရားမဝင် ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်မှု၊ လုယက်မှုတို့နဲ့ ရုံးတင်တရားစွဲမှာ ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီရဲ့ ကလေးသူငယ်များ လူမျိုးစုများ နိုင်ငံမဲ့များ အရေးနဲ့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားရေးဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ထိုင်းရှေ့နေကြီး နိုင်ဆူရဖုန်း Surapong Kongchantuk က ပြောပါတယ်။
“ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ တရားဥပဒေက ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေကော၊ တိုင်းရင်းသားတွေအတွက်ပါ တပြေးညီဥပဒေဖြစ်ရမယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေက ကျူးကျော်ပြီး နေခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့ ဘိုးဘွားဘီဘင် လက်ထက်ကတည်းက ရေကြည်ရာမြက်နုရာကို ရှာဖွေသွားလာပြီး နေခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ဘီလီက သူ ကရင်အမျိုးသားတွေအရေးနဲ ပတ်သက်လို့ သက်သေလိုက်ပြီး တရားရုံးမှာ ထွက်ဆိုခဲ့လို့ နိုင်ဘီလီကိုနှုတ်ပိတ်တဲ့ အနေနဲ့ သစ်တောဌာနက သတ်ဖြတ်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ အဲဒီ မှာတာဝန်ရှိသူ လေး ယောက်က တရားရုံးမှာ လာအစစ်ဆေးခံရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။” ထိုင်းဘာသာစကားနဲ့ ပြောသွားတာပါ။
နိုင်ဘီလီယာ ထိုင်းနိုင်ငံသား ခံယူထားတဲ့ ကရင်လူမျိုး တဦး ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကရင်အမျိုးသားအရေးတွေကို တက်ကြွစွာ ပါဝင် လုပ်ဆောင်ပေးနေသူဖြစ်ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် ပြီလ ၁၇ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ ဖက်ချဘူရီခရိုင်၊ ကန်ကရချန် အမျိုးသား သစ်တောကြိုးဝိုင်း အတွင်းမှာ သစ်တောဝန်ထမ်းတွေ ဖမ်းဆီးပြီးနောက် ပျောက်ဆုံးသွားခဲ့တာပါ။ သူ့ရဲ အလောင်းကိုတော့ ၂၀၁၉ ခု သြဂုတ်လ လကုန်ပိုင်းမှာ ပြန်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။
အမျိုးသား သစ်တောကြိုးဝိုင်းထဲက ရေအိုင်ထဲမှာ သူအလောင်းကို သံစည်ပိုင်းထဲထည့်ပြီး မြှုပ်ထားတာကို တွေခဲ့ရကြောင်း DSI အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ဖော်ခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်ဘက်ခ ျဘူရီ ခရိုင် သစ်တောထဲမှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ကရင်ရွာကိုကျူးကျော်နေထိုင်တယ်ဆိုပြီး ထိုင်းသစ်တောအဖွဲ့က မီးရိူ့ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့ အမှုမှာ အသတ်ခံရတဲ့ နိုင်ဘီလီဟာ အဓိကသက်သေလုပ်ပြီး ထိုင်းအရာရှိတွေကို တရားစွဲဆို ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
သူရဲ့ဇနီးနော်။ မုနော်ကသူ့ရဲ့ခင်ပွန်း ကို ထိုင်းသစ်တောအဖွဲ့က ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးပြီး အစဖျောက်လိုက်တယ်လို့ စွပ်စွဲခဲ့ပြီး အမှုမှန် ဖေါ်ထုတ်ပေးဖို့ ထိုင်းတရားရုံးကို ဦးတိုက် လျောက်ထားခဲ့တာ ငါးနှစ်ကြာခဲ့ပါပြီ။
သူ့အမှုကို ငါးနှစ်ကြာလာတဲ့ အခုချိန်ထိ သက်သေ ခိုင်လုံမှု မရှိဘူးဆိုပြီး အမျိုးမျိုး ပယ်ချခံရတယ်လို့ ရှေနေ့ ဖြစ်သူက ဆိုပါတယ်။ ထိုင်း အထူးစုံစမ်းရေးအဖွဲ့DSI က ဝင်ရောက် စစ်ဆေးပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ သံစည်ပိုင်းအတွင်းမှာ ထည့်ထားတဲ့ ရေအောက်မှာ ပြန်ရှာတွေ့တဲ့ အရိုးတွေကို DNA စစ်ပြီးတဲ့အခါမှာ ဘီလီ အသတ်ခံရတယ်ဆိုတာ အတည်ပြုလိုက်တာပါ။
ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီရဲ့ ကလေးသူငယ်များ လူမျိုးစု များနိုင်ငံမဲ့များအရေးနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားရေးဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ထိုင်းရှေ့နေကြီး နိုင်ဆူရဖုန်း Surapong Kongchantuk ကတော့ တောင်ပေါ်ကရင် တိုင်းရင်းသားတွေ ကျေးရွာကို ထိုင်းသစ်တောဌာနက မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့အမူကစပြီး အခုသေဆုံးခဲ့တဲ့ နိုင်ဘီလီအမူထိ အခ ကြေးငွေမယူဘဲ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။
[Unicode Version]
ကရငျတိုငျးရငျးသားအရေး လှုပျရှားသူ Billy ခေါျ Porlajee Rakchongcharoen သတျဖွတျခံရမှုနဲ့ ဆကျနှယျပွီး ထိုငျးသဈတော အရာရှိတှေ အပါအဝငျ လူ ၄ ဦးကို တရားရုံးက စဈဆေးတော့မှာဖွဈကွောငျး အမှုမှာလိုကျပါ အကြိုးဆောငျပေးနတေဲ့ ထိုငျးလူ့အခှင့ျအရေး ရှေ့နကေ ပွောပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံ Phetchaburi ခရိုငျ Kaeng Krachan အမြိုးသားသဈတောထဲမှာ လှနျခဲ့တဲ့ ၅ နှဈကပြောကျဆုံးသှားခဲ့ပွီးနောကျ မကွာသေးခငျကမှ အလောငျးကို ပွနျရှာတှေ့ခဲ့ပွီးနောကျ လူသတျမှုနဲ့ ထိုငျးအာဏာပိုငျတှေ စုံစမျးစဈဆေးနကွေတာပါ။ ကရငျတိုငျးရငျးသား Billy သဆေုံးမှု နောကျဆုံးအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဆကျသှယျစုံစမျးထားတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး ထိုငျးအခွစေိုကျ သတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
သဆေုံးသှားတဲ့ ကရငျ လူ့အခှင့ျအရေး တကျကွှလှုပျရှားသူ Porlajee "Billy" Rakchongcharoen အမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ ထိုငျးနိုငျငံ အထူးစုံစမျးစဈဆေးရေးအဖှဲ့ DSI က လေးလတာ စဈဆေးခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ သဈတောအကွီးတနျး အရာရှိတှေ ပါဝငျနတေဲ့ လေး ဦးကို လူသတျမှု၊ တရားမဝငျ ဖမျးဆီးခြုပျနှောငျမှု၊ လုယကျမှုတို့နဲ့ ရုံးတငျတရားစှဲမှာ ဖွဈကွောငျး ထိုငျးရှေ့နမြေားကောငျစီရဲ့ ကလေးသူငယျမြား လူမြိုးစုမြား နိုငျငံမဲ့မြား အရေးနဲ့ ရှှေ့ပွောငျး အလုပျသမားရေးဆိုငျရာ ဆပျကောျမတီဥက်ကဋ်ဌ ထိုငျးရှေ့နကွေီး နိုငျဆူရဖုနျး Surapong Kongchantuk က ပွောပါတယျ။
“ထိုငျးနိုငျငံရဲ့ တရားဥပဒကေ ထိုငျးနိုငျငံသားတှကေော၊ တိုငျးရငျးသားတှအေတှကျပါ တပွေးညီဥပဒဖွေဈရမယျ။ တိုငျးရငျးသားတှကေ ကြူးကြောျပွီး နခေဲ့တာ မဟုတျဘူး။ သူတို့ ဘိုးဘှားဘီဘငျ လကျထကျကတညျးက ရကွေညျရာမွကျနုရာကို ရှာဖှသှေားလာပွီး နခေဲ့ကွတာ ဖွဈတယျ။ နိုငျဘီလီက သူ ကရငျအမြိုးသားတှအေရေးနဲ ပတျသကျလို့ သကျသလေိုကျပွီး တရားရုံးမှာ ထှကျဆိုခဲ့လို့ နိုငျဘီလီကိုနှုတျပိတျတဲ့ အနနေဲ့ သဈတောဌာနက သတျဖွတျခဲ့တာ ဖွဈတယျ။ အဲဒီ မှာတာဝနျရှိသူ လေး ယောကျက တရားရုံးမှာ လာအစဈဆေးခံရတော့မှာ ဖွဈပါတယျ။” ထိုငျးဘာသာစကားနဲ့ ပွောသှားတာပါ။
နိုငျဘီလီယာ ထိုငျးနိုငျငံသား ခံယူထားတဲ့ ကရငျလူမြိုး တဦး ဖွဈပါတယျ။ သူဟာ ကရငျအမြိုးသားအရေးတှကေို တကျကွှစှာ ပါဝငျ လုပျဆောငျပေးနသေူဖွဈပွီး ၂၀၁၄ ခုနှဈ ပွီလ ၁၇ ရကျနေ့က ထိုငျးနိုငျငံ ဖကျခဘြူရီခရိုငျ၊ ကနျကရခနြျ အမြိုးသား သဈတောကွိုးဝိုငျး အတှငျးမှာ သဈတောဝနျထမျးတှေ ဖမျးဆီးပွီးနောကျ ပြောကျဆုံးသှားခဲ့တာပါ။ သူ့ရဲ အလောငျးကိုတော့ ၂၀၁၉ ခု သွဂုတျလ လကုနျပိုငျးမှာ ပွနျတှေ့ခဲ့ပါတယျ။
အမြိုးသား သဈတောကွိုးဝိုငျးထဲက ရအေိုငျထဲမှာ သူအလောငျးကို သံစညျပိုငျးထဲထည့ျပွီး မွှုပျထားတာကို တှခေဲ့ရကွောငျး DSI အထူးစုံစမျးစဈဆေးရေးအဖှဲ့က စကျတငျဘာလ ၃ ရကျနေ့မှာ ထုတျဖောျခဲ့ပါတယျ။
ထိုငျးမွနျမာနယျစပျဘကျခ ဘြူရီ ခရိုငျ သဈတောထဲမှာ နထေိုငျနကွေတဲ့ ကရငျရှာကိုကြူးကြောျနထေိုငျတယျဆိုပွီး ထိုငျးသဈတောအဖှဲ့က မီးရိူ့ဖကြျဆီးခဲ့တဲ့ အမှုမှာ အသတျခံရတဲ့ နိုငျဘီလီဟာ အဓိကသကျသလေုပျပွီး ထိုငျးအရာရှိတှကေို တရားစှဲဆို ခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
သူရဲ့ဇနီးနောျ။ မုနောျကသူ့ရဲ့ခငျပှနျး ကို ထိုငျးသဈတောအဖှဲ့က ဖမျးဆီးစဈဆေးပွီး အစဖြောကျလိုကျတယျလို့ စှပျစှဲခဲ့ပွီး အမှုမှနျ ဖေါျထုတျပေးဖို့ ထိုငျးတရားရုံးကို ဦးတိုကျ လြောကျထားခဲ့တာ ငါးနှဈကွာခဲ့ပါပွီ။
သူ့အမှုကို ငါးနှဈကွာလာတဲ့ အခုခြိနျထိ သကျသေ ခိုငျလုံမှု မရှိဘူးဆိုပွီး အမြိုးမြိုး ပယျခခြံရတယျလို့ ရှနေေ့ ဖွဈသူက ဆိုပါတယျ။ ထိုငျး အထူးစုံစမျးရေးအဖှဲ့DSI က ဝငျရောကျ စဈဆေးပွီးတဲ့နောကျမှာတော့ သံစညျပိုငျးအတှငျးမှာ ထည့ျထားတဲ့ ရအေောကျမှာ ပွနျရှာတှေ့တဲ့ အရိုးတှကေို DNA စဈပွီးတဲ့အခါမှာ ဘီလီ အသတျခံရတယျဆိုတာ အတညျပွုလိုကျတာပါ။
ထိုငျးရှေ့နမြေားကောငျစီရဲ့ ကလေးသူငယျမြား လူမြိုးစု မြားနိုငျငံမဲ့မြားအရေးနဲ့ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားရေးဆိုငျရာ ဆပျကောျမတီဥက်ကဋ်ဌ ထိုငျးရှေ့နကွေီး နိုငျဆူရဖုနျး Surapong Kongchantuk ကတော့ တောငျပေါျကရငျ တိုငျးရငျးသားတှေ ကြေးရှာကို ထိုငျးသဈတောဌာနက မီးရှို့ ဖကြျဆီးခဲ့တဲ့အမူကစပွီး အခုသဆေုံးခဲ့တဲ့ နိုငျဘီလီအမူထိ အခ ကွေးငှမေယူဘဲ လိုကျပါဆောငျရှကျပေးနတော ဖွဈပါတယျရှငျ။
Your browser doesn’t support HTML5
ကရင်တိုင်းရင်းသား လှုပ်ရှားသူ Billy သတ်ဖြတ်ခံရမှု တာဝန်ရှိတွေကို စစ်ဆေးမည်