{{Zawgyi/Unicode}}
တရုတ်နဲ့ အာဆီယံကြား ဆွေးနွေးဘက် အနှစ် ၃၀ ပြည့်အထိမ်းအမှတ် အွန်လိုင်းက ကျင်းပတဲ့ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံက ပါဝင်တက်ရောက်ခြင်း မရှိပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်လို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်းတွေကြား ဘုံ သဘောတူထားတဲ့အချက်တွေအတိုင်း အကောင်အထည်မဖော်သရွေ့ အာဆီယံနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာပါဝင်နိုင်မယ့် အလားအလာ မရှိနိုင်ဘူးလို့ လေ့လာသူတချို့က သုံးသပ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကရော အလျှော့ပေးမယ့်ပုံမြင်ရပါသလား။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ဦးဆောင်ပြီး အွန်လိုင်းကနေကျင်းပခဲ့တဲ့ တရုတ်နဲ့ အာဆီယံကြား ဆွေးနွေးဘက် အနှစ် ၃၀ ပြည့်အထိမ်းအမှတ် ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံ တက်ရောက်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ် ကြီးကို မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဒီထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ဖို့ တရုတ်နဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၉နိုင်ငံကသဘောတူခဲ့ကြောင်းနဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပတဲ့ ဒီနေ့ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက် မနက်ပိုင်းအထိ မြန်မာဘက်က တုံ့ပြန်မှုမရတဲ့အတွက် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်မပါဘဲ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Saifuddin Abdullah ကသတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးကလည်း အာဆီနိုင်ငံတချို့က အရင်က အာဆီယံအစည်းအဝေးအတိုင်း နိုင်ငံရေးရာထူးမရှိတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တဦး တက်ရောက်ရမယ်လို့ ဖိအားပေးခဲ့တယ်လို့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီအစည်းအဝေးကို တက်ရောက်နိုင်ဖို့ တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံက အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းပေးခဲ့တာ အထူးကျေးဇူးတင်ပေမဲ့လည်း မြန်မာဘက် ကကိုယ်စားလှယ်မတက်ဖြစ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားတာပါ။
မဟာမဲခေါင်ဒေသမှာပါဝင်တဲ့ အာဆီယံ ၅ နိုင်ငံအနေနဲ့ ကောင်းမွန် ညီညွတ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိတယ်လို့လည်း ပြောထားပါတယ်။ အဲဒီ ၅ နိုင်ငံကတော့ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ လာအို၊ ကဗ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့ဖြစ်ကြပါတယ်။
အာဆီယံနဲ့ဆိုင်တဲ့ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲတွေမှာ စစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ် ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တက်ရောက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမရှိခဲ့တာ အခုက ဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေ ဘုံသဘောတူညီထားတဲ့ မူ (၅) ချက်အတိုင်း မြန်မာဘက်က အကောင်အထည်မဖော်သရွေ့ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင်အနေနဲ့ အာဆီယံစည်းဝေးပွဲတွေ တက်ရောက်ခွင့်ရနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ ဦးရဲထွန်း ( သီပေါ) က သုံးသပ်ပါတယ်။
"ASEAN ကတော့ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုယ်တိုင်တက်တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ အားလုံးစုံညီသဘောတူညီချက်နဲ့ချထားတဲ့ အချက် ၅ ချက်ကိုအကောင်အထည်မဖော်လို့ဆိုတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့ရှေ့ကအစည်းအဝေးမှာ ဒဏ်ခတ်ထားတော့အဲဒါကိုစစ်ကောင်စီအနေနဲ့က ဒါကိုလိုက်နာတာမရှိသေးတဲ့အချိန်မှာ ပြန်ပြီးတော့လက်ခံလိုက်တယ်ဆိုရင်သူတို့ကကိုယ်ထွေးပြီးသား တံတွေးကို ပြန်မြိုသလိုဖြစ်မှာပေါ့။"
ဒီနေ့ကျင်းပတဲ့ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမတိုင်ခင် တရုတ်အစိုးရရဲ့ အာရှရေးရာ တရုတ် အထူးသံတမန် မစ္စတာစွန်ကော့ရှန် မြန်မာနိုင်ငံလာရောက်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ မြန်မာ ၂ နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကိုတော့ တရုတ်က ဆက်ထိမ်းထားမယ့် ပုံရတယ်လို့ ဦးရဲထွန်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
"တရုတ်ပြည်ကတော့ဒီ ASEAN ကနေတဆင့် ဆက်ဆံမှု မရှိပေမယ့်သူကတော့သီးခြား ASEAN ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ထားချက်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက်လည်း တဖက်ကတိုက်တွန်းနေသလိုတဖက်ကလည်း သူနဲ့မြန်မာ သီးခြားဆက်ဆံရေးအတွက်တော့ ကြိုးစားနေတာတွေတော့ရှိတယ်။ ဒီနေ့ပဲကြားလိုက်ရတဲ့သတင်းတခုကတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေပိတ်ထားတာကို မူဆယ်ဘက်မှာတော့ စပြီးတော့ အစမ်းသဘောပြန်ဖွင့်နေတယ်ကြားတယ်။ ဒါကတော့နှစ်ဘက်စလုံးရဲ့အကျိုးစီးပွားပေါ့နော်။ အဲတော့ပြောချင်တဲ့သဘောကတော့ASEAN ကအဲဒီလို ပြစ်ဒဏ်ပေးထားပေမယ့်လို့ တရုတ်နဲ့မြန်မာနှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကတော့ အထိုက်အလျောက် ရှိသင့်ရှိထိုက်တဲ့ဟာတော့ဆက်သွားနေမယ်လို့ကျနော်ကတော့ယူဆတယ်။"
နိုင်ငံတကာဘက်က ဖိအားပေးတောင်းဆိုနေတယ်လို့ သူတို့ဘက်က ယူဆတဲ့အရာတွေကိုတော့ စစ်ကောင်စီဘက်က လိုက်လျောလိမ့်မယ်လို့ မမြင်ကြောင်း မန္တလေးတက္ကသိုလ် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဌာန ပါမောက္ခ (ဌာနမှူး) ဒေါက်တာသီတာထွန်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
"စောင့်ကြည့်နေရတာပေါ့နော် နစက ဘယ်လဲ၊ ဘာလဲ၊ ဘာလုပ်မလဲပေါ့။ ရှုပ်ထွေး တဲ့ အခြေအနေကြီးမှာလေ။ လူတိုင်းလူတိုင်းက ကိုယ့်ရပ်တည်ချက်နဲ့ကိုယ် အာဆီယံကလည်း သူ့ရပ်တည်ချက်နဲ့သူ လုပ်နေတာပဲ၊ နစက ကလည်း သူ့ရပ်တည်ချက်နဲ့ပေါ့၊ NUG ကလည်း သူ့ရပ်တည်ချက်နဲ့ပေါ့။ တရုတ်ကလည်း ဘာပဲပြောပြော မြန်မာကို သဘောတူညီချက် ၅ ခု မထွက်ခင်ကတည်းက သူက သဘောထား ကြေညာခဲ့ပြီးပြီဆိုတော့ အဓိကအားဖြင့်ကတော့ အားလုံးက အာဆီယံကိုပဲ ဝိုင်းပြီးတော့ပေါ့နော်-တာဝန်ပေးတဲ့ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အာဆီယံကလည်း ကျနော်ထင်ပါတယ်၊ သူလည်း engageတော့လုပ်မှာပေါ့နော်။ ကမ္ဘောဒီးယား ဥက္ကဋ္ဌ ပြောင်းသွားတဲ့အခါမှာလည်း သူလေသံ ဘယ်လိုထွက်လာမလဲဆိုတော့ ဟိုနေ့ကတော့ အာဆီယံရဲ့ သဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကိုပဲ အကောင်အထည်ဖော်မယ်ပေါ့။ အဲလိုပဲပြောနေတာဆိုတော့ ကျနော်တို့က တိုတောင်းတဲ့ကာလထဲမှာ စောင့်ကြည့်နေရတဲ့အဆင့် ဖြစ်နေတာပေါ့။ နစကအနေနဲ့ကလည်း ပြည်တွင်းမှာ control လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့အချိန်မှာ နိုင်ငံတကာ pressure တွေ၊ ဒီဘက်က ဒေသတွင်း pressure တွေကလည်း ရှိနေတယ်ပေါ့နော်။အဲလိုမျိုးလေးတွေကလည်းဆိုတော့ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင်ကိုယ်က စောင့်ကြည့်နေတဲ့အဆင့် ဖြစ်နေတာ။"
အာဆီယံအဖွဲ့ကိုစတင်တည်ထောင်တဲ့ အချိန်ကစလို့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကြား အချင်းချင်း ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာ မလုပ်ဘူးဆိုတဲ့ အခြေခံမူတချက်ကိုလည်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အဖွဲ့ဝင်တွေကြား သဘောတူညီမှုကနေ မြန်မာ့အရေးကို ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြတာပါ။ ၃၉ ကြိမ်မြောက်ကျင်းပတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာ စစ်ကောင်စီကို မဖိတ်ကြားဖို့အတွက် အဖွဲ့ဝင်တွေကြား စတင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတာပါ။ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် တက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိတဲ့ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံဟာ အာဆီယံရဲ့ အိမ်နီးချင်းကောင်း၊ မိတ်ဆွေကောင်း၊ မိတ်ဖက်ကောင်းဖြစ်ခဲ့သလို ဆက်လည်း ဖြစ်သွားမယ်လို့ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်- အာဆီယံ မိတ်ဖက် အနှစ်သုံးဆယ်ပြည့်ကနေဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှု၊ တိုးတက်မှုနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လုပ်ဆောင်နိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း အာဆီယံခေါင်းဆောင်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာမပါတဲ့ တရုတ်အာဆီယံထိပ်သီးအပေါ် သုံးသပ်ချက်
============
{{Unicode}}
မွနျမာမပါတဲ့ တရုတျအာဆီယံထိပျသီးအပေါျ သုံးသပျခကြျ
တရုတျနဲ့ အာဆီယံကွား ဆှေးနှေးဘကျ အနှဈ ၃၀ ပွည့ျအထိမျးအမှတျ အှနျလိုငျးက ကငြျးပတဲ့ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမှာ မွနျမာနိုငျငံက ပါဝငျတကျရောကျခွငျး မရှိပါဘူး။ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ပတျသကျလို့ အာဆီယံခေါငျးဆောငျးတှကွေား ဘုံ သဘောတူထားတဲ့အခကြျတှအေတိုငျး အကောငျအထညျမဖောျသရှေ့ အာဆီဆံနဲ့သကျဆိုငျတဲ့ ထိပျသီးအစညျးအဝေးတှမှော မွနျမာပါဝငျနိုငျမယ့ျ အလားအလာ မရှိနိုငျဘူးလို့ လေ့လာသူတခြို့က သုံးသပျပါတယျ။ စဈကောငျစီဘကျကရော အလြှော့ပေးမယ့ျပုံမွငျရပါသလား။ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မဆုမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ဦးဆောငျပွီး အှနျလိုငျးကနကေငြျးပခဲ့တဲ့ တရုတျနဲ့ အာဆီယံကွား ဆှေးနှေးဘကျ အနှဈ ၃၀ ပွည့ျအထိမျးအမှတျ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမှာ မွနျမာနိုငျငံ တကျရောကျခဲ့ခွငျး မရှိပါဘူး။ တရုတျနိုငျငံဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျ ကွီးကို မွနျမာကိုယျစားလှယျအဖွဈ ဒီထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲတကျရောကျဖို့ တရုတျနဲ့ အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျ ၉နိုငျငံကသဘောတူခဲ့ကွောငျးနဲ့ ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲကငြျးပတဲ့ ဒီနေ့ နိုဝငျဘာ ၂၂ ရကျ မနကျပိုငျးအထိ မွနျမာဘကျက တုံ့ပွနျမှုမရတဲ့အတှကျ မွနျမာကိုယျစားလှယျမပါဘဲ ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲကို ကငြျးပခဲ့ကွောငျး မလေးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Saifuddin Abdullah ကသတငျးထောကျတှကေို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
စဈကောငျစီရဲ့ သတငျးထုတျပွနျရေးကလညျး အာဆီနိုငျငံတခြို့က အရငျက အာဆီယံအစညျးအဝေးအတိုငျး နိုငျငံရေးရာထူးမရှိတဲ့ ကိုယျစားလှယျတဦး တကျရောကျရမယျလို့ ဖိအားပေးခဲ့တယျလို့ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျပါတယျ။ ဒီအစညျးအဝေးကို တကျရောကျနိုငျဖို့ တရုတျသမ်မတနိုငျငံက အာဆီယံနိုငျငံတှနေဲ့ ညှိနှိုငျးပေးခဲ့တာ အထူးကြေးဇူးတငျပမေဲ့လညျး မွနျမာဘကျ ကကိုယျစားလှယျမတကျဖွဈကွောငျး စဈကောငျစီရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားတာပါ။
မဟာမဲခေါငျဒသေမှာပါဝငျတဲ့ အာဆီယံ ၅ နိုငျငံအနနေဲ့ ကောငျးမှနျ ညီညှတျတဲ့ ဆကျဆံရေးရှိတယျလို့လညျး ပွောထားပါတယျ။ အဲဒီ ၅ နိုငျငံကတော့ မွနျမာ၊ ထိုငျး၊ လာအို၊ ကဗ်ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယကျနမျနိုငျငံတို့ဖွဈကွပါတယျ။
အာဆီယံနဲ့ဆိုငျတဲ့ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲတှမှော စဈအာဏာသိမျးခေါငျးဆောငျ ဗိုလျ ခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျ တကျရောကျနိုငျတဲ့ အခွအေနမေရှိခဲ့တာ အခုက ဒုတိယအကွိမျဖွဈပါတယျ။ မွနျမာ့နိုငျငံရေးပွူနာဖွရှေငျးနိုငျဖို့ အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှေ ဘုံသဘောတူညီထားတဲ့ မူ (၅) ခကြျအတိုငျး မွနျမာဘကျက အကောငျအထညျမဖောျသရှေ့ စဈကောငျစီခေါငျးဆောငျအနနေဲ့ အာဆီယံစညျးဝေးပှဲတှေ တကျရောကျခှင့ျရနိုငျမှာ မဟုတျဘူးလို့ နိုငျငံရေးလေ့လာသူ ဦးရဲထှနျး ( သီပေါ) က သုံးသပျပါတယျ။
"ASEAN ကတော့ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကိုယျတိုငျတကျတဲ့ အစညျးအဝေးမှာ အားလုံးစုံညီသဘောတူညီခကြျနဲ့ခထြားတဲ့ အခကြျ ၅ ခကြျကိုအကောငျအထညျမဖောျလို့ဆိုတဲ့အကွောငျးပွခကြျနဲ့ရှေ့ကအစညျးအဝေးမှာ ဒဏျခတျထားတော့အဲဒါကိုစဈကောငျစီအနနေဲ့က ဒါကိုလိုကျနာတာမရှိသေးတဲ့အခြိနျမှာ ပွနျပွီးတော့လကျခံလိုကျတယျဆိုရငျသူတို့ကကိုယျထှေးပွီးသား တံတှေးကို ပွနျမွိုသလိုဖွဈမှာပေါ့။"
ဒီနေ့ကငြျးပတဲ့ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမတိုငျခငျ တရုတျအစိုးရရဲ့ အာရှရေးရာ တရုတျ အထူးသံတမနျ မစ်စတာစှနျကော့ရှနျ မွနျမာနိုငျငံလာရောကျပွီး ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျနဲ့ နိုဝငျဘာ ၁၅ ရကျက တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။ တရုတျနဲ့ မွနျမာ ၂ နိုငျငံဆကျဆံရေးကိုတော့ တရုတျက ဆကျထိမျးထားမယ့ျ ပုံရတယျလို့ ဦးရဲထှနျးက သုံးသပျပါတယျ။
"တရုတျပွညျကတော့ဒီ ASEAN ကနတေဆင့ျ ဆကျဆံမှု မရှိပမေယ့ျသူကတော့သီးခွား ASEAN ရဲ့ ဆုံးဖွတျထားခကြျတှကေို အကောငျအထညျဖောျဖို့အတှကျလညျး တဖကျကတိုကျတှနျးနသေလိုတဖကျကလညျး သူနဲ့မွနျမာ သီးခွားဆကျဆံရေးအတှကျတော့ ကွိုးစားနတောတှတေော့ရှိတယျ။ ဒီနေ့ပဲကွားလိုကျရတဲ့သတငျးတခုကတော့ နယျစပျကုနျသှယျရေးဂိတျတှပေိတျထားတာကို မူဆယျဘကျမှာတော့ စပွီးတော့ အစမျးသဘောပွနျဖှင့ျနတေယျကွားတယျ။ ဒါကတော့နှဈဘကျစလုံးရဲ့အကြိုးစီးပှားပေါ့နောျ။အဲတော့ပွောခငြျတဲ့သဘောကတော့ASEAN ကအဲဒီလို ပွဈဒဏျပေးထားပမေယ့ျလို့ တရုတျနဲ့မွနျမာနှဈနိုငျငံဆကျဆံရေးကတော့ အထိုကျအလြောကျ ရှိသင့ျရှိထိုကျတဲ့ဟာတော့ဆကျသှားနမေယျလို့ကနြောျကတော့ယူဆတယျ။"
နိုငျငံတကာဘကျက ဖိအားပေးတောငျးဆိုနတေယျလို့ သူတို့ဘကျက ယူဆတဲ့အရာတှကေိုတော့ စဈကောငျစီဘကျက လိုကျလြောလိမ့ျမယျလို့ မမွငျကွောငျး မန်တလေးတက်ကသိုလျ နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးနှင့ျ နိုငျငံရေးသိပ်ပံဌာန ပါမောက်ခ (ဌာနမှူး) ဒေါကျတာသီတာထှနျးက သုံးသပျပါတယျ။
"စောင့ျကွည့ျနရေတာပေါ့နောျ နစက ဘယျလဲ၊ ဘာလဲ၊ ဘာလုပျမလဲပေါ့။ ရှုပျထှေး တဲ့ အခွအေနကွေီးမှာလေ။ လူတိုငျးလူတိုငျးက ကိုယ့ျရပျတညျခကြျနဲ့ကိုယျ အာဆီယံကလညျး သူ့ရပျတညျခကြျနဲ့သူ လုပျနတောပဲ၊ နစက ကလညျး သူ့ရပျတညျခကြျနဲ့ပေါ့၊ NUG ကလညျး သူ့ရပျတညျခကြျနဲ့ပေါ့။ တရုတျကလညျး ဘာပဲပွောပွော မွနျမာကို သဘောတူညီခကြျ ၅ ခု မထှကျခငျကတညျးက သူက သဘောထား ကွညောခဲ့ပွီးပွီဆိုတော့ အဓိကအားဖွင့ျကတော့ အားလုံးက အာဆီယံကိုပဲ ဝိုငျးပွီးတော့ပေါ့နောျ-တာဝနျပေးတဲ့ပုံစံမြိုး ဖွဈနတောပေါ့။ အာဆီယံကလညျး ကနြောျထငျပါတယျ၊ သူလညျး engageတော့လုပျမှာပေါ့နောျ။ ကမ်ဘောဒီးယား ဥက်ကဋ်ဌ ပွောငျးသှားတဲ့အခါမှာလညျး သူလသေံ ဘယျလိုထှကျလာမလဲဆိုတော့ ဟိုနေ့ကတော့ အာဆီယံရဲ့ သဘောတူညီခကြျ ၅ ခကြျကိုပဲ အကောငျအထညျဖောျမယျပေါ့။ အဲလိုပဲပွောနတောဆိုတော့ ကနြောျတို့က တိုတောငျးတဲ့ကာလထဲမှာ စောင့ျကွည့ျနရေတဲ့အဆင့ျ ဖွဈနတောပေါ့။ နစကအနနေဲ့ကလညျး ပွညျတှငျးမှာ control လုပျဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့အခြိနျမှာ နိုငျငံတကာ pressure တှေ၊ ဒီဘကျက ဒသေတှငျး pressure တှကေလညျး ရှိနတေယျပေါ့နောျ။အဲလိုမြိုးလေးတှကေလညျးဆိုတော့ ကနြောျတို့ကိုယျတိုငျကိုယျက စောင့ျကွည့ျနတေဲ့အဆင့ျ ဖွဈနတော။"
အာဆီယံအဖှဲ့ကိုစတငျတညျထောငျတဲ့ အခြိနျကစလို့ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှကွေား အခငြျးခငြျး ဝငျရောကျစှကျဖကျတာ မလုပျဘူးဆိုတဲ့ အခွခေံမူတခကြျကိုလညျး ပွဋ်ဌာနျးခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈကောငျစီက အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ နောကျပိုငျးမှာတော့ အဖှဲ့ဝငျတှကွေား သဘောတူညီမှုကနေ မွနျမာ့အရေးကို ကွားဝငျဆောငျရှကျဖို့ ဆုံးဖွတျလိုကျကွတာပါ။ ၃၉ ကွိမျမွောကျကငြျးပတဲ့ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးမှာ မွနျမာ စဈကောငျစီကို မဖိတျကွားဖို့အတှကျ အဖှဲ့ဝငျတှကွေား စတငျဆုံးဖွတျခဲ့ကွတာပါ။ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျ တကျရောကျနိုငျခွငျးမရှိတဲ့ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမှာ တရုတျနိုငျငံဟာ အာဆီယံရဲ့ အိမျနီးခငြျးကောငျး၊ မိတျဆှကေောငျး၊ မိတျဖကျကောငျးဖွဈခဲ့သလို ဆကျလညျး ဖွဈသှားမယျလို့ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမှာ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ တရုတျ- အာဆီယံ မိတျဖကျ အနှဈသုံးဆယျပွည့ျကနဒေသေတှငျး တညျငွိမျမှု၊ တိုးတကျမှုနဲ့ ငွိမျးခမြျးရေးကို လုပျဆောငျနိုငျလိမ့ျမယျလို့လညျး အာဆီယံခေါငျးဆောငျတှကေို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
#MyanmarASEAN #ChinaASEANSummit #VOABurmese
#မွနျမာ၊တရုတျ၊အာဆီယံ#မငျးအောငျလှိုငျ#ဦးရဲထှနျး#ဒေါကျတာသီဟထှနျး
============