ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အရေးပေါ် အကူအညီ တောင်းနိုင်တဲ့ ဘာသာစကားပေါင်းစုံ အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတွေကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့အရေး ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူညီမှုနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားတဲ့ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့ပေါင်းစုံက ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို UNIAP ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မဆုမွန် က တင်ပြထားပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းလှုပ်ရှားမှု စီမံကိန်းတွေကို လူကုန်ကူးမှု အဖြစ်များတဲ့ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတဝှမ်း စတင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တလျှောက် လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး နှစ်ဘက် ဆက်ဆံရေးရုံးတွေ ဖွင့်လှစ်ပြီး နယ်စပ်ကနေတဆင့် လူကုန်ကူးမှုတွေ မဖြစ်အောင် တားဆီးနိုင်ဖို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ၂၄ နာရီ၊ နောက် ရုံးချိန်တွေအတွင်း အရေးပေါ် အကူအညီ တောင်းနိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ဖုန်းနံပါတ်ပါ လက်ကမ်းစာစောင်တွေကိုလည်း ထိုင်းနိုင်ငံတဝှမ်း အလုပ်သမားတွေ ရှိတဲ့နေရာတွေမှာ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူတွေက ပညာပေး ဖြန့်ဝေပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အရေးပေါ် အကူအညီတွေ အမြန်ပေးနိုင်အောင် အဓိက ဆောင်ရွက်ပေးနေတာ ဖြစ်တယ်လို့ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကုလသမဂ္ဂစီမံချက်အဖွဲ့ UNIAP က အရေးပေါ်ဖုန်းလိုင်း တာဝန်ခံ ဦးမောရစ် က ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း ကို ပြောပါတယ်။
“အဓိကကတော့ ကျနော်တို့ ဒီ Hotline ကို set up လုပ်တယ်ဆိုတာက ဒီနှစ်နိုင်ငံ MOU အစီအစဉ်နဲ့ Migrant Worker တွေကို Illegal ကနေ Legally ဖြစ်အောင်လေ အဲ့ဒီ Information တွေကို ပေးဖို့၊ ပြီးတော့ သူတို့အတွက် Trafficking နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ အချက်အလက်တွေသိအောင်၊ ရအောင်၊ ပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့ အကူအညီလေးတွေကို အချိန်မှီ ကူညီနိုင်ဖို့အတွက် ဒီ အရေးပေါ် Hotline ကို လုပ်ထားတာပါ။ ဒီမှာကတော့ အခု လောလောဆယ်တော့ Migrant Register တို့၊ နောက် Temporary Passport Process တွေ၊ အဲ့ဒါတွေနဲ့ ပြီးတော့ MOU နှစ်နိုင်ငံကနေ တင်သွင်းလာတဲ့ ကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရေးတွေ၊ အဲ့ဒါတွေ သူတို့ အဓိကထားပြီး ခေါ်တာတော့များတယ်။ တခါတလေကျတော့လည်း Trafficking Case တွေလည်း ခေါ်လာတာရှိသလို၊ Trafficking Information တွေလည်း ခေါ်လာတာရှိတယ်။ နောက်တခုက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေမှာ ဘယ်လို ခေါင်းပုံအဖြတ်ခံရတယ်၊ အလုပ်ရှင်က အလုပ်ခိုင်းပြီးတော့မှ လစာမပေးတာတို့။ သူတို့ရဲ့ ပတ်စ်ပို့တွေကို သိမ်းထားတာတို့၊ ပွဲစားတွေကနေတဆင့် ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရတာတို့၊ အဲဒါမျိုးလေးတွေပေါ့။”
ဒီအရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတွေကို တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားရေးဆိုင်ရာကိစ္စတွေ၊အလုပ်သမားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံနေရတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း တရားဥပဒေဆိုင်ရာ သူတို့သိလိုတဲ့ အချက်တွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းကြတာ များတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီလိုဆက်သွယ်မေးမြန်းလာတဲ့အခါ ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာအပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံအတွက် ဘာသာစကား အခက်အခဲ မရှိရအောင် အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေသူ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေဘက်ကလည်း အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်း ဆက်သွယ်မှုမှာ ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ပေးကြတယ်လို့ UNIAP က အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတာဝန်ခံ ဦးမောရစ် က ပြောပြပါတယ်။
“ထိုင်းနိုင်ငံမှာဆို Migrants Working group အဖွဲ့ဆိုတာ ရှိတယ်လေ။ အဲဒီအဖွဲ့တွေကနေပြီးတော့မှ information ပေးတာတွေရှိတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့တွေနဲ့လည်း ကျနော်တို့က ပူးတွဲပြီး လုပ်တဲ့အခါကျလို့ရှိရင် သဘောတခုက မြန်မာစကား မပြောတတ်ဘူး၊ မသဲကွဲတဲ့ ဟာမျိုးဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ရဲ့ Partner organization တွေပေါ့လေ၊ NGOs တွေနဲ့ တွဲပြီးတော့မှ လုပ်ပေးတာတွေရှိတယ်။ သဘောတခုက ကျနော့်ဆီ ခေါ်လာပြီဗျာ၊ ကရင်လို ပြောတယ်ဆိုရင် ကျနော်က ကရင်လို ပြောတတ်လို့ရှိရင် ပြန်ပြီးတော့ ကရင်လိုပြောပေးတယ်။ ဗမာလိုလည်း ပြောတတ်တာ သိပ်မလည်မဝယ်ဘူး၊ ရှမ်းလိုပိုပြီးတော့ ပြောတတ်တယ်ဆိုရင် MAP Foundation တို့ ဘာတို့ရှိတယ်လေ။ ချင်းမိုင်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ MAP Foundation တို့၊ တခြား Rak Thai Foundation တို့ တခြားသော NGOs တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ International NGOs တွေ World Vision တို့ IOM တို့ အဲဒီလိုမျိုးကို ကျနော်တို့က ပြန်ပြီးတော့ လွဲှပေးတယ်ခင်ဗျ။”
ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေ တရားဥပဒေကြောင်းအရအမြန်ဆုံးဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ထိုင်း၊ ရှမ်း၊ မြန်မာ၊ ကရင်၊ စကောကရင်၊ ပိုးကရင်၊ ရခိုင်၊ မွန် စတဲ့ တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားပေါင်းစုံနဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်း ဒါမှမဟုတ် ရုံးချိန်အတွင်း အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတွေမှာ အကူအညီ တောင်းနိုင်သလို ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း လူကုန်ကူးမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်နံပါတ် ၁၃၀၀ ကိုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်တယ်လို့ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကုလသမဂ္ဂစီမံချက်အဖွဲ့ UNIAP က ဆိုပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းလှုပ်ရှားမှု စီမံကိန်းတွေကို လူကုန်ကူးမှု အဖြစ်များတဲ့ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတဝှမ်း စတင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တလျှောက် လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး နှစ်ဘက် ဆက်ဆံရေးရုံးတွေ ဖွင့်လှစ်ပြီး နယ်စပ်ကနေတဆင့် လူကုန်ကူးမှုတွေ မဖြစ်အောင် တားဆီးနိုင်ဖို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ၂၄ နာရီ၊ နောက် ရုံးချိန်တွေအတွင်း အရေးပေါ် အကူအညီ တောင်းနိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ဖုန်းနံပါတ်ပါ လက်ကမ်းစာစောင်တွေကိုလည်း ထိုင်းနိုင်ငံတဝှမ်း အလုပ်သမားတွေ ရှိတဲ့နေရာတွေမှာ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူတွေက ပညာပေး ဖြန့်ဝေပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အရေးပေါ် အကူအညီတွေ အမြန်ပေးနိုင်အောင် အဓိက ဆောင်ရွက်ပေးနေတာ ဖြစ်တယ်လို့ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကုလသမဂ္ဂစီမံချက်အဖွဲ့ UNIAP က အရေးပေါ်ဖုန်းလိုင်း တာဝန်ခံ ဦးမောရစ် က ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း ကို ပြောပါတယ်။
“အဓိကကတော့ ကျနော်တို့ ဒီ Hotline ကို set up လုပ်တယ်ဆိုတာက ဒီနှစ်နိုင်ငံ MOU အစီအစဉ်နဲ့ Migrant Worker တွေကို Illegal ကနေ Legally ဖြစ်အောင်လေ အဲ့ဒီ Information တွေကို ပေးဖို့၊ ပြီးတော့ သူတို့အတွက် Trafficking နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ အချက်အလက်တွေသိအောင်၊ ရအောင်၊ ပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့ အကူအညီလေးတွေကို အချိန်မှီ ကူညီနိုင်ဖို့အတွက် ဒီ အရေးပေါ် Hotline ကို လုပ်ထားတာပါ။ ဒီမှာကတော့ အခု လောလောဆယ်တော့ Migrant Register တို့၊ နောက် Temporary Passport Process တွေ၊ အဲ့ဒါတွေနဲ့ ပြီးတော့ MOU နှစ်နိုင်ငံကနေ တင်သွင်းလာတဲ့ ကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရေးတွေ၊ အဲ့ဒါတွေ သူတို့ အဓိကထားပြီး ခေါ်တာတော့များတယ်။ တခါတလေကျတော့လည်း Trafficking Case တွေလည်း ခေါ်လာတာရှိသလို၊ Trafficking Information တွေလည်း ခေါ်လာတာရှိတယ်။ နောက်တခုက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေမှာ ဘယ်လို ခေါင်းပုံအဖြတ်ခံရတယ်၊ အလုပ်ရှင်က အလုပ်ခိုင်းပြီးတော့မှ လစာမပေးတာတို့။ သူတို့ရဲ့ ပတ်စ်ပို့တွေကို သိမ်းထားတာတို့၊ ပွဲစားတွေကနေတဆင့် ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရတာတို့၊ အဲဒါမျိုးလေးတွေပေါ့။”
ဒီအရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတွေကို တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားရေးဆိုင်ရာကိစ္စတွေ၊အလုပ်သမားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံနေရတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း တရားဥပဒေဆိုင်ရာ သူတို့သိလိုတဲ့ အချက်တွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းကြတာ များတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီလိုဆက်သွယ်မေးမြန်းလာတဲ့အခါ ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာအပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံအတွက် ဘာသာစကား အခက်အခဲ မရှိရအောင် အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေသူ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေဘက်ကလည်း အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်း ဆက်သွယ်မှုမှာ ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ပေးကြတယ်လို့ UNIAP က အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတာဝန်ခံ ဦးမောရစ် က ပြောပြပါတယ်။
“ထိုင်းနိုင်ငံမှာဆို Migrants Working group အဖွဲ့ဆိုတာ ရှိတယ်လေ။ အဲဒီအဖွဲ့တွေကနေပြီးတော့မှ information ပေးတာတွေရှိတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့တွေနဲ့လည်း ကျနော်တို့က ပူးတွဲပြီး လုပ်တဲ့အခါကျလို့ရှိရင် သဘောတခုက မြန်မာစကား မပြောတတ်ဘူး၊ မသဲကွဲတဲ့ ဟာမျိုးဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ရဲ့ Partner organization တွေပေါ့လေ၊ NGOs တွေနဲ့ တွဲပြီးတော့မှ လုပ်ပေးတာတွေရှိတယ်။ သဘောတခုက ကျနော့်ဆီ ခေါ်လာပြီဗျာ၊ ကရင်လို ပြောတယ်ဆိုရင် ကျနော်က ကရင်လို ပြောတတ်လို့ရှိရင် ပြန်ပြီးတော့ ကရင်လိုပြောပေးတယ်။ ဗမာလိုလည်း ပြောတတ်တာ သိပ်မလည်မဝယ်ဘူး၊ ရှမ်းလိုပိုပြီးတော့ ပြောတတ်တယ်ဆိုရင် MAP Foundation တို့ ဘာတို့ရှိတယ်လေ။ ချင်းမိုင်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ MAP Foundation တို့၊ တခြား Rak Thai Foundation တို့ တခြားသော NGOs တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ International NGOs တွေ World Vision တို့ IOM တို့ အဲဒီလိုမျိုးကို ကျနော်တို့က ပြန်ပြီးတော့ လွဲှပေးတယ်ခင်ဗျ။”
ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေ တရားဥပဒေကြောင်းအရအမြန်ဆုံးဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ထိုင်း၊ ရှမ်း၊ မြန်မာ၊ ကရင်၊ စကောကရင်၊ ပိုးကရင်၊ ရခိုင်၊ မွန် စတဲ့ တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားပေါင်းစုံနဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်း ဒါမှမဟုတ် ရုံးချိန်အတွင်း အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းတွေမှာ အကူအညီ တောင်းနိုင်သလို ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း လူကုန်ကူးမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်နံပါတ် ၁၃၀၀ ကိုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်တယ်လို့ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကုလသမဂ္ဂစီမံချက်အဖွဲ့ UNIAP က ဆိုပါတယ်။