{{Zawgyi/Unicode}}
အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး၊ ဖမ်းဆီးမှုတွေ၊ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ မိသားစုတွေနဲ့ လှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။ လူထုဆန္ဒပြပွဲတွေ နေရာအနှံ့ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေချိန်မှာပဲ ဒီနေ့မှာလည်း ဖမ်းဆီးမှုတွေနဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေ ရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း ဆက်သွယ် စုံစမ်းထားတဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က တင်ဆက်ပေးထားပါမယ်။
အကြမ်းမဖက်ပဲ အာဏာဖီဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြပွဲတွေ သီတင်း ၂ ပတ်လောက် ရှိလာနေချိန်မှာပဲ ဝန်ထမ်းတွေ၊ အလုပ်သမားတွေ ဖမ်းဆီးခံရ၊ ဖိအားပေး ခံရတာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာပါ။ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပေါ်ပေါက်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်မြို့မှာဆိုရင်လည်း ဒီကနေ့ အနည်းဆုံး ၃ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ ကိုယ်တိုင်တွေ့ခဲ့ရတဲ့ ဆန္ဒပြသူတယောက်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ချစ်မောင်မောင်၊ သူ့ကို အရင်ဖမ်းတာ နောက်ပြီးတော့ သူနောက်က လိုက်သွားတဲ့ နှစ်ယောက်ကိုပါ ထပ်ဖမ်းတယ်။ အားလုံးဆိုရင်တော့ သုံးယောက်ပါ။ လောလောဆယ်မှာ တော့ သူတို့နဲ့ အဆက်အသွယ်မရဘူး မရဘူးဆိုတာက ဖုန်းမပါတဲ့ အခါကတော့ မရဘူး။”
မနေ့တုန်းကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းက သံတွဲမြို့မှာ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ကျောင်းသားလူငယ် ၁ ဦး အပါအဝင် ၄ ယောက် ဖမ်းဆီးခံရပြီး အခုအချိန်ထိ အဆက်အသွယ် မရသေးဘူးလို့လည်း ဆန္ဒပြသူတစ်ဦးကပြောပါတယ်။
သံတွဲဆန္ဒထုတ်ဖော်ရာမှာပါဝင်သူ တစ်ဦးအသံ။
“ အားလုံးလေးယောက်ပါ မိန်းကလေးတယောက် ယောက်ျားလေး သုံးယောက်ပေါ့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ပါတယ်။ ကျန်တာကတော့ အပြင်သူတွေပါ။ လက်ရှိမှာတော့ သူတို့ကို ဆက်သွယ်လို့မရပါဘူး။ အစကတော့ ပြန်လွတ်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ အခုကတော့ မလွတ်ဘဲနဲ့ တရားစွဲတယ်လို့ ပြောသံကြားတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းယူထားမှုအပေါ် ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုတွေအပေါ် မန္တလေး၊ နေပြည်တော် စတဲ့မြို့တွေမှာ အကြမ်းဖက် ဖြိုခွင်းဖမ်းဆီးမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ မနေ့တုန်းက ဆိုရင်လည်း ဧရာဝတီတိုင်း မြောင်းမြမြို့မှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ပစ်ခတ်နိုင်နှင်းရာမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေရှိတယ်လို့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်သူတစ်ဦး ကပြောပါတယ်။ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ၁ ယောက်ကို ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
“မနေ့ကတော့ ကျောင်းဆရာတဦး အဖမ်းခံရတယ်။ ဒဏ်ရာရတာကတော့ ၆ဦးနဲ့ ဆယ်ဦး ကြားလောက်ရှိတယ်။ ဒဏ်ရာအခြေအနေကတော့ မစိုးရိမ်ရပါဘူးခင်မျာ။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတာကို ကန့်ကွက်တဲ့အနေနဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒထုတ်ဖော်တာတွေရှိသလို အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ အများအပြားဟာလည်း ရုံးမတက်ပဲ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်လာကြတာပါ။ CDM လို့ခေါ်တဲ့ အနုနည်းနဲ့ အာဏာဖီဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ကြတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို အာဏာပိုင်တွေက ဖိအားပေးတာ ခြိမ်းခြောက်တာတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ အစိုးရရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်က မြန်မာ့မီးရထားလုပ်ငန်းက ဝန်ထမ်းတဦးကပြောပါတယ်။
“ဝန်ထမ်းတွေ အချင်းချင်းကိုပဲ သူတို့က ဖြန့်ပြီးတော့ ပြောခိုင်းတာပေါ့ လူကြီးတွေကတော့ တိုက်ရိုက်မပြောဘူး။ များသောအားဖြင့် အဲလို ဖြန့်တဲ့သူတွေက ရုံးတက်နေတဲ့သူတွေ CDM မလုပ်တဲ့သူတွေ လုပ်တဲ့သူတွေက ဝန်ထမ်းအိမ်ရာတွေမှာ ဥပမာ နေပြည်တော်မှာဆိုရင် CDMလုပ်နေတဲ့ သူတွေရဲ့ အိမ်တွေကို မလုပ်တဲ့သူတွေက လာပြီးတော့ လူကြီးတွေကတော့ ဘယ်လိုဘယ်လိုမှာလိုက်တယ်။ ရုံးပြန်တက်ဖို့ မှာတယ်။ မတက်လို့ရှိရင် နောက်ဖြစ်လာမယ့် အကျိုးဆက်တွေကို တာဝန်မယူဘူးပေါ့နော်။”
ဒီကနေ့မှာပဲ မန္တလေးမြို့မှာ မီးရထားဝန်ထမ်းတွေကို အလုပ်ပြန်ဆင်းဖို့ အာဏာပိုင်တွေ အတင်းအကျပ်စေခိုင်းတာတွေ ရှိခဲ့ကြောင်းလည်း နီးစပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။ အကြမ်းမဖက်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ လမ်းပေါ်ထွက်ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပေါ်ပေါက်ချိန်ကစလို့ မီးရထားလုပ်ငန်းတွေ အပါအဝင် အစိုးရရဲ့ လုပ်ငန်းတွေ တော်တော်များများလည်း ရပ်ဆိုင်းနေတာပါ။
လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်စတင်နိုင်အောင် ဖိအားပေးမှုတွေ၊ အရေးယူအပြစ်ပေးဖို့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ရှိနေပေမဲ့ နေပြည်တော်က မီးရထားဝန်ထမ်းကတော့ အလျှော့မပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ ကျမတို့ကတော့ မတက်ဘူး လုံးဝမတက်ဘူး ပြောရမယ်ဆိုရင်ပေါ့နော် ကျမတို့က အကောင်းဆုံးလုပ်တယ်။ အဆိုးဆုံး အခြေအနေကိုလည်း ကြိုတွက်ထားတယ်။ ဘယ်လိုအနေအထားနဲ့ လာခေါ်ခေါ် တက်မှာမဟုတ်ဘူး ကျမတို့က ထွက်ဖို့အထိ ပြင်ဆင်ထားတယ်။”
ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေကတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားသူတွေကို ဖမ်းဆီးအရေးယူတာတွေ မလုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ဆန္ဒပြပွဲတွေနဲ့ အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ အရှိန်မြင့်ဖို့နဲ့ ဝန်ထမ်းတွေပါ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြဖို့ ဒီကနေ့ တိုက်တွန်းထားချိန်မှာပဲ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို အင်အားသုံးနှိမ်နင်းတာတွေ မလုပ်ဖို့နဲ့ အရေးယူတာတွေ မလုပ်ဖို့လည်း ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ်ကလည်း သတိပေးပြောဆိုထားပါတယ်ခင်ဗျာ။
..................................
Your browser doesn’t support HTML5
ဆန္ဒပြဝန်ထမ်းနဲ့တတ်ကြွသူတွေကို ခြိမ်းခြောက်ဖမ်းဆီးမှုများရှိနေ
{{Unicode}}
အရပျသားအစိုးရကို ဖယျရှားပွီး စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတာကို ဆန့ျကငြျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး၊ ဖမျးဆီးမှုတှေ၊ ခွိမျးခွောကျခံရမှုတှေ ရှိနတေယျလို့ မိသားစုတှနေဲ့ လှုပျရှားသူတှကေ ပွောပါတယျ။ လူထုဆန်ဒပွပှဲတှေ နရောအနှံ့ ဆကျလကျဖွဈပှားနခြေိနျမှာပဲ ဒီနေ့မှာလညျး ဖမျးဆီးမှုတှနေဲ့ ဖိအားပေးမှုတှေ ရှိခဲ့တဲ့အကွောငျး ဆကျသှယျ စုံစမျးထားတဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက တငျဆကျပေးထားပါမယျ။
အကွမျးမဖကျပဲ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒပွပှဲတှေ သီတငျး ၂ ပတျလောကျ ရှိလာနခြေိနျမှာပဲ ဝနျထမျးတှေ၊ အလုပျသမားတှေ ဖမျးဆီးခံရ၊ ဖိအားပေး ခံရတာတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတာပါ။ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ပေါျပေါကျနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ တောငျကုတျမွို့မှာဆိုရငျလညျး ဒီကနေ့ အနညျးဆုံး ၃ ဦး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတယျလို့ ကိုယျတိုငျတှေ့ခဲ့ရတဲ့ ဆန်ဒပွသူတယောကျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ခစြျမောငျမောငျ၊ သူ့ကို အရငျဖမျးတာ နောကျပွီးတော့ သူနောကျက လိုကျသှားတဲ့ နှဈယောကျကိုပါ ထပျဖမျးတယျ။ အားလုံးဆိုရငျတော့ သုံးယောကျပါ။ လောလောဆယျမှာ တော့ သူတို့နဲ့ အဆကျအသှယျမရဘူး မရဘူးဆိုတာက ဖုနျးမပါတဲ့ အခါကတော့ မရဘူး။”
မနေ့တုနျးကလညျး ရခိုငျပွညျနယျ တောငျပိုငျးက သံတှဲမွို့မှာ ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး ကြောငျးသားလူငယျ ၁ ဦး အပါအဝငျ ၄ ယောကျ ဖမျးဆီးခံရပွီး အခုအခြိနျထိ အဆကျအသှယျ မရသေးဘူးလို့လညျး ဆန်ဒပွသူတဈဦးကပွောပါတယျ။
သံတှဲဆန်ဒထုတျဖောျရာမှာပါဝငျသူ တဈဦးအသံ။
“ အားလုံးလေးယောကျပါ မိနျးကလေးတယောကျ ယောကျြားလေး သုံးယောကျပေါ့ ကြောငျးသားတဈယောကျပါတယျ။ ကနြျတာကတော့ အပွငျသူတှပေါ။ လကျရှိမှာတော့ သူတို့ကို ဆကျသှယျလို့မရပါဘူး။ အစကတော့ ပွနျလှတျပေးမယျလို့ ပွောတယျ။ အခုကတော့ မလှတျဘဲနဲ့ တရားစှဲတယျလို့ ပွောသံကွားတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးယူထားမှုအပေါျ ကန့ျကှကျဆန်ဒပွမှုတှအေပေါျ မန်တလေး၊ နပွေညျတောျ စတဲ့မွို့တှမှော အကွမျးဖကျ ဖွိုခှငျးဖမျးဆီးမှုတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ မနေ့တုနျးက ဆိုရငျလညျး ဧရာဝတီတိုငျး မွောငျးမွမွို့မှာ ဆန်ဒပွသူတှကေို လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေ ပဈခတျနိုငျနှငျးရာမှာ ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှရှေိတယျလို့ ဆန်ဒပွပှဲမှာ ပါဝငျသူတဈဦး ကပွောပါတယျ။ ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး ၁ ယောကျကို ဖမျးဆီးသှားတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“မနေ့ကတော့ ကြောငျးဆရာတဦး အဖမျးခံရတယျ။ ဒဏျရာရတာကတော့ ၆ဦးနဲ့ ဆယျဦး ကွားလောကျရှိတယျ။ ဒဏျရာအခွအေနကေတော့ မစိုးရိမျရပါဘူးခငျမြာ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးတာကို ကန့ျကှကျတဲ့အနနေဲ့ လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒထုတျဖောျတာတှရှေိသလို အစိုးရဝနျထမျးတှေ အမြားအပွားဟာလညျး ရုံးမတကျပဲ လှုပျရှားမှုမှာ ပူးပေါငျးပါဝငျလာကွတာပါ။ CDM လို့ခေါျတဲ့ အနုနညျးနဲ့ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျကွတဲ့ ဝနျထမျးတှကေို အာဏာပိုငျတှကေ ဖိအားပေးတာ ခွိမျးခွောကျတာတှနေဲ့လညျး ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ အစိုးရရုံးစိုကျရာ နပွေညျတောျက မွနျမာ့မီးရထားလုပျငနျးက ဝနျထမျးတဦးကပွောပါတယျ။
“ဝနျထမျးတှေ အခငြျးခငြျးကိုပဲ သူတို့က ဖွန့ျပွီးတော့ ပွောခိုငျးတာပေါ့ လူကွီးတှကေတော့ တိုကျရိုကျမပွောဘူး။ မြားသောအားဖွင့ျ အဲလို ဖွန့ျတဲ့သူတှကေ ရုံးတကျနတေဲ့သူတှေ CDM မလုပျတဲ့သူတှေ လုပျတဲ့သူတှကေ ဝနျထမျးအိမျရာတှမှော ဥပမာ နပွေညျတောျမှာဆိုရငျ CDMလုပျနတေဲ့ သူတှရေဲ့ အိမျတှကေို မလုပျတဲ့သူတှကေ လာပွီးတော့ လူကွီးတှကေတော့ ဘယျလိုဘယျလိုမှာလိုကျတယျ။ ရုံးပွနျတကျဖို့ မှာတယျ။ မတကျလို့ရှိရငျ နောကျဖွဈလာမယ့ျ အကြိုးဆကျတှကေို တာဝနျမယူဘူးပေါ့နောျ။”
ဒီကနေ့မှာပဲ မန်တလေးမွို့မှာ မီးရထားဝနျထမျးတှကေို အလုပျပွနျဆငျးဖို့ အာဏာပိုငျတှေ အတငျးအကပြျစခေိုငျးတာတှေ ရှိခဲ့ကွောငျးလညျး နီးစပျသူတှကေ ပွောပါတယျ။ အကွမျးမဖကျတဲ့ လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ လမျးပေါျထှကျဆန်ဒပွပှဲတှေ ပေါျပေါကျခြိနျကစလို့ မီးရထားလုပျငနျးတှေ အပါအဝငျ အစိုးရရဲ့ လုပျငနျးတှေ တောျတောျမြားမြားလညျး ရပျဆိုငျးနတောပါ။
လုပျငနျးတှေ ပွနျလညျစတငျနိုငျအောငျ ဖိအားပေးမှုတှေ၊ အရေးယူအပွဈပေးဖို့ ခွိမျးခွောကျမှုတှေ ရှိနပေမေဲ့ နပွေညျတောျက မီးရထားဝနျထမျးကတော့ အလြှော့မပေးဖို့ ဆုံးဖွတျထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ ကမြတို့ကတော့ မတကျဘူး လုံးဝမတကျဘူး ပွောရမယျဆိုရငျပေါ့နောျ ကမြတို့က အကောငျးဆုံးလုပျတယျ။ အဆိုးဆုံး အခွအေနကေိုလညျး ကွိုတှကျထားတယျ။ ဘယျလိုအနအေထားနဲ့ လာခေါျခေါျ တကျမှာမဟုတျဘူး ကမြတို့က ထှကျဖို့အထိ ပွငျဆငျထားတယျ။”
ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားသူတှကေတော့ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွလှုပျရှားသူတှကေို ဖမျးဆီးအရေးယူတာတှေ မလုပျဖို့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။ ဆန်ဒပွပှဲတှနေဲ့ အာဏာဖီဆနျရေးလှုပျရှားမှုတှေ အရှိနျမွင့ျဖို့နဲ့ ဝနျထမျးတှပေါ ပူးပေါငျးပါဝငျကွဖို့ ဒီကနေ့ တိုကျတှနျးထားခြိနျမှာပဲ ငွိမျးခမြျးတဲ့ လှုပျရှားမှုတှကေို အငျအားသုံးနှိမျနငျးတာတှေ မလုပျဖို့နဲ့ အရေးယူတာတှေ မလုပျဖို့လညျး ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျကလညျး သတိပေးပွောဆိုထားပါတယျခငျဗြာ။