ဉာဏ်ရည်တု နည်းပညာ Artificial Intelligence ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သူ Alan Turing ကို AI ရဲ့ ဖခင်ကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ကြတယ်လို့ IT နည်းပညာရှင် ဒေါက်တာရဲကျော်သူက ပြောပါတယ်။ ဘာကြောင့်ပါလဲ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
Artificial Intelligence – AI ဉာဏ်ရည်တု ဆိုတာဟာ စက်တွေ၊ ဆော့ဖ်ဝဲလ် မော်ဒယ်တွေမှာ ရှိတဲ့ အသိဉာဏ်၊ စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့ မှတ်ဉာဏ်မျိုး လို့ IT နည်းပညာရှင် ဒေါက်တာရဲကျော်သူက ပြောပါတယ်။ ဒီတပတ်မှာတော့ စက်တွေ တုပနိုင်အောင် သုတေသနလုပ်နေတဲ့ ဉာဏ်ရည် နယ်ပယ် ၈ မျိုးအကြောင်း ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
James Web အာကာသမှန်ပြောင်း လွှတ်တင်ထားတာ ၃ နှစ်နီးပါးအချိန်အတွင်း အာကာသထဲက လျှို့ဝှက်ချက် အတော်များများကို သိလာရသလို Big Bang Theory လို့ခေါ်တဲ့ စကြဝဋ္ဌာ စတင်ပေါက်ဖွားလာတဲ့ အယူအဆဟာလည်း စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာတယ်လို့ Illinois – Spoon River တက္ကသိုလ်က ရူပ နက္ခတ္တဗေဒ ပညာရှင် ဒေါက်တာဝင်းသာထွေးက ပြောပါတယ်။
ကိုဗစ် ၁၉ လို အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါ တွေ အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ ထဲမှာ ရေဆိုးနမူနာကို စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှု လည်းပါဝင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် စစ်ဆေးတာပါလဲ။ Utah ပြည်နယ် ကျန်းမာရေးဌာနက ဒေါ်ခင်ဇာဝင်းပြည့် ကို မေးမြန်းပြီး တင်ပြပေးမှာပါ ။
အပင်တွေရဲ့ မိတ်ဆွေ ဗက်တီဗာမြက်ရဲ့ မွှေးရနံံ့ရှိတဲ့ အမြစ်ဟာ မိုင်ကိုရိုင်ဇာ ခေါ် အပင်အကျိုးပြု မှိုတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်တယ်လို့ ဇီဝနည်းပညာရှင် ဒေါက်တာသန်းသန်းစိန်က ပြောပါတယ်။ နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖေါ့စဖရပ်စ် တို့လို အဟာရတွေ ရအောင် လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ ဒီမှိုအကြောင်း ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း ပူပြင်းချောက်သွေ့တဲ့ ရေနံချောင်းတို့ ချောက်တို့မှာ အပင်တွေကို ရေသိပ်လောင်းစရာ မလိုပဲ၊ ရေငတ်ဒဏ် ခံနိုင်အောင် ကူညီတဲ့ ဗက်တီဗာ မြက်အကြောင်း ဇီဝနည်းပညာရှင် ဒေါက်တာသန်းသန်းစိန်ကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
အာဖရိကဒေသမှာ ကူးစက်ပြန့်ပွါးနေတဲ့ Mpox ခေါ် မျောက်ကျောက်ရောဂါကို WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီမျောက်ကျောက် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးရဲ့ မျိုးဗီဇ ပြောင်းလဲရှင်သန်မှုဟာ ထင်တာထက် ပိုမြန်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က ပြောပြပေးမှာပါ။
ကယ်လီဖိုးနီးယား တက္ကသိုလ်က သုတေသန ပညာရှင်တွေဟာ အင်္ဂါဂြိုဟ်ရဲ့ အပေါ်ယံ မျက်နှာပြင် အောက်မှာ သမုဒ္ဒရာရေပြင်လောက် များပြားတဲ့ရေတွေ၊ ပုန်းခိုနေနိုင်တဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အေပီ သတင်းတပုဒ်ပေါ် အခြေခံပြီး ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က တင်ပြပေးမှာပါ။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှာ ဂျပန်နိုင်ငံ ဟီရိုရှီးမားနဲ့ နာဂါစာကီမြို့တွေမှာ ကြဲချခဲ့တဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အဏုမြူခေတ်ကို ကူးပြောင်းဖို့ တီထွင်ခဲ့တဲ့ အဏုမြူဗုံး အကြောင်း ဓါတုပညာရှင် ဒေါက်တာခင်မောင်ညိုကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်က လာမယ့် နိုဝင်ဘာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ သူပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်တော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဇူလိုင် ၂၁ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ဒီသတင်းဟာ တကမ္ဘာလုံးက စောင့်စားနေတဲ့သတင်းဖြစ်ပြီး သူ့နေရာမှာ ဝင်ပြိုင်ဖို့ ဒုသမ္မတ Kamala Harris ကို ရွေးချယ်တာဟာလည်း မျှော်လင့်ထားကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲမှာဝင်မပြိုင်တော့ဘူးဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြေညာခဲ့တဲ့ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်ရှေ့မှာ ဆိုင်းဘုတ်ကိုင်ပြီးရောက်နေတဲ့ Patricia Greene (ဇူလိုင် ၂၁၊ ၂၀၂၄)
မြေအောက်ရေ ထုတ်ယူသုံးစွဲတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက် သေသေချာချာ မချမှတ်နိုင်သေးတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ထုတ်ယူသုံးစွဲသလောက် ပြန်ပြီးမဖြည့်တင်းနိုင်ပဲ ဖြစ်လာနေတယ်လို့ ဇလဘူမိဗေဒပညာရှင် ဦးမြင့်သိန်းကပြောပါတယ်။ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရေအရင်းအမြစ်ကြွယ်ဝတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေအောက်ရေကို နေရာအနှံ့မှာ ထုတ်ယူသုံးစွဲနေကြတာ ဖြစ်ပြီး အရည်အသွေး အကောင်းဆုံးက သက်နုကျောက်လွှာတွေထဲ ခိုအောင်းနေတဲ့ ရေအောင်းလွှာတွေ ဖြစ်တယ်လို့ ဇလဘူမိဗေဒပညာရှင် ဦးမြင့်သိန်းက ပြောပါတယ်။ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
လူသားတွေအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ ပိုတက်ဆီယမ် K ဓါတုပစ္စည်းနဲ့ ဗိုက်တာမင် K ဘာကွာပါသလဲ။ သူတို့ဟာ လူ့ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ပါသလဲ။ ဓါတုပညာရှင် ဒေါက်တာခင်မောင်ညိုကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာစာနဲ့ ရှမ်း၊ ချင်း၊ ကချင်၊ ရခိုင် အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားတွေ ကြားမှာရော မျက်မမြင်စာကိုပါ စက်နဲ့ ဘာသာပြန်တဲ့ NMT နည်းပညာဟာ အတော်ခရီးရောက်နေပြီလို့ နက်တက် (NECTEC) ထိုင်းအမျိုးသား ကွန်ပြူတာနည်းပညာဌာနရဲ့ ဘာသာစကား သုတေသနဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာရဲကျော်သူ ကပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာမှာ မြေရှားသတ္တု တတိယအများဆုံးထုတ်လုပ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တန်ဖိုးကြီးတဲ့ လေးတဲ့မြေရှားသတ္တုထွက်ပေမယ့် ဒါတွေကို တရားဝင် တူးဖေါ်ထုတ်လုပ်တာမျိုး မဟုတ်သလို စနစ်တကျ ရှာဖွေစူးစမ်းမှုလည်း မလုပ်နိုင်သေးပါဘူး။
ကမ္ဘာမှာ မြေရှားသတ္တု ထုတ်လုပ်မှု တတိယလိုက်တဲ့ မြန်မာရဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေ ဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာမှာ စံတင်လောက်အောင် အများဆုံးထုတ်တဲ့ တရုတ်နဲ့ ထုတ်လုပ်မှု ပဉ္စမလိုက်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွေမှာ မြေရှားသတ္တုကို ဘယ်လို တူးဖေါ်နေကြပါသလဲ။
ကမ္ဘာမှာ မြေရှားသတ္တု ထုတ်လုပ်မှု တတိယအများဆုံး ဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေရှားသတ္တုတွေကို ဘယ်နေရာမှာ တွေ့နိုင်ပါသလဲ။ Australia နိုင်ငံ ဓါတ်သတ္တု ရှာဖွေတူးဖေါ်ရေး အကြံပေး ဒေါက်တာဦးအောင်ပွါးကို ဒေါ်ခင်မျိုးသက်က မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်မှာ မြန်မာ့မြေရှားထုတ်လုပ်မှုဟာ ၂၀၂၁ မှာ မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃ သောင်းခွဲနဲ့ တတိယနေရာမှာ ရှိနေပြီး၊ မနှစ်က စတုတ္ထ နေရာမှာလည်း ၃ သောင်း ၈ ထောင်ထုတ်လုပ်ဆဲမို့ မြန်မာမှာ မြေရှားသတ္တုတွေ ဘယ်လောက် ကြွယ်ဝနေတာပါလဲ။
လူ့ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာ အနည်းအကျဉ်းလောက်သာ ပါတဲ့ trace elements တွေထဲမှာ Iron လို့ခေါ်တဲ့ သံဓါတ်တို့၊ Zinc တို့လို ဒြပ်မျိုးတွေက ကျန်းမာရေးအတွက် လိုအပ်သလို အာဆင်းနစ်တို့၊ ခဲတို့၊ မာကျုရီတို့လို ဒြပ်တွေကတော့ အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီ trace elements က လူတွေ အတွက် ဘယ်လောက် အရေးပါပါသလဲ။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
