{{Zawgyi/Unicode}}
ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာထဲက ဇီဝမျိုးကွဲသတ္တဝါနဲ့ အပင်တွေကိုကာကွယ်ဖို့ နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်ကို ကုလသမဂ္ဂမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ရရှိလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံအသီးသီးရဲ့အုပ်ချုပ်မှုနဲ့ ဥပဒေအောက်မှာမရှိတဲ့ ပင်လယ်ရေပြင်ဟာ သမုဒ္ဒရာတွေရဲ့သုံးပုံ ၂ ပုံရှိပြီး ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင်ရဲ့တဝက်ရှိပါတယ်။
နိုင်ငံနယ်နိမိတ်တွေနဲ့အကျုံးမဝင်တဲ့ ပင်လယ်နဲ့သမုဒ္ဒရာရေပြင်အပေါ် ဒီ နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်ကသက်ရောက်မှာဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ပြင်မှာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်ချက်တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုကို စစ်ဆေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ သဘောတူညီချက်ကို ၂ ပတ်ကြာဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး စနေနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ သဘောတူခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို ၁၉၉၄ ခုနှစ်မှာချမှတ်ခဲ့ပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက ဇီဝမျိုးကွဲ သဘောကို မသိခဲ့ကြသေးပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဘယ်လို အကာအကွယ်ပေးမလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးနေခဲ့ကြတာ အနှစ် ၂၀ ကျော်ခဲ့ပါပြီ။
တကမ္ဘာလုံးမှာ အဓိအားဖြင့် ဘုံသဘောဆောင်နေတာဆိုလို့ ၂ ခုပဲ ရှိပါတယ်။ လေထုနဲ့ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာတို့ပဲရှိတာမို့ ကမ္ဘာတဝက်ရှိတဲ့ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာကိုကာကွယ်ရေးက အလွန်အရေးကြီးပါတယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံ ဂျော့ချ်တောင်းတက္ကသိုလ်က ရေကြောင်း ဇီဝပညာရှင် Rebecca Helm က ပြောပါတယ်။
=============
{{Unicode}}
အဏ်ဏဝါဇီဝမြိုးကှဲမြားကာကှယျရေး ကုလအဖှဲ့ဝငျတှသေဘောတူ
ပငျလယျသမုဒ်ဒရာထဲက ဇီဝမြိုးကှဲသတ်တဝါနဲ့ အပငျတှကေိုကာကှယျဖို့ နိုငျငံတကာ သဘောတူညီခကြျကို ကုလသမဂ်ဂမှာ ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈ ရရှိလိုကျပါတယျ။ နိုငျငံအသီးသီးရဲ့အုပျခြုပျမှုနဲ့ ဥပဒအေောကျမှာမရှိတဲ့ ပငျလယျရပွေငျဟာ သမုဒ်ဒရာတှရေဲ့သုံးပုံ ၂ ပုံရှိပွီး ကမ်ဘာ့မကြျနှာပွငျရဲ့တဝကျရှိပါတယျ။
နိုငျငံနယျနိမိတျတှနေဲ့အကြုံးမဝငျတဲ့ ပငျလယျနဲ့သမုဒ်ဒရာရပွေငျအပေါျ ဒီ နိုငျငံတကာသဘောတူညီခကြျကသကျရောကျမှာဖွဈပွီး ပငျလယျပွငျမှာ ကူးသနျးရောငျးဝယျရေးဆိုငျရာ ဆောငျရှကျခကြျတှကွေောင့ျ ဖွဈပေါျလာတဲ့သဘာဝ ပတျဝနျးကငြျဆိုငျရာ သကျရောကျမှုကို စဈဆေးနိုငျမှာဖွဈပါတယျ။ ဒီ သဘောတူညီခကြျကို ၂ ပတျကွာဆှေးနှေးခဲ့ကွပွီး စနနေေ့နှောငျးပိုငျးမှာ သဘောတူခဲ့ကွတာဖွဈပါတယျ။
ပငျလယျရကွေောငျးဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျကို ၁၉၉၄ ခုနှဈမှာခမြှတျခဲ့ပမေဲ့ အဲဒီတုနျးက ဇီဝမြိုးကှဲ သဘောကို မသိခဲ့ကွသေးပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ဒီ သဘာဝပတျဝနျးကငြျကို ဘယျလို အကာအကှယျပေးမလဲဆိုတာကို ဆှေးနှေးနခေဲ့ကွတာ အနှဈ ၂၀ ကြောျခဲ့ပါပွီ။
တကမ်ဘာလုံးမှာ အဓိအားဖွင့ျ ဘုံသဘောဆောငျနတောဆိုလို့ ၂ ခုပဲ ရှိပါတယျ။ လထေုနဲ့ပငျလယျသမုဒ်ဒရာတို့ပဲရှိတာမို့ ကမ်ဘာတဝကျရှိတဲ့ ပငျလယျသမုဒ်ဒရာကိုကာကှယျရေးက အလှနျအရေးကွီးပါတယျလို့ အမရေိကနျနိုငျငံ ဂြော့ခြျတောငျးတက်ကသိုလျက ရကွေောငျး ဇီဝပညာရှငျ Rebecca Helm က ပွောပါတယျ။
