အာတိတ္ေဒသမွာ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားရဲ႕ ရန္ေစာင္တဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္က လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အေမရိကန္ သမၼတ Donald Trump အစိုးရက တနလာၤေန႔မွာ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ အာတိတ္ေဒသမွာ ပူေႏြးလာၿပီး ေရခဲေတြ အရည္ေပ်ာ္လာတာနဲ႔ အတူ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ လမ္းပြင့္လာေနပါတယ္။ အာတိတ္ ေဒသမွာ အေမရိကန္ဘက္က စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႕မယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက တနလာၤေန႔မွာ ေၾကညာခဲ႔ပါတယ္။ Nike Ching ရဲ႕ သတင္းကို မသိဂၤ ီထုိက္ ေျပာျပေပးမွာပါ။
အာတိတ္ေဒသမွာ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားတို႔ ခ်ဲ႕ထြင္လာမႈကို တန္ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈေတြ အတြင္းမွာဘဲ ေဒသတြင္းမွာ အေမရိကန္ဘက္က စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႔ခ်ထားမယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Mike Pompeo က တနလာၤေန႔မွာ ေၾကညာလိုက္တာပါ။ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ Rovaniemi ၿမိဳ႕မွာ ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အာတိတ္ ေကာင္စီ ၀န္ႀကီးမ်ား အဆင့္ အစည္းအေ၀းတက္ဖုိ႔ ေရာက္ေနတဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Pompeo က အခုလို ေျပာဆိုသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ စစ္ေရးေလ႔က်င့္မႈေတြ ဦးေဆာင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး တပ္ေတြ ခ်ထားမႈကိုလည္း တိုးခ်ဲ႔ေနပါတယ္။ ေနာက္ ေရခဲျပင္ခြဲတဲ႔ သေဘာၤကို ျပန္လည္တင္ေဆာက္ေနၿပီး ကမ္းေျခေစာင့္တပ္ ရံပံုေငြကိုလည္ ပိုတိုးခ်ဲ႕ေနပါတယ္။ ေနာက္ အာတိတ္ ဆက္ဆံေရးအတြက္လည္း အႀကီးတန္း စစ္ဘက္ ရာထူးေနရာသစ္ တခုကို အေမရိကန္ စစ္တပ္မွာ ခန္႔ထားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။
“ ဒီေဒသဟာဆိုရင္ ကမၻာတလႊား ၾသဇာအာဏာနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ေဒသတခုျဖစ္လာၿပီး အာတိတ္ေဒသ ၈ ႏုိင္ငံတို႔ အေနနဲ႔ အနာဂတ္သစ္ကို ဖန္တီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ”
အာတိတ္ေဒသတြင္းမွာ တရုတ္ဘက္က စစ္ေရးတိုးျမွင့္ဖို႔ အတြက္ အရပ္ဘက္ဆိုင္ရာ သုေတသနတခုကို အသံုးျပဳႏုိင္ေျခ ရွိေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ပင္တဂြန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေျပာဆိုၿပီး ရက္ပိုင္း အၾကာမွာဘဲ အခု အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက အခုလို ေျပာဆိုလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ဘက္ကေတာ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက မွန္ကန္တဲ႔ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တယ္လို႔ တရုတ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာန ေျပာခြင့္ရ Geng Shuang က တနလာၤေန႔မွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
"ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက မွန္ကန္တဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႈပါ။ သက္ဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အေနနဲ႔ ေခတ္မမီေတာ့တဲ႔ စစ္ေအးေခတ္ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြ၊ လူမ်ိဳးစြဲေတြကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔နဲ႔ တရုတ္ အေပၚမွာေရာ၊ တရုတ္ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးမွာပါ မွန္ကန္တဲ႔ ရႈေထာင့္ကေန ရႈျမင္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။"
၀င္ရိုးစြန္း ေဒသမွာ ပင္လယ္ျပင္ ေရခဲေတြ အရည္ေပ်ာ္က်လာေနတာနဲ႔ အတူ ေရေၾကာင္းလမ္းသစ္ေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ထြက္ေပၚလာမယ့္ အေနအထား ရွိေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ႔တဲ႔ လတုန္းကဘဲ ရုရွားက ေျမာက္ပိုင္း ပင္လယ္လမ္းေၾကာင္းကို တရုတ္ရဲ႕ ေရေၾကာင္း ပိုးလမ္းမႀကီးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မယ့္ အစီအစဥ္ကို ေၾကညာလိုက္ၿပီး ဒါဟာဆိုရင္ အာရွနဲ႔ ဥေရာပ ေျမာက္ပိုင္းကို သေဘာၤခုတ္ေမာင္းတဲ႔ လမ္းေၾကာင္းသစ္ တခုေဖာ္မယ့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္လို႔ ရႈျမင္ထားၾကတာပါ။ တဆက္တည္းမွာဘဲ ဒီဘက္ႏွစ္ပိုင္းေတြ အတြင္းမွာ တရုတ္က အာတိတ္ ေဒသအေပၚ ပိုၿပီး စိတ္၀င္စားလာေနပါတယ္။ အာတိတ္ေဒသ သေဘာၤ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းေတြကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ၿပီး ၀င္ရိုးစြန္း ပိုးလမ္းမႀကီး တည္ေဆာက္ဖို႔ သက္ဆိုင္သူ အားလံုးနဲ႔ အတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး တရုတ္က ေမွ်ာ္လင္႔တယ္ဆိုၿပီး တရုတ္ရဲ႕ အာတိတ္ ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ထြက္ေပၚလာခ်ိန္မွာဘဲ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကေတာ့ ၀င္ရိုးစြန္း ေဒသမွာ အာတိတ္ေဒသက မဟုတ္တဲ႔ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ၾကား၀င္ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ပယ္ခ်လုိက္ပါတယ္။
"တရုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ အာတိတ္ေဒသၾကား အတိုဆံုး လမ္းက မိုင္ ၉၀၀ ေက်ာ္ ေ၀းေပမယ့္ တရုတ္က အာတိတ္ ႏုိင္ငံဆိုၿပီး တရုတ္ အစိုးရက ေျပာဆိုေနတာပါ။ ဒီမွာက အာတိတ္ေဒသ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အာတိတ္ ေဒသက မဟုတ္တဲ႔ ႏုိင္ငံေတြဆိုၿပီးဘဲ ရွိပါတယ္။ တတိယ အမ်ိဳးအစား သတ္မွတ္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ တရုတ္ဘက္က တဖက္သတ္ ေျပာေနေပမယ့္ အရာမေရာက္ပါဘူး။ ဒီလို ေျပာတာက တရုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို မလိုလားဘူးလို႔ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တရုတ္ရဲ႕ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ မဟုတ္တဲ႔ စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားကိုဘဲ ထင္ဟပ္တဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိတဲ႔ တရုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို အေမရိကန္ဘက္ကေရာ အာတိတ္ ႏုိင္ငံေတြဘက္ကေရာ ႀကိဳဆိုပါတယ္။"
ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ရုရွားရဲ႕ Vostok စစ္ေရးေလ႔က်င့္မႈက ဆားဘီးယား၊ ရုရွားရဲ႕ အေရွ႕စြန္ပိုင္း၊ ေနာက္ အာတိတ္နဲ႔ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာ အထိပါ ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ႔ၿပီး တရုတ္ကိုလည္း ပူးတြဲ စစ္ေရးေလ႔က်င့္ဖို႔ ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားခဲ႔တာပါ။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံတို႔ အေနနဲ႔ ပူးတြဲစစ္ေရး ေလ႔က်င့္မႈေတြ ပံုမွန္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။ အိုက္စလန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ကူညီမႈနဲ႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလထဲမွာ တရုတ္က အာတိတ္ ေကာင္စီမွာ ေလ႔လာသူ ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာခဲ႔ပါတယ္။ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အိုက္စလန္ႏုိင္ငံ Karholl မွာ တရုတ္ - အိုက္စလန္တို႔ အာတိတ္ သုေတသန ေစာင့္ၾကည့္ေလ႔လာေရး အဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္ခဲ႔ပါတယ္။ အာတိတ္ ေဒသဟာဆိုရင္ မထုတ္ရေသးတဲ႔ ကမၻာ့ေရနံ ပမာဏရဲ႕ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေနာက္ ကမၻာ့ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနၿပီး ယူေရနီယံ၊ ရွားပါး သတၱဳေတြ၊ ေနာက္ မေဖာ္ထုတ္ရေသးတဲ႔ ငါးဖမ္းဧရိယာကလည္း စတုရန္း ကီလိုမီတာ သန္းနဲ႔ခ်ီ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
