[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးနေချိန်မှာပဲ အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ နေရာတွေမှာ လူစုလူဝေး လုပ်တာတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေ ကြိုးပမ်းနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ကပ်ရောဂါကူးစက်သူ အတည်ပြူလူနာ နေ့စဉ် ၈၀၀ ကျော်လောက်နဲ့ အများဆုံးဖြစ်နေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ အိမ်ပြင်မထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားပေမဲ့ အများပြည်သူနဲ့ဆိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ လူအများအပြားနဲ့ စည်ကားနေတာကြောင့် ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ မကြာသေးခင်ရက်တွေက လူအများအပြား အပမ်းဖြေလာရောက်ခဲ့ကြတဲ့ ရန်ကုန်မြို့လယ်ကမဟာဗန္ဓုလပန်းခြံကိုလည်း ဒီကနေ့ကစပြီး ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်လိုက်ပါတယ်။
အခုလို အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အတွက် ရောဂါကူးစက်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း ရန်ကုန်တိုင်း ဖျားနာကုအခမဲ့ဆေးခန်းတွေရဲ့ တာဝန်ခံ ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက VOA ကိုပြောပါတယ်။
"ကိုဗစ်ကအဓိက လူစုလူဝေးလုပ်ရင်တော့ ကူးစက်မှုမြန်မယ်၊ များမယ်။ ဒီလူစုလူဝေးမရှိတော့ဘူး၊ တဦးတယောက်အနေနဲ့ Mask တပ်မယ်၊ အကာအကွယ်ပစ္စည်းတွေနဲ့ သေချာအပြင်ထွက်မယ်ဆိုရင် ကူးစက်မှုကိုလျှော့ချနိုင်တယ်။ အခု ဒီလုပ်ဆောင်မှုတွေက အမှန်တကယ်ဆို နောက်တောင်ကျနေပြီ၊ အစောကြီးကတည်းက လုပ်သင့်တယ်ပေါ့နော်။ အခုတော့ အချိန်တော့ မနှောင်းသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဒီဟာက ထိရောက်မယ်လို့တော့ မြင်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း အခုလိုလူစုလူဝေးဖြစ်စေမဲ့ ပွဲလမ်းသဘင်တွေ၊ အခမ်းအနားတွေ အဲဒါတွေကိုတော့ ဖြစ်နိုင်ရင် အခုကနေစပြီးတော့ မလုပ်ဘူးဆိုရင်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ လိုက်နာမယ်ဆိုရင်ပေါ့နော်။ ပြည်သူတွေဘက်က ပူးပေါင်းပါဝင်မယ်ဆိုရင် ၁,၀၀၀ အောက်ကို ချက်ချင်းဆိုသလို ရောက်သွားမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။"
အများပြည်သူနဲ့ဆိုင်တဲ့ အပန်းဖြေနေရာတွေမှာ အသွားအလာတွေ ကန့်သတ်လိုက်တဲ့အတွက် ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကို လျှော့ချနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြပေမဲ့ မြို့ခံတွေရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝတွေမှာ မထိခိုက်အောင်လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆိုးဆုံး အခြေအနေနဲ့ ကြုံနေရတဲ့အတွက် အိမ်ပြင်မထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ကပ်ရောဂါကာလ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ မြို့ခံတွေအတွက် အခက်အခဲကြုံနေရတာတွေကိုလည်း ထည့်သွင်း စဉ်းစားဖို့ လိုနေပြီလို့ ရန်ကုန်မြို့ခံ ကိုထက်ညီသော်က ပြောပါတယ်။
"ပိတ်သင့်တယ်လို့တော့ထင်တာပဲ၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လူတွေရောဂါကူးဖို့အတွက် လူစုဝေးဖို့အတွက် ခွင့်ပြုပေးထားတဲ့ နေရာကြီးလိုမျိုးဖြစ်နေတာ။ ပြီးတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် စားတယ်သောက်တယ်ဆိုတာကတော့ Mask တပ်ထားလည်း ဖွင့်ပြီးစားရမှာပဲ။ နဂိုကတည်းကလည်း ရောဂါကူးတဲ့ပုံစံက တယောက်ကနေ နှစ်ယောက်၊ နှစ်ယောက်ကနေ လေးယောက်ပုံစံမျိုးကူးနေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ပိတ်သွားရတယ်ဆိုတာကတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ကူးနိုင်လောက်တဲ့နေရာတခုလည်းနည်းသွားတယ်။ Risk လည်းနည်းသွားတာ ဖြစ်မယ်လို့တော့ ထင်တယ်။ အဲဒီတော့ ကူးတာကတော့ လျှော့ချနိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျန်တော့ကျန်နေဦးမှာပေါ့။ လူတွေက အခန်းကျဉ်းလေးထဲ နေရတာများတော့ မွန်းကျပ်တယ်။ အပြင်ထွက်ချင်တယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီကိစ္စတွေအတွက် အစိုးရက ဘယ်လိုစီစဉ်ပေးမလဲ မပြောတတ်ဘူး၊ Long Term Plan ရှိမလားပေါ့နော်။ စဉ်းစားကြည့်တာတော့ ဒီနေရာတွေကို အသုံးပြုခွင့်ပေးတော့ပေးမယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုအသုံးပြုခွင့်ပေးမှာလဲ။ ဘတ်စ်ကားတွေပေါ်မှာလည်း ပုံမှန်သွားလာနေသူတွေ အနည်းနဲ့အများတော့ရှိတာပဲ။ အဲလိုလူတွေအတွက်ရော အစိုးရက ဘယ်လိုပုံစံနဲ့စီစဉ်မလဲဆိုတာပေါ့။"
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရောဂါကူးစက်သူ အတည်ပြုလူနာ ဒုတိယအများဆုံးရှိနေတဲ့ မန္တလေးတိုင်းထဲက မြို့နယ်တချို့မှာလည်း မလိုအပ်ဘဲ အိမ်ပြင်မထွက်ကြဖို့ ညွှန်ကြားထားပြီး မလိုက်နာသူတွေကို ဒဏ်ငွေရိုက် အရေးယူတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မွန်းလွဲပိုင်း ထုတ်ပြန်ပြီးချိန်အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂,၀၀၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်သူ အတည်ပြုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ လောက်အထိ ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျတိုငျးတှငျး COVID 19 ထိနျးခြုပျရေး တိုးမွှင့ျဆောငျရှကျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးနခြေိနျမှာပဲ အမြားပွညျသူနဲ့ သကျဆိုငျရာ နရောတှမှော လူစုလူဝေး လုပျတာတှကေို ထိနျးခြုပျနိုငျဖို့ တာဝနျရှိသူတှေ ကွိုးပမျးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မစုစုက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ကပျရောဂါကူးစကျသူ အတညျပွူလူနာ နေ့စဉျ ၈၀၀ ကြောျလောကျနဲ့ အမြားဆုံးဖွဈနတေဲ့ ရနျကုနျတိုငျးမှာ အိမျပွငျမထှကျရ အမိန့ျထုတျထားပမေဲ့ အမြားပွညျသူနဲ့ဆိုငျတဲ့ နရောတှမှော လူအမြားအပွားနဲ့ စညျကားနတောကွောင့ျ ထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးပမျးနပေါတယျ။ မကွာသေးခငျရကျတှကေ လူအမြားအပွား အပမျးဖွလောရောကျခဲ့ကွတဲ့ ရနျကုနျမွို့လယျကမဟာဗန်ဓုလပနျးခွံကိုလညျး ဒီကနေ့ကစပွီး ရကျအကန့ျအသတျမရှိ ပိတျလိုကျပါတယျ။
အခုလို အမြားပွညျသူနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့နရောတှမှော သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျလိုကျတဲ့အတှကျ ရောဂါကူးစကျနိုငျခွကေို လြှော့ခနြိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျးလညျး ရနျကုနျတိုငျး ဖြားနာကုအခမဲ့ဆေးခနျးတှရေဲ့ တာဝနျခံ ဒေါကျတာကြောျမငျးထှနျးက VOA ကိုပွောပါတယျ။
"ကိုဗဈကအဓိက လူစုလူဝေးလုပျရငျတော့ ကူးစကျမှုမွနျမယျ၊ မြားမယျ။ ဒီလူစုလူဝေးမရှိတော့ဘူး၊ တဦးတယောကျအနနေဲ့ Mask တပျမယျ၊ အကာအကှယျပစ်စညျးတှနေဲ့ သခြောအပွငျထှကျမယျဆိုရငျ ကူးစကျမှုကိုလြှော့ခနြိုငျတယျ။ အခု ဒီလုပျဆောငျမှုတှကေ အမှနျတကယျဆို နောကျတောငျကနြပွေီ၊ အစောကွီးကတညျးက လုပျသင့ျတယျပေါ့နောျ။ အခုတော့ အခြိနျတော့ မနှောငျးသေးပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ ဒီဟာက ထိရောကျမယျလို့တော့ မွငျပါတယျ။ နောကျပိုငျး အခုလိုလူစုလူဝေးဖွဈစမေဲ့ ပှဲလမျးသဘငျတှေ၊ အခမျးအနားတှေ အဲဒါတှကေိုတော့ ဖွဈနိုငျရငျ အခုကနစေပွီးတော့ မလုပျဘူးဆိုရငျ၊ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ခမြှတျထားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှေ လိုကျနာမယျဆိုရငျပေါ့နောျ။ ပွညျသူတှဘေကျက ပူးပေါငျးပါဝငျမယျဆိုရငျ ၁,၀၀၀ အောကျကို ခကြျခငြျးဆိုသလို ရောကျသှားမယျလို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။"
အမြားပွညျသူနဲ့ဆိုငျတဲ့ အပနျးဖွနေရောတှမှော အသှားအလာတှေ ကန့ျသတျလိုကျတဲ့အတှကျ ရောဂါကူးစကျမှု အန်တရာယျကို လြှော့ခနြိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျနကွေပမေဲ့ မွို့ခံတှရေဲ့ နေ့စဉျဘဝတှမှော မထိခိုကျအောငျလုပျဖို့ တိုကျတှနျးသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ မွနျမာနိုငျငံမှာ အဆိုးဆုံး အခွအေနနေဲ့ ကွုံနရေတဲ့အတှကျ အိမျပွငျမထှကျရ အမိန့ျထုတျထားတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ကပျရောဂါကာလ အခြိနျကွာလာတာနဲ့အမြှ မွို့ခံတှအေတှကျ အခကျအခဲကွုံနရေတာတှကေိုလညျး ထည့ျသှငျး စဉျးစားဖို့ လိုနပွေီလို့ ရနျကုနျမွို့ခံ ကိုထကျညီသောျက ပွောပါတယျ။
"ပိတျသင့ျတယျလို့တော့ထငျတာပဲ၊ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ လူတှရေောဂါကူးဖို့အတှကျ လူစုဝေးဖို့အတှကျ ခှင့ျပွုပေးထားတဲ့ နရောကွီးလိုမြိုးဖွဈနတော။ ပွီးတော့ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ စားတယျသောကျတယျဆိုတာကတော့ Mask တပျထားလညျး ဖှင့ျပွီးစားရမှာပဲ။ နဂိုကတညျးကလညျး ရောဂါကူးတဲ့ပုံစံက တယောကျကနေ နှဈယောကျ၊ နှဈယောကျကနေ လေးယောကျပုံစံမြိုးကူးနတောဖွဈတဲ့အတှကျ ပိတျသှားရတယျဆိုတာကတော့ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ ကူးနိုငျလောကျတဲ့နရောတခုလညျးနညျးသှားတယျ။ Risk လညျးနညျးသှားတာ ဖွဈမယျလို့တော့ ထငျတယျ။ အဲဒီတော့ ကူးတာကတော့ လြှော့ခနြိုငျတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြျတော့ကနြျနေဦးမှာပေါ့။ လူတှကေ အခနျးကဉြျးလေးထဲ နရေတာမြားတော့ မှနျးကပြျတယျ။ အပွငျထှကျခငြျတယျဆိုရငျလညျး အဲဒီကိစ်စတှအေတှကျ အစိုးရက ဘယျလိုစီစဉျပေးမလဲ မပွောတတျဘူး၊ Long Term Plan ရှိမလားပေါ့နောျ။ စဉျးစားကွည့ျတာတော့ ဒီနရောတှကေို အသုံးပွုခှင့ျပေးတော့ပေးမယျ။ ဒါပမေဲ့ ဘယျလိုအသုံးပွုခှင့ျပေးမှာလဲ။ ဘတျဈကားတှပေေါျမှာလညျး ပုံမှနျသှားလာနသေူတှေ အနညျးနဲ့အမြားတော့ရှိတာပဲ။ အဲလိုလူတှအေတှကျရော အစိုးရက ဘယျလိုပုံစံနဲ့စီစဉျမလဲဆိုတာပေါ့။"
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရောဂါကူးစကျသူ အတညျပွုလူနာ ဒုတိယအမြားဆုံးရှိနတေဲ့ မန်တလေးတိုငျးထဲက မွို့နယျတခြို့မှာလညျး မလိုအပျဘဲ အိမျပွငျမထှကျကွဖို့ ညှှနျကွားထားပွီး မလိုကျနာသူတှကေို ဒဏျငှရေိုကျ အရေးယူတာတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မှနျးလှဲပိုငျး ထုတျပွနျပွီးခြိနျအထိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၂,၀၀၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျသူ အတညျပွုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ လောကျအထိ ရှိနပေါတယျ။
